Hieronder de preektekst en voorbeeldliturgie over Hooglied (uit een serie over relatie, single: zie onder deze preek). Als je met Hooglied bezig bent; maak er dan ook in de liturgie iets moois van. In deze dienst was de muziekgroep Seth aanwezig. Die groep verstaat de kunst Hooglied tot leven te brengen. Nodig ze uit!

——————————–

Gemeente van onze Heer Jezus Christus

Dat was wat, zonet bij lezen naar Bijbel. Iets meer betrokkenheid dan ‘normaal’? Misschien moest je ook wel wat lachen om omschrijven: wij zouden vandaag allemaal wat anders zeggen. Maar: wat intiem, wat onverhuld die liefdestaal waarin het hele lichaam van man en vrouw wordt geportretteerd.

Hooglied gaat ver: laat je tot in de slaapkamer meekijken met twee verliefden. ‘je tong is als zoete wijn waarin mijn kussen baden’ (7:10).God en tongzoenen!? Zeg eens eerlijk: verwacht je dat in de Bijbel? Vrouw die zegt: ‘ik ben ziek van liefde’ man en vrouw die zeggen: ‘kijk niet naar me, want dan raak ik helemaal van slag’. Gaat Gods Woord daarover? Er zijn toch wel belangrijkere onderwerpen: (on)recht, honger in wereld waar wat aan moet gebeuren? Geboden: wat je wel/niet moet doen in je leven met de Heer.

Verliefdheid, lichaam, seksualiteit, liefdesrelatie: hoort dat nou thuis in de Bijbel? Moet het daar in de kerk over gaan? Daarvoor lees je misschien eerder gedichten of de bestseller ‘vijftig tinten grijs’ die wereldwijd door miljoenen – vooral vrouwen – wordt gelezen, kijk je een romantische film of daarvoor moet je bij de erothiekshop zijn.

Nee. Daarvoor moet je juist bij God zijn. H laat merken: God is de ‘uitvinder’ van liefde en erotiek. God bedacht het verschil man-vrouw (Gen.1) en de aantrekkingskracht tussen beiden. God geeft vlinders in de buik, de meest intieme relatie en ook de seksualiteit. De eerste kus in het paradijs tot aan dat moment dat jij ontdekte dat je enorm verliefd bent op…. en die eerste keer dat je met elkaar naar bed ging: het is van de Heer. En daarom hebben wij ook over.

Gemeente: wat prachtig. Wat teer. Heb je de beschrijving gevolgd die deze geliefden van elkaar geven: de vrouw kijkt van top tot teen naar de man (5:9-16); de man kijkt precies andersom (teen-top, 7:1b vv)). Jij bent het. Ze vallen om. Engels kan het heel mooi zeggen over de vrouw. Man zegt: wo, men (women)! Dat is Hooglied.

‘Je heupen draaien sierlijk rond: de schepping van een kunstenaar’ (7:2). Inderdaad: God is niet zomaar Schepper. Wat een pracht legt Hij in. Zijn plezier en creativiteit in de schepping spat ervan af als je je ogen de kost geeft. Doe dat dan ook! We kennen denk ik, zomaar heel goed de tekst van Jezus: als je naar een ander kijkt (die van ander is) en die begeert, pleeg je overspel. Ja, dat is zo. Ken je ook deze tekst: ‘draai rond, meisje uit Sulem, draai rond, draai rond (3x!), we willen naar je kijken’ (7:1). Zeker: je kunt ze niet tegen elkaar uitspelen – straks meer – maar verbaas je erover dat God het zo heeft gemaakt. Jouw lichaam. Dat je jongen bent, dat je meisje bent, dat je lichaam zich ontwikkelt. Dat je echt vrouwelijke vormen krijgt. Je telkens meer man voelt.

God had het allemaal zo anders kunnen doen. Soort ‘manvrouw’ maken. Of, als gaat om nageslacht, dat man en vrouw elkaar eens vriendelijke aankeken en ‘hup’ daar is een kind. Maar zo is het niet :). Wie is de Kunstenaar die het zo heeft bedacht? Welke geheim heeft Hij in de schepping gelegd dat zelfs de grootste atheïst niet om dit mysterie heen kan (ieder heeft over liefde)?H zegt: verbaas je, kijk ogen uit. Geniet van wat God geeft. Eer Hem,ook met je lichaam!

2. Doutzen Kroes en Hooglied.
Laatst kwam ik ergens binnen, shownieuws van SBS6 stond aan. Item over Doutzen Kroes waarin vooral haar billen nogal expliciet onder de aandacht werden gebracht. En die mannen bij presentatietafel waren behoorlijk onder de indruk. Nog eens kijken, nog eens wat over zeggen, grinniken, grapje enz. Je weet wel. Ik was toen net bezig met preek over Hooglied. Dacht: is dat nou hetzelfde? Beide zijn i.i.g. behoorlijk expliciet, weinig verhullend.

