Klassiek gereformeerde kerken kennen het fenomeen ‘voorbereiding heilig avondmaal’. Daar valt heel wat van te zeggen. Bijvoorbeeld dat het goed zou zijn elke zondag avondmaal te vieren. Alleen al zo onderstreep je het belang van dat bijzondere feest. Een ‘aparte’ voorbereidingszondag is dan niet nodig. Beter gezegd: elke zondag is dat dan. Iedere dag van de week. Leef steeds in verbondenheid met God. En leef uit Gods genade. Zo hoort het.
Voorbereiding Pinksteren
Maar goed. Ik heb de (klassieke) gedachte ‘voorbereiding avondmaal’ toegepast op Pinksteren. Want op Pinksteren verschijnt God zelf. Hij neemt in Jezus’ gelovende mensen in
bezit. Hij geeft je een bepaalde manier van leven en een eigen blik op de werkelijkheid. Hoe ziet dat eruit?
Ondanks toenemende aandacht voor het werk van de Geest kan het nog wel eens zo zijn dat christenen (enige) verlegenheid kennen als het om de Geest gaat. Of het gesprek gaat al snel over wat de Geest geeft (gaven) en niet wie Hij is en wat dat betekent. Daarom wilde ik voorafgaand aan Pinksteren de Geest centraal zetten.
Daarbij is de setting als volgt. Van de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) wordt vandaag gezegd dat het evangelische kerken zijn geworden. Als we terug gaan naar onze wortels: wat zegt ons leerboek over de Geest? Zondag 20 is uiterst sober. Twee zinnetjes! Is dat niet een charismatisch/evangelisch tekort creëren?
Pinksteren afschaffen
Verder speelt mee dat in ons land de roept steeds luider klinkt om de christelijke feestdagen af te schaffen, in te ruilen of een andere betekenis te geven. Een trend die past bij een deel van onze omgang met ons christelijke verleden.[i] Anderen doen het andersom: zij proberen Pinksteren trending te krijgen om er maar voor te zorgen dat andere culturen (lees: de islamitische) de overhand niet krijgen. Hoe viert de kerk in die setting Pinksterfeest?
Wie het credo volgt (zoals de Catechismus doet) spreekt na de Geest over de kerk. Dat is vandaag nu niet echt een logische stap. Geloven ‘mag’, al een tijdje, weer. Yvonne Zonderop komt met haar boek Ongelooflijk. Over de comeback van religie (2018) terug van het afschaffen van religie in de jaren zestig van de vorig eeuw. Prachtig. Tegelijk is het geloof ‘van niemand’. Dat klinkt als: niet van de (gevestigde) kerken.[ii] En is dat een reactie op wat christenen er zelf soms van maken als het gaat om de Geest en de kerk?
Waar is de hemel?
Te midden daarvan is het Hemelvaart. Het graf houdt Jezus niet vast. Hij triomfeert. Maar waar is de hemel? Hoe regeert Jezus en wat betekent dat? Ik heb bij een deel van de Hemelvaartpreek een boekje betrokken dat we met een groep jongeren in de kerk aan het bespreken waren: Eenvoudig christelijk van Tom Wright. Dat boek gaat expliciet in op de vraag hoe hemel en aarde zich tot elkaar verhouden.
Aan de serie preken voeg ik een toespraak toe. Dat was een toespraak gehouden voorafgaand aan dodenherdenking op 4 mei. De link met de preken zit erin dat ik aandacht heb gevraagd voor de plek van religie in de samenleving. En ik voeg een korte brief toe die ik schreef naar aanleiding van het dividenddebat in de Tweede Kamer. De link is de taalverwarring in dat debat. Dat lijkt op de gebeurtenissen bij Babel (Genesis 11); de tegenhanger van Pinksteren (Handelingen 2).
Bij de prekenserie zelf grijp ik een paar keer expliciet terug op een serie Marcuspreken die ik recent hield.[iii]
Overzicht prekenserie:
- Bijna Pinksteren. Wie is de Geest? Preek Zondag 20 Catechismus.
- Verzet. Toespraak 4 mei voorafgaand aan dodenherdenking.
- Heeft de kerk toekomst? Preek zondag 21 Catechismus.
- Hemelvaart: Jezus komt eraan! Preek Hemelvaart 2018 (o.a. Catechismus 18 en Marcus 14.).
- De aantrekkelijke kerk van Jezus. Preek Zondag 21 Catechismus (vervolg).
- Babylonische spraakverwarring bij het dividenddebat. Korte brief naar aanleiding van het dividenddebat in de Tweede Kamer (over het belang van Pinksteren).
- Laat het Pinkstervuur branden. Pinksterpreek, onder andere over de vraag waarom je wel of geen belijdenis van je geloof zou doen.
Dordrecht 24 mei 2018
[i] Zie Alternatief voor Europese leegte. Een brief in NRC van
[ii] Zie Artemis, Baudet, Jezus of Aisja. Over de rol van de vrouw in de kerk.
[iii] Dat ene grote mysterie. Korte inleiding op een serie preken over het evangelie van Marcus.