Gods analyse van wat er aan de hand is met zijn mensen liegt er niet om (Hosea 11:7). De vraag is: hoe nu verder? Hosea 11 geeft een opzienbarend antwoord op die vraag.

Gemeente van de Heer

1         Vastbijten in ontrouw.
Heb jij het wel eens meegemaakt dat je het goede met iemand voorhebt en dat diegene jou vervolgens een loer draait? Dat schaadt je vertrouwen. Je zult een volgende keer beter uitkijken. Je wordt voorzichtig(er).

We hebben Hosea 11 gelezen. God spreekt over de liefdevolle zorg voor zijn volk. De bevrijding uit Egypte (Hosea 11:1, Matteüs 2:15). God vergelijkt zich met een ouder die zijn kind leert lopen – die eerste, onvergetelijke stappen (Hosea 11:3). God denkt eraan terug dat Hij goede leefregels gaf om zijn ‘kind’ op de goede weg te houden (Hosea 11:4). Zoveel liefde, zorg en aandacht. Wat is het effect?

Hoe harder ze geroepen werden,
hoe meer ze hun eigen weg gingen…

Mijn volk bijt zich vast in zijn ontrouw jegens Mij (NBV21)
Zij hebben zich opgehangen aan hun afkeer van mij (Naardense Vertaling)
(Hosea 11:2 en 7).

Heftig. Zoals een pitbull zich ergens in vastbijt, zo bijt Gods volk zich vast in hun ontrouw aan God. Hosea 11 is een bijzonder hoofdstuk. Het is een scharnierhoofdstuk. God zit met zijn handen in z’n haar. Aan het begin van het profetenboek zoekt God nog naar oplossingen. Hij zegt bijvoorbeeld dat Hij tot het hart van zijn volk zal spreken om zo de relatie te herstellen (Hosea 2:16). God heeft blijkbaar hoop op een goede afloop, al lijkt het er soms op dat God het opgeeft (Hosea 4:17).[i] Vervolgens gooit God het over een andere boeg. Hij zegt dat Hij als een leeuw zal verscheuren zodat zijn volk, gewond geraakt, Hem zal zoeken (Hosea 5:14 en 15). God maakt duidelijk dat Hij oprechte liefde en trouw zoekt bij zijn volk (Hosea 6:6). Zo blijft er perspectief.

Maat vol.
Maar als God ziet hoe het volk blijvend anderen achterna loopt, is de maat vol (Hosea 8).[ii] God geeft zijn volk over aan de gevolgen van hun ontrouw (Hosea 9 en 10). Dat ze op een doodlopend spoor zitten is hun eigen schuld. De Naardense Vertaling van Hosea 11:7 zegt dat scherp. Wat een treurige situatie. De boel zit echt op slot. Wat nu?

2         God doet iets nieuws.
Als jouw vertrouwen is geschaad is (opnieuw gaan) vertrouwen moeilijk. Als God alles uit de kast haalt maar blijvend nul op het rekest krijgt, wat doet God dan? Hosea 11 is een wezenlijk hoofdstuk. Zijn onwillige volk zet God voor het blok. Laat Hij het erbij zitten? Geeft Hij lik-op-stuk? Probeert Hij het nog een keer – op nog weer een andere manier misschien?

Er gebeurt iets onverwachts. Out of the blue barst God uit in een overstelpende liefdesverklaring. Pal op de zin over vastgeroeste afkeer van Hem zegt God:

Ach, Efraïm, hoe zou Ik je ooit kunnen prijsgeven?
Hoe zou Ik je kunnen uitleveren, Israël?
Zou Ik je prijsgeven als Adma? …

Mijn hart wordt verscheurd,
door barmhartigheid word ik bewogen
Ik zal mijn toorn laten varen…

Want God ben Ik, en geen mens
Heilig ben Ik in jullie midden
(Hosea 11:8 en 9).

Gods ‘oplossing’ is dat Hij laat zien wie Hij is. Waar Gods volk steeds een stap achteruit doet of de andere kant op, zet God een stap vooruit. Hij treedt naar voren. Ik ben God. Ik ben niet als jullie, mensen. Ik ben niet als jij. Ik ben Uniek. En dat laat Ik zien. Ik laat dat zien op zo’n manier dat je er niet omheen kunt. Je kunt niet om Mij heen. God ben Ik.

Onthullend.
Wat een onthullend woord. Hier gebeurt zoveel tegelijk. Een paar dingen haal ik eruit:

• De vergelijking met Adma (en Seboïm) gaat over Sodom en Gomorra (Genesis 18, zie ook Ezechiël 16[iii]). Als je met sommige vertalingen vertaalt dat Gods hart zich omkeert (Hosea 11:8e) zie je waar het om gaat. Niet langer keert God steden om zoals bij Sodom en Gomorra – waartoe Hij het recht had en heeft. God keert zijn hart om. Hij keert zijn hart om naar zijn onwillige volk. God (be)keert zich tot zijn volk (Psalm 90:13[iv]). Het totaal tegenovergestelde van wat je zou verwachten.
• ‘God ben Ik, en geen mens’. Een wezenlijke zin. Op belangrijke momenten in de geschiedenis met zijn volk laat God iets bijzonders van zichzelf zien. Als Mozes bijvoorbeeld in de bres springt voor het volk vraagt hij uiteindelijk of hij Gods majesteit mag zien. God doet dat en roept wie Hij is: ‘De HEER. De HEER. Een God die liefdevol is en genadig, geduldig, trouw en waarachtig, die trouw blijft tot in het duizendste geslacht, die schuld, misdaad en zonde vergeeft maar niet alles ongestraft laat’ (Exodus 34:6vv, cf. 1 Samuël 15:29b). Zo is het hier ook. God laat de zonde van zijn volk niet onbestraft. Als er staat dat God zijn volk uit verre landen terugroept (Hosea 11:10 en 11) betekent dat dat het volk in ballingschap is gegaan, de aangekondigde straf op ongehoorzaamheid (Deuteronomium 28:64). Maar daarmee eindigt het niet. God gaat iets nieuws doen. Barmhartigheid wint (Psalm 103). God gaat in hun midden laten zien dat Hij de Heilige is die niet meer in woede ontsteekt.

