“Thuis op plaatsen zonder hoop” is het thema van de Michazondag waaraan we zondagmorgen mee willen doen. We lezen Joël 1 en de diaconie leidt het thema in. We gaan ook met elkaar in gesprek.

We beginnen de eredienst met Psalm 121, gebed en Liedboek 1010 (Geef vrede) in verband met de afschuwelijke terreur, de spiraal van geweld en aanhoudende ellende in Israël en Gaza en in de omgeving daarvan. Roepen we God aan en zoeken we onze Rechter en Redder Jezus Christus. Psalm 121 is door het rabbinaat is aangewezen om door iedereen te bidden. In de kerk bidden/zingen we dit lied en denken we aan Gods onverbrekelijke beloften aan zijn volk Israël en kennen we Jezus, Heer van alle volken (Galaten 3:28); van Israëli’s, Palestijnen, Nederlanders – allen. We denken met name aan de Palestijnen. God maakt zich bekend als degene die zich ontfermt over wie geen helper heeft – decennia lang geldt dat voor de Palestijnen. Laat ieder in nood (Romeinen 8) zich tot de Rechter en Redder van de wereld richten. Liedboek 1010 is in combinatie met de samenvatting van Gods geboden (Deuteronomium 6:4 en Matteüs 22:37-40) en gaat ook over de bekering van ons felle hart (LB 1010:4). Bidden we zo om recht en vrede voor Gods wereld, ook in onze maatschappij.

Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Alarmerend bericht.
Het KNMI heeft deze week een nieuw rapport uitgebracht. Het vorige rapport was alweer van een jaar of 9 geleden. Het was hard nodig om de modellen bij te werken en de gevolgen van klimaatverandering in beeld te brengen. Een van de woordvoerders van het KNMI zei dat ‘een deel van de boodschap is dat het zo kan zijn dat Nederland zoals het nu is er over een tijd niet meer is. Steden als Amsterdam en Rotterdam (Dordrecht, jmh) hebben meer geschiedenis dan toekomst.’ Bij ieder scenario is het spannend (het doemscenario van 17 meter zeespiegelstijging – daar kun je haast niet over nadenken). Je kunt zeggen: dit duurt gelukkig allemaal nog lang. Dat zal, al merken we nu al de gevolgen van klimaatverandering en kunnen sommige ontwikkelingen versneld plaatsvinden. Als ver-antwoord-elijk mens wil je zien wat er speelt en wat je staat te doen.

Dag van de HEER.
Ik begin over het rapport van het KNMI omdat we naar de profeet Joël hebben geluisterd. Hij spreekt een profetie uit die alarmerender is dat het rapport van het KNMI. We weten maar weinig van deze profeet (in tegenstelling tot wat we bijvoorbeeld weten van profeten als Hosea en Ezechiël). Joël is in de kerk met name bekend (en geliefd) vanwege zijn Pinksterprofetie:

Ik zal mijn Geest uitgieten over al wat leeft.
Jullie zonen en dochters zullen profeteren,
oude mensen zullen dromen dromen,
en jongeren zullen visioenen zien;
zelfs over slaven en slavinnen
zal Ik in die tijd mijn Geest uitgieten
(Joël :3:1 en 2, Handelingen 2, Galaten 3:28).

De centrale gedachte van Joël is ‘de dag van de HEER’ (Joël 1:15). Een onderwerp dat bij alle andere profeten klinkt.[i] Met die dag begint Joël zijn profetie. Er komt een ramp aan. Sprinkhanen zullen alles vernielen. Ze komen in vier verschillende hordes en zullen alles kaalvreten (1:4). Waar voor ons water een bedreiging vormt zo is het in andere landen, tot op vandaag, een ramp als er een eindeloze stroom sprinkhanen aankomt. Hoor maar:

Het maakte van mijn wijnstok dode takken
en brandhout van mijn vijgenboom;
naakt en kaal zijn ze, omvergehaald,
de wijnranken zijn verbleekt

Het veld is verwoest,
het akkerland treurt
want het koren is vernield
de wijn verdroogd,
de olie verloren
(Joël 1:7 en 10. Zie ook vers 12).

De gevolgen zijn groot. Israël komt helemaal op slot te zitten. Het land wordt een plek zonder hoop. Het gewone leven. Het geloofsleven. Alle plezier is weg. Iedereen in zak en as.

En wij?
Op de Michazondag staan we stil bij de profetie van Joël. Je ziet het land voor je. Haast vanzelf denk je aan beelden die wij vandaag op social media, op TV en in kranten zien. Rivieren zonder water of juist steden/gebieden die overstroomd zijn. Bosbranden en extreme hitte. Ga zo maar door. De sprinkhanen van Joël; de vraag is wie dat vandaag zijn. Zijn wij dat – westerse mensen? Onze manier van leven die de aarde uitput. Eerst onze portemonnee – dan de rest. Onze medegelovigen uit andere landen wijzen ons op onze verantwoordelijkheid. Zij ervaren de gevolgen van de klimaatverandering vaak harder en directer dan wij.

Vandaag staan we stil en luisteren we naar Joël. We realiseren ons dat de dag van de HEER begonnen is op Golgota en op Pasen toen Jezus de dood overwon. Zijn Geest – waarvan Joël al profeteert – hebben we nodig. Meer dan ooit. In Hem is er perspectief en hoop in de weg van bekering en herstel.

Laten we een moment nemen om samen stil te staan bij (het onderwerp van) de Michazondag. We bespreken onderling en ook plenair een aantal vragen.

