Vandaag doen drie leden belijdenis van hun geloof en wordt een van hen gedoopt. Wat betekenen deze bijzondere dingen? Titus 3:4-7 werpt er een mooi licht op. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.
1 God zet een nieuwe stap.
‘Wie wil er een Bijbel?’ Die vraag stelde mijn collega Erik Schipper tijdens de Openluchtdienst in winkelcentrum De Bieshof, een gezamenlijke viering van PKN Huis bij de Bron en de Kandelaarkerk NGK (toen nog GKv).
Twee mensen staken hun vinger op. Maar ds. Schipper had maar een Bijbel. Snel ging … (gemeentelid) naar huis om een Bijbel te halen en overhandigde die aan …. Je bent gaan lezen. Je was door je relatie met … al bezig met een zoektocht. En in je jeugd hebt je veel goeds meegekregen. Je hebt de Alphacursus gevolgd. Je bent lid geworden van een kring. Jullie bezochten samen trouw de kerkdiensten. En vandaag zijn jullie hier om belijdenis af te leggen van je geloof. En jij … wordt gedoopt. Die dienst toen, twee jaar geleden, was je kennismaking met Christus’ kerk, de gemeente. En alsof dat allemaal nog niet genoeg is doe ook jij … vandaag belijdenis van je geloof. Dank voor je inspirerende verhaal van zojuist. Dank dat de Heer je zover bracht en dat jij vandaag deze stap zet.
Mensenliefde.
Voor jullie belijdenis en je doop luisteren we naar het evangelie. Paulus speekt een kerkleider aan, Titus. Die had geen simpele taak. Het evangelie was nieuw. Een nieuwkomer in de religieuze markt van allerlei oude, eerbiedwaardige godsdienstige tradities. Hoe vertel je dan het evangelie van Gods redding door Jezus? En in de kerk zelf was er ook van alles aan de hand. Paulus zet de blik van Titus op scherp. Hij focust op wat God doet en wat dat betekent:
Toen zijn de goedheid en de mensenliefde van God, onze redder, openbaar geworden, en heeft Hij ons gered, niet vanwege onze rechtvaardige daden maar uit barmhartigheid
(Titus 3:4 en 5).
God doet iets nieuws. Er wordt iets openbaar/duidelijk. Paulus heeft het er in het stukje hiervoor over wat er allemaal mis kan gaan en gaat. Je kunt grote fouten maken. Of vastzitten in problemen, verdriet, zorgen of in een negatieve spiraal terecht komen. Kijk om je heen op nieuwssites en je ziet wat er misgaat op wereldniveau en op klein niveau, in mensenlevens. Je herkent het soms. Ook in je eigen leven. Maar God is goed. Hij laat het er niet bij zitten.
Er staat hier iets bijzonders van God. Een uitdrukking die je niet zo vaak hoort. God is een mensen-liefhebber. Hij laat zijn schepping en zijn schepselen niet in de steek. Hij is barmhartig. Je ziet het in Jezus. Hoe hij omgaat met mensen. Zonden vergeeft. Wonden geneest. Eigenwijze mensen tot de orde roept. Zijn leven geeft en opstaat uit de dood om iets heel nieuws te beginnen. Zo is Gods barmhartigheid verschenen. Jullie hebben, op verschillende manieren, God zo leren kennen. En zoals God persoonlijk en publiekelijk, in Jezus, ons zijn goedheid heeft laten zien zo leggen jullie vandaag ook persoonlijk en publiek belijdenis af van je geloof. Fijn dat jij … dat ook wilt doen. Het hoefde/moest niet want je hebt belijdenis gedaan toen je werd gedoopt maar je wil in ons midden graag deze stap zetten.
Beweging.
Waarom verschijnt Gods barmhartige mensenliefde? Om een beweging op gang te brengen. God wil graag dat jij net als Hij wordt en uit royale barmhartigheid leeft. Een mensenliefhebber wordt zoals Hij dat is. Dat je je inzet ‘om niet’ zoals God dat heeft gedaan om niet, uit genade. Dat valt niet altijd mee. En na jullie belijdenis of na je doop word je niet ineens een vroom boontje. God tovert niet. Hij verandert je. Stapsgewijs.
