Maria en Jozef krijgen nogal wat op hun bord. Waarom kiest God deze weg als Hij in Jezus mens onder de mensen wil worden? We staan stil bij deze vraag. De dienst is voorbereid door een jongerengroep. De jongeren doen ook op verschillende manieren mee met deze dienst. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

1 Wonderlijk verhaal.
‘Hè; geloof jij in God?’ Soms stelt iemand je deze vraag. Vol verbazing. Je klasgenoot kijkt ervan op dat je gelooft. Als je op een

christelijke school zit zul je dat niet meemaken. Maar op een niet-christelijke school kan dat wel. Of als je met je vrienden op stap bent. Of een praatje maakt met je collega’s. Geloven is niet altijd de makkelijkste weg. Soms heb je wat uit te leggen. Het is wel een mooie en bijzondere weg. Daarover gaat het in deze dienst.

We krijgen vandaag twee opvallende voorbeelden. De ouders van Jezus. Nou ja… ouders. Dat is wel even een punt. Ik kom er zo op terug.

Jezus’ komst.
We leven in Advent. De tijd waarin je stil staat bij de komst van Jezus:

• dat de Zoon van God mens werd aan het begin van onze jaartelling.
• dat Jezus komt in macht en majesteit en alles nieuw wordt.

In deze weken richten we ons op deze twee gebeurtenissen. Jullie wilden het graag over de Bijbelse verhalen hebben die bij deze tijd horen. Zodoende hebben we gekozen voor Jozef (Matteüs 1) en Maria (Lucas 1).

Waar jij wel eens vreemd aangekeken kunt worden omdat je in God gelooft, kregen Maria en Jozef heel wat te verwerken. Jozef krijgt een vriendin/verloofde die in verwachting blijkt te zijn – en hij is niet de vader. Geen fijn begin van je relatie. Jozef wil er dan ook een punt achter zetten. Ondertussen krijgt Maria hoog bezoek. De engel Gabriël vertelt dat ze moeder wordt van Jezus; Zoon van God die voor altijd koning zal zijn. En dat zal niet gebeuren doordat ze met Jozef (of een ander) naar bed gaat. God zal er door zijn Geest voor zorgen dat Maria deze moeder wordt. Ga dat maar eens uitleggen aan je klasgenoten! ‘Jaja, Maria. Geloof je het zelf.’ Even appen of chatten was er niet bij voor Jozef en Maria. Roddels en verhalen doen snel de ronde.

En daar sta je dan. Is dit Gods plan? Waarom kiest God voor deze weg? En welk plan heeft God met jou? Zitten daar misschien ook dingen bij die lastig (te begrijpen) zijn?

2 Vanwaar de verhalen rondom Jezus’ geboorte?
Om te beginnen is het handig om te begrijpen waarom de Geest deze verhalen aan ons heeft gegeven. Wie vandaag in de Bijbel begint te lezen, in het Nieuwe Testament, leest eerst dit. En dat roept gelijk allerlei vragen op. Heeft God iets tegen seks ofzo, dat Maria niet op een gewone manier in verwachting is geraakt? Of vergissen gelovigen zich? Er waren in die tijd immers zoveel verhalen bekend van goden dit het deden met mensen en zo nageslacht kregen? Bedoelen Matteüs en Lucas zoiets – en is het dus eigenlijk een heel gewoon verhaal; niks bijzonders aan Jezus van Bethlehem/Nazaret?

Kern van het geloof.
Zo begin je te lezen. Maar als je nou eens zou beginnen bij wat de christenen als eerste hebben verteld. Bij de eerste/oudste documenten. Dat zijn niet de evangeliën. Die zijn relatief laat opgeschreven. Als je begint bij het eerste dat christenen hebben opgeschreven dan begin je met de brieven van Paulus.

Nu een vraag voor jullie. Hoe vaak vertelt Paulus (of Petrus of Johannes) over dit bijzondere verhaal van Jezus’ geboorte? Hoe vaak komen deze belangrijke en prachtige verhalen voor als je alle brieven van Paulus leest:

1. 4 keer.
2. 12 keer.
3. 23 of 24 keer (hangt ervan af hoe je bepaalde tekst leest).
4. Het goede antwoord staat er niet bij.

