Preek in de serie over Hebreeën. Grappig: bij dit thema kreeg ik vóóraf al reactie. Overschot van economen in onze gemeente? Of gewoon omdat het over geld gaat (want ja; wat is er belangrijker dan geld). Voorbeeldliturgie hieronder.

Gemeente van de gekruisigde Heer Jezus Christus

1 Geld en evangelie.
Mag ik beginnen met persoonlijke vraag? Wie van jullie laat zijn/haar leven beheersen door geldzucht? U? Jij?

Dat je steeds bezig bent: o.k.; wat kan ik nog meer binnenkrijgen? Waar/bij wie haal ik het vandaan? Meer. Meer. Hebben. Dollars. Euro’s. Auto’s. Games. Aandelen. Spullen.

(Geen) vingers? Mmm…. Is dat omdat je je ervoor schaamt om dat hier toe te geven? Of zijn jullie, Delfshaven, gewoon best vroom (dat durf je wrs. ook weer niet te zeggen)?

Of moet je misschien net iets beter kijken? Dat je echt niet steeds bezig bent met meer, geld enz. Maar als je eens wat dieper afsteekt? Waar ben je mee bezig?

Ik hoorde bijv. eens ve christen die wat geld had gekregen (gift/erfenis) en die zich voor t eerst op aandelenmarkt begaf. Dat was nog in de gouden tijden van eeuwige groei. Die vrouw zei: het was eigenlijk gênant hoe hard dat kapitaal groeide. Niks doen; het geld rolt vanzelf naar je toe. Na een poosje ontdekte die vrouw een patroon: ze ging steeds kijken naar aandelen. Even checken. Wat doen ze vandaag? Hoeveel heb ik nu? En als ik nou overstap naar aandeel y? Meer keren per dag gaan kijken. En smerig chagrijnig op een dag dat het tegenzat. Het werd zo sterk dat ze er op den duur, voor haar gevoel haast met geweld, los van moest trekken. Uitstappen.

Hé. Een onschuldig begin. Niks mis mee; geld, aandelen. Prachtig. Maar, gaandeweg: het heeft jou. Jij hebt geen geld. Jij bent zelf bezit geworden. Waar begon dat nou? Achteraf ontdek je dat. Haast de vinger niet op te leggen.

‘Laat je niet beheersen door geldzucht’. Gemeente: hoor je, boven alles, dat dit niet een ecomomische tip is van de president vd ECB, Mario Draghi, is maar dat dit om puur evangelie gaat? Goed nieuws? Beheersen. Wie heerst er in je leven? Hebreeën zegt: de rijke God werd in Jezus arm. Zo zijn wij vrij geworden. Vrij om God te eren. Dienen. Vrij om goed om te gaan met alles wat je kreeg. Wij kennen geen andere heerser dan die ons loskocht op Golgota.

Of toch wel? Herken je iets vh verhaal van die vrouw? Kijk, de categorie ‘je laten beheersen door geld’ – misschien reken je jezelf niet zo snel daartoe. Dat is een rol die wij snel ánderen toebedelen, de happy few. Maar wie/wat beheerst je? Misschien ga je wel ongeveer zo om met je (zak)geld dat jij krijgt zoals die vrouw dat deed met haar aandelen. Of weet jij ook precies wat je moet doen om financiële voordelen in tal van situaties; het is niet verkeerd, misschien: maar wat is je motief? Het evangelie maakt duidelijk dat het steeds gaat om wat er onder je gedrag gebeurt: wie ben je? Houd je van Jezus en dien je hem?

Dit is zo’n belangrijk onderwerp. Logisch dat je erop aanslaat. Denk aan maatschappelijke discussies van een groeiende kloof tussen (weinig) rijken en (toenemende) minder bedeelden. Denk aan de berichten dat vooral de rijken profiteren van de crisis. Alllerlei modellen worden daar losgelaten. Het evangelie peilt het hart. Waar ga je voor in je leven?

En laten we, gemeente, het vooral ook eens omdraaien. We hebben net GK 176B gezongen, ‘We kiezen voor de vrijheid’. Het gebod over niet stelen zingen we dan zo:

Wil zó ruimhartig delen dat niemand stelen moet
God laat ons samen wonen in t land van overvloed.

