Gemeente van de gekruisigde Jezus
1 lastigste en belangrijkste feest.
Hemelvaart is een van de lastigste feestdagen in de kerk. Feestvieren als iemand vertrekt: dat doe je alleen als je een hekel aan diegene hebt. Dan zeg je dat meestal nog niet hardop. Maar als die iemand weg is, zeg je tegen elkaar: hè, hè; dat hebben we ook weer gehad.
Wij hebben geen hekel aan Jezus. Sterker: hij is onze held en verlosser. Toch vieren we vandaag zijn Hemelvaart. Waarom?
Tegelijk is Hemelvaart vandaag het belangrijkste feest dat we in de kerk hebben. Dat wil zeggen: we leven vandaag in een (wat we noemen) geseculariseerde samenleving. D.w.z.: het idee dat God bestaat en invloed heeft op je leven, past niet in onze cultuur. We willen op zich best gelovig zijn, open staan voor ‘een hogere macht’ of ons laten inspireren. Maar God ergens in de hemel die te maken heeft met jouw en mijn leven van elke dag; dat is stap te ver. De ‘hemel’ (waar Jezus naar vertrok): geen idee, (haast) onmogelijk. Past niet bij ons wereldbeeld. We kunnen mbv satellieten tot aan het einde van het universum kijken. Waar is de hemel? Niemand die er iets zinnigs over kan zeggen. En net zo goed: in het kleinste vinden we telkens meer dingen die ons tot in detail verklaren hoe ons leven eruit ziet. We hebben God niet nodig om onszelf te verklaren en onze toekomst uit te stippelen.
Je kunt zeggen: wij, christenen, geloven God wel, en ervaren dat (soms) ook. Dat is ook zo (kom straks op terug). Maar de andere kant is er ook: wij leven midden in deze samenleving. Jij en ik hebben soms even hard vragen over bestaan van God en zijn bemoeienis met ons leven.
En nou is het punt: waar komt dat nou door; waar is dat proces van secularisatie, God niet ervaren/merken kunnen, begonnen? Dat begint in Hnd.1. Jezus ís hier niet meer. Die heerlijke, fantastische Heer die inspireert, helpt, wonderlijke dingen zegt en doet, altijd – in genade en oordeel – God voor je neus neerzet in het concrete, dagelijkse leven; vanaf het moment dat Jezus in de heerlijkheid v God (wolk, OT) wordt opgenomen, ontbreekt hij hier.
Jézus zet de boel op scherp door naar, zoals Ef.1 het zegt, de hemelse gewesten te vertrekken.
Sinds die tijd staan we eigenlijk, net als de eerste discipelen, wat omhoog en om ons heen te koekeloeren: waar is ‘ie nou? (Hoe) is God eigenlijk? Wat moeten we doen? Wat is zin van je bestaan? Waar komen we vandaan? Wat is onze toekomst? Waarom zou je geloven? Wat schiet je ermee op? Tja.
Kijk: gelovigen mopperen wel eens op deze tijdgeest of we zeggen dat het eerder een betere tijd was. Of je stelt je defensief op. Maar als we Hemelvaart vieren dan staan we er helemaal niet raar van te kijken dat het niet vanzelf is om de Heer te zien. We missen Jezus, vanaf het moment dat hij in Gods heerlijkheid is. En dat is al heel lang. Je weet hoe het gaat, zelfs met beste vrienden, als je elkaar lang niet ziet. Moeilijk om zo’n vriendschap levend te houden.
Dat is het eerste. Een lastig feest want wie viert nu een vertrek/afscheid? En een belangrijk feest want Jezus zélf kiest ervoor om als de uit het graf verrezen Heer niet in ons midden te blijven.
2 Hemelvaart en Jezus’ identiteit.
Wat gaan we dan vandaag doen, hier in de kerk? Ja; wat brengt jou hier? We kunnen hopen dat er, net als toen Jezus naar de hemel vertrok, engelen in ons midden komen om ons te helpen (‘wat kijken jullie omhoog…’). Goed, we zouden niet de eerste zijn die ons zoiets zou overkomen. Maar dan moeten we ook consequent zijn. Want heb je gehoord wat zij zeggen? ‘Wat sta je nou te kijken…deze (SV) Jezus die uit jullie midden is weggenomen, zal op dezelfde manier terugkomen als jullie hem naar de hemel hebben zien gaan’.