Het is D. De oudste/eerste christelijke brieven hebben het hier niet over.[i] Wat zeggen die brieven dan? Ze vertellen het belangrijkste: Jezus is gestorven en opgestaan (Galaten 1:1-5[ii], 1 Korintiërs 15:3&4 e.a.). God heeft ons in Jezus bevrijd. Als we alleen deze brieven hadden gehad kon je in Jezus geloven maar hoefde je geen Kerst te vieren.

God is trouw.
Wat wel belangrijk is in die allereerste christelijke documenten, is om te vermelden dat Jezus van David afstamt. Zo zegt Paulus bijvoorbeeld:

het evangelie over zijn (Gods) zoon – als mens voortgekomen uit het geslacht van David
(Romeinen 1:3. Zie ook Handelingen 13:22vv (cf. 7:46 en 15:16), 2 Timoteüs 2:8, cf. Openbaring 22:16).

En in die vroege documenten gaat het er ook over dat Jezus de zoon van Abraham is (Galaten 3:16). Dat Jezus afstamt van Abraham en David vertellen de evangelisten Matteüs en Lucas ook. Blijkbaar is dat belangrijk. Zo wordt duidelijk dat God trouw is aan zijn eens gegeven beloften.

Zie je dit? Als je begint bij het eerste en belangrijkste van het geloof, gaat het niet over Jezus’ geboorte. Kerst is het minst belangrijke christelijke feest (ook al zou je dat niet denken als je kijkt naar hoe christenen hiermee bezig zijn). Jezus leeft. Dat is het christelijke verhaal. Sterker: de gekruisigde leeft!

Maria.
Misschien denk je: interessant, maar wat moet ik ermee? Dit helpt je om te zien waar het in het evangelie om gaat. Hoe je Kerst viert. En het helpt jou om te zien welk plan God met jou leven heeft. God werkt niet op een manier die voor ons logisch is. God werk vaak op ongedachte manieren. Er is recent een Netflix-film uitgekomen; Mary. Deze film zet op een aantal punten scherp neer hoe het in die tijd voor Maria en Jozef moet zijn geweest om zo ouders te worden van Jezus. Hoe het voor de gelovigen van die tijd was om op deze manier hun messias te krijgen. We kijken naar een stukje uit de trailer van de film Mary.

Neem een aantal dingen in die film gerust met een paar korreltjes zout.[iii] Maar veel dingen zijn goed neergezet. Maria loopt gevaar omdat ze, tegen de heersende gewoonte, zwanger was zonder getrouwd te zijn. Jozef wordt uitgelachen. Israël verwacht een messias – om hen van de gehate Romeinen te bevrijden. Er is al een koning; Herodes. Zie je? Er is geen plek voor Jezus. En dat voelt iedereen op zijn/haar eigen manier. Er moet een kruis door hun leven. Door wat ze denken over wat normaal is. Wat hoort. Wat belangrijk is. Het gaat heel anders als God ervoor kiest om in Jezus mens te worden.

Nieuw begin.
Misschien is Jezus tijdens zijn leven op aarde gepest met zijn achtergrond. Net zoals iemand die gekleurd is steeds ‘Zwarte Piet’ te horen kreeg in de tijd van Sinterklaas.[iv] In een gesprek met zijn tijdgenoten krijgt Jezus eens te horen: ‘wij zijn geen bastaardkinderen’ (Johannes 8:41). ‘Wij niet’. Jezus wel? Zag men Jezus zo? Kind van een ongetrouwde. Schande. Bastaard. Als de evangelisten uiteindelijk hun verhaal gaan opschrijven hebben ze misschien wel hierom verteld hoe het is begonnen. Om een einde te maken aan de roddels.

