Christenzijn op je werk; hoe doe je dat? Daarover gaat het vandaag in de eredienst. Verschillende gemeenteleden geven een getuigenis (in de dienst en door vooraf toegestuurde verhalen die verwerkt zijn in de preek/liturgie). Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

1         In het leven geroepen door God.
Ken je die grap van die twee nonnen? Twee nonnen staan langs de kant van de weg omdat het olielampje op het dashboard begon te branden. Als de pechhulp komt zegt een non: ‘ik geloof dat er nog genoeg olie inzat toen we vertrokken.’ Waarop de pechhulp zegt: ‘geloven, dat doe je maar in de kerk.’

Ik begin met dit grapje omdat het vandaag gaat over christenzijn op je werk. Uiteraard geloof je niet alleen op zondag. Maar hoe geef je je leven met de Heer een plek als je werkt? Waar loop je tegenaan?

Werk.
Eerst een stap terug. Wat is werk? Het gaat in onze maatschappij veel over werk. Pal naast de financiële statistieken waarmee we altijd beginnen staan de werkeloosheidscijfers. Als die laag zijn dan gaat het goed – vinden we. Ben je werkeloos dan is dat ingrijpend. Dat kan zelfs knagen aan je gevoel van eigenwaarde. Werken heeft bij ons veel te maken met wie je bent, dat je jezelf kunt ontplooien. Als je niet uitkijkt is de eerste vraag op een feestje: en… wat doe jij? Wij doen dingen en dat is belangrijk voor wie we zijn.

Geschapen.
De Bijbel spreekt daar op een andere manier over. Dat hoor je aan onze wordingsgeschiedenis (Genesis). God schept de mens mannelijk en vrouwelijk. God wil dat ze op Hem lijken. Dat staat voorop. God zet de mens aan het werk (Genesis 2:15). Het is bijzonder werk want het vindt plaats nadat God alles voltooid heeft. Het is werk vanuit Gods (sabbats)rust (Genesis 2:1-3). Zie je? Wie je bent zit niet eerst vast op wat je doet. Jij bent Gods mens in zijn wereld. Dat is het belangrijkste. Geliefd en geroepen in Jezus in wie en tot wie alles geschapen is (Kolossenzen 2). Zo leef je. Ga je naar school. Volg je je opleiding. Loop je stage. Werk je. Natuurlijk sta je daar niet altijd bij stil. Dat hoeft ook niet. Maar het is wel goed om dat wel eens te doen en daarover met elkaar te spreken. Te zoeken naar Gods wil.

Roeping.
Jij … vertelde zonet een verhaal over christenzijn op je werk (voor dat verhaal; zie de liturgie hieronder). Dank voor je getuigenis. En wat een mooi begin. Je begint bij een discipelschapstraining van tweemaal drie maanden (God leren kennen en God bekend maken) die je volgde. Daarna heb je nagedacht over het vervolg. Je zegt dat je je geroepen voelde om een baan in het bedrijfsleven aan te nemen. Geroepen. Een mooi en Bijbels woord.

Roeping zegt: er is meer tussen hemel en aarde. Jouw leven heeft zin. Je werk heeft zin. Het woord roeping verwijst naar God. God roept. God blijft roepen – ook als Adam en Eva zondigen. Zo is God. God roept jou. God roept ieder mens. Kijk, als ik vertel dat ik predikant ben gaan mensen wel eens moeilijk kijken en zeggen ze, opgelucht of als conclusie: ‘aha, maar dat is een roeping’. Ja. Net zoals het een roeping is om een kantoorbaan te hebben. Stylist te zijn. Bij de NS te werken (personeelstekort…). Achter de kassa te zitten. In de zorg werken. Burgemeester zijn. Dienen in het leger. Getrouwd zijn (‘onze Heer die jullie tot dit huwelijk heeft geroepen’) of alleenstaand.

Christenzijn op je werk leert je eerst op te kijken naar de Drie-Ene God. Hij heeft een plan voor ogen met zijn schepping en met jou. Dank Hem daarvoor.

