Bij de startzondag van het seizoen 2023/2024 staan we stil bij Marcus 9. Een vertwijfelde man, een ernstig zieke jongen. Zij komen naar Jezus en die gaat nogal opvallend met dit gezin om. Wat betekent dat voor ons jaarthema “Leven uit de Bron”?

Gespreksvragen en een liturgievoorbeeld staan onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Start jaarthema.
Vorig jaar was ons jaarthema ‘Eenheid en diversiteit’. Met alle verschillen die er in onze gemeente zijn kennen en dienen een Heer en redder. Dit jaar zetten we een volgende stap. ‘Leven uit de b/Bron’ is het jaarthema. Wie of wat is jouw bron? Waar haal jij je inspiratie vandaan? Wat betekent dat; voor jezelf, voor onze gemeente en voor hoe wij ons opstellen naar mensen om ons heen?

2         Een bron die je verandert.
Marcus 9 helpt ons op weg met ons jaarthema. We leren een man kennen die al jarenlang rondloopt met een ingrijpende en verdrietige situatie. Zijn zoon is ziek. Het lijkt erop dat hij (een heftige vorm van) epilepsie heeft. Het loopt vaak uit de hand. Soms is het heel heftig. De man is ten einde raad. Hij zit op de rand van een burn-out. Er schijnt een wonderdoener rond te lopen. Ene Jezus van Nazaret. Allerlei verhalen over hem gaan rond. Maar om daar nou heen te gaan. Zo’n gedoe. En welke garantie heb je? Als de man bij gebrek aan alternatief toch die wonderdoener opzoekt, treft hij de leerlingen van Jezus aan. Maar die kunnen hem niet verder helpen. ‘Zie je wel; ik moet ermee leren leven’ – denkt de man. Maar wacht. Daar komt die wonderdoener zelf aan. ‘Als u iets kunt doen, heb dan medelijden met ons en help ons’. Als u iets kunt doen. Je hoort de vertwijfeling. Hoe houdt deze man het vol? Waar haalt hij zijn kracht vandaan? Wat is zijn inspiratie, zijn bron? Heeft hij die wel?

Misschien herken je iets van deze man. Heb je met ziekte te maken die je uitput, met tegenslag of teleurstelling. Of is er iets anders waar je niet verder mee komt. Misschien ligt het voor jou nog weer anders. Je bent er niet echt mee bezig wie of wat je inspireert. Je doet gewoon de dingen die op je weg komen. Je hebt ambities en maakt er het beste van. Dan kan dit verhaal van Marcus jou wel iets zeggen. Zie het als een uitnodiging om een nieuwe stap in je leven te zetten.

Wonder.
Er gebeurt namelijk iets opmerkelijks. Jezus zegt iets opvallends. Ieder van ons zou medelijden hebben met deze man. Iets aardigs zeggen. Een arm om hem heen. Of kijken wat je voor die ander kunt betekenen (oppasrooster etc). Maar Jezus doet iets anders. Hij geeft deze man een flinke veeg uit de pan. ‘Of ik iets kan doen? Alles is mogelijk voor wie gelooft’ – zegt de Heer. Jezus heeft het niet over het gebrek van de zoon van die man (naar die zoon informeert Jezus trouwens eerst uitgebreid). Hij kijkt naar het gebrek van die man zelf. Zijn gebrek aan vertrouwen. Als je gelooft is alles mogelijk, zegt Jezus. Jezus richt de aandacht van de man op hem. Op hem, Jezus, alleen.

En dan gebeurt er een wonder. De man voelt de uitnodiging van Jezus. Jezus’ aansporing. Er verandert iets in hem. Hij waagt het erop. ‘Ik geloof’! De man schreeuwt het uit (zoals met geschreeuw de boze geest zijn zoon zal loslaten). Als Jezus hem – zijn vertrouwen en zijn hart – wil hebben; dan ook helemaal.

Helemaal? Dus ook met zijn aarzeling (als u kunt helpen…)? Met zijn scepsis? Zijn ongeloof? Luister. De man zegt niet alleen dat hij gelooft. De man schreeuwt een onmogelijke zin. Een hartenkreet: ‘ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp.’ Hij zegt het allebei. Heel zijn leven, zijn verdriet en jarenlange worsteling, zijn geloof en ongeloof, legt hij in die ene schreeuw.

Gemeente, we beginnen ons jaarthema bij deze man en zijn wonderlijke uitroep naar Jezus. Wat kun je van deze man leren als wij het hebben over onze b/Bron? Allereerst leer je iets over jezelf. Wij zeggen wel eens: als je gelooft moet je het zeker weten; geen twijfel. Of je wilt eerst uitzoeken hoe jij in het leven staat, of je wel/niet in God gelooft en iets met de kerk wilt of niet – dan zie je verder. Neem dan die man uit Marcus 9. Wat een wonderlijk gebeuren. De kracht van Marcus 9 is de totale puurheid ervan. Deze man staat voor de Heer. Jezus dwingt hem zowat de stap van het geloof te zetten. De man komt en neemt alles mee.

Perspectief.
Wat je vooral leert uit Marcus 9 is wie de Heer is. Jezus is een unieke Bron. Normaal gaat het zo dat als je dorst krijgt dat je dan wat wilt drinken (bron). Normaal gaat het zo dat als je op den duur verveling of leegte merkt in je leven of een crisis krijgt, dat je dan op zoek gaat naar zingeving – al dan niet religieus (bron). Wat ik bedoel is: je vindt wat je (al) zoekt. Bij Jezus gaat het anders. Als de man eindelijk naar hem toekomt gaat Jezus hem vertellen waar het bij hem aan schort. Wat zijn ‘dorst’ is (cf. Johannes 4, het verhaal van de Samaritaanse vrouw bij de waterput[i]). Jezus draait alles om. Er komt een heel nieuw licht op het leven van deze man. Eerst nogal pijnlijk voor hem. Maar dan genezend en helend. Jezus geneest vader en zoon. Een gezin.

