Rond Jezus’ geboorte gebeurt er van alles en nog wat. Het is (blijkbaar) niet in een keer te verhapstukken: ‘Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken’. Deze meditatieve instelling zet de toon voor Kerst. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

1         Geloven is een proces.
‘Geloven is een proces. Ik ben op reis, onderweg met de anderen die de Alphacursus volgen. Ik noem mezelf niet gelovig. Ik wil mijn vragen laten staan. Het is fijn om in de groep open en eerlijk te zijn en zo met elkaar op te trekken.’

Dit zei … even geleden tijdens de jeugddienst over Maria en Jozef.[i] Een dapper verhaal. Ik denk dat …’ getuigenis niet alleen iets zegt over (het belang van) openheid in zo’n Alphacursus-groep. Dit getuigenis is ook belangrijk voor kerkmensen. Geloven kan namelijk iets worden als een soort set waarheden waar je aan moet vasthouden. Of gewoonten waaraan je behoort te voldoen. Maar het evangelie klopt op de deur van je hart. Jezus wil niet alleen in Bethlehem maar ook in jouw leven geboren.[ii] Dan begint een proces waarin de Geest werkt, je leven lang.

Vanmorgen staat de dienst in lijn met de jeugddienst van vorige week. Toen ging het erover hoe ongewoon en ook hoe gevaarlijk het was voor Maria en Jozef om als ouders van Jezus aangewezen te worden.

Bewaren in je hart.
Vandaag kijken we naar de reactie van Maria rond Jezus’ geboorte. Hoeveel vragen zou zij hebben gehad? Hoe onzeker zou ze zijn geweest? Is zij zo gelovig dat ze zonder meer accepteert wat er op haar pad komt en alles begrijpt? Lucas noteert iets over Maria’s houding. Maria doet iets dat lijkt op wat … vertelde. Als de herders op bezoek zijn geweest en Maria en Jozef vertelden van het hemelse leger dat ‘vrede op aarde’ scandeerde, staat er dit van Maria:

Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken
(Lucas 2:19).

Zie je? Maria verklaart zich bereid om de weg van God te gaan (Lucas 1:38). Ze doet mee. Het is voor haar een weg van overwegen. Nadenken. In je hart bewaren. Mediteren. Als jij ineens iets hoort dat je overrompelt hebt je tijd nodig om het te verwerken. Kijk eens naar Maria. Wat kreeg zij te horen? Welke woorden overdenkt zij in haar hart:

• Gabriël zegt dat haar zoon zoon van God de Allerhoogste zal worden genoemd. Voor eeuwig zal hij koning zijn op Davids troon (1:32, 33, 35).
• ‘Je bent de meest gezegende van alle vrouwen…. Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toekomt’ zegt haar tante Elisabeth (1:42 en 43)
• ‘Vandaag is … jullie redder geboren. Hij is de messias, de Heer’ (2:11). Dit hoorden de herders en ze vertelden het Maria (2:17).
• ‘Velen van Israël zullen vanwege Hem ten val komen of juist opstaan…. En zelf zult u als door een zwaard doorstoken worden’ (2:34 en 35) zegt Simeon tegen Maria als ze Jezus naar de tempel brengt.

2         Het grote geheim.
Wat heeft Maria overwogen? Misschien voelen jij en ik nog niet direct aan hoe bijzonder het is wat tegen Maria gezegd wordt. Het was al de wereld op z’n kop (Lucas 1:51vv) dat zo’n eenvoudig meisje moeder zou worden van een koning. Maar wat voor een koning zou Jezus worden? Er klinkt een groot geheim. Zo groot dat je je realiseert dat Maria inderdaad ‘denktijd’ nodig had.

De Heer komt eraan.
Je komt het geheim op het spoor als je even verder leest in Lucas.[iii] Elisabeths zoon, Johannes, gaat optreden in de woestijn en roept de mensen op tot inkeer. Johannes de Doper zegt dat er iemand aankomt die machtiger is dan hij (Lucas 3:16). Lucas zegt dat Johannes waarmaakt wat Jesaja had geprofeteerd:

Een stem roept in de woestijn:
“Maak de weg van de Heer gereed”
(Lucas 2:4, Jesaja 40).

Voor wie gaat Johannes uit? Voor ‘de Heer’. In Jesaja is ‘de Heer’ die Ene, die met niemand te vergelijken is; die een eeuwig God is (Jesaja 40). Voor wie gaat Johannes uit? Lucas zegt dat Johannes voor Jezus uitgaat. Hij is de machtige over wie Johannes het heeft. Direct na Jezus’ doop in de Jordaan door Johannes begint Lucas te vertellen over wie Jezus is (3:23-38) en over Jezus’ optreden (Lucas 4).

Zie je het geheim? Zie je waarom Maria blijft mediteren over het kind dat zij verwacht? Waarover dacht zij na? Een koning verwachtte Israël. Een messias verwachtte Gods volk. Een David – en dan groter. Zelfs ontstond de verwachting dat God in Persoon, God zelf, naar zijn tempel zou komen. En dan raakt dit meisje van weinig aanzien in verwachting. Je zou er haast overheen kijken omdat er al zoveel wonderlijke dingen gebeuren maar het meest wonderlijke rond Kerst staat eigenlijk tussen de regels door:

• Waarom zegt haar tante dat Maria ‘de moeder van haar Heer’ (1:43 cf. 3:4) is? ‘Heer’; dat kan er toch maar Een zijn? De Eeuwige (Jesaja 40). Was haar tante een beetje in de war (ze was al op leeftijd)?
• Hebben de herders het goed gehoord dat de engelen haar zoon ‘messias en Heer’ noemen? ‘Heer’, zo had Maria op catechisatie gehoord, dat is God. Zij krijgt een bijzonder kind, een grote koning. Toch?
• En waarom zegt die wijze en vrome Simeon dat er vanwege haar zoon een zwaard door haar heen zal gaan? Je kunt heel wat meemaken met je kinderen maar haar kind wordt toch een super-David? Zijn zwaard zal dan toch niet Maria maar juist de vijand zoals de Romeinen treffen?