——-

Zingen Lied voor de werkdag (Sela)

——-

2         Christenzijn op je werk. Getuigenissen en zuiver geweten.
Hoe ben je christen op je werk? Adam en Eva werkten vanuit Gods rust. Dat geldt voor ons nog veel meer. Wij leven en werken vanuit Jezus’ rust. De Schepper die alles voltooide (Genesis 2) is mens geworden in Jezus en roept vanaf het kruis: ‘het is volbracht’. De geschapen wereld is een geredde wereld. Zonden zijn vergeven. Er is hoop voor zijn schepping. Wat betekent dat voor jou en mij, voor je werk?

Gemeenteleden vertellen.
Ik heb jullie gevraagd om reacties op dit thema. En die hebben jullie gegeven. Bedankt daarvoor (ik kon de laatste reacties alleen maar heel kort verwerken).

Verschillende reacties gaan erover dat je als gelovige een minderheid bent op het werk. Daarom hebben we ook uit de Petrusbrief gelezen. Mensen die in die tijd in Jezus geloofden waren niet alleen een minderheid. Je kon vanwege je geloof zelfs gediscrimineerd worden. Petrus heeft een advies. Belangrijk om in te zien: dat advies heeft hij door schade en schande geleerd. Want Petrus verloochende uit angst voor mensen zijn Heer. Petrus zegt:

Wees niet bang voor mensen en laat je door niets in verwarring brengen; erken Christus als Heer en eer Hem met heel uw hart. Vraagt iemand u waarop de hoop die in u leeft gebaseerd is, wees dan steeds bereid om u te verantwoorden. Doe dat dan vooral zachtmoedig en met respect, houd uw geweten zuiver
(1 Petrus 3:14b-16a).

Hier zit het woord in dat wij kennen als apologetiek; het verdedigen van je geloof. Dat klinkt alsof het geloof wordt aangevallen. Dat is soms ook zo. Het kan ook irrelevant gevonden worden. Of totaal niet in beeld zijn. Het kan ook zo zijn dat je (stekelige of nieuwsgierige) vragen krijgt over je geloof. Al die dingen hoor ik terug in jullie reacties. En dan word je geroepen. Wat dan en hoe dan? Dit zegt iemand:

Moet je het laten zien? Voor mij is het ook wel lang een parallelle werkelijkheid geweest, vooral in begin van mijn carrière. Ik hield het zoveel mogelijk voor mezelf. Je voelt toch dat je bij een minderheid hoort in de maatschappij. Ik vond het vooral verschrikkelijk dat er gezegd werd dat je door je houding kon evangeliseren en je niet moet vergeten te bidden bij de lunch. Ik ondervond al snel dat het averechts kan werken (en een lacherige sfeer kan ontstaan) als je je christen-zijn zo gespannen invulling wilt geven en er geen goede houding in kan vinden. Op een of andere manier gaan moslims daar veel makkelijker mee om. Ik gedroeg (en gedraag) me dus vooral als gewone collega want je moet ook op goede manier je werk kunnen doen en prettig kunnen samenwerken. Toch komt het geloof ter sprake in gesprekken en dan reageren de collega’s alsof ze het altijd wisten dat ik christen bent.

Dat was dus aan begin van mijn carrière, zeg maar 15 tot 20 jaar geleden. Tegenwoordig laat ik veel gemakkelijker weten dat ik christen ben. Ik merk ook wel verschil in hoe mensen reageren. Zo’n 15 jaar geleden werd er gewoon gezegd dat je toch wel achterlijk bent als je nog gelooft. Als je zelf dan ook wat onzeker en jonger bent is dat wel erg lastig. Een stuk later in de tijd was de houding van collega’s veel onverschilliger. “Prima dat je gelooft, maar val mij er niet mee lastig”. 

