De Week van gebed start. Wat is er dan mooier om samen ‘Onze Vader‘ te bidden? Als gemeenten van Huis bij de Bron (PKN Stadspolders) en de Kandelaarkerk doen we dat in een gezamenlijke eredienst. Mijn collega Erik Schipper en ik gaan samen voor.
De Week van gebed staat ook stil bij de verjaardag van de geloofsbelijdenis van Nicea. De titel van de preek verwijst daarnaar (wij geloven). Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.
1 Geloof je hem?
Je zou bij hem in de klas hebben gezeten. In je jeugdgroep of op catechisatie in de kerk. In je hockeyteam. Het zou je collega zijn geweest toen je vakkenvuller was. En dan hoor je hem op een dag zeggen:
Ik ben de opstanding en het leven
(Johannes 11:25).
Wie zegt zoiets van zichzelf? Zou je hem geloven?
Jezus spreekt deze woorden uit op een bijzonder moment. Een vriend van hem is gestorven; Lazarus. Lazarus’ zussen Maria en Marta weten zich getroost maar hebben ook verdriet. Jezus huilt bij Lazarus’ graf. Een van de kortste zinnen uit de Bijbel. Jezus had al bijzondere dingen gedaan maar gaat nu een van zijn grootste wonderen doen. Maar voordat het zover is stelt hij een vraag:
Ik ben de opstanding en het leven….
een ieder die leeft en in Mij gelooft zal nooit sterven.
Geloof je dat?
Persoonlijk.
Zie je wat Jezus doet? Ze staan bij een graf van een geliefde. Gelovigen in die tijd hielden rekening met de opstanding op de laatste dag (Johannes 11:24) al geloofde niet iedereen in die opstanding (Marcus 12:18-27).[i] Jezus staat in dat moment van gebrokenheid en pijn. Maar hij heeft het niet over ‘eens’ (komt alles goed). Jezus richt de aandacht op zichzelf. Ik ben het leven. Wonderlijk. Zonet bij het in memoriam van …. zongen we: U zij de glorie opgestane Heer!
In de verdiepingsgroep hadden we het de afgelopen avonden over de vraag wie Jezus is. Wat zijn er in de loop van de geschiedenis veel antwoorden op die vraag gegeven. Welk antwoord geef(t) jij/u? Probeer je eens in te leven in het moment van Johannes 11. Wat een gebeurtenis:
- Bij een graf begint Jezus over leven.
- In jouw verdriet begint hij over blijdschap.
- Bij onduidelijkheid die jij ervaart begint Jezus over de goede richting.
- Bij zoveel stemmen in je hoofd heeft Jezus het over de weg.
De vraag die Jezus stelt aan Marta is van alle tijden. Het is een persoonlijke vraag. Jezus kijkt naar Marta. Naar jou. Geloof jij hem?
2 Belijden.
Marta gelooft. Zij belijdt. ‘Ja, ik geloof’. Jezus verricht een wonder. Lazarus staat op uit het graf. Ongehoord. De reacties zijn niet van de lucht (Johannes 11:45-49).
Wie is Jezus dat hij niet alleen zegt het leven te zijn maar dat ook laat zien in de confrontatie met de dood? ‘Ik geloof’ zegt Marta. ‘Wij geloven’ zeggen we in de geloofsbelijdenis van Nicea. Deze belijdenis is de meest oecumenische belijdenis. Ook een omstreden belijdenis. De kritiek wordt wel eens zo verwoord: is Jezus daar niet – pas in de 4de eeuw – tot God ‘gepromoveerd’?
Ik denk dat je zoiets alleen kunt zeggen als je het christelijke geloof niet serieus neemt.[ii] Rowan Williams, een Britse theoloog en voormalig geestelijk leider van de Anglicanen (aartsbisschop), heeft eens gezegd dat het christelijke geloof zijn ontstaan heeft in een ervaring van diepgaande tegenstrijdigheid – een ervaring die de godsdienstige categorieën van die tijd dermate uitdaagde dat er een lange tijd nodig was om de godsdienstige taal te herzien (The wound of knowledge). Een deftige, lange zin voor: je krijgt met iets te maken dat zo onbevattelijk is dat je naar adem staat te happen en dat alles verandert. Hoe vind je daar woorden voor?
Eer.
Wie is hij die zegt en laat zien het leven te zijn? Wie is hij die zulke dingen zegt en doet dat men spontaan gaat aanbidden – wat toch weggelegd is voor de Ene (diepgaande tegenstrijdigheid)?[iii] Het Nieuwe Testament hapt naar adem. Begint stotterend te spreken. Met Marta. Met ‘de ongelovige’ Tomas (Johannes 20:28).