Als ik me niet vergis hebben wij snel 2 manieren van reageren. De een zegt: zo’n model is mooi, je mag toch ook kijken en daarvan genieten? Sterker nog: staat toch in H (draai rond: dat doet ze i.d.d.)? Ander zegt: dit is te betreuren, zoveelste voorbeeld van verseksualisering van samenleving. Beide reacties kunnen christenen en niet-christenen geven.

Toen ik dat zag, was precies bezig met Hooglied. En naast overeenkomst ook gelijk groot verschil. En dat gaat niet om of mooi, lelijk, goed of fout is. Ook niet dat lichaam minder achten of seksualiteit vies, raar noemen of vinden. Nee.
Hooglied zegt steeds: jij bent het! Heel gericht. Precies zoals 5:9 zegt ‘wat heeft jouw lief nou meer dan een ander’? Alles! Want zij is het, hij is het! En moet je nou toch eens kijken hoe mooi zij/hij is.

Liefde maakt blind – zegt het spreekwoord. Hooglied zegt: liefde opent je ogen, je hart, heel je lichaam en je ziel. Je wilt jezelf geven, helemaal. Je wilt die ander voor jou, helemaal. Van top tot teen en van teen tot top. God gaf Adam Eva, God gaf Eva Adam. Het NT zegt: mannen heb je vrouw lief, vrouwen geef jezelf aan je man (Ef.5).

Hooglied portretteert de vrouw helemaal maar is nergens seksistisch, en ik ben benieuwd of de vrouwen van de gemeente dat inderdaad ook zo ervaren. Gaat signaal van uit: gaat niet om je lijf (‘los’), bepaalde delen van lichaam die meest aantrekkelijk zouden zijn: om hoe de Heer jou maakte. Mooi!

Hooglied zet net zo goed de man op voetstuk maar nooit zo dat je idee hebt dat de man/jongen een wezen is die uiteindelijk maar een ding wil (seks): horen jullie dat ook zo, mannen? Beeld van respectvolle omgang met ander, niet verlengstuk van jouw verlangens. Dat is gaaf. Zo maakt de Heer jou.

Dat maakt Hooglied uniek voor mannen en vrouwen, jongens en meisjes.
Niets verhullend en nergens over de top, veilig en intiem. Een blootblad (eerder dan welk magazine dan ook) dat nergens vulgair wordt. Man en vrouw in megapixelkwaliteit vastgelegd, nergens plat, banaal, seksistisch of machtsbelust. Pure reclame voor de Schepper, reclame voor al die mannen en vrouwen die met hun lichaam de Heer prijzen en weten dat Hij en zijn geboden goed leven geeft.

Gemeente: dit is belangrijk. Christenen en niet-christenen zeggen wel eens: alles in samenleving lijkt om seks te draaien. Kun je ooit reclameblok zien zonder seks(suele) toespeling? Boek/film kan haast niet geslaagd zijn zonder (heel expliciete) seks. En probeer maar eens vijf minuten door de stad te lopen zonder een poster onder ogen te krijgen van een half- driekwart of helemaal blote….vrouw (ja, waarom bijna altijd een vrouw?).

En juist op gebied van seksualiteit lijken we telkens meer te ontsporen (vb).
Raak je niet ontzettend zat? Of, juist andersom: krijgen wij tik van mee en gaan we ineens ook alles wat met je lichaam en je uiterlijk te maken heeft ineens veel belangrijker vinden dan heel wat jaren geleden?

Wat doen wij: protesteren? Beïnvloed? Ongetwijfeld zullen we meer op grenzen moeten letten. En gelukkig kunnen we hierin veel herkennen van niet-christenen die ook voortouw nemen om eens wat normaler te doen over lichamelijkheid en seksualiteit, uitwassen benoemen/bestrijden. En ongetwijfeld krijgen we tik van onze tijd mee. Allereerst: we lezen Hooglied. We verbazen ons over de Schepperkunstenaar. Laat je niet gek maken of remmen door deze tijd maar ons hoofd/hart door Hem op hol brengen die zo mooi zijn schepsels maakt en je tot in je diepste gevoel raakt met het geheim van lichamelijkheid, liefde, intimiteit en seksualiteit die Hij bedacht. Dansen wil je:

We luisteren nu naar lied van Seth: Dancer.

Intro naar derde punt: we luisteren naar lied Seth over bedreigingen in en schaduwkanten aan liefde en seksualiteit: Lions and leopards

3.In vuur en vlam voor God.
Misschien zit je hier: mooi, maar… ik ben niet getrouwd. Of je bent getrouwd geweest maar verloor je man/vrouw. Of je bent getrouwd (geweest) en weet heel goed van schaduwzijde van liefde. Je kunt bijvoorbeeld niet echt intiem zijn met elkaar, bent op elkaar uitgekeken, je wordt verliefd op een ander. Je kunt geen/moeilijk seksuele omgang (meer) met elkaar hebben of je hebt alleen maar negatieve dingen meegekregen over je lichamelijkheid. Of, veel erger: bent misbruikt of maakte dat van dichtbij mee. Of je seksuele geaardheid is zo dat seksualiteit een heel verwarrend onderwerp is. Is Hooglied niet veel te hoog gegrepen? Mooi, maar niet voor mij?