Hoor je dat! Stel je voor; jij zit heel erg omhoog met iets. Je hebt bijv. ruzie met iemand. Je vraagt je vriend(in) om advies. Allemaal vreselijk spannend. En dan zegt hij/ze: het zal wel goed komen. Ja; maar dát vraag je niet. Hallo!
Zo staan daar die discipelen. Ze hebben idee dat het nú gaat gebeuren: wanneer herstelt u het koningschap op Israel (1:6)? Duurt nog lang? Totale verlossing na de opstanding uit en overwinning op de dood? En dan stelt Jezus hen aan met een taak en vertrekt! De discipelen kijken omhoog, zien tot hun schrik de Heer uit beeld raken en krijgen te horen: ‘deze Jezus komt terug’. Jaja; maar wat moeten we dóen!? En hóe dan? En waarom zo!?
Gemeente: de laatste blik die we via de discipelen op Jezus kunnen werpen, zet ons nog een keer neer bij de vraag wie Jezus is. Juist de woorden van de engelen richten onze aandacht op Jezus. Hij. Dezelfde als die je zag vertrekken; die komt terug. Wie is hij?
Hij is een koning die geboren werd in een stal.
Hij is een profeet die verworpen en uitgespuugd werd.
Hij wilde iedereen redden en helen, maar deed dat niet voor zichzelf toen hij aan het kruis hing.
Hij maakt alles compleet en doet dat door naar de hemel te gaan.
Wie doet nou zo? Wat is hemelvaart? Wie is de tot Gods heerlijkheid verhoogde Jezus?
We hebben rond de veertigdagen gezien: de verhoging van Jezus begint niet bij de opstanding of de Hemelvaart. Jezus zegt: de mensenzoon zal, net als de slang in de woestijn door Mozes, verhoogd worden (Joh.3 en o.a. 18:32).
Dáár begint het al Hemelvaart te worden; Jezus wordt dan al verhoogd.
De hoge troon van Jezus is het kruis.
De meest vernederende daad aan Jezus gedaan, is tegelijk de liefde van God die voor ons omhooggeheven.
Zo zijn we gered. Aanvaard in alles wat ons bezighoudt.
God heeft ons in Jezus gevonden.
Gemeente: dit evangelie is niet zomaar te aanvaarden. Je merkt het aan sommige gelovigen die zeggen dat Jezus bij zijn wederkomst zal bevelen alle kruisen kapot te maken (kruis zou misleidend, misverstand zijn). Maar de engelen zeggen: déze Jezus komt terug. De wereld zal hem zien die doorboord is om ons falen (Joh.19:37).
Hemelvaart bepaalt ons erbij dat de Heer Heer is op zijn manier. Hij nam de schande van het kruis en kwam als opgestane in Gods heerlijkheid. Zo aanvaardt hij het koningschap. Misschien is Hemelvaart daarom zo’n moeilijk feest. Je moet echt méékijken met Jezus. Vanuit ons gezien is het verlies. Vanuit de Heer gezien past het bij de weg die hij ging. Voor ons gevoel blijven we met lege handen staan. Vanuit de hemel gezien komt hier de eerste mens Gods heerlijkheid binnen; levend bewijs dat de zonde en de dood overwonnen zijn. Feest!
3. Jezus’ kracht.
Gemeente: kunnen wij het bij elkaar brengen: onze cultuur/wereld en Hemelvaart? Kunnen we meekijken met Jezus? Kunnen we Hemelvaart echt vieren? Wat geeft de Heer ons daarin?
Als we dat doen met Ef.1 dan valt op dat het gaat om kracht en macht. Jezus is boven alles en allen verheven. Wat zien we daarvan? Wat merken we daarvan?
Tja; dan moeten we dus echt vanuit Jezus kijken. De kracht van Jezus is dat hij zich liet verhogen op het kruis. Zo heeft hij ons lief. Vandaag horen we berichten uit Syrië dat christenen, om hun geloof, publiek gekruisigd worden. Of die pastoor Frans vd Lugt die laatst werd gedood. Is er dan niets veranderd? Regeert Jezus niet, denk je dan? Of: regeert hij juist zó? Kijk mee met Jezus. Deze mensen staan in dezelfde lijn als Stefanus (Hnd.7). Het blijft vreselijk. Het is niet onze weg. Toch wint Jezus zo. En trekt het evangelie.