Hoe bijzonder is God. Zoals het volk zich ‘heeft opgehangen’ aan hun afkeer voor God (Hosea 11:7, Naardense Vertaling) zo laat God zich in Jezus ophangen aan het vloekhout van Golgota. Daar laat God zien dat Hij de Heilige is, juist door zich in Jezus te laten ontheiligen. God houdt niet van je omdat je vroom, goed of gelovig bent. God hield van ons in Christus toen wij zondaren waren (Romeinen 5:8). Het is echt en alleen Gods liefde in Jezus die redt. Die grote schat van het geloof zit verborgen in deze uitzonderlijke profetie.

3         Zie je Heer en volg hem.
Gemeente, wat een ontzagwekkend hoofdstuk. We lezen het Oude Testament richting Kerst om ons zo voor te bereiden op de ontmoeting met onze Heer. De eerste betekenis van Hosea 11 is dat je onder de indruk komt van wie God is.

Vertrouwd met Jezus.
Hosea gaat erover dat Gods volk niet vertrouwd is met Hem (Hosea 4:6, ‘gebrek aan kennis’). Hosea’s collega en tijdgenoot Amos protesteert tegen maatschappelijk onrecht. Hosea noemt dat ook wel maar laat vooral de oorzaak ervan zien. Omdat de tijd/omstandigheden van Hosea[v] en Amos lijken op die van ons (politiek instabiel, welvaart in eigen land) spreken deze profeten je als vanzelf aan. Wat woog voor jou mee toen je ging stemmen; bij wie of wat zoek jij zekerheid? Wat betekent het voor jou als je welvaart toeneemt? Ken jij je Heer en dien je hem daarin? Hosea laat zien dat God je hart kent. Dat Hij niet wil je dat je leven ‘ophangt’ aan alles wat het voor jou zo goed mogelijk maakt. Gods stem klinkt in Jezus om van hem te houden en hem te volgen.

Je levenspad.
Bedenk ook dit. Het is opmerkelijk dat God het pad met zijn volk helemaal uitloopt. Ook in hoofdstuk 1 weet God echt wel wat eraan ontbreekt (sterker: in Deuteronomium wordt gezegd wat de latere profeten duidelijk maken). Toch probeert God het. En Hij gooit het nog eens over een andere boeg. Stap voor stap komt Hij tot het punt dat Hij zijn onvermijdelijke conclusie trekt – om vervolgens direct zijn liefde onomwonden te verklaren. Wat zegt dat van God? Zou God niet net zo met jou en mij omgaan? Je kunt twijfelen. Of een leven leiden dat zo gevuld is met allerlei zaken dat God er lastig tussendoor komt. Je kunt vastlopen in zonden en wonden. Hosea zegt: God loopt mee. Hij ziet je. Hij roept je in Jezus. Is het kwartje voor jou al gevallen? Leer jij het om met anderen om te gaan zoals God met jou wil omgaan?

Ik rond de preek af. Wat is Hosea 11 een bijzonder hoofdstuk. God laat zich in zijn hart kijken. Kijk mee met deze profeet en vind je leven in je Heer.

==========================================

[i] ‘Laat maar’ zegt God. Zie Geeft God het nou op? Preek Hosea 4.
[ii] Zie preek Hosea 8 over het dienen van afgoden.
[iii] Samaria en Sodom – toonbeeld van alles wat ‘fout’ is – komen er beter vanaf in vergelijking met Gods eigen volk. Zie preek Ezechiël 16.
[iv] Mozes bidt om Gods ommekeer ten opzichte van zijn volk. Zie preek Psalm 90.
[v] Zie inleidende preek over Hosea, preek Meer dan rijkdom meer dan macht.

Liturgie (blaasensemble)

Welkom
Votum (GK, gezongen)
Groet
Amen (GK, gezongen)

LB 218 Dank U voor deze nieuwe morgen
Ik geloof in God de Vader Luister ‘Ik geloof in God de Vader’ – Nederland Zingt

Gebed

Kinderen naar voren
De Here zegent jou, Opwekking kids 185
Kinderen naar kring

Hosea 11 Toen Israël nog een kind was…
GK Psalm 103: 3 en 5 Hij is een God van liefde en genade
Verkondiging
GK 160 Groot is uw trouw

Presentatie Youth-Alpha
Dankgebed en voorbede afgesloten door
LB 886 Abba, Vader (Nederlands en Engels)

Samenvatting van Gods geboden (Galaten 5:13 en 14)

Collecte en kinderen komen terug

Opwekking 44 Geprezen zij de Heer

Zegen
Amen (GK, gezongen)

Verdere ontmoeting