Zonder focus wordt het niet wat. Jezus zet de blik van zijn discipelen op scherp. Wat staan ze vaak op het verkeerde been. Wat zegt Jezus tegen jou en mij?

Gemeente van de Heer

De blik op Jezus.
‘Concentreer je. Focus!’ Je docent zegt het vast wel eens tegen je. Of je coach als je aan het sporten bent. Zonder focus doe je maar wat. Je resultaat zal nooit echt geweldig zijn. In het geloof gaat het ook zo. Je hebt focus nodig. Dat je gericht bent op Jezus. Je steeds door zijn Geest laat vullen. Sommige christenen zeggen bijvoorbeeld dat ze er ineens achter komen dat ze twee dagen niet gebeden hebben. Voor een ander is geloof sleur of gewoonte. Je bidt, leest wel en/of gaat naar de kerk maar je bent vooral druk met andere dingen.

De duivel vindt niks zo mooi als christenen met een traag, gezapig geloof. Zulke gelovigen kan de duivel met rust laten. Hij heeft er geen last van. De hemel daarentegen is blij met levend geloof. Hoe zit dit voor jou? Leef jij met Jezus?

Daar gaat het vanmorgen over naar aanleiding van drie verschillende gebeurtenissen. Jezus zet je blik op scherp. Hij wil je in zijn dienst (Lucas 9:62). Wat voor een gelovige ben jij? Ben jij gefocust op Jezus?

Jezus heeft op de berg een ontmoeting gehad met Mozes en Elia (Lucas 9:28-36).[i] Die ontmoeting was er om de discipelen te laten zien dat Jezus God(s zoon) is. Als ze afdalen van de berg gebeuren er drie verschillende dingen waarin Mozes en Elia terugkomen. Steeds gaat het erom dat Jezus het vizier op scherp zet. Kijk mee en bedenk wat de Heer hier tegen jou zegt.

Eerste focuspunt: Outside the box.
De eerste is nogal verrassend. Johannes ontdekt dat er iemand rondloopt die in Jezus’ naam demonen uitdrijft terwijl hij niet ‘bij de club’ hoort. Hoe kan dit? Jezus heeft toch deze mensen, zijn discipelen, de volmacht gegeven om te genezen (Lucas 9:1)? Dit loopt uit de hand. Deze wonderdoener moet een halt toegeroepen worden. Jezus is toch Gods zoon – had Johannes op de berg gehoord (Lucas 9:35). Dan moet je dus bij hem en bij ons zijn.

Maar Jezus wijst Johannes terecht. Als deze persoon niet tegen Jezus en zijn discipelen is dan is hij voor hen (Lucas 9:50). Wat heeft dit met Mozes en Elia te maken (Lucas 9:30vv)? Dit voorval doet denken aan een gebeurtenis in het leven van Mozes (Numeri 11). Als leider en profeet was Mozes een Geestdrager. Als Mozes de taken verdeelt en een deel van zijn geest overdraagt aan zeventig oudsten beginnen die te profeteren. Zo wordt duidelijk dat zij Mozes’ geest hebben ontvangen. Vreemd genoeg beginnen twee anderen ook te profeteren terwijl zij niet ‘op de lijst’ (van de zeventig) staan. Als vervolgens iemand naar Mozes holt om dit te rapporteren en zich afvraagt of dit niet verboden moet worden, zegt Mozes:

Legde de HEER zijn geest maar op heel het volk! Profeteerde iedereen maar! (Numeri 11:29).

Zo staat Jezus hier. Hij treedt in de voetsporen van Mozes als hij, op zijn beurt, Johannes corrigeert. Hij is God(s zoon). Hij is volstrekt uniek en/maar tegelijk niet kleingeestig/benauwend.