Dankjewel. Je ontdekt wat werkt en wat niet. Je gaat steviger in je ‘geloofsschoenen’ staan. Je merkt dat de tijd/sfeer verandert. Je doet je werk op een goede manier (dat hoorde ik ieders reactie). Mooi om te horen dat men, als je in gesprek raakt, al weet dat je christen bent. Het ligt er ook aan in welke omgeving je werkt, natuurlijk. Iemand anders zegt bijvoorbeeld:

“Van huis uit” heeft ons bedrijf een christelijke grondslag. Dus zondags werken is echt niet gebruikelijk. Ik merk dat het wel steeds vaker gebeurt, omdat steeds meer van ons werk digitaal gebeurt. Dus thuis even je mail checken en beantwoorden is “gewoon” aan het worden. Vooral omdat steeds minder collega’s nog een kerkelijke achtergrond hebben. Zelf probeer ik de zondag echt vrij van werk te houden. Een dag zonder stress en “moeten” hebben we gewoon nodig. Ik heb niet bewust voor een christelijke werkgever gekozen, maar de werksfeer bij dit bedrijf past me wel. Vandaar dat ik er ook al ruim 20 jaar werk. Veel van mijn collega’s weten dat ik geloof en zondags naar de kerk ga. Dus soms komen ze wel met vragen.

Dankjewel. Je zit in je werk midden in het proces waarin er minder mensen in God geloven. Jij bent en blijft christen. Je christelijke zondagsinvulling wil je houden zoals die was. Dat je gelooft levert gesprekken op. Een ander zegt:

Voor mij is het geen vereiste om in een christelijke omgeving te werken. Waarom zou ik me als christen verstoppen? Bij de werkgevers waar ik heb gewerkt waren altijd wel een paar christen waar ik ook (soms nog steeds) een goede band mee had.  Zeker goede herinneringen aan gesprekken die we hadden.  Dat ging vaak over wat we gemeen hadden en niet de verschillen van de kerk-stromingen (“geloof is niet in een kerkje te vangen”, wijze uitspraak van mijn toenmalige pastoor). 

Mijn directe collega’s weten dat ik gelovig ben en naar de kerk ga. Dat komt soms ter sprake maar eigenlijk nooit vervelend. Soms werd er belangstellend geïnformeerd naar wat het voor mij betekent of dat iemand zijn hart luchtte dat hij zelf wel in zijn jeugd “wat” had meegekregen maar nu er niets meer aan deed. Ook een jongere gelovige collega die me wel eens om raad heeft gevraagd op persoonlijk en gelovig vlak.

Soms valt er wel eens een vloek. Ik reageer hier dan wel eens op, maar niet altijd. Wordt eigenlijk altijd wel excuus aangeboden. Ik vind dit wel lastig, vaak toch bang voor de reactie “o daar heb je hem weer”.

Dankjewel. Mooi om te horen van christelijke contacten op je werk. Je hoort verhalen aan en geeft advies. Dat is je roeping. Weer een ander zegt dit:

Sinds ruim vijf jaar werk ik bij een softwarebedrijf in de randstad. Mijn directe collega’s weten dat ik christen ben, maar we praten daar niet vaak over. Ik merk ook dat het kwetsbaar voelt om erover te beginnen. Niet omdat ik me schaam voor het evangelie, maar omdat het imago van christenen niet al te best is. Je hoort bij die mensen die altijd met een genadeloos oordeel klaarstaan voor mensen die zich niet aan de mores van de kerk houden. Het voelt dan alsof je al met 1-0 achter staat.

Ik vraag me weleens af waarom ik niet wat meer moeite doe om mijn collega’s het evangelie te vertellen. Hoe kunnen ze anders “gered” worden? Daar zit denk ik het probleem: ik zie helemaal niet hoe ze lijden onder het feit dat ze Jezus niet kennen. Ik kan niet echt uitleggen waarom ze Hem nodig hebben. Ik zie niet dat ze “gebukt gaan onder de last van de zonde”. Misschien is dat omdat ik zelf het evangelie niet goed genoeg begrijp, of misschien is hier ook de uitspraak “gezonde mensen hebben geen dokter nodig” van toepassing – al mijn collega’s hebben het naar aardse maatstaven namelijk best wel goed.