Hoe gul ben je? Als jij (bij)baantje hebt: geef je (regelmatig) weg? Belangrijk! Als je met wat minder moet doen: (hoe snel) beknibbel je op giftenpatroon? Waarom moeten we in onze gemeente ieder jaar weer een VVB-actie houden omdat we merken dat we achterblijven op een ingeschat bedrag? Waarom haken sommige kerken af bij hulpverleningsprojecten en zeggen ze: we moeten zélf bezuinigen. Het zal zo wezen maar… welk signaal geef je dan richting de samenleving? Wat doen wij zelf op dat gebied? Lied 176b eindigt ermee te zeggen dat je pas leeft als je geeft!

En laten we onszelf niet in de put praten: uit onderzoek blijkt ook dat christenen een mooi beeld laten zien als het om geven gaat. Gulgevende mensen zijn. Dat zij blijkbaar het evangelie van uitdelen hebben begrepen en dat ook toepassen in hun leven.

Hoe dan ook: kijk 40 tellen goed naar je leven en ik denk dat je voelt dat dit evangelie v je niet beheersen door geld ook jou raakt. Naar ik hoop niet in je portemonnee (ja, in 2^de instantie) maar allereerst in je hart.

2         Jezus volgen.
Een  trede dieper. Je kunt je voorstellen dat de gemeente die deze brief ontving misschien ook wel met oren zat te klapperen. ‘Laat je niet beheersen door geldzucht’. Hoezo!? We hebben geen idee of er rijke mensen in die gemeente waren. Misschien een paar. Paulus zegt ergens dat het evangelie mensen aantrok die, naar wereldse maatstaf, geen macht, wijsheid voorname afkomst bezaten (1 Kor.1,26). Dan zal er ook niet veel geld zijn. Uit andere brieven weten we dat rijk – arm weldegelijk meespeelde in de gemeente (Jac.). Wellicht dat het onderricht, ook over geld, gewoon behoorde bij het standaardonderricht voor de net ontstane gemeentes van Jezus.

Maar lees dit nou eens mee met de swung van de Hebr.brief. We hebben steeds gezien dat het om een ding gaat: volhouden (bemoediging/aansporing). En dan zo bedoeld: om Jezus te volgen.

Zo hfst.13: houd onderlinge liefde in stand. Gastvrij. Omzien naar marginalen. Huwelijk in ere. Niet geldzuchtig. Leiderschap. En dan vanaf vs. 8 weer die heerlijke focus op genade, op Jezus alleen.

Hoezo? Wat is er dan met Jezus gebeurd? 13:12 hij werd buiten de stad gebracht. Uitgerangeerd. Uitgekleed. Afgemaakt. Irrelevant geworden. Vs.13: onversneden oproep om je bij hém te voegen. Dát is de kern van Hebreeën. Daar gaat de brief naartoe. Deel maar in zijn vernedering. Word maar marginaal. Stel maar niks voor. Weet maar dat je toekomst ligt in de stralende stad die van God af neerdaalt op deze aarde. Dien niet de maakbaarheids-god die vandaag in onze westerse samenleving heerst en die echt alles voor elkaar krijgt en fikst.

Wees vrij in Jezus! Vrij om God en elkaar te dienen. 13:13 (makkelijk te onthouden) is echt de kern vh goede nieuws van Hebreeën.

Dit moet voor de eerste hoorder shocking zijn geweest. Zo werden ze echt tweederangsburger. Geloven in Jezus vraagt om een diepe keuze. Die keuze wordt in onze samenleving ook telkens meer aan ons gevraagd. Wat doen wij? Wat doe jij?

Delfshaven: hier ligt echt de kern. In best wat gesprekken in de gemeente valt me op dat je zegt: ja, ik besef dat God er is. Maar wie hij is, wat hij wil…. Onzeker. Dat heeft hiermee te maken. Dan ben je wel op goede spoor. Net zo goed: wat is het belangrijk om juist hierin dan ook te groeien. Christus te zien. Hem te volgen. Elke dag weer de wilskeuze te maken voor hem die voor ons koos. Daarin te bidden. Voor jezelf. Voor anderen. Vol te houden. Niet op te geven.

