We leven in de veertigdagentijd. De kerk staat er extra bij stil dat ze leeft uit de kruisdood van Jezus. Wie vanuit dat perspectief naar (de commotie rondom) Wilders kijkt, valt iets bijzonders op. Zijn vijanden prijzen zich gelukkig; nu Wilders zijn ‘ware aard’ heeft laten zien, hebben ze de kans om met hem af te rekenen. Veel van Wilders vriendenlaten hem in de steek. Er wordt zelfs geroepen om een nieuwe Volkert van der G.

Wilders kruisigen
Ineens realiseer je je: hier wordt een messias gekruisigd. We hebben de ‘christelijke god’ dan wel afgeschaft in Nederland; de reflex om een messias te kruisigen, zijn we blijkbaar niet kwijt. Van verschillende kanten is echter al duidelijk gemaakt dat Wilders helemaal niet gekruisigd kán worden. Hij mobiliseert immers bestaande onvrede en handelt (tot nu toe) binnen de kaders van de vrijheid van meningsuiting.

Geen Marokkaan of Nederlander
Kolossenzen 3:11 werpt een bijzonder licht op deze precaire situatie. Wilders beroept zich er namelijk wel eens op dat hij opkomt voor de ‘joods-christelijke traditie’ die bij ons verloren zou zijn gegaan. Maar de Jood Paulus zegt in die tekst dat er dankzij Jezus geen sprake meer is van Grieken of Joden, barbaren of Skythen, slaven of vrijen. Dat moet vele malen explosiever hebben geklonken dan vandaag te zeggen dat er geen sprake is van Marokkanen of Nederlanders. God zelf had zijn volk immers afgezonderd van de heidenen.

Nu het vandaag zo expliciet gaat over bevolkingsgroepen is Kolossenzen 3 erg confronterend. Daarin wordt precies de vredige, niet-discriminatoire multiculturele samenleving beschreven die wij zoeken! Maar ja; de ‘christelijke god’ van wie wordt gezegd dat die die samenleving mogelijk maakt, hebben we nou net – eindelijk – aan de kant gezet. En wie hem toch probeert te imiteren, laat een geluid horen dat er in de verste verte niet op lijkt. Dat geluid leidt dan ook tot het tegenovergestelde van vrede. Daar komt nog eens bij dat onze eigen, felbegeerde vrijheidswetten het ons verbieden met nieuwe messiassen af te rekenen.

Vrede mobiliseren
Het is verleidelijk maar te gemakkelijk om in deze situatie Jezus uit de hoge hoed te toveren. Dat merk je trouwens ook aan Kolossenzen 3. Messias Jezus mobiliseert zijn vrede in de kérk. Omdat Jezus Heer is, vallen voor ons dominante verschillen als afkomst, status, sekse, seksuele gerichtheid enzovoort weg. De kerk als nieuw, holistisch geheel: een tegen-maatschappij.

De tijd van alle (anti)Wilders-commotie is daarom te zien als een oproep van Jezus aan zijn kerk. Is zij echt de plek waar Jezus’ vrede domineert? Zwaar in de marge terecht gekomen, geeft de Heer zijn kerk onverdiend en onverwacht de gelegenheid zich als een aantrekkelijk alternatief te presenteren voor een samenleving die (on)vrede niet gemobiliseerd krijgt. Onverdiend omdat de kerk zich zo vaak niet-onderscheidend heeft opgesteld als het om discriminatie (en alle gevolgen daarvan) gaat. Het is zaak om dat onder ogen te zien, te benoemen en tekorten te belijden zodat die onvrede kan verdwijnen. Deze tijd onderstreept verder het onvoorstelbare belang van het eenheid onder de christenen en een goede omgang met discussies die intern tot behoorlijke onvrede leiden.

————————————

Zie mijn bijdrage in NRC Next van zaterdag 22 maart jl: Wilders kruisigen helpt niet.

Leeft de kerk ook echt uit Jezus’ vrede? Zie m’n preek van zondag 23 maart: Er is geen sprake van Marokkaan of Nederlander.

Zie ook de brief die onze kerk naar de Poolse RK parochie OLV Sterre der Zee bracht toen Oost-Europeanen werden geconfronteerd met de zgn. Moe-site van de PVV.