Preek Pinksteren 2018 naar aanleiding van Handelingen 2 en delen uit Efeze 4 en 5. In deze dienst vindt openbare geloofsbelijdenis plaats; dank de Heer! Voorbeeldliturgie onderaan de preektekst.

1         Pinksteren afschaffen of inruilen?
In Nederland wordt (al langer) gediscussieerd over nationale feestdagen. Nu een meerderheid niet meer in God gelooft, is het dan niet zinniger om christelijke feestdagen af te schaffen? Of in te ruilen, voor een islamitische feestdag bijvoorbeeld? Of ander leven in te blazen? De dagen die vaak worden genoemd in die discussie zijn Hemelvaart en (2^de) Pinksterdag.

Een interessante discussie. Ik laat de inhoud daarvan nu even links liggen. Het feit dát het gesprek hierover wordt gevoerd, kan ons wel helpen. Op traditie alleen kunnen we niet (langer) afgaan. Want wat als Pinksteren wordt afgeschaft? Ook dan viert de kerk. We gaan terug. Terug naar de kern van de zaak. Wat is Hemelvaart en Pinksteren? Is het voor ons, christenen, ook niet vaak: een weekendje weg, een gelegenheid om eens iets langer met familie of vrienden op te trekken of een uitje te organiseren? Met, ergens in het land, een kerkdienst erbij.

We moeten herbronnen. De Bijbel vertelt dat het bij Pinksteren om nieuw elan gaat. Wie de Bijbel kent (zoals de mensen die getuigen waren van die allereerste Pinksterdag die Handelingen 2 beschrijft) weet dat Pinksteren eigenlijk een antwoord is. Een re-actie. Vorige week ging het bij het kindermoment over de toren van Babel (Genesis 11). Je weet wel: we bouwden een blokkentoren – die telkens omviel L. Mensen verenigden zich in Babel. Samen sterk tegen God(s opdracht). Maar God gooit roet in het eten. Door taalverwarring komt er niks van de stad Babel en de toren terecht.

Bij Pinksteren is het precies andersom. Jezus staat op uit de dood. Hij zendt zijn Geest. Die Geest spreekt alle talen (Handelingen 2:7-11). Iedereen hoort het goede nieuws in zijn/haar eigen taal en vragen zich af hoe dat mogelijk is. Mensen komen samen; om God te eren (Handelingen 2:41). Met andere woorden: Pinksteren betekent dat de stad Babel ten onder gaat. Plannen tegen God houden geen stand. De stad van God verrijst (Openbaring 19-21). Het leven wordt nieuw.

Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest!

2         Belijdenis en Pinksteren.
Sommige kerken kennen de gewoonte dat er op Pinksteren belijdenis van het geloof plaatsvindt. Een verdedigbare traditie. Omdat je aansluit bij de movement die sinds Handelingen 2 op gang is gekomen. Zo houden we de vaart erin.

Wil je het echt kerkelijk-traditioneel doen dan past het moment van belijdenis doen op Paasmorgen. Want zo deed de vroege kerk dat. Na veel ook op het concrete leven toegepaste geloofsonderwijs – zomaar werd je niet tot het grote mysterie toegelaten – en een waken in de Paasnacht deed je belijdenis (en werd je gedoopt). Je staat met Christus op in een nieuw leven (Kolossenzen 3).

Vandaag is het niet vanzelfsprekend dat je belijdenis doet. Ik wil daar vanmorgen in het bijzonder bij stilstaan. Je hebt een heleboel redenen om geen belijdenis te doen. Deze vijf verwoorden dat denk ik wel goed:[i]

1. Dan mag niks meer
   Je hebt veel vrienden waar je wekelijks mee uit gaat. Je vriend(in) gelooft misschien niet. Je kijkt allerlei films en series, luistert naar diverse soorten muziek. Als je belijdenis doet; wat dan? Wat betekent dat voor die dingen? Moet je dat opgeven, veranderen? Daar heb je toch zeker niet zoveel zin in?!
   

