Dick Schinkelshoek brengt helder in beeld welke ingewikkelde dilemma’s christenen ervaren als zij de evolutietheorie aanvaarden (ND, 22 februari). Het lijkt mij dat de stroming die voorhoudt dat Genesis niets met het begin van de wereld te maken heeft het contact met de werkelijkheid verliest. Maar andersom valt het ook niet mee. Wie probeert vanuit het christelijke kader om te gaan met evolutie komt soms in wel heel aparte spagaten terecht waarin allerlei wetenschappelijke modellen de toon aangeven. Naar analogie van ‘de God van de gaten’ wordt dan ook wel van een ‘Adam van de gaten’ (term van Blocher bij Van den Brink in En God beschikte een worm, 2006) gesproken: de christelijke visie verschuift bij iedere nieuwe ontdekking. Je merkt de spagaat soms ook aan omschrijvingen als ‘van oerknal tot nieuw Jeruzalem’. Dat is van beide wat en juist daarom nou net niks.

Een christen gebruikt z’n verstand als het om ontstaansvragen gaat en kan daarbij niet om hedendaagse inzichten heen. De uitdaging is vooral om scherp te krijgen wat is het eigen, christelijke verhaal over het ontstaan is. Het is interessant om hierin te leren van christenen uit de vroege kerk. Soms lees je dat zij zich onbekommerd aansluiten bij de toen heersende opvatting van Plato dat God de wereld uit een vormloze materie heeft geschapen. Toch krijgen christenen er moeite mee om het zo te zeggen omdat op die manier de indruk kan ontstaan dat er náást God iets anders is. In een polytheïstische samenleving wil je dat niet eens suggereren. Christenen spreken van schepping uit het niets, en meer nog: schepping in Christus! Dat is hun verhaal.

Juist nu het in onze samenleving niet langer vreemd is om te geloven, worden wij tot dat eigen verhaal uitgedaagd. Te denken is bijvoorbeeld aan de groeiende overtuiging dat alles er niet altijd is geweest maar een begin kent. Daarin dringt zich haast als vanzelf de vraag op wie of wat de oergrond van dat begin is. En in een samenleving die zich geen raad weet met de dood laat de Schepper zien dat hij ‘het werk van zijn handen niet loslaat’: Jezus is gekruisigd, gestorven en uit het graf verrezen.

ND, dinsdag 4 maart 2014 (iets verkort).

Zie Voorkom een intern christelijk debat over schepping en evolutie (OnderWeg, 2016).