Dit is een belangrijke les. Als je in de kerk bent opgegroeid kun je te beperkt denken over en kijken naar Gods Koninkrijk. Je denkt bij God(s Geest) en zijn werk aan de kerk en wat er binnen die muren gebeurt. Aan ambtsdragers, kerkgangers, vrome christenen, orgel, combo enzovoort. Daarbuiten is ‘de boze wereld’. Dat is overzichtelijk en controleerbaar. Maar Gods koninkrijk laat zich niet opsluiten. Denk aan die atheïstische politicus die opkomt voor de armen; dank God! En wat kun je als gelovige beschaamd worden als je ziet wat je niet-gelovige collega doet voor een beter klimaat terwijl jij daar niet op lette omdat het jou beter uitkwam. Zo spreekt Jezus jou aan in wie hem niet (er)kent.

Als je denkt vanuit en tot de kerk(muren) dan wordt het snel benauwd in de kerk. Je gaat je druk maken omdat het ‘bij ons’ pico bello moet zijn want, ja, ‘hier’ gebeurt het. Je werkt heel intern gericht. Jezus leert je dat zijn beweging nooit een sekte kan en mag worden. Jezus’ werkveld is altijd omvattender dan jij denkt. Focus op de Heer van de kerk die Heer van de wereld – zijn wereld – is.

Tweede focuspunt: redding door oordeel heen.
Dan een ander focus-moment. Jezus wordt geweigerd door Samaria want hij gaat naar Jeruzalem. Het is al eeuwenlang haat en nijd tussen Joden en Samaritanen (zie 2 Koningen 17). Op zich dus geen nieuws onder de zon als Jezus ongewenst is. Maar wacht even. Jezus is toch Gods zoon (Lucas 9:35). Uit de weg met de ketters die Jezus weigeren. Als Jezus in de geest van Mozes werkt (Lucas 9:49&50) dan toch ook in de geest van Elia? Die Elia wist van wanten. Zijn tegenstanders trakteerde hij op hemels oordeelsvuur (2 Koningen 1). Laat het dan nu ook lekker knetteren, Jezus!

Wat is het soms heerlijk, hè, om te zeggen wat iemand anders fout doet. Hoe fout diegene is. Trump. Poetin. Ons kabinet. Die broeder in de kerk. Deugt niks van. Jij doet ook wel eens iets fout maar je bent niet zoals die ander.

Maar Jezus trekt aan de noodrem. Jezus wijst zijn leerlingen streng terecht. Sommige teksten lezen dat Jezus zegt: wat bezielt jullie? Welke geest zit er in jullie? Ze hebben de ontmoeting tussen Mozes, Elia en hem niet begrepen.

Welke les valt hier te leren? Een essentiële les. Focus op Jezus. Vandaag de dag zeggen christenen vaak: het gaat niet om oordelen/recht maar om barmhartigheid. Je bent goed zoals je bent. En let er vooral op dat je niet met een geheven vinger anderen benadert. ‘Vroeger’ deden kerkmensen dat misschien maar nu niet meer. Laten we barmhartig zijn zoals Jezus ook barmhartig was en een positieve bijdrage leveren. Is dat waar het hier om gaat? Geen oordeel over maar goedheid voor Samaria? Zo ook voor jou en anderen?

Jezus’ vuur.
Focus alsjeblieft. Natuurlijk is het niet aan de orde dat een christen een soort scheidsrechter is. Maar let op het punt dat onder dit denken ligt. Dat denken is krom. Barmhartigheid en recht kunnen niet tegen elkaar uitgespeeld worden. Dat denk jij misschien maar de Bijbel houdt die altijd samen. Dit deel over Samaria en de geest van Elia is veel scherper dan je in eerste instantie zou denken. Meer dan Elia en zijn vuur is hier. Lees verder in Lucas. Jezus zegt:

Ik ben gekomen om op aarde een vuur te ontsteken, en wat Ik graag willen dat het al brandde! Ik moet een doop ondergaan, en Ik word hevig gekweld zolang die niet volbracht is. Denken jullie dat Ik gekomen ben om vrede te brengen op aarde? Integendeel, Ik zeg jullie dat Ik verdeeldheid kom brengen
(Lucas 12:49-51).