2. Geen klik met (mensen uit ) de kerk
   De mensen uit je gemeente begrijpen jou niet en andersom. Aan sommige mensen heb je zelfs een hekel omdat ze in jouw ogen schijnheilig zijn. Ook heb je veel ruzie en onenigheid in de kerk gezien, waardoor je vertrouwen in de gemeente weg is. Anderen zitten op kamers of zijn dat van plan. Je hebt je studentenleven of je eerste baan. Je gaat overal naar de kerk en een enkele keer kom je nog in je ‘thuisgemeente’. Je wilt daar geen belijdenis doen, maar je hebt ook nog geen vaste gemeente gevonden waar je dat wel wilt doen. Of je gelooft best maar je vindt de kerk niet nodig. Weer een ander houdt van Jezus maar weet niet bij welke kerk hij/zij lid wil worden.
   

3. Al die christelijke clichés
   Je zit al je hele leven in dezelfde kerk, maar al die christelijke clichés die je wekelijks te horen krijgt, komen onderhand je neus uit. Iedere kerkdienst en preek is hetzelfde. Je kunt van te voren al voorspellen wat er verteld gaat worden. Al die Psalmen, formulieren, lange preken met toch wel vaak moeilijke teksten zeggen je niks en ben je meer dan zat. Kortom, je irriteert je aan de gewoontes uit de kerkelijke wereld waarin je bent opgegroeid.
   

4. Is God te vertrouwen?
   Je weet niet of je God wel kunt vertrouwen omdat er zoveel ellende is in de wereld. Waarom staat God toe dat mensen elkaar vermoorden en misbruiken? Waarom deed Hij niets toen mijn moeder kanker kreeg? Waarom draag ik deze handicap of ziekte met me mee? Allemaal vragen waar je geen antwoord op krijgt.
   

5. Vragen over God en geloof
   Je weet niet of de Bijbel of je ‘eigen’ geloof wel waar is. Is het niet arrogant om te beweren dat je als christenen de waarheid in pacht hebt? Waarom merk ik nooit iets van God? Ben ik wel een kind van God? Moet ik niet eerst meer levenservaring hebben (baan, relatie etc.)? Allemaal vragen die al tijden in je hoofd zitten. Maar je vindt dat je geen twijfels mag hebben als je belijdenis doet. Dan moet je voor de rest van je leven 100% vertrouwen op God.

Waarom toch belijdenis doen?
Bovenstaande redenen kunnen stuk voor stuk blokkades voor jou vormen om belijdenis te doen. Het is niet goed om overhaast belijdenis te doen, als je nog (veel) twijfels hebt, vragen of wantrouwen richting de kerk en het geloof.

Eerder andersom: het is belangrijk dat deze punten (en wellicht nog andere) goed en eerlijk aan bod komen in de gemeente. In gezinnen. Tijdens catechisatie. En niet pas in het belijdenisjaar of de hoogste groepen. En dat we in verbondenheid met elkaar spreken. Dat in de kerk niet gezegd wordt dat het vroeger beter of juist minder was. Maar dat we steeds bedenken: hoe kunnen we elkaar helpen op de weg van het geloof? En dat we aan elkaar vertellen hoe het voor je is of was om voor de Heer te kiezen en wat dat betekent.

Dat neemt niet weg dat het wel belangrijk is om belijdenis te doen. Ook hierover valt veel te zeggen. Ik noem deze dingen:

1. God is je ‘ja’ waard.
   Misschien weer een cliché waar je niet blij van wordt. Maar God is de Schepper van je leven. Uiteindelijk heb je alles (geld, gezondheid, intelligentie, vriendschappen) van God gekregen en geef je het ook weer in Zijn handen terug. Het is een illusie om te denken dat het leven maakbaar is. Zoals in psalm 103 staat ben je net zo kwetsbaar als een bloem. Je bent hier maar even. En dus is het nodig om God te zoeken. Belijd Hem als Heer en laat Jezus door zijn Geest je leven leiden.

2. De Bijbel roept ertoe op
   Misschien leven er heel veel twijfels in je hart en die kun je niet zomaar wegwuiven. De Bijbel zegt: belijd God als je Redder en Heer. Blijf niet steken bij dingen die van jouw kant niet tip-top zijn; tekortkomingen, zwakten of twijfels. Verwacht niet dat je perfect door het leven zult gaan na het doen van belijdenis. Je kunt jezelf niet redden. Belijdenis doen is zeggen dat God je in Jezus redt.
   

