In de reacties op het ND-onderzoek naar samenwonen valt op dat het regelmatig gaat om termen als norm, leer en principes. Hoe werken zulke begrippen als de atmosfeer er een is van zoeken naar geluk?

Geluk
We zoeken een partner voor ons (eigen) permanent geluk. Dat stelde CBS-woordvoerder prof. Jan Latten najaar 2010 bij de presentatie van de jaarcijfers. Niks mis met gelukszoekers, zou je kunnen zeggen met een verwijzing naar de bergrede. Maar de vraag is op welke manier christenen in deze gelukzoeksfeer op een goede manier kunnen spreken over de instellingen die God geeft, ook inzake relatievorming en huwelijk. Als christenen constateren we dat we in relatievorming, huwelijk en echtscheiding ongeveer hetzelfde beeld laten zien als de wereld, dan hebben we allereerst geestelijke verdieping nodig. Spreken in tegenstellingen als norm en werkelijkheid, leer en leven, principes en praktijk helpen ons niet verder.

Leven
Het huwelijk wordt in de discussie over samenwonen of huwelijk vergeleken met een verbond. Die parallel biedt een mooie gelegenheid voor verdieping. Als God een verbond sluit, is dat een zaak van leven en dood. De verbondssluiting met Abram laat dat zien. God zelf staat er voor in dat het goed komt met Abram en zijn nakomelingen, zo laat Hij in een visioen zien. En wie het verbondsteken niet draagt, heeft geen levensperspectief (Genesis 17:14). ‘Uw verbond heeft leven aan uw volk gegeven’, zegt Psalm 99:3 (berijmd). Het is een werkelijkheid die God zijn volk steeds wil leren. Wat prachtig en inzichtgevend dat de Heer van zichzelf spreekt als de weg, de waarheid en het leven.

Leren
Leven gaat vooraf aan geluk. De bevrijdende werkelijkheid van God is zo veel meer dan een regel of voorschrift waar de werkelijkheid zich al dan niet positief toe verhoudt. Ik kan het niet anders zien dan dat de Heer bezig is ons terug te brengen tot die diepe erkenning. Eerst moet zijn gemeente dat leren. Zo kan zij relevant zijn voor de wereld. En dan niet alleen voor het huwelijk, maar net zo goed voor de omgang met milieu, met economie, met sociale samenhang; het leven in al zijn volheid (Johannes 10:10). We redden het niet zelf. Een ander recent onderzoek, in opdracht van de EO, laat het op zoveel levensterreinen zien (ND 17 november).

Samen met de vrijgemaakt-gereformeerde kerk van Rotterdam-Centrum zijn we gezegend met veel stellen die trouwen en hun huwelijk in Gods naam willen beginnen. Als kerkenraden bieden we daarom twee keer per jaar een huwelijkstraining aan, in samenwerking met ‘Kerk Maatschappelijk Werk de Driehoek’. Laatst viel het in de voorstelronde op dat geen van de deelnemers van de training uit een gezin van gescheiden ouders kwam. Pijnlijk om te constateren hoe bijzonder dat is. Speelt dit ook niet mee bij dit onderwerp huwelijk en/of samenwonen? Trouw voor het leven: wie gelooft daar in? In die situatie zullen we, met een variant op Galaten 6:2, onze eigen lasten moeten dragen. Hebben we (te veel) vanuit een norm geleefd en ontdekken we door de druk van de tijdgeest dat dat een huwelijk niet in stand kan houden?

heel het (huwelijks)leven
De volgende zin komt in iedere huwelijkstraining terug: ‘Zou er ooit een huwelijk tussen twee eerlijke mensen, die zichzelf onderzoeken, zijn geweest dat nooit in een ogenschijnlijk uitzichtloze situatie is beland? Ik denk het niet’. Ervaringswoorden uit het werk en het huwelijk van de bekende christentherapeut Larry Crabb. Het wordt meestal erg stil als deze zin klinkt. Zit je daarop te wachten in de voorbereiding op de mooiste dag van je leven? Nee. Maar toch ook: ja. Zeker als er vanuit de (huwelijks)praktijk gesproken wordt in de training kunnen lief en leed ontspannen aan de orde komen.
Wat klinken in die setting de levensvoorschriften inzake het huwelijk uit o.a. Efeziërs 5, vanuit de verhouding tussen Christus en zijn gemeente, dan mooi en wat zijn ze toepasselijk en bevrijdend. Zomaar heb je geen gesprek over ‘het huwelijk’, maar over de vraag: wat maakt je leven nu echt de moeite waard? Tot je eigen verbazing gaat het ineens over alles wat de Heer je geeft en je voorhoudt. Dat maakt het huwelijk bijzonder en relativeert het tegelijkertijd ook. Leven, het hele leven, is het allereerste cadeau dat God ons geeft.

ND, 24-11-2012

Zie ook Christus is Heer over man en vrouw (in NRC Handelsblad) en meelezen in het oudste blootblad (in MarriageLife).
Zie ook een preek met liturgie over huwelijk(strouw) n.a.v. Efeziers 5.