In de lijdenstijd hebben we naar Lucas geluisterd. We zijn gebleven bij de Emmaüsgangers (Pasen).[i] Het slot van het evangelie van Lucas hadden we nog tegoed. Vandaag vieren we avondmaal. Aan elke tafel een kort stukje naar aanleiding van Lucas 24:36-53.

Gemeente van onze Heer Jezus

1         Levende hoop (Lucas 24:36-43).
Het slot van Lucas is kort maar krachtig. Lucas kan kort zijn want hij schrijft een tweede boek: Handelingen van de apostelen. Het verhaal van Jezus gaat verder. Hemelvaart (Lucas 24:51) is geen slot. Hemelvaart is een startschot van een beslissend offensief. Dat Lucas’ slot krachtig is blijkt op verschillende manieren. Ik ga vanmorgen drie dingen langs.

Jezus leeft.
Allereerst verschijnt Jezus zelf in het midden van zijn discipelen. Vrouwen hadden het bericht van de engelen al doorgegeven dat Jezus leeft (Lucas 24:5-7). Maar zij werden niet serieus genomen. De twee discipelen – de Emmaüsgangers – herkennen hem niet als hij met hen oploopt. Pas bij het breken van het brood worden hun ogen geopend.

Nu zien ze Jezus. Maar zien is niet hetzelfde als geloven. Ze zijn verbijsterd en vol schrik. Verplaats je maar eens in hen om dat te begrijpen. In die cultuur werd lichamelijke opstanding als ongewenst gezien en joodse gelovigen verwachtten de opstanding op de jongste dag.[ii] En dan staat Jezus daar. Onbevattelijk. Eng. Een spook – zoals het kon spoken op het meer van Galilea?

Hemels lichaam.
Jezus wil dat ze hem aanraken. En door iets te eten wil hij laten zien dat hij met zijn lichaam uit de dood is opgestaan. Jezus is geen fantoom. Gods nieuwe wereld in Jezus is geen sprookje. Het is plastisch, fysiek – hoe verheven en hemels ook. Raak me aan. Geef me te eten. Deze verschijningen vormen de basis voor Paulus’ fenomenale hoofdstuk over de opstanding in 1 Korintiërs 15. Het is zoeken naar woorden. Paulus heeft het over de gestalte van hemels, onsterfelijk lichaam. Wat dat is? Geen idee. Eerst moet het oude vergaan. Dan wekt God iets nieuws op. Maar kijk naar Jezus. Hij is het echt. Zijn doorboorde handen en voeten. Toch niet gebonden aan tijd en ruimte zoals wij dat zijn.

Geloof jij dat Jezus? Dat hij jouw leven van nu en straks is? Heb je bewijs nodig zoals de discipelen?

Avondmaal.
Luister. Raak mij aan is ook de opdracht die Jezus jou vandaag geeft. Sterker nog: eet mij. Zoals dit brood werkelijk brood is zo werkelijk is het Jezus die je daarin ontmoet.

Opvallend dat Jezus’ verschijningen vaak gepaard gaan met maaltijden. Bij de Emmaüsgangers. Hier bij de discipelen. Aan het meer bij een bbq (Johannes 21). Eten staat voor ontmoeting. De tijd nemen voor elkaar. Als je dat als gelovigen doet is de Heer (ineens) in je midden. Als gast. Als gastheer. Je gaat met andere ogen kijken naar jezelf en de ander.

Zo vieren we vandaag avondmaal. De basis voor de onderlinge ontmoeting. Welkom aan de tafel van de Heer. Een van de formulieren zegt het mooi:

Jezus Christus geeft ons dit feestmaal.
Als armen komen we bij de gulle gever,
als zieken bij de dokter die genezing schenkt,
als schuldigen voor de rechter die vrijspraak geeft,
als doden bij hem die levend maakt.
Wij leven niet uit eigen kracht, maar hebben alles in Christus.

Pauze+.
Na de viering willen we in ons gebed danken voor vijf jaar Pauze+. Een initiatief om de kerk door de week open te doen voor een kop koffie/thee en gesprek. Vijf jaar geleden – in Coronatijd – zijn we ermee begonnen. Het heeft z’n vruchten afgeworpen. Je creëert een gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Wat mooi. Dank de Heer voor al die ontmoetingen. Een vrucht van de avondmaalsviering. Aan zijn tafel danken we de Heer voor wie hij is en wat hij geeft. Leef in zijn naam tot een zegen voor de mensen om je heen.