Geheim.
Maria is, samen met Jozef, bereid om Gods weg te gaan. In haar hart stormt het. Krijgt ze het niet rond. En juist zo leert Maria ons om Kerst te vieren. En in het leven te staan. Kerst is dat je logische geest z’n nek breekt (Van Ruler). Kerst is zingen en jubelen. We vieren het grote mysterie van het geloof dat na Golgota en Pasen in een lofzang is verwoord:

Hij (Gods zoon) is geopenbaard in een sterfelijk lichaam
(1 Timoteüs 3:16).

Doe je mee met Maria en Jozef? Volg hen in het pad dat zij gaan. Bewaar Gods geheimen als een schat in je hart. Wij zijn dol op antwoorden. Westerse mensen willen weten, (be)grijpen. Het liefst ook nog tegen anderen zeggen hoe het zit. In onzekerheid leven is moeilijk. Waar ben ik aan toe? Wat betekent dit voor mij? Hoe nu verder?

Maria die in een onmogelijke positie zit doet iets moois. Tegen Gabriël zegt ze: ‘de Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u zegt’ (1:38). En als het teveel wordt bewaart en weegt ze de woorden in haar hart.

‘Zwaard’.
Wat zal er door Maria heen zijn gegaan als haar zoon volwassen wordt en publiek optreedt? Zieken geneest. Doden opwekt. Zonden vergeeft. Bevrijdende en verpletterende Godswoorden spreekt. Wat dacht Maria toen de mensen hem jubelend binnenhaalden in Jeruzalem? Kroningsdag!? Wat ging er door haar heen toen ze even later aan de voet van het kruis stond? Was haar (geloofs)weg dan toch voor niks? Was ze daarvoor die moeilijke weg gegaan? Wat zou er na Pasen door Maria heen zijn gegaan? Het evangelie is inderdaad een ‘zwaard’ (Matteüs 10:34[iv]) zoals zij had gehoord (Lucas 2:35). Een omgekeerd zwaard; het kruis van Golgota waardoor God de wereld met zichzelf verzoent (2 Korintiërs 5:19). Het evangelie dat klein begint in het onaanzienlijke Bethlehem en uiteindelijk hoofdstad Rome bereikt (‘2 Lucas’; Handelingen).

3         Getuig van je Heer.
Vandaag vieren we Kerst. Kerst is het verhaal van een klein begin. En Kerst is het verhaal van die ene grote Heer. Zoek hem waar hij zich laat vinden. Ik denk terug aan Eeuwigheidszondag. Jullie … lazen toen het gedicht van … voor. Bijzonder om via jullie haar getuigenis te horen. In dat gedicht somde ze heel wat redenen op waarom je niet in God zou kunnen of willen geloven. En toch getuigde … van haar Heer. Waarom? Omdat Jezus leeft. Het is een Paasgedicht. Een dat ook goed bij Kerst past. Omdat je aanvoelt hoe klein Gods waarheid soms aanvoelt. Klein in vergelijking met alle vragen en onzekerheden die wij hebben en in vergelijking met alle belangrijke dingen van de wereld. Maar dat kleine, dat begin is een begin dat getuigt van een eindeloos groot wonder.

Maria heeft het in haar hart bewaard en het overwogen. … heeft het in haar hart bewaard en overwogen. En zo gaat Gods kracht die in de wereld kwam door. Ook in ons leven. Tot aan Jezus’ dag.

Gezegende Kerst, gemeente.
Wees in Jezus gezegd en leef tot een zegen voor de mensen om je heen.  

---

[i] Zie Adventspreek Matteüs 1 en Lucas 1.
[ii] Zie Kerstpreek Jezus in je hart geboren.
[iii] Zie Reading Backwards van Richard B. Hays (pagina 63).
[iv] Jezus zegt dat hij geen vrede breng maar een zwaard. Zie preek Matteüs 10:34.

LITURGIE KERST 9.45u en 10u. 

Combo begint om 9.45 á 9.50 met liederen3 nummers vooraf:

– Hoor de Englen zingen ‘d eer
– Joy to the world
– Kerstnacht boven Bethlehem. 

10u Kom, vier het feest met mij

Welkom en afkondigingen kerkenraad

Komt allen tezamen: beurtzang  1 A, 2 v, 3 m, 4a

Zaligsprekingen (vervulling van de Verbondswoorden, tekst hoeft niet gebeamd)
All is well 

Gebed

Kindermoment
Laat het Kerst zijn
Kinderen gaan naar hun plek (geen kinderkring)

Lezing en zang afgewisseld: 

• Muziek: als alles duister is (éénstemmig)
• Lezen Lucas 2:1-7 (in die tijd…) piano speelt ondertussen zacht door.
• 2x als alles duister is meerstemmig
• Lezen Lucas 2: 8-19 (niet ver….) piano speelt ondertussen door: als alles duister is over gang naar Toonsoort C : naar Zo is het beloofd couplet
• Als lezen klaar is zingt combo nog: 2de keer‘B’ van Zo is het beloofd….

Verkondiging van het evangelie 
Redding voor de mensen (LEV) en
Ere zij God 

Dankgebed en voorbede, afgesloten met
Gebed voor de wereld (bewerking ‘Gebed voor Oekraïne’)

Collecte 

Licht in de nacht (opw. 527) 

Zegen
Amen (gezongen)

Verdere ontmoeting

 — einde —