Deze dienst richt onze aandacht op wie God is en wat Hij doet. God loopt niet met een boog om de troep heen. Hij noemt wat verkeerd is niet goed. God doet iets nieuws. In Jezus neemt Hij het op zich. Zoals Paulus ergens anders zegt dat ‘het geloof is gekomen’ (Galaten 3:25[i]) zo zegt hij hier dat Gods barmhartige mensenliefde is verschenen. Open je ogen en je hart daarvoor. Misschien ben je hier vanmorgen voor het eerst in de kerk. Of weet je niet of God bestaat of twijfel je. Fijn dat je er bent. Ik hoop dat je geïnspireerd wordt door wat je meemaakt.
Ik wil je ook dit zeggen: God kent jou. Zijn mensenliefde is voor jou bedoeld. De Bijbel zegt niet dat God liefde heeft voor kerkmensen. Voor gereformeerden of katholieken. Voor mensen die het voor elkaar hebben en het zeker weten. De Bijbel zegt dat God een mens-lievende God is. … is vandaag het ‘bewijs’. Je bent het gaat zien en erkennen. Net zo goed zien we het in jou …. Geboren in een gezin waarin de liefde voor God centraal staat, kerkgang, catechisatie, kerkvoetbal (of leer je daar niks van God; zo ‘barmhartig’ gaat het er niet altijd aan toe…) en gespreksgroep. En je hoeft echt geen belijdenis te doen omdat/als anderen dat doen. God werkt op zijn manier. Op zijn tijd. Voor ieder anders. Zijn barmhartige mensenliefde wordt duidelijk. Dank God.
2 Open ogen, open harten.
Jullie krijgen vandaag veel. Jullie geven ook veel. Jullie ‘ja’ en jouw doop betekenen heel wat voor de gemeente. …. (persoonlijke toepassing naar aanleiding van een getuigenis). Jongeren, twintigers, dertigers, gemeente; heb je dit gehoord? Je getuigenis is belangrijk. Je hoeft niet een stem uit de hemel te horen of een andere bijzondere ervaring te krijgen. Ontdek maar wat de Geest al in jou aan het doen is. En trek dan de conclusie. Jij doet dat vandaag. En zo geef je God de eer. Je helpt ons om te zien waar het op aankomt. Daarvoor dank ik de Heer. Gemeente, zie God aan het werk. En benoem dat bij elkaar. Laatst hadden we het in de jeugdgroep over wat je merkt van God. …. (persoonlijk). Mooi. Zo stimuleer je elkaar in het geloof. God is goed. Hij is erbij.
Onderdompeling.
….; ook jij geeft ons iets bijzonders. Om te beginnen: je wilt gedoopt worden door onderdompeling. De doop is echt een nieuw begin. Daarmee breng je ons terug naar die oer-Bijbelse ervaring. Paulus heeft het over het bad van de wedergeboorte (Titus 3:5).

Het bad van de wedergeboorte. Wat een radicaal beeld.
Jezus heeft het over opnieuw geboren worden (Johannes 3).[ii] Radicale beelden. De hoosbui die de profeten hebben aangekondigd (Ezechiël 39:39 en hoofdstuk 47).[iii] Je gaat kopje onder in Jezus’ dood om met hem op te staan in een nieuw leven.
Gemeente, het is belangrijk voor ons om niet te blijven staan bij vormen van de doop (onderdompeling of besprenkeling) om het daar over te hebben. Onderdompeling, kun je zeggen, is de meest Bijbelse vorm – al is er niks mis met besprenkeling. Zeker in onze tijd waarin het christelijk geloof in de marge terecht is gekomen ga je als kerk terug naar de basis. Het punt is dat je kijkt naar het vernieuwende werk van Gods Geest (Titus 3:5). Dat wordt in een adem genoemd met dat bad van wedergeboorte. Zo gaat de Geest zijn weg en neemt ons mee. Eer Hem.
God handelt.
