Preek over 1 Korintiers 13, gehouden in een zondagse eredienst. Voorbeeldliturgie onderaan.

Gemeente van de Heer Jezus Christus, bruidspaar

1 Bijzonder liefdeslied.
Jullie hebben voor het begin van jullie trouwen voor 1 Korintiërs 13 gekozen. Het is een lied. Een liefdeslied in de meest letterlijke zin: de liefde wordt bezongen. Zulke prachtige dingen van de liefde gezegd (vs.4-7). Vs. 8: de liefde zal nooit vergaan. Soms staan er van die dingen in de Bijbel dat je zegt: wauw! En volgens mij maakt het ook niet uit of je gelovig bent of niet: dit is mooi. Kan op instemming van ieder rekenen.

Jullie hebben ook gezegd waarom je hiervoor kiest. We hebben het gehad over vers 4: de liefde is geduldig en vol goedheid. Kent geen afgunst en ijdel vertoon…niet grof en zelfzuchtig.

Zo willen jullie beginnen. Zo heb je samen toekomst; als je zo bent t.o.v. elkaar. Wat is dat mooi. Gefeliciteerd. Tegelijk is er meer. Als je het maar even hebt over dit stukje, komt ook de vraag op: bén je dit (t.o.v. elkaar) of wil je zo zijn? Dat is een spannende vraag. Is zij vol goedheid, of ook wel eens anders? Is hij geduldig, of schiet hij zomaar uit z’n slof (gaan we na dienst over hebben)? Jullie weten dat van elkaar. Gaat 1 Kor.13 nou over wat echt zo is en kan? Of een lied/poëzie waarvan het de vraag is of/hoe dat echt is? Tja.

Laten we eens helemaal naar de andere kant van liefde kijken. Niet ter ontmoediging maar om het beeld compleet te hebben, realiteit als het gaat over liefde en relaties. Van de week bekeek ik een site over echtscheiding. Daarin werd gezegd: 1 op de 3 huwelijken strandt (in 010 ligt dat percentage hoger). Verwachting is ook dat dat cijfer in Nederland hoger zal gaan worden in de toekomst. Waarom scheiden mensen? Site noemt 5 redenen voor scheiding:

De liefde is over
Verliefd op een ander
Vreemdgaan
Ruzies
Oneens over de toekomst

Zet dat eens naast 1 Kor.13:
Liefde zal nooit vergaan; hoezo liefde die over gaat!?
Liefde is geduldig. Niet gericht op zichzelf (geen egoïstische liefde); hoezo vreemdgaan!?
Liefde hoopt alles: hoezo geen samen-toekomst!?

Is dit een andere wereld? Ook wie het wel goed heeft in relatie weet dat het lang niet altijd koek en ei is. Tegelijk: niemand zal zeggen – toch? – doe dit liefdeslied maar weg. Welnee. Dit willen we allemaal. Zo geliefd worden! Zo liefhebben! Dat is eindeloos. En wat is het mooi om te zien en mee te maken als je het echt goed met elkaar hebt. Zo zien jullie de toekomst voor jullie samen.

2 Spiegel.
Er zit een diepere laag in 1 Kor.13. Dat kan niet anders. (Tenzij de Bijbel een wereldvreemdboek is. Wie langer leest ontdekt dat je de Bijbel zo niet kunt typeren. Alles komt daarin ter sprake: liefde en geweld, ellende en pracht, falen en vergeving. Noem maar op. Hele leven)

Wat moeten we dan met 1 Kor.13? Allereerst: je zou het niet zeggen maar het is een kritisch hoofdstuk. Het is te vergelijken met een voetbaltrainer die z’n pupillen steeds ziet miskleunen. Je kunt dan honderd keer zeggen dat iemand het fout doet. Maar zeg liever hoe het wél moet. Laat het zien. Dat is 1 Kor.13.

Je moet je voorstellen: 1 Kor.(13) is een van oudste christelijke literatuur die wij kennen. Christendom nog maar piepjong, een nieuwkomer op de religieuze markt die de samenleving toen – net als vandaag – was.

Her en der gaan er heel kleine groepjes ontstaan die aannemen dat Jezus in de wereld is gekomen; dat je in hem ziet wie God is. Een die zich echt met deze wereld bezighoudt. Een die zo trouw is dat hij het uithoudt tot aan dat bespottelijke kruishout. Jezus gekruisigd; het symbool van het christelijke geloof. Een paria die niet welkom is bij hemel (God) en mensen. Zo laat God zien: ik zoek alle paria’s op. Ik ben bereid met jullie zelfs te sterven. En alles wat wij als onnuttig, of zonder enige zin ervaren: dat heeft God op die manier gedragen.

Nou, dat nieuws bereikt ook Korinte en er ontstaat geloof in Jezus. Tegelijk; men gaat ook gewoon door op oude, vertrouwde voet. Moet je de hele brief maar eens lezen:

bij het feest van de kerk (avondmaal) eet de rijke zich klem en komt de slaaf de resten opeten.
In seksueel opzicht gaat er van alles mis. Mensen die christen zeggen te zijn gaan seksuele relaties aan met vrouwen die van een ander zijn.
Er zijn partijen in de gemeente: ik ben van die groep, ik voel me meer thuis bij die. Want de begaafdheid van x en y…!

