Handout leerdiensten over Gods oordeel, 2de dienst.
leerdienstcyclus 2012. Lezen: Deuteronomium 7 en 9:1-6.

De vorige dienst ging erover dat er in de bijbel zoveel oordeel, geweld en bloed voorkomt. Hoe zit dat? Zie de samenvatting van die dienst. Vandaag: de opdracht die Israël krijgt om de volken in Kanaän te doden (‘ban’).

1. Achterdeur.
God gaf aan Israël de opdracht om de volken in Kanaän te doden. Kunnen we niet ontsnappen aan deze ingrijpende opdracht door die anders te lezen? Die pogingen worden wel gedaan. We bekijken een paar voorbeelden. Maar als je de Bijbel leest op dit punt, vind je daarvoor geen argumenten (Psalmen, Handelingen 13:19, Hebreeën 11:31). Daarbij: het helpt niet om te ‘verzachten’. Critici van deze opdracht maken ons dit duidelijk door, terecht, te zeggen: het staat sowieso in de Bijbel!

2. De eigen blik van de Bijbel.
Vandaag wordt Gods opdracht uit die tijd om de volken die toen in Kanaän leefden uit te roeien genocide genoemd (‘in termen van vandaag’). Na genocide in onze tijd (Bosnië, 1995) voel je hoe heftig deze typering is. Let wel: buiten én binnen de kerk wordt dit woord gebruikt. Kun je dit nu zo zeggen? Het moet hier niet tot woorden- of cultuurstrijd komen.

Wie de Bijbel leest, ontdekt een eigen blik. Israël is niet beter dan welk ander volk dan ook maar: niet in ras, religie(uze instelling), cultuur of wat dan ook maar. Deuteronomium 9:5 schetst het beeld in één zin:
• Israël heeft niets waarin het beter is dan die volken
• de maat van de zonden van die volken is vol (cf.Gen.15:16, Lev.18:24-30,
Deut.12:29-31)
• God wil zijn belofte aan Abram houden (Gen.12, Gen. 15 en 17).

De Bijbel vertelt hoe menens het God is als Hij tot zijn doel met schepping en mens wil komen. Daarbij spreekt God mensen aan, individueel en als volk. De geheel eigen blik blijkt ook duidelijk bij een aantal voorbeelden: Rachab, Achan en Gods eigen volk (staat in OT én NT ook onder Gods oordeel; Hand.5:1-11, 1 Kor.11:27vv). Zo lezen maakt het niet makkelijker, het leert ons wel niet alleen/gelijk met onze eigen, westerse ogen van 2012 de Bijbel te bekijken.

3. Waarom deze opdracht?
Niet alle vragen die wij stellen over dit oordeel worden beantwoord. We zullen ook dit oordeel ten diepste bij God moeten laten. Toch vertelt de Bijbel wel iets. Los daarvan dat Jezus zegt vrede te stichten en de zwaarden weg te doen (Matteüs) en de oproep om jezelf niet te wreken (Romeinen 12) valt van deze opdracht in het Oude Testament te zeggen:

• Eenmalig. De intocht en de daarbij horende opdracht tot doden is eenmalig in de Bijbel. Het is blijkbaar een heel uniek moment. Alsof God zegt: hier wil ik met jullie (alleen!) mijn intrek nemen. Het gaat God er niet om zelf ‘schone handen’ te houden; Golgota staat centraal in de Bijbel.
• De ban: in de tijd van Jozua was deze manier van oorlog voeren bekend. Kunnen we het zo zien dat God aansluit bij (de gewoontes van) die tijd? Toen zij niemand: ‘genocide!’, maar: God heeft écht macht in hemel en op aarde (Rachab in Jozua 2:11)!
• Redding voor de volken. Niet alleen in het NT blijkt dat God verder is gegaan (Mat.5:9, Rom.12:18/9). Ook al in het OT blijkt dat God naar een oorlogvrije samenleving wil, bedoeld voor alle volken (Jesaja 2, 25:6). Zelfs met dat volk dat in Jozua nog op de ‘dodenlijst’ staat (Zach.9:7)! Gods belofte alle volken te zegenen (Gen.12:3) blijkt de toekomst te zijn: de volken mogen delen in het geluk van het nieuwe Jeruzalem (Openb.21, 22). Heeft God “uit twee kwaden gekozen” om ons toch het allerbeste te geven?

De volgende leerdienst gaat over Jezus en het oordeel.

Verder lezen: Volkenmoord. Prof. G. Kwakkel in Theologia Reformata 48/4(2005) pg.265-269.

PS: een scherper, completer bericht hierover uit 2015: laat het oordeel aan God.