Nog een vb. Vandaag merken we dat de kerk telkens meer in de marge komt in het Westen. Raak je in paniek? Vergeet Jezus ons? Of regeert Jezus juist zo? Er is een actie op touw gezet ‘7 keer 7’ waarin de vraag wordt gesteld wat we zouden moeten meenemen naar een nieuw christendom voor Nederland. De eerste avond was deze week. Dat was een heel sterk verhaal. Een priester – zelf eerst medewerker bij HP/De Tijd – vertelde dat de parochie waar hij nu werkt in de jaren ’80 op sterven na dood was. Maar nu trekt die elke zondag paar honderd bezoekers. Prachtig. Doet wel – al ken je verhaal niet precies – wat denken aan onze situatie hier in Delfshaven.
Die priester zei: kijk naar het plan dat God heeft. Wat is dat mooi. Het kan alleen wat worden met de kerk als je kijkt naar wat God concreet doet. Een kerk die zichzelf opnieuw gaat uitvinden loopt vroeg of laat dood, net als een kerk die alleen leeft vanuit het verleden. Voor wie meekijkt met de verhoogde Jezus is er altijd ruimte en hoop.
Lees zo het vervolg van de Hemelvaart. De gemeente start klein. Wordt zelfs vervolgd. Maar Jezus wint het tot in Rome.
Wat is de kracht? Juist in deze tijd van Jezus’ schijnbare afwezigheid valt het op als iemand tot geloof komt. Of op een andere manier wordt iemand onverwacht geraakt door Jezus. Het gebeurt. Ook bij/rondom onze gemeente. Wat is dat een onvoorstelbare kracht. Dat komt echt uit het niets. Ef.1 vergelijkt het met de kracht van de opstanding van Jezus. Je staat stomverbaasd te kijken. Jezus geeft het. Zondag gaan er drie jongeren belijdenis doen van hun geloof. Jullie willen ook vertellen hoe je hebt gemerkt dat God er is, hoe hij betrouwbaar is. Jezus geeft het.
Gemeente: deze tijd is wat dat betreft echt een heel hoopvolle tijd. Je hebt in onze snelle cultuur een tegenbeweging van slow: slowfood bijv. I.p.v. de snelle hap bij de McD word je geacht tijd te nemen voor je maaltijd(bereiding). Zo doet Jezus vandaag ook. Slow-believe; dat leert Jezus ons. Kijk in het detail van je leven. Merk jij dat Jezus er is? In een situatie dat je zoveel ellende meemaakt, merk je op: mensen staan echt om me heen. Ik word niet losgelaten.
Ik rond af. Hemelvaart is het lastigste en belangrijkste feest van de kerk. Uit onszelf krijgen wij onze tijd en de Hemelvaart van Jezus niet bij elkaar. Wie kijkt vanuit de tot op het kruis verhoogde Jezus ziet Jezus winnen. Dat is de belofte die we vandaag krijgen.
In Jezus vieren we feest.
—————————-
Zie Overzicht Hemelvaartspreken voor andere preken op Hemelvaart.
voorbeeldliturgie
Vooraf: oefenen ‘Achter elke wolkenlucht’ (Rien vd Berg en Peter Sneep)
Welkom
Votum
Groet
Ps.47 1 en 3
Gebed
Lezing 1 Handelingen 1: 1-14
Lied ‘Achter elke wolkenlucht’
Lezing 2 Efeziërs 1: 15-23 (voorlezer: vers 15 heeft korte inleiding nodig)
LB 228: 1a, 2v, 3m 4en5a
Verkondiging Wat vieren we bij Hemelvaart?
- Lastigst en belangrijkst feest.
- Hemelvaart en Jezus’ identiteit.
- Jezus’ kracht wint (Ef.1).
GK 118: 1 en 2
Nicea (staande)
GK 68:3
Dankgebed en voorbede
Collecte
GK 101: 1a, 2v, 3m 4en5a
Zegen