GK 162:3 ‘k Heb geloofd
Nodiging
Viering avondmaal

2         Open Bijbel (Lucas 24:44-47).
Nog een krachtig moment in het slot van Lucas: Jezus maakt het verstand van zijn leerlingen ontvankelijk voor het begrijpen van de Schriften (Lucas 24:45). Ze hebben de Godswoorden maar het blijft een gesloten boek.

Herken je dat? Soms hoor je dat iemand precies weet wat er in de Bijbel staat. Schepping. Verlossing. Pinksteren. Nieuwe hemel en aarde. Maar het zegt je weinig of niks. Je weet het maar het brengt je niet in beweging. Hoe kan dat?

Kijk naar wat er eerder gebeurt bij Jezus’ volgelingen. Hun verdriet, gemis en ongeloof zit hun in de weg. Is er iets in jouw leven dat vast is gelopen? Dat je iets hebt meegemaakt dat zorgt voor teleurstelling, pijn of verdriet. Je hoort Gods woorden van troost en vernieuwing maar het past er niet in. Een ander kent misschien al die woorden maar heeft niet het goede, levende voorbeeld gezien. Kerk is een gewoonte. Bijbellezen een traditie. Maar er zit geen leven in.

Leven.
Dit stukje laat je in de spiegel kijken. Wat is het belangrijk om het niet alleen over het goede nieuws te hebben maar het te leven. Missionair te zijn. Oog te hebben voor wie niet gelooft. Spreken over je Heer. Om te zien naar een ander. Dan merk je dat Jezus erbij komt. Ongemerkt. Dat hij er ineens tussen staat- zoals bij zijn discipelen. Dan wordt alles anders. De Godswoorden krijgen gestalte. Een gezicht. Het is Jezus zelf.

Aan mensen die tot geloof komen zie je mooi hoe dit werkt. Zij kunnen soms geen genoeg krijgen van (het lezen van) de Bijbel.

Alle volken.
Wat ‘ontvankelijk gemaakt worden voor het begrijpen van de Schriften’ betekent zie je in Lucas’ tweede boek; Handelingen. Petrus toespraak op Pinksteren. Stefanus’ verdedigingsrede (Handelingen 7).[iii] Paulus brief aan de Galaten.[iv] Steeds staat de levende Jezus centraal. Op ongedachte en gewaagde manier gaat de Bijbel open. Jezus werpt een heel nieuw licht op de zaak.

De Schriften begrijpen gaat niet alleen over Jezus en die gekruisigd en opgestaan. Wij zijn ook in beeld. Jezus zegt dat de Schriften zeggen:

… dat in zijn naam alle volken opgeroepen zullen worden om tot inkeer te komen, opdat hun zonden worden vergeven
(Lucas 24:47).

Bij ons is (spreken over) zonde zomaar een ding. Lucas – en de andere evangelisten – veronderstellen zondekennis en het belang van vergeving van zonden als horend bij het evangelie.[v] Denk bij zonde niet alleen aan iets verkeerds dat je doet (vloeken, schelden). Maar ook aan structuren van ongelijkheid, kromme verdeling van welvaart of patronen van onderdrukking en geweld. En dan zie je gelijk waar het om gaat.

Denk aan oorlog, geweld en ellende. Met wat voor een vreselijk geweld kreeg en krijgt men in Israël en Gaza nu al zo lang te maken. Moet je dit nieuws negeren? Meedoen in protest? Je kunt je machteloos voelen.

Vrede.
Een gemeentelid zei laatst: ik denk bij al deze ellende steeds aan Psalm 87. Jezus zegt hier dat ook de Psalmen over hem gaan. Psalm 87 is een lied over Godsstad Jeruzalem het geluk voor alle volken. Vrede, shalom, salam voor allen. Alle volken. Israëli’s en Gazanen. We zingen dit lied aan deze avondmaalstafel. De tafel van verzoening en vrede. Kan het zover komen in Gods wereld? Met dit lied trekken onze Heer aan zijn jas. Hij is de Heer van alle volken. Vervul al uw beloften. En laat ons getuigen zijn van uw vrede.