En zo maar door. Een voor een legt Paulus die dingen op tafel (mooi trouwens: om niet schijnheilig te zijn maar gewoon te benoemen hoe het is). Steeds zegt hij:

Partijen!? Wat! God heeft partij voor jullie gekozen. Wat ben je aan doen?
Jouw seksuele gevoelens uiten naar jouw behoefte! Wat!? God heeft een lichaam aangenomen. Dat Jezus is opgestaan met nieuw lichaam: dat is onze nieuwe oriëntatie geworden.
Arm en rijk in het gemeentefeest, pochen op geweldige gaven: God heeft al zijn gaven ons gegeven. Sterker: heeft zichzelf gedeeld en zo arm geworden.

1 Kor.13 is daarin te zien; als een eyeopener.

Gaf je alles weg (wow, wat een aantrekkelijke gave!), zonder liefde is het leeg. Dus niet: dan is het wat minder. Nee. Leeg.
Preekte je alle kerken in Noordwest-Europa weer vol, stel je je zo dienstbaar op dat moeder Theresia er nog wat van had kunnen leren: zonder liefde ben je een lege huls. Leeg. Niks.

Alles of niks.
Radicaal.

Zie je? Zonder de naam van Jezus te noemen is dit liefdesgedicht een lofuiting aan Jezus. En zette het de christenen van eerste uur aan het denken.

Jou ook? Als jij in de spiegel van 1 Kor.13 kijkt: wat zie jij dan? Liefde is hier niet allereerst een gevoel maar een houding die je leven in alles doortrekt. Volgens mij kiezen daarom veel stellen die trouwen voor deze tekst. Je bent er inmiddels achter dat je echt liefde nodig hebt. Niet gewoonte. Niet voor de bühne. Dieper. Je opstelling naar elkaar. Je inzet. Je relatie(s). Ef.5 noemt de relatie tussen man en vrouw dan ook een afspiegeling tussen de liefde tussen Christus en de kerk, de gemeente. Hij is jullie richtpunt. Zo groei je.

Gemeente, dat gaat ons allemaal aan. Als God geduld met ons had; dan wil ik dat ook leren. Ja?
Als God ervan afzag om zijn ereplaats op te eisen maar deelde in heel ons bestaan, dan wil ik het leren om mijn leven met anderen te delen. Is zo?
Als God zo doelgericht bleef gaan om zijn plan met de wereld te bereiken dan wil ik blijven geloven, hopen. Ja? Willen wij dat uitdragen? Of zeggen wij: ik vind het zélf al moeilijk om te geloven? Dan ga ik echt niet getuigen.

Dat is de weg. Wil jij die gaan? Misschien zit je hier en ken je God helemaal niet. Of heb je weinig, niets met de kerk. weer een ander kent het christelijk geloof als gesneden koek. Maar of je er echt, in je hart, wat mee hebt? Hoe dan ook: jullie zijn er. Mooi dat dat zo is. En ik wil je deze uitnodiging die uit die oude brief klinkt je vanmorgen ook voorhouden. De spiegel van 1 Kor.13 nodigt alle mensen uit om naar Jezus te kijken.

3. Het geheim.
Zo komen we bij het geheim van de tekst. Dat gaat heel ver. Ineens gaat het niet meer over liefde maar over volwassen worden, in een spiegel/raadsels kijken en volmaakt gekend worden en kennen (11). Apart.

Om te begrijpen waarom het op deze manier over spiegels gaat moet je eerst weten dat spiegels van toen niet zo duidelijk waren als nu.

Maar hier gaat ten diepste over: echte liefde wil kennen. De ander echt begrijpen zoals die is (in de bijbel duidt het woord kennen ook de seksuele eenheid aan).

Stel je voor dat iemand anders al jouw geheimen kende. Wat jij allemaal denkt. Wat er diep in je hart omgaat. Ook tov andere mensen. Prettige gedachte? Denk eens aan de uitgelekte NSA-praktijken. Wat een woede als mensen blijken te zijn afgeluisterd. Nu weet men echt wat ik denk, wat ik vind, wie ik ben…

Ja. Het evangelie zegt: God kent ons. Doorgrondt ons. En..houdt van ons. Dát is het goede nieuws van Jezus. Jezus hield het bij ons uit. Tot het einde wilde hij ons leven kennen. Hij wilde de dood kennen. Hij is de hoop dat wij nu aan liefde, (zelf)kennen kunnen ervaren, groter en vollediger aan ons gegeven zal worden.

—————
voorbeeldliturgie

Welkom
Votum
Groet
PvN 84 wat houd ik van uw huis
Romeinen 12
GK 160: 1 en 2
Gebed
Mini’s en kids naar kidsclub: Ik zag een kuikentje, E & R 428
Lezen 1 Korintiërs 13
Laat het feest zijn in de huizen (opw. 553)
verkondiging
Opw. 488, de kracht van uw liefde
trouwen en ontvangen zegen over hun huwelijk………..
Zegen en gebed
LB 367: 1 en 2 (gemeente staat en zingt dit toe)
afkondigingen kerkenraad
…….(gemeentezaken)
Dankgebed en voorbede, gemeentegebed
Begonnen met GK 37:1 Hoor, onze Vader en
Afgesloten met GK 37:8 Want van U is het koninkrijk
Collecte
GK 165, machtig God
zegen