Dankjewel. Je collega’s weten dat je christen bent. Maar wie zit er op het evangelie te wachten? En hoe begin je daarover? Een punt dat volgens mij herkenbaar is. En kritiek op het geloof – anderen noemen dat ook in hun reacties. Dan zit je zomaar weer bij 1 Petrus 3 die daar ook over spreekt. Er is wel verschil natuurlijk tussen die tijd en de onze. Het christelijk geloof is dan nog jong. Inmiddels is de kerk verder gegaan in de geschiedenis. Heeft ze grote fouten en/of zeer ernstige zonden begaan. Of -zoals je duidelijk maakt – speelt traditie of oordeel over anderen soms een veel te grote rol zodat buitenstaanders niet goed zien wat geloof betekent.

Jouw verhaal laat (nogmaals) inzien dat christenen zich bewust moeten zijn van hun uitstraling. Ook anderen zeiden dat in hun reactie; het is zo belangrijk hoe je je opstelt. En verschillende leden geven ook aan hoe zij daar voor zichzelf (op hun werk en in hun leven) mee bezig zijn. Het ‘zachtmoedig en respectvol’ (Petrus) gaat op voor heel je leven. Petrus begon er al over dat slechte praat over christenen toch hopelijk niet terecht is (1 Petrus 3:17). Toets jezelf. En heb het hier over met andere christenen.

We hadden het er laatst over op de cursus apologetiek dat je dan het gevoel kunt hebben met 5-0 achter te staan.[i] En soms geldt inderdaad dat je gewoon (goed) je werk doet en er helemaal geen ruimte is voor gesprek of een getuigenis. Petrus zegt hier ook niet dat je het evangelie moet opdringen. Hij zegt: als iemand je vraagt. Blijft staan dat jij daar als christen werkt. Jij laat merken een christen te zijn die niet gelijk met allerlei oordeel klaar staat. Dat is toch een signaal. Zou het kunnen komen tot een gesprek? Want wat gaat er achter de houding schuil; waarom reageert men alleen op dat stuk van geloof, het negatieve? Is dat onbekendheid met het goede van geloof? Is het pijn (iets wat je is aangedaan) of gewoon gemakzucht? Wat zou het mooi zijn daarover eens te kunnen spreken. Wat je in ieder geval kunt doen is bidden om zo’n vraag of goed gesprek. En dan inderdaad niet over zonde beginnen. Petrus heeft het over de hoop die in je leeft. Mensen staan vaak best open voor zingevingsvragen. Ondertussen blijf je je roeping volgen op de plek die God je geeft. Wie weet wat er komt.

Weer anderen spraken over hun vrijwilligers werk. Dat je dat doet omdat je ziet dat het nodig en goed is (voedselbank in onze kerk, hospice, taalles e.a.). Je wilt daarmee de Heer en de ander dienen. Ik vind het bemoedigend om te merken hoezeer jullie dat als een soort (welbewuste) vanzelfsprekendheid ervaren; het hoort bij je geloof. Heel wat leden geven aan dat het belangrijk is om jezelf te zijn en uit te komen voor je geloof. Anderen kunnen zelfs jaloers op je worden. Een tip wil ik nog delen. Een gemeentelid zei: je hebt twee oren gekregen en één mond en dat is niet voor niks. Luister eerst, ook op je werk.

Zuiver geweten.
Gemeente, tot slot wil ik nog twee dingen zeggen.

Blijf bij de rust die Jezus geeft. Bedenk dat je allereerst in zijn dienst staat. Hij roept je. En hij is een bijzondere ‘werkgever’. Het loon dat hij je geeft dat is hij zelf. Zijn goede en eeuwige leven. Jezus is de enige werkgever die er zelf voor zorgt dat jij resultaat boekt als je bij hem blijft. Hij is de enige werkgever waarvan je meer dan 100% weet dat je geen ontslag zult krijgen maar dat je alleen maar een eindeloos mooie promotie wacht.

