Januari 2020 start er DV weer een synode van de GKv. Goes is de samenroepende kerk. Bij maar weinig kerkleden lééft de synode. Voor ambtsdragers is dat soms amper anders. Toch is de synode van belang. Die van Goes 2020 zeker. Want op die synode komen verleden en toekomst van de GKv samen. Het hoofdonderwerp is de hereniging van de NGK en de GKv. Maar ook bezwaren ten opzichte van de besluiten van de vorige synode (Meppel 2017) inzake vrouw en ambt komen op tafel. Inhoudelijk hebben deze twee onderwerpen met elkaar te maken.

‘Laatste kans op koerswijziging GKv’
Lukt het om er een goede synode van te maken? Dat is een spannende vraag. Er zijn immers verschillende stromingen in de kerken. Laat ik de uitersten eruit nemen. Sommige kerkleden en ambtsdragers (ouderlingen en predikanten) maken zich zorgen over de koers van de kerken. Soms hoor ik van hen dat zij de komende synode als de laatste mogelijkheid zien om de koers van de kerken te wijzigen. Als dat je overtuiging is, heb je een behoorlijke drive richting de synode. Andere kerkleden en ambtsdragers (ouderlingen en predikanten) juichen heel wat huidige ontwikkelingen in de kerk toe. De synode vinden ze niet onbelangrijk maar die staat bij hen op grote(re) afstand. Zij denken meer lokaal of interkerkelijk. De drive om naar Goes 2020 afgevaardigd te worden staat op een laag pitje.

Vorentscheidung
Nu is het prima dat er diversiteit onder kerkleden en ambtsdragers is en dat daaraan stem wordt gegeven. Koekoek-één-zang is, gelukkig, echt voorbij in de GKv. Waar het me om gaat is het volgende. Als ik aan de synode van Goes (2020) denk, komt er een vraag bij me op. Hoe zorg je ervoor dat het inhoudelijke gesprek daar tijdens de synode goed gevoerd wordt?

Kritischer gesteld: kan het zo zijn dat in de vraag wie de afgevaardigden zijn al voorgesorteerd wordt op een bepaalde inhoud? Zoals Duitsers het zo mooi kunnen zeggen bij voetbal; Vorentscheidung. Daarmee wordt bedoeld: de wedstrijd waarvan iedereen dacht dat het de finale zou zijn, is al eerder gespeeld. In de kwartfinale ofzo.

Voor de synode zou dat betekenen dat belangrijke beslissingen al gemaakt zijn op het moment dat de afgevaardigden bekend zijn. Bedenk daarbij hoe de situatie in de kerken is (zie hierboven). Het maakt uit of je, klassiek, hecht aan de kerkelijke weg en de synode. Of dat je je vooral focust op eigen gemeente en omliggende kerken.

Synode CGK remt  
Ik merk dat ik niet de enige ben bij wie deze vraag opkomt. Tegelijk heb ik de indruk dat heel wat kerkleden en/of ambtsdragers er in het geheel niet bij stilstaan (om redenen die ik hierboven noemde). En ik merk aarzelingen om over dit onderwerp te beginnen.

Toch denk ik dat erover zwijgen niet de beste weg is. Ik denk daarbij aan de laatstgehouden synode van de CGK. Die synode zette een flinke rem op een aantal al langer spelende ontwikkelingen. Denk bijvoorbeeld aan de vergevorderde plannen voor het vormen van een gezamenlijke (CGK/GKv/NGK) Theologische Universiteit (GTU). De synode van de CGK stemde daar uiteindelijk niet mee in. Opmerkingen dat een bepaald soort ligging (nl. behoudend) oververtegenwoordigd was op die synode werden veel gemaakt. Feit is dat de synode van de CGK op de rem heeft getrapt, met gevolgen van dien.

Verloofd
Nu gaat het me hier niet om de (synode van de) CGK; kerken met wie we gelukkig vaak goede contacten hebben tot aan samenwerkingsgemeentes aan toe. Mijn vraag gaat over onszelf. Kan iets dergelijks wat op de synode van de CGK gebeurde ook gebeuren op de GKv-synode van Goes 2020? Ik schat dat niet in maar sluit het ook niet uit. Het is goed om hierbij te zeggen dat de kerk van de Heer is. En het vertrouwen uit te spreken dat zijn Geest haar leidt. Dat vertrouwen geeft vervolgens ook verantwoordelijkheid.

De NGK en GKv zijn verloofd en hebben trouwplannen. Daarover gaat het op de synode van Goes (2020). Wie gaat er naar die synode toe (afvaardiging)? Dat is een belangrijke vraag, zeker omdat ‘bezwaarden’ en ‘enthousiasten’ niet zelden anders ten opzichte van de synode staan.

Ik denk daarom dat het goed is op kerkenraden te spreken over afvaardiging naar de synode. Wie wil afgevaardigde zijn op de synode waarbij het fusieproces met de NGK het hoofdonderwerp is? We, NGK en GKv, zijn al verloofd. Een verloving kan niet zomaar verbroken worden. Integendeel: je wilt datgene doen wat goed is met het oog op de trouwdag. Laten we trouw zijn en het goede voor de ander zoeken.

Ik bid dat die houding centraal zal staan. Bij de weg naar de afvaardiging toe en vervolgens op de synode. Ongetwijfeld zullen er verschillen van inzicht blijven, zowel in de nu nog ‘oude’ GKv als in de toekomstige fusiekerk NGK-GKv. Zo gaat dat in ieder huwelijk. Het is belangrijk daar goed en zorgvuldig mee om te gaan, luisterend naar de Heer en elkaar. Daarbij zal de Heer ons vast willen helpen. We zijn immers zijn bruid.

Dordrecht, 21 maart 2019

Zie Evenwichtige afvaardig voor een goede synode, Nederlands Dagblad 29 maart. Zie Er is méér dan standpunt vrouwelijke ambtsdragers. Kerkelijke eenheid en diversiteit (n.a.v. synode CGK, 2020).