Wat je vooral geeft is je getuigenis dat niet kon wachten totdat je gedoopt zou zijn. Het ging tussen jou en God instaan dat je nog niet gedoopt was. Wat voel jij het zuiver aan. De doop is niet een dingetje dat je gerust ook weken of maanden naar achter kunt schuiven – zoals je bedenkt dat je eigenlijk een andere fiets nodig hebt maar het komt er maar niet van om er een aan te schaffen en je oude barrel doet het trouwens toch nog wel. In de doop handelt God. De Drie-ene God die je in Titus 3 ontmoet. God heet daar onze Redder, de Geest heet de Vernieuwer en God handelt door Jezus Christus (Titus 3:5&6). In dit grote geloofsgeheim word je straks ondergedompeld. Gedoopt in de naam van de Vader, de Zoon en de Geest. Jouw spontane verlangen naar de doop doet denken aan het prachtige verhaal van de hoge ambtenaar uit Ethiopië (Handelingen 8).[iv] Die krijgt van Filippus een spoedcursus Bijbellezen, ziet water en vraagt zich af of hij niet gedoopt kan worden. En zo gebeurt het.
De Geest houdt de vaart erin. Vergelijk het evangelie gerust met een voetbalwedstrijd in een hoog tempo. Niet eindeloos balletjes rondtikken op eigen helft maar de druk erop houden en gaan voor de winst. De winst die Paulus ‘het eeuwige leven’ noemt (Titus 3:7). Een leven dat begonnen is toen Jezus zijn laatste adem uitblies op Golgota. Dat zichtbaar werd op Pasen. Jullie ‘ja’ betekent dat je dat leven wilt leven. Met vallen en opstaan want je blijft een mens met zonden en wonden. Maar het nieuwe leven is wel begonnen. Dank de Heer.
Pinksterfeest.
Ik rond de preek af. Iets meer dan twee jaar geleden maakten jullie kennis met de gemeente. En jij … kent de gemeente je leven lang. Vandaag zien we dat het niet uitmaakt wat je levensweg is. Je wordt uitgenodigd om oog te krijgen voor het geheim van het leven. Er is meer. De barmhartige mensenliefde van God. De Geest giet het rijkelijk over ons uit (Titus 3:6). Elke dag Pinksteren. Geniet van deze dag, eer God in je leven en dien degene die God op jou pad plaatst.
=========================
[i] Zie Het tijdperk van het geloof is gekomen. Preek Galaten 3.
[ii] Zie Op een nieuwe manier mens worden. Preek Johannes 3.
[iii] Zie (slot) preek Ezechiël 38&39 en preek Ezechiël 47 over de rivier.
[iv] Zie preek Handelingen 8:26-40 (aardig detail is het vers dat de Statenvertaling wel heeft en andere vertalingen niet).
Voorbeeldliturgie
Welkom
Votum en groet (Sela)
Thuis (welkom thuis, hier mag je zijn) Sela
Leven met Jezus. Nieuwtestamentische leefregels
GK Psalm 68:8 Geloofd zij God
Gebed
Kinderen naar voren
God kent jou Hemelhoog 497
Kinderen naar kring
Getuigenis van degenen die belijdenis gaan doen
Lezen Titus 3:4-7 (NBV21) maar toen zijn….hoop gericht is (lezer: het begint met ‘maar’. je kunt zeggen dat Paulus eerst zegt wat er mis gaat in de wereld. ‘maar’ betekent dat God ingrijpt. Zie de preektekst).
Verkondiging van het evangelie
Symfonie opw. 753 en
kinderen komen terug uit kring
Openbare geloofsbelijdenis door…..
Zegen mij Opw. 710 (eerste vers: zegen hen op de weg die zijn gaan)
Bediening heilige doop aan …
Water van de doop Sela (Romeinen 6), staande
Opw.343 Heilige Geest van God
Opw.642 De rivier
Opwekking aan gemeente (naar aanleiding van de doop)
Zegen voor degenen die belijdenis deden
Felicitaties vanuit kerkenraad, gemeente en kring
Op die dag opw. 818
Zegen
Amen (gezongen GK)
Verdere ontmoeting en felicitatie in de hal van de kerk
=== einde ===