3. De gemeente heeft je nodig
   Misschien kun je niet zo goed met iedereen door een deur en zijn kerkmensen, vooral ambtsdragers zoals je predikant, een beetje voorspelbaar en saai. Maar is dat echt een reden om geen belijdenis te doen? Heeft je gemeente jou als jongere juist niet nodig om wel het goede voorbeeld te laten geven? Jullie zijn het uithangbordje van Jezus. Wat zou het mooi zijn als er door jouw houding verandering op kan treden, waardoor andere (jonge) mensen vriendelijker, geduldiger en verdraagzamer worden. In onze tijd is de kerk misschien niet populair. Maar de Heer roept nooit iemand alleen. Het gaat in de Bijbel altijd om een groep; een ‘kudde’, een gemeente. Doe mee.
   

4. Nooit kun je je leven overzien
   Het kan zo zijn dat je nu in een turbulente periode van je leven zit waardoor je niet weet hoe de aankomende jaren eruit gaan zien. Maar moet dat dan ook? Het leven is nooit voorspelbaar. Dus waarom zou je zover vooruit willen kijken? Vergeet niet dat God voor jou heeft gekozen. En je kunt ook belijdenis doen in de gemeente waar je nu zit en vervolgens kijken welke weg God verder met je zal gaan.
   

5. God(s belofte) vraagt om reactie
   Toen je nog maar een klein kind was, heeft God aan jou in de heilige doop de belofte uitgesproken dat Hij je Vader wil zijn. Hij wil jouw zonden vergeven om Jezus wil en in je wonen met Zijn Heilige Geest. Misschien ben je niet gedoopt maar heb je God wel leren kennen. God neemt je serieus. Hij vraagt om een persoonlijke reactie. Negeer je dit alsof het niet gebeurd is, schuif je het misschien af op je ouders (‘zij hebben me laten dopen, ik niet’)? Of geef je hierop je jawoord? Wat je ook doet, God(s belofte) vraagt om een reactie: geef je je over of wil je de controle over je eigen leven houden?

Vijf argumenten tegen. Vijf argumenten vóór! Gelijke stand. Bij voetbal betekent dat: verlenging. We krijgen tijd van God. Tijd om te spreken. Om te kiezen. Gebruik die tijd goed. Laten we hierin, gemeente, eerlijk en open gemeente-zijn. Hoe kijken jongeren daar nu tegenaan en hoe was dat tien, twintig, dertig of vijftig jaar geleden? Ik wil …. (gemeentelid) vragen om te vertellen wat het voor jou betekende om, inmiddels meer dan vijftig jaar geleden, belijdenis te doen.

……………………………………………………………………………..
(getuigenis gemeentelid)

Dank de Heer. Dank je wel. We zijn gezegend, gemeente, met veel diversiteit in de gemeente. Ook als het gaat om leeftijden en levenservaring. Laten we dat als een kado van God ontvangen. Belijdenis doen is, kun je denk ik gerust zeggen, altijd een keuze te midden van allerlei mitsen en maren. Jij kunt bezwaren hebben. Die zijn net aan de orde gekomen. Net als vijf argumenten vóór. Maar laten we niet doen alsof dat ‘vroeger’ totaal anders was. Laten we vooral elkaar helpen, gemeente. We zijn samen gemeente. Pinkstergemeente (al zijn we Vrijgemaakt). We vereren geen tijden alsof het vroeger of nu beter was/is. We eren God. En we willen ons laten leiden door de Geest.

Wie Handelingen leest denkt: lekker makkelijk. Of: ging het vandaag ook maar zo. Eén preek/catechisatieles van Petrus en duizenden bekeren zich. Dán lukt het wel en wil je wel meedoen. Handelingen 2 kan vreemd overkomen omdat wij weten dat het meestal (niet altijd!) heel anders gaat. Vorige week ging het er al over dat we Handelingen 2 niet moeten idealiseren.[ii] Dat wonder was toen nodig. Niets hield de kerk tegen. Met explosiekracht moest de kerk groeien. Want het goede nieuws moest heel de wereld over. Onze tijd en onze situatie is anders dan Handelingen 2. Maar Gods liefde is evengoed op ons gericht. Zijn trouw en recht staan fier overeind. Zo is het vandaag Pinksterfeest. En danken we de Heer voor iedereen die meedoet en de Heer erkent en belijdt.