Gemeente, als we bezig gaan met ons jaarthema, doe dat dan vanuit het evangelie. Het is niet zo moeilijk, denk ik, om te zeggen waar je inspiratie vandaan haalt. Wie/wat jouw b/Bron is. Maar als je naar Jezus gaat, begint hij te werken aan jou. Jij zult veranderen. Wij zullen veranderen. Stap voor stap. Laat het daarover gaan. Zoek de Heer en geef hem de eer.

3         Glorie aan God.
Tot slot nog een paar dingen naar aanleiding van Marcus 9.

Doop.
Zoals de Heer toen te werk ging, zo doet hij dat vandaag net zo. Vanmorgen zien we dat bij de bediening van de heilige doop. Jullie … stappen straks naar voren. Het gaat bij de doop over alles. Over zonden en wonden. Over Gods eindeloze trouw en liefde. Jullie getuigen daarvan in jullie liedkeuze (liturgie). ….. (persoonlijk). Zo sta je voor God. Zo neemt Hij je in Jezus aan.

Scharnier.
Verder is het zaak om te zien hoe bijzonder Marcus 9 is. Dit stukje is een scharniermoment in het evangelie. Hiervoor gebeuren er steeds grote en zowat eindeloos veel wonderen. Maar vanaf hier, na de ‘verheerlijking op de berg’, wordt het anders.[ii] Er komt meer strijd, discussie, ongeloof. Soms lopen mensen zelfs bij Jezus weg. De man met zijn ongeloof/onzekerheid staat op die manier symbool voor mensen van toen en nu. Mensen die Jezus kennen en van hem horen maar afstand houden. Sceptisch blijven; ‘als u kunt helpen’, ‘als God bestaat’…. Duizend vragen blijven stellen. Jezus is hierdoor geraakt. Bijzonder,. Dat lees je niet zo vaak. Hij houdt het niet meer uit (Marcus 9:19). Toch zet Jezus door. Hij legt het tekort van die man bloot, lokt geloof uit en geneest. Zo gaat Jezus naar Golgota om zichtbaar te maken wat er mis is. Hij laat zien dat je echt niet zonder redder kunt. Dat hij de bron is voor ieder mens.

Tijdperk.
Dat dit stukje uit Marcus een scharniermoment is, merk je ook aan de nieuwtestamentische brieven. Denk aan Galaten waarnaar we even geleden luisterden. Paulus zegt daar dat God niet nog eens wat heeft toegevoegd aan al het goede dat Hij al zolang deed. In Jezus is God een heel nieuw tijdperk begonnen. De tijdperk van het geloof. Het geloof van Marcus 9. Het geloof dat Jezus ontlokt, beveelt en geeft. Bij Paulus (Galaten) is het zelfs zo dat je het woord ‘geloof’ net zo goed vervangen door ‘Christus’ (synoniem, Galaten 3:25).[iii] Zelfs geloof is een cadeau (cf. Efeze 2:8).[iv]

Als we naar de b/Bron gaan (jaarthema) is het goed om dit voor ogen te blijven houden, gemeente. Het is niet ons project. Wij zijn van de Heer. En onze Heer laat het werk van zijn handen niet los maar is daar eindeloos trouw aan. Ik hoop op een gezegend jaar.

=================================================

Gespreksvragen/stellingen, voor (kring)gesprek:

1. Hoe kijk je terug op het jaarthema 2022/3? Wat verwacht je van het jaarthema 2023/4 “Leven uit de Bron”?
2. De man die bij Jezus komt, wordt eerst gewezen op zijn tekort (Marcus 9). Wat vind je daarvan? Hoe is dat voor jou als jij je tot Jezus richt?
3. “Leven uit de Bron” betekent voor mij:….. (bedenk dit voor jezelf en bespreek dit vervolgens met elkaar).
4. Is Jezus een unieke bron? Waar zit dat in?
5. Geloof is geen actie van een individu of een groep maar een cadeau van de Heer (Marcus 9, Galaten 3:25, Efeze 2:8). Wat betekent dit voor bezig zijn met het jaarthema?

Verwijzingen/verdieping.

[i] Zie preek Johannes 4.
[ii] Zie een preek over de parallel tekst uit Matteüs 17 (met name voetnoot vii van die preek).
[iii] Zie inleiding prekenserie Galaten en zie preek Galasten 3:25.
[iv] Zie de schitterende passage van Rutledge over geloof in The Crucifixion op pagina 330 en 331.

Voorbeeldliturgie

Welkom

Afkondigingen kerkenraad

Votum en groet Sela
GK 160/Opw 123 Groot is uw trouw

GK 176B Wij kiezen voor de vrijheid

Gebed

Kinderen naar voren
OTH 458 De muren van Jericho
Kinderen naar kring (komen terug voorafgaand aan de doop)

Toelichting jaarthema door een of twee ouderlingen

DNP Psalm 36:2

Lezen Marcus 9:14-27 Toen ze terugkwamen….
Verkondiging van het evangelie
Bij U is de bron (Psalm 36), Sela

Kinderen komen terug uit kring

Het water van de doop (Romeinen 6) Sela
Bediening heilige doop aan
Gods zegen voor jou (Sela)

Dankgebed en voorbede

Collecte

Glorie aan God! Opwekking 354

Zegen
Amen (hardop uitspreken)

Feliciteren doopouders en verdere ontmoeting

— einde —