Gemeente: het gaat nu over Hooglied. Volgende keer over single-zijn daarna over huwelijk. Maar in gemeente van Jezus gaat nooit allereerst over bepaalde categorie (getrouwd of niet) of bepaalde stukje van je leven (liefde of seks). Je merkt het als je Hooglied leest. Ook dit uitbundige liefdesgedicht tussen deze man en vrouw is evangelie: goed nieuws. Gelijk al duidelijk als je ziet hoe op de relatie gericht dit is. Een loflied op de Schepper van man en vrouw. Maar het dieper.

In de Joodse traditie werd Hooglied gelezen op de 8ste dag van Pesachfeest. Liefdeslied hoort helemaal bij het nieuwe leven dat God geeft. Sommigen plaatsen het ook in zgn. Wijsheidsliteratuur (Job, Spreuken, Prediker): als afsluiting daarvan. (Ook wel eens met advies om niet voor de 30ste te lezen.)

Zo lezen wij Hooglied. Je kunt niet isoleren, bedenken: blijkbaar kan/mag alles, soort van vrije liefde/experiment. In verschillende boeken van Mozes geeft God expliciete aanwijzingen voor het omgaan man-vrouw, getrouwd zijn en de plek van seksualiteit. De zin die regelmatig terugkomt in Hooglied ‘wek de liefde niet, laat haar niet ontwaken voordat zij het wil’ geeft ook een gezonde grens aan. Ook het nieuwe leven heeft z’n door God gegeven wetten en regels waarbinnen het leven, liefde, intimiteit en seksualiteit goed en veilig is.

Als Hooglied Salomo’s tijd weergeeft, wordt dat gelijk scherp. Salomo maakte in eigen familie van dichtbij negatieve gevolgen van vreemdgaan mee (overspel David en alle ellendige gevolgen)! Salomo staat voor rijk-zijn en op het toppunt van macht. Hij zelf 1000 vrouwen. In die zin Hooglied ook aanklacht tegen alle misstanden. Cf. onze tijd: soms van gekkigheid weet je niet meer wat je moet met seks, zo overladen. In die tijd ook (uiting van cultuur in crisis)? Misschien heb je zelf wel eens op harde manier ervaren dat dat zo is. Te ver gegaan op seksueel gebied en de gevolgen ervan op verkeerde manier ervaren.

We zien om ons heen dat machtige generalen (Petraeus) op dit punt onderuit gaan. 8:6 vertelt dat seksualiteit niet alleen heel mooi/sterk maar heeft ook een dreigend karakter: op jezelf kun je de kracht van liefde en aantrekking niet aan.

Maar het gaat nog stap verder: deze verliefdheid en evangelie. Laten we teruggaan naar het begin: liefde waar je van wilt dansen. Een oogopslag die je verlamt, ontzet. Ken je dat gevoel? God gaf ons gevoel, lichaam, aantrekkingskracht.

Hou dat gevoel nou eens vast. Heb je dat ooit wel eens naar God toe gehad? Zing je ps.63 van harte mee: uw liefde is hoogste goed! Uw trouw beter dan leven? Ik ben aan U gehecht? Dat is pure liefdestaal!

Bij voorbereiden van dienst overlegde ik met Seth en andere muzikanten over de liturgie. Als je psalmen leest met het oog op Hooglied zie je bij veel psalmen dat het toch op de eerste plaats liefdesliederen zijn! Ook dat hoort bij Hooglied. Leer jij het om in de liefde de Kunstenaar te zien en te danken? Leer je in relaties, in liefdesrelatie, Christus kennen en Hem te volgen of zijn dat twee aparte werelden? De gerichte liefde is een afspiegeling van God die zich in Christus gaf. Concrete liefde voor een concrete groep: de gemeente.

————————
Deze preek hoort bij een serie over liefde, single- en getrouwd zijn (eind 2012, begin 2013). Zie ook de handout met gesprekspunten hierover.

Zie ook preek: seksualiteit als kado van God.

Voorbeeldliturgie.
Welkom
Votum
Groet
Ps.63: 1 en 2
10 woorden
Ps.99: 2 t/m 4
gebed
Lezing 1. Hooglied 5: 9-16 en 8:6 en 7 (door een vrouw)
Lilly of the valley (Seth)
Lezing 2. Hooglied 7:1b (“Kijk….”) – 10 (door man)
Happy chromosomes (Seth)
Verkondiging: Liefde verwijst: God is gulle Gever.
1. De Schepper is een Kunstenaar (7:2c)!
2. SBS 6 over Doutzen Kroes en Hooglied over man en vrouw.
Dancer (Seth)
Lions and leopards (na korte intro)
3. In vuur en vlam voor God (8:6e).
LB 434: 2,3 en 5 (God maakt je lichaam mooi)
Dankgebed en voorbede
Collecte: my love is mine en I am his (Seth)
LB 21: 3 en 7
Zegen
Uitleidend lied door Seth en verdere ontmoeting