3         Heel je leven bevrijd gebied.
Tot slot aandacht voor Efeze 4 en 5. Dat past mooi bij Pinksteren. De Geest is een vuur. Paulus zegt: een christen krijgt de Geest niet alleen kado. Dat ook. Maar laat het vuur ook branden. En laat het blijven branden. Jezus heeft ons bevrijd. Laat je leven dan ook bevrijd gebied zijn.

Allereerst gaat dat over je spreken (Efeze 4:25-5:4). Je tong. Want uitgerekend dat lichaamsdeel nam de Geest in beslag op Pinksteren (Handelingen 2). Iedereen maakt daarin fouten. Maar laat het daar niet bij.

Het gaat over boos zijn (4:26-30). Natuurlijk: iedereen is wel eens kwaad. Maar laat het daar niet bij. Want dan koekt het vast zoals aangebrande aardappels vastzitten en haast niet meer uit een pan te krijgen zijn. Dan zit het aan jou vast en andersom.

Ineens staat er dan: bedroef de Geest niet (4:30). Apart, of niet? Nee. De Geest maakt je leven nieuw. Je leven. Je spreken. Je gevoelens ten opzichte van een ander. Wees goed voor elkaar, staat er dan ook (4:32). Zo leef je goed.

Het gaat vervolgens over je lichaam en over seksualiteit (5:5-15). Want God heeft jou gemaakt. Jezus heeft je bevrijd. Hij stond op met een lichaam; een opstandingslichaam. Christenen zijn daarom niet preuts, en niet tegen het lichamelijke. Want God is Schepper. Maar christenen doen ook niet als mensen die God niet kennen. Vandaag zeggen we: sex sells (seks verkoopt). Overal in reclames, in liedjes overal om je heen; we worden zowat doodgegooid met seks. We vinden het best dat iedereen het met iedereen doet – zo lang iedereen maar vrij is. Zoals wij daarmee omgaan is niet normaal. Eer God met je lichaam. En wees zuinig op intieme relaties en seksualiteit. Leef ook daarin dicht bij Jezus. Dat is normaal. Want Jezus leeft.

En dan staat er ineens: laat je vullen met de Geest (5:18). Ja. Dat staat niet los van je lichaam en je seksualiteit. Verkeerde gewoontes of verlangens kunnen je vullen. Dan ben je daar vol mee. Beter is dat je je laat vullen door de Geest. Dat leven is goed. Word wakker (5:14). Ontdeken van wat God wil (5:17). Zuip je niet klem maar word dronken van de Geest (5:18). Leef in heel je leven met de Heer. als je hiernaar luistert, zie je dat belijdenis doen iets is dat je steeds doet. En overal. In je spreken. je gevoelens (ten opzichte van anderen). Je lichaam. Seksualiteit. Relaties. Steeds zeg je: ja, Heer: leven met u; dat is goed en de moeite waard.

Ik sluit de preek af. Ik begon met de discussie in ons land over de feestdagen. Hoe die discussie ook loopt; de kerk zal Pinksteren blijven vieren. We krijgen een nieuw elan. Laat het Pinkstervuur branden. Doe mee met de Geest. Zeg in heel je leven ‘ja’ tegen Jezus.

—
[i] Ik neem deze punten met hier en daar een wijziging/aanvulling over van de site http://www.puntuit.nl/nieuws/5-redenen-om-welgeen-belijdenis-te-doen.
[ii] Zie Aantrekkelijk lichaam. Over de kerk van Jezus. Preek Zondag 21 Catechismus.

Voorbeeldliturgie
Welkom
Votum
Groet
GK 104: 1a, 2v,3m 7&8a
Gedicht
ten thousand reasons / Bless the Lord (lied in het Engels) door alle catechisanten
Gebed: verootmoediging, aanbidding en gebed om zegen. Afgesloten met
LB 687: 2 en 3
Kinderen naar voren: Babel (vorige week) en Pinksteren
God heeft alle macht (make some noise kids) muziekfragment
Kinderen naar kring
Lezen: Handelingen 2:1-12 en Efeze 4:25-5:20
Verkondiging Laat het Pinkstervuur branden.
GK 102a: 1 en 2
Openbare geloofsbelijdenis door …….
Opw. 461 (mijn Jezus, mijn redder)
Dankgebed en voorbede
Romeinen 8:1-11 de wet van de Geest
Psalm 86:4
Kinderen komen terug
Collecte
LB 675: 1 en 2 Geest van hierboven
Zegen
Felicitaties en verdere ontmoeting