=======

Gesprek. Een-op-een en plenair onder leiding van een gemeentelid
Lied: Tranen voor de schepping (Reisgenoten)

2         God van leven.
En nu? In Joël 1 vindt een opmerkelijke wijziging plaats. Het hoofdstuk begint ermee dat iedereen wordt aangesproken; de oudsten (leiders) en heel het volk. Het land komt aan bod. De tempel. De geestelijken. Iedereen. Joël kijkt steeds om zich heen. En dan gebeurt er iets anders. Joël kijkt omhoog:

Tot U, HEER, roep ik…
Zelfs de dieren in het veld roepen om U
(Joël 1:19 en 20).

Kijk je daar van op? Als wij er een potje van hebben gemaakt, dan moeten wij toch op de blaren zitten? Dan moeten wij toch in actie komen? Dat laatste is zeker waar. Maar Joël begint, zoals Hosea dat ook doet, bij het terugkeren naar de HEER. Hij weet zich eerst verantwoordelijk voor zijn God.

Onze planeet?
Dat is wel bijzonder. Kijk maar eens naar vandaag. Bij de protestacties van XR klonk bijvoorbeeld het Dies Irae (dag van toorn). Het was te horen op de A12, bij de blokkade van de snelweg. Dat lied komt uit de klassieke muziek. Uit de Bijbel. Het komt bij de profeten vandaan. Joël spreekt van de ontzagwekkend dag (1:15). Onze tijd herinnert ons eraan dat wij eindig zijn. Dat je, ook als je het goede wilt doen, toch in de fout gaat. Iedere generatie weer (op een andere manier). We staan voor God. Midden in crisistijd kijkt Joël omhoog. Naar de Schepper die in Jezus onze rechter en redder is. Joël zegt verderop:

Niet je kleren moet je scheuren maar je hart. Keer terug naar de HEER, jullie God, want Hij is genadig en liefdevol, geduldig en trouw en bereid het onheil af te wenden
(Joël 2:13).

Zie je dat? Zit dat er ook in voor ons in Nederland? Of zetten wij deze stap niet? Is het onze planeet (die gered moet worden)? Moeten we overgaan tot actie en dat geleuter over God/geloof/religie achterwege laten? Of het (zelfs) accepteren dat onze tijd als mensheid erop zit, als gevolg van onze miskleunen? Het zou toch wat wezen als we een van de grootste crisis van onze tijd zo oplossen dat we de Bron van leven (helemaal) niet meer zouden zien en erkennen.

Toewijding.
Vandaag staan we stil. En we kijken op naar onze Heer. Wij zijn mensen en Hij is God. Wij zijn zijn mensen. Laten we in zijn naam aan het werk gaan. In zijn Geest. Wat heb je nodig? Bekering? Bewustwording? Hebben we het nodig om met elkaar volgende stappen te zetten? …. heeft net namens de diaconie het een en ander aangereikt. Laten we biddend verder gaan op Gods weg.

===================

[i] Zie tweede preek over Hosea 1 (en verwijzing daarin naar Ezechiël).

Voorbeeldliturgie

We beginnen de dienst met Psalm 121 en Liedboek 1010 (Geef vrede) in verband met de afschuwelijke terreur, de spiraal van geweld en aanhoudende ellende in Israël en Gaza en in de omgeving daarvan. Roepen we God aan en zoeken we onze Rechter en Redder Jezus Christus. Psalm 121 is door het rabbinaat is aangewezen om door iedereen te bidden. In de kerk bidden/zingen we dit lied en denken we aan Gods onverbrekelijke beloften aan zijn volk Israël en kennen we Jezus, Heer van alle volken (Galaten 3:28); van Israëli’s, Palestijnen, Nederlanders – jong en oud; allen. We denken met name aan de Palestijnen. God maakt zich bekend als degene die zich ontfermt over wie geen helper heeft – decennia lang geldt dat voor de Palestijnen. Laat ieder in nood (Romeinen 8) zich tot de Rechter en Redder van de wereld richten. Liedboek 1010 is in combinatie met de samenvatting van Gods geboden (Deuteronomium 6:4 en Matteüs 22:37-40) en gaat ook over de bekering van ons felle hart (LB 1010:4). Bidden we zo om recht en vrede voor Gods wereld, ook in onze maatschappij.

Psalm 121 (DNP)

Gebed

Votum en groet als volgt

Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid
Gemeente: en niet laat varen het werk van zijn handen

Groet (predikant)
Amen (allen)

LB 1010: 1 en 2 Geef vrede, Heer, geef vrede

Samenvatting van Gods geboden (Deuteronomium 6, Matteüs 22)
LB 1010: 3 en 4 Geef vrede (bekeer ons felle hart)

Kindermoment
GK 148 Zie de zon (anders dan op rooster, ivm themazondag/Michazondag) en kinderen gaan naar de kring

Diaconie over Michazondag
Dan bent U met ons (Schrijvers voor gerechtigheid) https://youtu.be/wlns-jjdKhY?feature=shared.

Lezen Joël 1 Dit zijn de woorden die de HEER…

Verkondiging deel 1 afgesloten door
Interactief gedeelte over thema duurzaamheid en klimaatcrisis
Tranen voor de schepping (Reisgenoten) https://youtu.be/rJ5oNxasfNU?si=aQpNazAbroqt03nw

Verkondiging deel 2
DNP Psalm 104: 7 en 8 Elk schepsel wacht

Dankgebed en voorbede, afgesloten met het
Onze Vader (samen hardop bidden)

Kinderen komen terug uit kring

Collecte

Er is een dag (Opwekking 585)

Zegen
Amen (hardop uitspreken)

Verdere ontmoeting

— einde —