Viering avondmaal
DNP Psalm 87 alle verzen

 3         Niet alleen gelaten (Lucas 24:48-53).
Het derde krachtige dat in het slot van Lucas zit, is een geheim. Jezus zegt dat hij ‘de belofte’ van zijn Vader zal zenden – ‘kracht uit de hemel’.

Hoe zouden de leerlingen dit hebben opgevat? Als je dit leest snap je de discussie die onder christenen over de Geest ontstond. Is de Geest een kracht? Een soort energie? Te vergelijken met een energiereep voor wie verder moet?

Lucas vult dit hier niet in. Ik zie dat zo: het is een uitnodiging om verder te lezen. Als die kracht of bezieling komt wordt het gelijk heel persoonlijk. De Geest vult mensen en laat hen van Jezus getuigen (Handelingen 2). Als er zonde in de gemeente komt, klinkt het verwijt dat christenen de Heilige Geest bedriegen (Handelingen 5:3). Als Paulus het evangelie ergens wil brengen ‘staat de Geest van Jezus dat niet toe’ (Handelingen 16:7). De Geest wil hem ergens anders hebben. Steeds duidelijker wordt dat ‘de belofte’ en ‘de kracht’ meer is dan een bepaalde vibe. God is Geest. De Geest is God (zelf).

Lichaam.
Het (genoemde) formulier voor het avondmaal zegt het zo over de Geest:

Door zijn dood heeft Christus ook het recht gekregen de levendmakende Geest aan ons te geven. Door die Geest verbindt hij ons aan zichzelf. Daarom mogen we met Paulus zeggen: Met Christus ben ik gekruisigd: ikzelf leef niet meer, maar Christus leeft in mij (Galaten 2:19,20).

 Door die Geest laat hij bij ons vruchten groeien van geloof, hoop en liefde. Door dezelfde Geest verbindt hij ons met elkaar in echte liefde, als broers en zussen, als delen van één lichaam. De apostel Paulus schrijft namelijk: Omdat het één brood is zijn wij, hoewel met velen, één lichaam, want wij hebben allen deel aan dat ene brood (1 Korintiërs 10:17).

 We vormen samen één lichaam om elkaar in liefde te dienen. Juist aan het avondmaal zegt Christus: Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad (Johannes 15:12).

Avondmaal is daarom ook een opdracht: laat je vervullen door de Heilige Geest (Efeze 5:18). Leef in die kracht, tot Gods eer en tot zegen voor wie Hij op jouw pad plaatst.

Viering heilig avondmaal
GK 125: 5 en 6 Allen die eten….

==============================

[i] Zie Gaandeweg oog krijgen voor de Levende. Preek Lucas 24:13-36.
[ii] Zie Hij is opgestaan. Themadienst over de opstanding.
[iii] Zie preek Hemelvaart over Handelingen 7.
[iv] Zie inleiding Galatenserie.
[v] Zie Kerstpreek Jezus redt van zonde. Preek Matteüs 1.

Liturgie

Welkom

Votum (GK) en
Groet
Amen (GK)

GK 133: 1a, 2v, 3m en 4&5a De dag gaat open

Wij kiezen voor de vrijheid (Gods leefregels) GK 176b

Gebed

Kinderen naar voren
Goed nieuws, Hemelhoog 132
Kinderen naar kring

Lezen Lucas 24:36-43 Terwijl ze nog…
Overdenking
GK 162:3 ‘k Heb geloofd

Tafel gereed maken en uitnodiging viering avondmaal

Aan tafel Lezen Lucas 24:44-47 Hij zei tegen hen… zonden worden vergeven
Overdenking
Viering heilig avondmaal
DNP Psalm 87 alle verzen

Uitnodiging viering avondmaal
Aan tafel lezen Lucas 24:48-53 Jullie zullen hiervan….
Overdenking
Viering heilig avondmaal
GK 125:5 en 6 Allen die eten

Dankgebed en voorbede

Collecte

LB 675:1 Geest van hierboven

Zegen
Amen (GK)

Verdere ontmoeting