Luid applaus voor Jezus – en even later ‘kruisig hem’. Het evangelie schetst een confronterend beeld. Wat betekent Palmpasen? Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.
Gemeente van de Heer
1 De Stille Week begint.
Gisteren hadden we ons jaarlijkse zaalvoetbaltoernooi – een van de hoogtepunten van ons gemeenteleven. De deelnemers waren ingedeeld in groepen. Groep zwart, blauw enzovoort. Vanaf de tribune kon je aanmoedigen. Stel dat je fan bent van een bepaald team. Maar dat je ziet dat dat team het minder doet dan je gehoopt had. Ben je dan voor een ander team? En switch je later op de avond misschien nog een keer? Een echte fan ben je dan niet. Je lift mee op het succes terwijl een fan een team steunt door dik en dun heen.
Wispelturig.
We gaan vandaag de Stille Week in. We leven toe naar Goede Vrijdag en Pasen. Het is een confronterende week. Moet je eens kijken hoe de mensen razendsnel van positie kunnen veranderen. Eerst is er luid applaus voor Jezus:
Hosanna! Gezegend Hij die komt in de naam van de Heer. Gezegend het komende koninkrijk van onze vader David
(Marcus 11:9&10).
Geweldig. Iedereen is fan van Jezus, zogezegd. Maar hoe kan de sfeer omslaan. ‘Kruisig Hem’ – schreeuwt men aan het eind van diezelfde week (Marcus 15:13&14).
Wat is er gebeurd? Jezus niet veranderd. Hij die op Palmpasen wordt bejubeld is dezelfde als degene die zich laat kronen met een doornenkroon. Hij die wordt toegezongen als zoon van David is dezelfde als degene die het kruishout bestijgt als zijn troon. Jezus is dezelfde; in liefde, recht en barmhartigheid (cf. Hebreeën 13:8). Wat je in de Stille Week merkt is dit: mensen zijn wispelturig. Ze zijn erger dan iemand die om de klip-klap fan is van een ander voetbalteam.
Word stil en vier.
De Stille Week zet je stil bij je wispelturigheid. Dat je gelooft maar er niet naar handelt. Dat je je iets voorneemt maar het niet doet. Dat je gelooft maar zo makkelijk toegeeft aan je twijfel of een verkeerde gedachte. In de Stille Week belijden we ons schuld. Daarom zingen we vandaag boetepsalm 51 (Psalmproject). Met David kijken we op naar zijn zondeloze zoon, onze Heer Jezus Christus (Psalm 51).[i] We jubelen ook. Veel uitbundige liederen in deze dienst. Niet alleen omdat we meedoen met de massa die op die eerste Palmpasen de Heer toezong. Maar vooral omdat je je realiseert dat Jezus de weg naar Golgota en het open graf van Pasen wil gaan. Wat is Jezus goed.
Weet je welkom in de bijeenkomsten van de Stille Week (ook op Stille Zaterdag). We vieren het grote mysterie van het geloof. God wordt mens. De Almachtige een slaaf. De Koning laat zich kruisigen. De Geneesheer wordt ziek en sterft. We vieren het heilig avondmaal: eet, drink – gedenk en geloof. Wees welkom, gemeente. Vier mee. Bekeer je tot hem. Laat je bemoedigen.
2 Een veelomvattend moment.
We gaan iets beter kijken naar Marcus 11:1-11. Wat gebeurt er op Palmpasen en hoe moet je dat zien?
De koning in aantocht!
Allereerst: dit moment is moeilijk te onderschatten. Er gebeuren veel belangrijke dingen tegelijk. De mensen zingen Psalm 118 en belijden Jezus als degene in wie het koninkrijk van David komt. Onzekerheid over wie Jezus is en aanvallen op zijn autoriteit lijken verdwenen. Gejuich alom. Koninklijk eerbetoon. Jezus’ pad wordt geplaveid en de schepping doet mee in het eerbetoon (bladeren, takken 11:7&8), precies zoals de Psalmen zeggen dat heel de schepping juicht als de koning komt (Psalm 65/98). Heel even zie je hoe het leven bedoeld is.[ii] Zo zal het zijn als Jezus in majesteit komt. ‘Juich, Hosanna!’ van Sela zegt dit heel goed. Palmpasen is een gebeurtenis die je door de tijd heen laat kijken. Jezus is de almachtige koning en iedereen zal dat erkennen (Filippenzen 2).
God zelf komt naar de tempel.
Daar komt wat bij. Jezus is op weg naar Jeruzalem. De toegezongen zoon van David in wie het koninkrijk komt gaat naar de tempel. Heel het Oude Testament gaat open:
- De tempel (op de Sion) is de plek waar God zelf wil wonen (Psalm 2[iii]).
- De zoon van David zou koning worden (2 Samuël 7, Marcus 11:10).