Als je leest hoe Jezus’ leven op aarde begint merk je dat God op zijn manier zijn weg gaat. De verhalen rondom Jezus’ geboorte zeggen niet dat God iets tegen seks heeft of dat het evangelie lijkt op de verhalen over goden die iedereen toen kende. De evangelisten vertellen in de lijn van de vroegste christelijke documenten. God doet ongedachte dingen. Hij begint iets heel nieuws. Het gaat niet zoals ‘normaal’ en juist zo redt God (ab)normale mensen als jij en ik. Je ziet het kruis van Golgota in de Kerstverhalen. Je ziet daarin ook de opstanding omdat het leven wint. Gods Geest laat zich niet uit het veld slaan. Maria en Jozef gaan de weg. Echte helden. Meer dan voorbeeldig. En Jezus wordt geboren.

3 Je bent niet alleen.
Hoe volg je dan het spoor van Maria en Jozef? Ga nog weer even terug naar die vraag: ‘hè, geloof jij in God?’ ‘Doe je mee aan de Alphacursus; word je gelovig?’ Soms word je vreemd aangekeken. Hierover gaat het evangelie van Kerst. Maria werd vreemd aangekeken. Jozef. Jezus. Maar de weg gaat verder. God draait alles om. En aan Gods verhaal van geloof, hoop en liefde komt geen einde. En God nodigt jou uit om daarin mee te doen. Op jouw plek. In jouw leven.

En je kunt ook meedoen. Iedereen. Jij en ik. Gelovige opgevoed of niet. Toen we de dienst voorbereidden vorige week zei een van jullie: ‘er zijn zoveel engelen in die verhalen.’ Ja. Engelen zie je niet altijd. Ze zijn er wel (Genesis 28:10-22). Hemelse gidsen. Hemelse helden. Vergeet dat niet. Juist op die momenten dat jij misschien vreemd wordt aangekeken. Of alleen bent. Niet weet wat je moet doen of wat je moet zeggen.

Je bent nooit alleen. Weet je nog, het verhaal dat … vorig jaar vertelde? … was een van degenen die de Alphacursus had gevolgd. Hij vertelde hoe hij eens de weg kwijt was tijdens een bergwandeling.[v] Hij kende God niet maar riep Hem in een opwelling aan. God liet hem de weg zien.

Je bent echt nooit alleen. Ongedacht laat God dat aan je merken. De Kerstverhalen laten het zien. Golgota en Pasen vertellen het ons. Open je ogen ervoor. Open je hart ervoor.

Wees gezegend in Jezus’ naam en leef tot een zegen voor ieder die God op jouw pad plaatst.

===============================

[i] Is Maria de vrouw die Johannes ziet in Openbaring 12 en vertelt dat hoofdstuk over Kerst? Zie Kerstpreek Openbaring 12.
[ii] Volgens sommigen (N.T. Wright) is Galaten de oudste/eerste nieuwtestamentische brief. Zie inleiding prekenserie Galaten.
[iii] Blijkbaar liet de maker van de film zich inspireren door het zgn. tweede-eeuwse apocriefe Proto-evangelie van Jakobus dat hoog opgeeft van Maria’s deugdzaamheid en maagdelijkheid, en ook vertelt dat zij in de tempel van Jeruzalem God dient.
[iv] Zie themadienst Kerk en slavernij.
[v] Zie onderin de preek Leven als een lofzang. Preek Psalm 8.

Voorbeeldliturgie

Welkom, afkondigingen kerkenraad en aansteken derde Adventskaars.

Moment van stilte

Votum en groet (Sela)
In de hemel is de Heer
Magnicifat (Sela)

Gods verbondswoorden
Heer wijs mij uw weg

Gebed

Kinderen naar voren
U bent die U bent Kids opw. 170
Kinderkring

Lezen uit de Bijbel in Gewone Taal door een jongere
– Matteüs 1:18-23 (Dit is het verhaal… God is bij ons).
– Lucas 1:26-38 (God stuurde de engel Gabriël….Toen ging de engel weg).
Geest van leven (Kees Krayenoord)

Verkondiging van het evangelie
O kom, o kom Immanuël (Sela)

Bijdrage Alphacursus

Dankgebed en voorbede

Collecte en kinderen komen terug

Opw. 527 Licht in de nacht

Zegen
Amen (hardop uitspreken)

Verdere ontmoeting

— einde —