Hier is dat vuur (Elia) dat de discipelen zo graag wilden zien. Gods oordeelsvuur dat door de profeten aangekondigd is.[ii] Jezus verbindt dat aan de ‘doop’ die hij moet ondergaan. Opnieuw spreekt Jezus hier, verborgen, over zijn lijden, dood en opstanding. Zo gaat het naar het vuur van Pinksteren. De Geest die de wereld laat zien wat zonde, gerechtigheid en oordeel is (Johannes 16:8).

Zie je? Barmhartigheid door het oordeel/recht heen. Hoe kan het ook anders. Kijk om je heen. Kan er werkelijke vrede komen in Oekraïne zonder recht? Wat dan met die slachtsoffers van bruut geweld? Als jou eens onrecht is aangedaan weet je dat barmhartigheid/vrede zonder recht een lege huls is. Waarom doen we dan zo makkelijk alsof dat voor God en zijn evangelie wel geldt? Als christenen Gods recht/oordeel aan de kant schuiven ten gunste van barmhartigheid of vrede klinkt het als een mooi verhaal. Maar je houdt een gemankeerd en smakeloos evangelie over. Jezus is een brave vent. God je lieve pappa. De kerk een plek waar het ‘fijn’ is. Ieder ‘deugt’ en doet z’n best – en dan komt het allemaal wel goed. Maar niet volgens Jezus. Hij doorkruist dit denken.

Het punt is hier: de afwijzing van Samaria is een voorbode van de afwijzing in Jeruzalem. De vernederende dood aan het kruis. Dat is juist de weg die Jezus vastberaden gaat (Lucas 9:51). Daarom is Jezus zo fel. Zijn eigen discipelen miskennen zijn weg. Zien hem liever als een (grote) Mozes of Elia. Dat kennen en snappen ze. Maar de weg naar Golgota is de weg. Als je daar niet aan wilt dan moet je vooral een leuke hobbyclub gaan zoeken maar kom dan niet in de kerk. En ge/misbruik Jezus’ naam niet voor jouw project.

Derde focuspunt: Jezus volgen.
Het derde focusmoment bestaat uit drie gebeurtenissen die bij elkaar horen (Lucas 9:57-61). Steeds gaat het om het volgen van Jezus. Alles moet daarvoor wijken. Zelfs heilige, religieuze verplichtingen zoals het begraven van je ouders (Lucas 9:59&60).[iii] Ook hier is weer een link met Jezus’ ontmoeting met Mozes en Elia. Elia was vol vuur/ijver. Toch mocht zijn leerling Elisa eerst nog wel de noodzakelijke plichtplegingen verrichten voordat hij Elia volgde (1 Koningen 19:19-21). Die ruimte is er dan toch ook bij de ‘barmhartige’ Jezus die niet gelijk klaarstaat met oordeel(svuur) zoals Elia (Lucas 9:51-55)?

Weer staan de discipelen op het verkeerde been en hebben ze focus nodig. Jezus is extreem veel vuriger dan Elia. Niet om de Samaritanen te vernietigen maar om de laksheid en traagheid van zijn leerlingen onder vuur te nemen.

Jezus roept.
Jezus roept. Volgen is volgen. Alles moet wijken. Doe jij dat ook? Of ben je zo druk bezig dat je Jezus amper hoort roepen? Het is al zo druk. Er zijn al zoveel verplichtingen. Als je door de stad loopt heeft iedereen oortjes in. Je hoort het niet als iemand je aanspreekt. Gaat het bij jou zo ook bij Jezus?

En hoe zit dit in onze gemeente? Er wordt nogal geroepen. Voor ouderling of diaken. Voor organist of pianist. Voor jeugdleider. Voor een taakveld. Voor het kindermoment. Om weer eens een missionaire actie op touw te zetten. Volgen of meelopen met degenen die het werk (toch wel) opknappen? Soms denk ik dat we in onze kerk met teveel mensen zijn. Je kunt het idee hebben dat het allemaal toch wel opgeknapt wordt. Er zijn er die het vuur uit de sloffen lopen. Jij hebt misschien al een taak(je).

