Gemeente van de Heer
1 Met een gerust hart gaan.
Heb jij een bucketlist? Misschien nog een bepaald(e) land of stad bezoeken. Of een vermogen opbouwen, eerder met pensioen en gaan genieten. Misschien heb jij geen bucketlist maar wel een diep gekoesterd verlangen.
Vanmorgen ontmoeten we Simeon. Hij heeft nog één ding in zijn leven – en dan krijgt hij ontslag. Ontslag van het aardse leven. Dat ene ding houdt hem op de been. Hoe bijzonder zal dat ene dan wel niet zijn?
We weten weinig van Simeon. Was hij oud of wellicht ziek? Dat hij onbekend is past in wat Lucas aan het vertellen is. Denk aan Maria. Een doodgewoon meisje. Zij heeft nog nooit in de krant gestaan. Jozef. Een van de velen die zo heten. Wélke Jozef? Herders – mensen zonder aanzien – doen mee in die wonderlijke kerstnacht. In die rij staat Simeon. Wat telt is dat God hem kent. Hij is rechtvaardig en toegewijd (Lucas 2:25). Hij ziet uit naar de ‘eeuw die komt’. De tijd waarin God naar zijn volk omziet. De Heilige Geest leeft in hem.
Vrede
Zie je dit? Gods blik is anders dan de onze. God draait alles om. ‘Wie gering is krijgt aanzien’ weet Maria (Lucas 1:52b). Zo gaat het met Simeon. Hij mag de grootste schat ter wereld met zijn eigen ogen zien. Zelfs in zijn armen houden! Zijn geluk kan niet op. Gods vrede daalt op hem neer (Lucas 2:29). Zijn lied is een lofzang, een profetie en tegelijk een ontslagbrief. Hij kan in vrede gaan.
2 God kent je.
Deze profielschets van Simeon houdt jou een spiegel voor. Welk hemels profiel heb jij? Hoe denkt God over jou? Kijk, voor je socialmedia-account maak je je profiel op. Een leuke foto. Een paar woorden die je karakteriseren. Zo presenteer jij jezelf. Dit ben ik. Zo wil ik dat anderen mij zien. Het evangelie zegt dat het erom gaat dat God je ziet en kent. Kerst maakt duidelijk dat God een mens aanziet naar het hart. Hij roept je in Jezus om Hem te kennen en te dienen. Dat maakt je mooi.
Simeon is gekend door de hemel. Heeft Simeon een bucketlist? Nee. De Geest had tegen hem gezegd dat hij de messias van de Heer zou mogen zien. Als Maria en Jozef met Jezus naar de tempel – het huis van de Vader (Lucas 2:49) – komen wacht Simeon ze op. Gods Geest had gezegd te gaan. Wat zullen Maria en Jozef hebben staan kijken. Simeon neemt Jezus in zijn armen. Hij heeft zijn bestemming bereikt. Daar zingt hij éérst van (Lucas 2:29 en 30). Van de weg die God in zijn leven gaat. Dat hij Gods redding ziet.
Wat telt
Bijzonder. Want dit is een groots moment. Jezus komt voor het eerst bij de tempel. De messias en de tempel. Vanuit het Oude Testament komt daarin alles samen. Denk aan het moment waarop Jezus later als koning wordt binnengehaald en naar de tempel gaat (Palmpasen).[i] Op deze heilige grond vinden de grote twistgesprekken plaats die steeds gaan over de vraag wie Jezus is.[ii] En dan begint Simeon over wat God in zijn leven doet. Dat hij oog heeft voor Gods redding. Is dat niet apart; zou het niet eerst moeten gaan over Gods ‘grote dingen’?
Simeons lied leert je, gemeente, dat je jezelf niet kunt overslaan. Kerst gaat over Gods grote daden in de geschiedenis. Dat Hij mens wordt in Jezus en zo ons lot ten goede keert. Maar juist deze nederige, ‘kleine’ weg waarvoor God in Jezus kiest maakt duidelijk dat Hij in ieders leven aanwezig is en wil zijn. In jou geboren wil worden. Heb jij oog voor je koning? Zou jij met een gerust hart ontslag kunnen krijgen van dit leven omdat je Gods redder hebt gezien? Of ben je daarom zo druk met hier-en-nu omdat je de koning nog niet zag? Als je Jezus niet ziet in jouw leven, zul je hem ergens anders (kerk, traditie, Bijbel e.d.) ook niet vinden. Dat is de les die Simeon je leert.
3 Wonderlijke koning.
Vervolgens gaat Simeon zingen van Gods grote daden in Jezus. Een paar dingen vallen op.