- Na de puinhopen van de ballingschap realiseren de gelovigen zich dat deze koning meer dan een mens moet zijn. De verwachting ontstaat dat God in Persoon naar de tempel komt om alles nieuw te maken (Ezechiël[iv]).
- De mensen en de schepping beginnen te juichen.
Zie je? Alles komt samen in dit moment. ‘De nieuwe hemel en aarde’ gaan beginnen. Vrijheid. Geluk. Geen vijanden (Romeinen) meer. Zonde en dood worden vernietigd.[v] De aarde wordt een paradijs. Het eeuwige leven begint.
Een dienende koning.
Maar dan. Wat een teleurstelling. In Jeruzalem geen welkom (zie Matteüs en Lucas voor meer details). De stad zit niet op deze koning te wachten. In de tempel is men druk met van alles en nog wat. Vandaar dat Jezus de dag daarop orde op zaken gaat brengen in de tempel (Marcus 11:15-17).[vi]
Voor nu inspecteert Jezus de tempel zoals een koning de wacht inspecteert (11:11). Hij weet genoeg. Hij is koning en hij zal koning zijn. Maar niet een die gekomen is om gediend te worden maar om te dienen en zijn leven te geven als een losprijs voor velen (Marcus 10:45).[vii] In het ontvangst in Jeruzalem en de tempel ziet Jezus zijn weg naar Golgota en Pasen. Zo is hij koning.
3 Jezus maakt alles nieuw.
Gemeente, we gaan de Stille Week in. Jezus krijgt koninklijke hulde. Hij inspecteert de tempel. Wat vind Jezus in jouw hart? Kan het bij jou de stemming ook zo makkelijk omslaan of ben je standvastig, uit één stuk? Eer jij Jezus in je leven? Leer je het om hem te volgen?
Heft in handen.
Kijk naar Jezus. Wat hij doet is groots. Jezus wordt wel eens als een slachtoffer neergezet of gezien. Hij zou een profeet zijn die opstaat tegen het establishment en dat met dood bekoopt. Zo is het niet. Luister. Hij vordert de ezelsveulen/het jonge paard. Hij laat de mensen juichen – dat moet gebeuren (cf. Matteüs 21:15vv). Even later smijt hij de tafels van de geldwisselaars om en veegt het plein schoon – nota bene in de heilige tempel. Jezus be-heer-st de situatie. Hij treedt met zoveel gezag op dat het tot een allesbeslissende confrontatie met de geestelijke leiders komt: de twistgesprekken op het tempelplein (Marcus 11:27-12:44) over de vraag wie Jezus is – waarna Jezus het einde van de tempel aankondigt en zijn komst in majesteit (Marcus 13).[viii]
Alles nieuw.
Zie je? Op Palmpasen neemt Jezus het heft in handen. Hij zet het ‘eindspel’ op de rit. Weet, gemeente, dat hij dat ook in jouw leven doet en wil doen. Jij kunt halfslachtig zijn. Aarzelen. Het ene moment zus en het andere zo. In die zin kun je je herkennen in het wispelturige gedrag van de menigte. In de tempel die niet op orde is. In de stad die haar koning niet ontvangt. Maar zo blijft het niet. Het evangelie van de dienende koning, een gekruisigde koning is een kracht voor wie gelooft (Romeinen 1:16). Ontvang die kracht, gemeente. Sta daarbij stil in deze bijzondere week. Wees gezegend en leef tot een zegen voor de mensen om je heen.
==========================
[i] Zie preek Psalm 51.
[ii] Als Jezus het tempelplein schoonveegt (pal na Marcus 11:1-11) is hetzelfde te zeggen, zie inleiding Marcus 11.
[iii] Zie preek Psalm 2.
[iv] Zie bijvoorbeeld preek Ezechiël 34 (Herder) en preek tempelvisioen (preek 1 daarover). Zie ook preek Psalm 90.
[v] Zie preek Ook de dood wordt een halt toegeroepen.
[vi] Zie preek Marcus 11:12-27.
[vii] Zie preek Marcus 10:45.
[viii] Zie bij indeling prekenserie Marcus: Jezus op het tempelplein.
Voorbeeldliturgie (Geen aankondiging van de liturgische elementen (stilte))
Hosanna, opwekking 681 (voorafgaand aan eredienst)
Welkom en afkondigingen kerkenraad
Votum en groet (Sela)
Machtig is de naam van Heer, opwekking 439
Gods verbondswoorden (bewerking H. de Jong)
Psalm 51 Psalmproject: Was mij witter dan sneeuw
Gebed
Kindermoment
Palmpasen, Elly en Rikkert
Kinderen naar kring
Marcus 11:1-11 Toen ze Jeruzalem naderden….
DNP Psalm 118: 5 en 7
Verkondiging van het evangelie
Juich Hosanna, Sela
Dankgebed en voorbede
Collecte (en kinderen komen terug)
Zie hoe Jezus daar loopt, Opwekking 614
Zegen
Amen (hardop uitspreken)
Verdere ontmoeting
===== einde =====