En luister naar Petrus, gemeente. Petrus wilde het zo graag goed doen. En hij deed zoveel goed. Maar Jezus leert hem dat het daar niet om gaat.[ii] Petrus werd na Pasen, na zijn fout, opnieuw in dienst genomen door Jezus. Een ontroerend verhaal (Johannes 21). ‘Weid mijn schapen’ zei de Heer tegen hem. Hoor je? Jezus’ schapen. Zoals het Jezus’ wereld is waar jij in leeft en werkt. Je getuigt van hem. Ik dank de Heer voor jullie geloof en toewijding zoals dat blijkt uit al jullie reactie. Houd in ieder geval de adviezen in acht die Petrus geeft, gemeente. Vooral dat je een zuiver geweten hebt. Dat is het belangrijkste. Dat kan als je dicht bij Jezus blijft leven.

Onze roeping.
Het tweede is dit, gemeente. Zie je dat er een verband is tussen deze dienst en ons jaarthema ‘Eenheid en diversiteit’? In de ouderendienst ging het erover dat het vandaag, in vergelijking met vroeger, minder om de kerk gaat.[iii] Zo vreemd is dat niet als je de getuigenissen hoort over christenzijn op je werk. Nederland, je werk en je sportomgeving; het is een zendingsveld geworden. Ga erop uit – zegt het evangelie dan. Blijf niet binnen zitten alsof het gaat om de kerk als zodanig. En toch, gemeente. Let goed op. Juist in deze situatie doet het ertoe gemeente van Jezus te zijn. Als je samenkomst voor God, Hem eert en dankt, word je op het goede spoor gezet. Hier ontvangen we levensbrood voor onderweg (avondmaal). En wat heb je elkaar nodig. Denk alleen al aan al die getuigenissen in deze dienst! Weet je geroepen om gemeente te zijn.

Samenvattend: dien, gemeente, de Heer. Hier in zijn gemeente, zijn kerk. En weet je geroepen hem en de ander te dienen in zijn wereld – waar hij je ook maar roept.

Wees gezegend, gemeente, en leef tot zegen voor anderen.

---

[i] Zie Cursus apologetiek NGK, CGK en GKv Dordrecht (post uit 2020. De cursus is ivm Corona in 2022 gehouden).
[ii] Zie De tijger in mij en de leeuw van Juda. Korte blogpost n.a.v. The life of Pi.
[iii] Zie Bloeiende ouderen. Preek Psalm 92.

Voorbeeldliturgie

Welkom

Votum en groet (uitgesproken)

Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid
Gemeente: en niet laat varen het werk van zijn handen

Groet (predikant)
Amen (allen)

Psalm 127:1 en 2 DNP Wanneer de HEER het huis niet bouwt (Gods zegen zet de toon)

Gods geboden (samenvatting uit Matteüs 22)
Abba, Vader, U alleen, Opwekking 136

Gebed

Kinderen naar voren
Vertel het aan de mensen (kinderlied), Elly en Rikkert
Kinderen naar kring (komen terug voor foto’s filmpje kamp)

… vertelt over christenzijn op je werk:

Kroon op je werk? Opwekking 705 – Toon mijn Liefde

Twaalf jaar geleden heb ik een discipeltrainingschapsschool gedaan. Ik heb een half jaar opzij gezet om 3 maanden training te krijgen om God beter te leren kennen (knowing God) en 3 maanden je geloof handen en voeten geven (making God known).
Aan het eind van deze 6 maanden dacht ik wat wil ik hierna gaan doen. Zal ik een vervolg training gaan doen in de zending? Ik kreeg de indruk van nee, dat ik terug mocht gaan om te gaan werken en dat mijn roeping niet in de “zending” maar in het bedrijfsleven was.

Terug gegaan naar Nederland en daar een baan gevonden. Maar hoe doe je dat nu precies? Vrucht dragen in het bedrijfsleven? Als eerste stap sloot ik me aan bij het bedrijfsgebed, 1x per week kwamen we met een aantal collega’s bij elkaar om te bidden voor het bedrijf en het land. Helaas hebben alle mensen uit die club heb bedrijf inmiddels verlaten waardoor dat een stille dood gestorven is.

