Samenvatting themadienst over de eerste twee geboden. Wie is God? Hoezo ‘alleen Jezus’. Heidelbergse Catechismus 34, 35 (en 11) en delen uit Johannes 6 en 8.

—
Jezus zegt dat hij de weg naar God is en dat wie hem ziet God ziet. Er is verlegenheid onder christenen om dit vandaag te zeggen en te beleven. Gezien de cultuur waarin we leven (zie vorige themadienst) is dat niet vreemd. Maar doe niet alsof onze cultuur het ons/anderen zo moeilijk maakt. Heel de Bijbel draait om het vertrouwen dat alleen Gods Weg de juiste is. In Jezus’ optreden wordt dat vertrouwen aan ons gegeven en gevraagd.

1          Jezus’ identiteit.
In gesprek met (diep)gelovige Joden vergelijkt Jezus zich met de tempel (Johannes 2:19), zegt hij dat ‘hun’ Schriften over hem gaan (5:39). Jezus claimt werkelijk hemels brood te zijn (6:35 vv). Als erkenning blijvend uitblijft, stelt Jezus zelfs dat de gelovigen niet Abraham als vader hebben maar de duivel (8:44).

Deze woorden kunnen verkeerd gebruikt worden. Het punt is: wie is Jezus? Veelzeggend is de reactie: ‘dat is toch Jezus, de zoon van Jozef’ (6:41) en ‘u bent bezeten’ (8:48). Tja. Wat zou jouw reactie zijn als iemand – met wie je opgroeide of met wie je op OranjeWit zat – zo over zichzelf sprak!? ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. Wij zouden niet anders reageren. Het geheim zit niet in de reactie maar in de manier waarop Jezus zichzelf presenteert.

2          Jezus is Gods weg.
Er wordt wel gezegd dat het Johannes-evangelie te excentriek is e/o onjuist. Maar in alle evangeliën gaat het om Jezus’ identiteit (Matteüs 16:13-17:13).[1] Jezus laat geen (tussen)ruimte en stelt zijn volgelingen en critici onder zijn kritiek. Uniek aan Jezus is dat juist zijn gezagvolle zelf-presentatie leidt tot conflict en uiteindelijk tot zijn kruisdood. Waar blijven zijn pretenties nou; bespottelijk (Matteüs 27:39-44)?! Maar zό redt God ons pretentieloze, sterfelijke bestaan. Jezus is de weg geworden.

Zo kijken we naar Jezus. Hij omringt alle mensen. Hij gaat achter Abraham, de ‘founding father’ van de joden, terug (Johannes 8:58). Hij verklaart zichzelf de oorsprong te zijn van iedere gelovige Israëliet (Hebreeën 12:2 en 13:8). Stel je voor dat Jezus dat vandaag doet:

• een moskee instapt en zegt: ‘ik ben jullie sharia (vóór)….’
• een mandir binnen komt lopen en zegt: ‘ik ben jullie (goede) karma (vóór)….’
• de kerk binnenstapt: ‘ik ben jouw twijfel (vóór)’, ‘ik ben jouw zonde geworden’.
• op de atheïsten-bus (“er is geen God”) stapt: ‘ik heb het doelloze leven gedragen’.

Christenen vergissen zich als zij zeggen dat zij met Jezus ‘gelijk hebben’ ten opzichte van niet-gelovigen of andere gelovigen. De vraag is: leef je in en uit hem (Zondag 11)? Onze belijdenis zet ons – in het spoor van het Bijbelse getuigenis – voor de keuze die Jezus’ tijdgenoten hebben ervaren. Jezus blijft Jezus!

Opvallend daarbij is dat juist in het excentrieke Johannes-evangelie zoveel en veelsoortige ontmoeting is. En dat dat evangelie zegt dat God in Jezus de wereld liefheeft (3:16). Dat is een aanwijzing voor ons. Het evangelie moet niet opgepot worden als een ‘kerkelijk ding’. Dan gaat het stinken (cf. Matteüs 5:14-16). Neem je plek in in de samenleving, doe het goede. Ontmoet anderen en wees missionair, in daden en woorden.

3         Hoezo exclusief?
Schaam je daarbij niet voor het evangelie. Bekijk het vooral ook nuchter als het gaat om de exclusieve manier waarop God zich geeft in Jezus. Je bevindt je daarmee als christen in goed gezelschap. Hoeveel exclusiviteit blijkt uit:

• “Zelfs zij die vol geloof andere goden aanbidden, vereren Mij ook, maar op de verkeerde manier” zegt de god Krishna (Bhagavad Gita, 9,23).
• In de Islam geldt Abram als de Moslim bij uitstek en Mohammed wordt genoemd: “de zegel van de profeten” (Soera 33:40).[2]
• “Uiteindelijk – als je dieper kijkt – komt het bij alle godsdiensten op hetzelfde neer”: zeggen veel ‘moderne gelovigen’ (zie handout vorige week). Dat klinkt heel ruim maart is een nogal ‘enge’, volstrekt van het eigen gelijk getuigende waarheid.
• Zomaar wordt een ‘ietsist’ boos als je vraagt of het ook ‘Iemand’ kan zijn.

Een (geloofs)gesprek is alleen maar goed en wordt alleen maar beter als je open en eerlijk start met de overtuiging die de Geest je geeft.

———

[1] Haarscherp wordt de vraag naar Jezus’ identiteit onder woorden gebracht in het boek A rabbi talks with Jesus (1993) van Jacob Neusner.
[2] Een duidelijk voorbeeld is het boek In de voetstappen van de Profeet (2006) van Tariq Ramadan, toegespitst op de vraag of de islam aantrekkelijk is voor het Westen. Zie hier voor mijn artikel over dat boek.