Golgota als weg
Probeer het je voor te stellen. Natuurlijk is iedereen apetrots op zijn/haar kind en is dat kind het mooiste van de hele wereld. Bij Jezus is het anders. Er staat dat Simeon ‘het reddende van God’ ziet (Lucas 2:30, cf. Jesaja 40:5). Jezus is nog maar een baby. Het. Het kind (onzijdig, cf. Matteüs 18:2[iii]). Klein. Kwetsbaar. Een teken dat weersproken wordt (Lukas 2:34). Het wijst allemaal vooruit naar de ongedachte manier waarop Jezus redt. Golgota. Werkelijk; word je zo gered!?
Wat wist Simeon hiervan? Heeft hij (zelf) geleden en heeft de Geest hem laten zien dat dit de weg van de messias is? Iedereen verwachtte de messias. Maar dat zou een krachtige figuur zijn die orde op zaken zou stellen. Jezus zal dat ook doen. Maar op een ongedachte manier.
Wonderlijke weg
Naast zijn eigen persoonlijke getuigenis heeft Simeon ook een persoonlijke boodschap voor Maria. Zij zal als door een zwaard doorstoken worden (Lukas 2:35). Bedoeld is een lang zwaard. Een die je helemaal doorklieft. Blijkbaar niet letterlijk bedoeld. Haar ziel zal doorkliefd worden. Het zal je als moeder gezegd worden. Ongetwijfeld dacht ze aan Simeons woorden terug toen ze aan de voet van het kruis stond. Jezus zelf gebruikt een dergelijk beeld ook. Hij zegt dat hij niet gekomen is om vrede te brengen maar het zwaard (Matteüs 10:34).[iv] Velen in Israël zullen vanwege Hem ten val komen (Lucas 2:34).
Als je vervolgens denkt dat Simeon een negatieve levensvisie heeft zit je er naast. Zijn blik is eindeloos uitgestrekt. Zacharias (vader van Johannes de Doper) zingt ook een profetisch lied over Jezus. Hij heeft het over het licht voor Israël en voor ieder die in het duister leeft (Lucas 1:68-79). Met die laatsten kunnen Gods mensen bedoeld worden maar ook diegenen die niet tot Gods volk hoorden (heidenen). Simeon gaat verder en is expliciet. Gods geluk in Jezus is bedoeld voor alle volken, ‘heidenen’ – tot eer van Israël (Lucas 2:31 en 33). Weer die omgekeerde wereld. De volken gaan voorop (cf. Jesaja 2[v]). Terwijl Israël eraan gewend was de eerste te zijn. In een notendop wordt hier het evangelie op tafel gelegd. Het ongeloof van Israël (Lucas 2:34) hoort bij Gods wijze plan. Gods plan om zijn genade via Israël(s messias) aan iedereen te geven zodat Israël, die dat ziet, Gods veelkleurige rijkdom gaat erkennen waarmee God uiteindelijk door allen gekend en gediend zal worden (Romeinen 9-11).
Pasen
Die Simeon toch. Een ‘nobody’. Een apostel van Jezus’ Paasevangelie. Maria en Jozef staan met grote ogen te kijken (Lukas 2:33). Wat hebben ze begrepen? Het zal hen zijn vergaan zoals het bij jou en mij ook gebeurt. Je hoort het evangelie en gaandeweg – als je je ogen en hart tenminste openhoudt – ontvouwt zich de werkelijkheid en waarheid ervan.
Je hart
De preek is nu bijna af. Ik begon met een bucketlist. Dat deed ik vanwege het getuigenis van Simeon. Zijn leven stelt jou een vraag: wat staat er op jouw lijstje? Waar leef je voor? Kerst maakt de overwegingen/gezindheid van je hart duidelijk (Lucas 2:35b). God ziet je. Hij kent je helemaal. Hij roept je in Jezus tot een nieuw bestaan. Geef toe aan die stem en vind zo je bestemming.
[i] Zie Mensen uit één stuk. Palmpasen met Marcus 11.
[ii] Zie onder Twistgesprekken op het tempelplein in de prekenserie over Marcus.
[iii] Zie Je komt als geroepen. Preek Matteüs 18:2.
[iv] Zie De vrede die Jezus brengt. Preek Matteüs 10:34. Daar is trouwens juist een klein zwaard bedoeld. Zie de uitleg in die preek.
[v] Zie oudejaarspreek 2024 over zwaarden die snoeimessen worden (Jesaja 2).
Liturgie
Welkom en afkondigingen kerkenraad
Votum en groet Sela
Ik kom in uw heiligdom binnen opw. 192
Mijn Jezus opw. 461
Gebed
Agnus Dei (Sela)
Kinderen naar voren
God kent jou hemelhoog 503
Kinderkring
Lucas 2:22-35 Toen de tijd…
Nu laat u mij in vrede gaan (Sela luisterlied)
Verkondiging
Alles voor Hem (Sela)
Ik geloof opw. 347
Dankgebed en voorbede afgesloten door
Onze Vader (Elly en Rikkert)
Collecte en kinderen terug uit kring
Op U mijn Heiland LB 442:1 en 2
Zegen
Amen (GK)
Verdere ontmoeting