Gemeente: focus. Jezus roept. Sta jij op de waakvlam? Genoeg om niet te doven en, hopelijk, in de hemel te komen (mocht het eenmaal zover zijn) maar te weinig om te inspireren? Ken jij Jezus in zijn vastberadenheid (Lucas 9:51)? In zijn radicale oproep jezelf los te laten en hem te volgen?

Richt je op Jezus.
Drie keer een focus-moment. Het valt op dat de discipelen drie keer op het verkeerde been staan. Ze trekken met Jezus op maar volgen nog niet echt. En jij? Jezus sluit het geheel in stijl af:

Wie de hand aan de ploeg slaat en achterom blijft kijken, is niet geschikt voor het koninkrijk van God
(Lucas 9:62).

Jezus heeft hier de landbouwer voor ogen. Een alledaags voorbeeld uit zijn tijd. Wie achterom kijkt tijdens het ploegen gaat vroeg of laat een scheef spoor trekken. De grap is dat je dat zelf niet in de gaten hebt. Je bent druk bezig en denkt dat je kaarsrecht gaat. Zoals je ongemerkt een beperkte blik op Jezus hebt en daardoor een ongezonde kerkcultuur krijgt (Lucas 9:49&50). Zoals je makkelijk meehobbelt met een tijdgeest die het liever niet over recht/oordeel heeft (Lucas 9:51-56). Zoals je zoveel dingen om handen hebt dat je het meest essentiële ‘vergeet’; Jezus te volgen (Lucas 9:57-61). Zie je waar het om gaat?

Je hebt een richtpunt nodig vóór je uit. Daar gaat het om in Lucas 9. Dat richtpunt is onze Heer en herder. De gekruisigde koning. Laat het vuur dat hij ontstoken heeft je bezielen.

Volg Jezus, gemeente.
Vertrouw hem in alles wat hij zegt en doet.
En wees zo tot een zegen voor wie God op jouw pad plaatst.

===========================================

[i] Zie preek Een wonderlijk topoverleg. Preek Lucas 9:18-36.
[ii] Duidelijk bijvoorbeeld in Ezechiëls profetieën waarin vuur een centrale rol speelt. Dat begint al in Ezechiëls roepingsvisioen en/maar zie ook Ezechiël 10. Zie korte inleiding prekenserie Ezechiël.
[iii] Hoe is dit bedoeld? Zie Exclusief evangelie. Preek Matteüs 8:18-22.

Liturgie (blaasensemble)

Welkom en afkondigingen kerkenraad

LB 405: 1 en 2 heilig, heilig

Votum en groet als volgt

Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer 
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft 
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid 
Gemeente: en niet laat varen het werk van zijn handen

Groet (predikant)
Amen (hardop uitspreken, allen)

GK 132 (Dank U) beurtzang: 1a, 2m, 3v, 4m, 5v en 6a

Gods geboden
DNP Psalm 119: 32 en 33 Richt mij op U

Gebed

Kinderen naar voren
Van A tot Z, OTH 472
Kinderen naar kring

Lezen Lucas 9:49-62 Daarop zei Johannes… (voorlezer: het beginwoord ‘daarop’ vraagt uitleg. Voorafgaand ging het over de vraag wie de belangrijkste is; Jezus plaats een kind in het midden)
LB 442:1 en 2 Op U mijn Heiland

Verkonding van het evangelie
LB 705: 2 en 3 Ere zij

Dankgebed en voorbede, afgesloten door
Onze Vader (hardop uitspreken)

Collecte
DNP Psalm 148: 1 en 3 Zing Halleluja

Zegen
LB 415:3 Amen, amen

Verdere ontmoeting

=== einde ===