Voor de (joodse) gelovigen gold en geldt dat God één is (Deuteronomium 6). Dat is de kern van het geloofsleven. We hebben net geluisterd naar een fragment waarin dat hartstochtelijk wordt beleden, gebeden. Misschien vond je het prachtig. Misschien vond je het vervreemdend. Maar pas als je die hartstocht ontdekt, zie je hoe bijzonder het is om te belijden: ‘Wij geloven in één God… en in één Heer Jezus Christus’ (Nicea).[iv] Een groot geheim. Wie belijdt wil in een lofzang (Nicea, Filippenzen 2:5vv) eer brengen aan Wie eer toekomt.
Doe je mee? Misschien zeg je met die ene man: ik geloof – kom mijn ongeloof te hulp (Marcus 9).[v] Of je belijdt midden in je verdriet en sores, net als Marta. Of je belijdt omdat de Heer je leven is. Hoe dat ook is, weet dit: de Heer ziet je hart. Hij is bij je. Nooit een stap van je weg. Nooit een ademtocht bij je vandaan. Geloof je dat?
============================
[i] Zie No more tears in heaven. Preek Marcus 12:18-27.
[ii] Zie paaspreek Pasen is een Zeitenwende. Preek Galaten 1:1-4. Zie voetnoot v van die preek inzake een podcast van NRC Handelsblad.
[iii] Zie bijvoorbeeld het slot van het evangelie van Matteüs. Zie preek Een nieuw begin in Jezus’ naam. Nieuwjaarspreek Matteüs 28:16-20.
[iv] Zie de preek God, de enige God, is in Jezus onze naaste geworden. Preek Marcus 12 over de derde strikvraag op het tempelplein (wat is het grootste gebod n.a.v. Deuteronomium 6).
[v] Zie preek Marcus 9:24b.
Liturgie
Welkom en mededelingen
In Memoriam: …. (overleden gemeentelid)
Zingen: Lied 634 U zij de glorie
Moment van stilte
Openingslied: Psalm 133 (De Nieuwe Psalmberijming)
Bemoediging & Groet:
Voorganger: Christus is in ons midden, onze hulp komt van hem!
Allen: Dat was hij, dat is hij en dat zal hij altijd zijn.
Voorganger: Genade en vrede van God onze Vader, door Jezus Christus onze Heer in de gemeenschap met de Heilige Geest. Allen: Amen
Inleiding op de dienst over Geloofsbelijdenis van Nicea 325
Zingen: Opwekking 797 U roept ons samen als kerk van de Heer,
Gebed om ontferming
Zingen: Kyrie (Sela)
Woorden van genade
Gezongen leefregel: Lied 311 Wij kiezen voor de vrijheid
Gebed bij het lezen van de Bijbel
Met de kinderen: kinderkerkleiding, kinderlied en kring
Schriftlezing Eerste Testament: Deuteronomium 6 : 4-7
Luisteren: Shema
Verkondiging: Israel gelooft
Evangelielezing: Johannes 11 : 17-27 verteller – Jezus – Martha
Zingen: Lied 686 : 1 De Geest des Heren heeft een nieuw begin gemaakt,
Verkondiging: ‘Ja, wij geloven’ (zie blogtekst hierboven)
Meditatieve muziek
Zingen: Lied 686 : 2, 3 Wij zijn in hem gedoopt, hij zalft ons met zijn vuur,
Wij belijden en wij vieren ons geloof
v.: Wij leggen met de eerste volgelingen van Christus Jezus getuigenis af
van ons geloof en we belijden
v.: met Johannes de Doper:
a.: Zie, het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegdraagt.
v.: met Andreas:
a.: Wij hebben gevonden de Messias.
v.: met Natanael:
a.: Rabbi, gij zijt de Zoon van God, de koning van Israel.
v.: met de Samaritanen:
a.: wij weten dat deze werkelijk de Heiland van de wereld is.
v.: met Simon Petrus:
a.: Gij zijt de Christus.
v.: met Thomas:
a.: Mijn Heer en mijn God!
Zingen: Hemelhoog 344 Ik geloof dat God mijn Vader
(De kinderen komen terug)
Gebeden: Dankgebed en Voorbeden
Stilte
Zingende bidden: Lied 371 (Onze Vader) Pieter
Aandacht voor de gaven
Slotlied: Lied 1005 : 1, 3, 5 Zoekend naar licht, hier in het duister,
Heenzending en Zegen (St. Patrick)
Zingen: Lied 415 : 3 Amen, amen, amen!
—– einde —–