Nou, kijk: en in alle facetten vh leven komt die diepe keuze terug. Zo lezen we al de aansporingen: gastvrij, omzien naar anderen, huwelijk, geld enz. enz. Dat staat niet op zich, maar zo volg je de uitgerangeerde, gemarginaliseerde Jezus in alles van je leven.

3. Genoeg.
Straks gaan we een lied zingen dat eigenlijk helemaal niet past in deze dienst . GK 110 is bedoeld voor bid- of dankdag ofzo, oudjaar. Dat soort diensten. We zingen het toch. Ik hoop dat jullie het mij vergeven.

Waarom? We zingen in vs. 3:

dat ik diep van binnen Gods genegenheid mag vinden – en genoegen vinden mag.

Dat is een gebed. Genoeg. Gods genade, Jezus, vult mijn leven werkelijk. Viel het je op dat de oproep om je niet te laten beheersen door geldzucht daarmee eindigt? Het gaat om vertrouwen op God die je zal geven wat je nodig hebt (13:5 en 6). God geeft genoeg. Daarom is geld(zucht) ook zo’n belangrijk punt.

Het NT spreekt er heel vaak over (1 Timoteüs herhaaldelijk). Jezus lijkt soms wel een docent economie, zo vaak heeft hij het over geld. En daarom staat dit stukje ook pal naast het huwelijk. Er loopt een parallel. Zie jij die?

Dit is het punt. Wanneer is het genoeg voor jou? GK 110: heb je diep van binnen Gods genoeg? voor je huwelijk: het is die ene man, die ene vrouw. Ja. Met zijn/haar tekorten. Is hij/zij genoeg voor jou? Vallen bepaalde dingen je zo tegen dat je iets/iemand anders wil? God zegt: aan hem/haar heb je genoeg. Je krijgt hem/haar van mij. Ja, ja: ik weet dat dat in de praktijk onvoorstelbaar botst. We hebben daar kort geleden nog bij stilgestaan n.a.v. 13:4. Maar vanmorgen horen we ook dit evangelie: genoeg. De marginale Jezus vult onvoorstelbaar. Heb je tekort: zoek het dan eerst in en bij hem. In alles. Je werk. Je eigen inzet en gebrek daaraan. Zoeken naar waardering en relevantie. enz. enz. Genoeg – zegt God. IK. wie dat genoeg niet kent of gaat leren, zal steeds te weinig hebben. Die blijft missen en mopperen. En houdt op den duur zelf niks meer over. Je leeft pas als je geven kunt.

Zo ook met geld. Als dit je potje geld is: is het genoeg? Houd je over om uit te delen? Met wie vergelijk je jezelf? Meer, meer: waar komt dat vandaan? God zegt: genoeg. Ik ben het. Wat is het mooi om te merken als je uit genoeg leeft. Ontvangt. Straks willen jullie, EJ en A, daar ook wat van vertellen. Hoe je meemaakt dat God te precies geeft wat je nodig hebt. Wat mooi. Zo werkt Jezus.

Omdat dit zo’n belangrijk onderwerp is is het zaak om
– essentieel te kijken naar je eigen geefgedrag. Maak het evangelie concreet. Zet dit hoog op je eigen agenda.
– structureel te maken in/door onze gemeente: wat geven we weg, wat merken anderen daarvan?

Zo maakt de straatarme Heer de gemeente, de hele wereld rijk.
Jezus wint.

————————————————————————

Zie Geven maakt gelukkig (preek Lucas 16) en Laat je niet te grazen nemen (preek Psalm 49).

voorbeeldliturgie

Welkom
Votum
Groet
Ps.98: 1 en 4
GK 176B (tien woorden)
Gebed
Kidsclub: mini’s e.a.: lied
Hebreeën 13:1-16, tekst vs. 5 en 6
Ps.3:2 (Kompaslied gr. 5/8)
Verkondiging. Laat je niet beheersen door geldzucht
1 geld en evangelie
2 Jezus volgen
3 genoeg
GK 110: 1a, 2v, 3a, 4m en 5a
Bevestiging ambtsdragers (diakenen)
GK 22: 1 (voor) en 4 (na bevestiging)
Dankgebed en voorbede, gemeentegebed
Ps. 66: 5 voorafgaand aan collecte
GK 141: 1, 2 en 3
Zegen