Hoe geef ik nu invulling aan het “Chirsten Zijn op het Werk”, in mijn geval een beurgenoteerde onderneming waarin je als Christen tot een minderheid behoort. Voor mij is dat niet door het actief promoten maar ik hoop door mijn doen en laten, zoals in 2 kort 15-16 staat dat wij een aangename geur van Christus mogen verspreiden, dat je zo een getuige mag zijn.

Ik probeer het nu vorm te geven in hoe ik met de mensen omga met wie ik werk. Maar ik ben ook erg benieuwd hoe anderen hier invulling aan geven. Vandaag is het thema zondag “Christen zijn op je werk” en zijn er verschillende kerken in Nederland die hier aandacht aan besteden. Als vervolg op deze thema zondag is er een cursus ontwikkeld “kroon op je werk” die we de komende weken met onze kring zullen gaan doen. Om zo van elkaar te leren hoe we ieder op onze eigen manier invulling aan geven.

Wil je hier meer over weten schiet me dan aan bij de koffie.

2 Korintiërs 5:16: En God zij dank, Die ons in Christus altijd doet triomferen en door ons de geur van Zijn kennis op iedere plaats openbaar maakt. Want wij zijn voor God een aangename geur van Christus, onder hen die zalig worden en onder hen die verloren gaan.

Zingen Toon mijn liefde (opw. 705) (laat de liefde van Jezus zien)

Lezen Genesis 1:26&27 (God zei), Genesis 1:31-2:7 (God zag alles…) en vers 15 (De HEER God bracht de mens dus…) en
1 Petrus 3:14b – 16 Wees daarom niet bang voor mensen… tot en met het woord ‘zuiver’.

Verkondiging deel 1
Gebed voor de werkdag (Sela), https://www.sela.nl/liederen/144/gebed-voor-de-werkdag.html
Verkondiging deel 2
DNP Psalm 118: 1 en 6 (Laat iedereen Gods goedheid prijzen)

Kinderen komen terug uit kring

Bedankwoord bij afscheid catecheten

Impressie jeugdkamp (foto/film)

Dankgebed en voorbede

Laatste getuigenis van gemeentelid:

Met mijn werk kom ik bij veel bedrijven over de vloer, omdat ik controles uitvoer. Daarbij vind ik het belangrijkste om er voor uit te komen wie ik ben. Als een klant opzichtig scheld/vloekt vraag ik dat niet in mijn buurt te doen. Het mooiste voorbeeld daarvan is een klant die echt een ras-020’er is, en waar constant op de gang wordt gevloekt en getierd. Als ik er ben houdt hij zich bewust in, en biedt zijn excuses aan als er vanuit zijn gewoonte toch iets uit floept. Dit heeft er uiteindelijk zelfs toe geleid dat we gesprekken kunnen voeren over wat het geloof betekent, en dat hij uit zichzelf aan mij vraagt hoe het zit qua kerk etc.

Ik geloof dat het belangrijkste is om er voor uit te komen wie je bent. Dit kan in kleine dingen als bidden voor het eten, of in het aangeven van grenzen. Je hoeft het er niet extra dik bovenop te leggen, en ook niet met een bijbel in de hand te gaan prediken. Maar als je vanuit je geloof laat zien wie je bent, en waar je voor staat, werkt dat het beste. Nu komt dit heel erg over als een ‘kijk mij verhaal’, maar dit betekent niet dat ik geen fouten maakt, of altijd op een goede manier met de ander om ga, ook mijn geduld raakt wel eens op, maar het is wel een bepaalde basishouding die ik mee kan nemen.

Collecte. Tijdens de collecte: bewerking van ‘Het is goed’ (Buwalda, Matthijn Buwalda – Het is goed Lyrics | Genius Lyrics, ); meezing- en/of luisterlied

Heer, uw licht en uw liefde schijnen, Opwekking 334

Zegen
Amen (hardop uitspreken)