Hosea 2 is heftig; zowel in oordeel als in liefde en trouw. Zomaar lees je over iets opmerkelijks heen. Wat betekent dit hoofdstuk voor ons? In de dienst vieren we heilig avondmaal. Aan elke tafel is er een korte overdenking; de punten 1 tot en met 3. Ze kunnen ook als geheel gelezen worden. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1 Besef wie God is en wat Hij doet.
Vorige week liep het helemaal uit de hand bij de klassieker Ajax – Feyenoord (niet qua voetbal, trouwens). Burgemeester Halsema zei zelfs dat als maatregelen blijvend niet zouden helpen dat ze dan misschien wedstrijden zou moeten

gaan verbieden. Er moet een eind komen aan het wangedrag.

Grens trekken.
Dit voorbeeld helpt om Hosea 2 te begrijpen. Op het eerste gezicht kun je ervan schrikken. Het hoofdstuk kan je zelfs tegenstaan. Denk aan het geweld dat God gebruikt om zijn ‘vrouw’ tot de orde te roepen (Hosea 2:5, 12vv). Dat kan allemaal niet in onze tijd van #Metoo. Maar een paar jaar geleden hebben we bij Ezechiël iets gelezen dat sterk doet denken aan Hosea 2.[i] En dat helpt ons nu. Een huwelijk in die tijd was niet zoals een relatie vandaag waarin het gaat om romantische liefde. Het huwelijk was een afspraak. Een verbond (Hosea 2:20). Een contract over veiligheid en garanties. En ja; daarin kon liefde en vertrouwen tot stand komen. Het punt is dat Gods vrouw, zijn volk, de afspraken niet nakomt. En zoals een burgemeester wedstrijden kan verbieden zo trekt God een grens ten opzichte van zijn volk. God klaagt zijn volk aan (Hosea 2:4). Net zoals een openbaar aanklager relschoppers voor het gerecht daagt, zo voert God zijn zaak tegen zijn ‘vrouw’. Rechtszaken vonden in die tijd publiek plaats, net zoals vandaag. Iedereen mag het weten. Moet het weten.

Zo valt Hosea 2 op z’n plek. Met het oog op de viering van het heilig avondmaal bekijken we een paar opvallende zaken uit dit hoofdstuk.

Godsbesef.
Wat zit God dwars? Waarom klaagt Hij zijn volk aan? De duidelijke aanwijzing staat in vers 10. God zegt dat zijn volk niet beseft dat Hij is het is haar gelukkig maakt (graan, goud etc.). De mensen zijn onwetend. Ze denken dat ze het zelf voor elkaar hebben gebokst. Of dat anderen (afgoden) dat aan haar hebben gegeven. Zie zien God niet. Ze (er)kennen God niet (cf. Hosea 4:1&6).

Zie je dit? Zou God die klacht ook over jou kunnen hebben? Je hebt school. Vrienden en vriendinnen. Eten en drinken. Studie. Werk. Gezondheid. Familie. Sport. Hobby’s. je maakt plannen en stippelt je toekomst uit. Besef je dat God dat allemaal aan je geeft? Besef dit: God wil dat jij er bent. Daarom besta jij. God geeft jou iedere hartslag. Sta jij daar wel eens bij stil?

Kijk, de mensen toen stonden voor de verleiding om het te zoeken bij andere goden en voor die beelden neer te knielen. Goden voor welvaart, vruchtbaarheid en bestaanszekerheid (Baäl, Hosea 2:10). Wij noemen dat vandaag geen Baäl meer. Maar de vraag van toen en nu is gelijk. Waar leef je voor? Juist vandaag gaat het in onze maatschappij en in de politiek steeds over bestaanszekerheid. (Hoe) houd je je hoofd boven water? Hoe zit het met de verdeling van welvaart? Jullie, jongeren, zijn deze weken bezig met het onderwerp geld. Over al die dingen gaat het in Hosea 2. En dan zegt de profeet: begin met de erkenning dat God het is. Nederlanders; ouderen, jongeren: kijk op naar Hem die jou leven geeft. Dank Hem. Aanbid Hem. Dat wil God.

Levensbrood.
Als we avondmaal vieren beseffen we dat Hosea 2 wordt vervuld als Jezus in de woestijn wordt beproefd. Hij krijgt geweldige honger maar blijft gericht op zijn hemelse Vader met wie hij één is (Matteüs 4:2-4).[ii] Zo wordt hij het brood dat leven geeft en laat God zich kennen als de bron van al het goede.

2 Grenzeloze genade.
Vervolgens valt iets bijzonders op. Je kijkt er zomaar overheen. Dit: God overtreedt zijn eigen regels. Ik bedoel dit. Als God ziet dat zijn ‘vrouw’ andere ‘mannen’ achterna loopt, zet Hij haar klem. Hij bouwt een muur van doornen om haar heen zodat ze er niet meer vandoor kan gaan (Hosea 2:8vv). Hij lokt haar terug naar de woestijn (Hosea 2:16vv). Dat is de tijd van bevrijding (Exodus). Alsof God zegt: laten we onze wittebroodsweken overdoen, jij blijft de liefde van mijn leven. Maar… juist deze dingen had God in zijn wet verboden! Als het om een geldige reden tot echtscheiding kwam dan was het ook echt over en uit. Echtscheidingsbrief. Klaar. Je mocht niet later toch nog met elkaar trouwen vanwege onreinheid (Deuteronomium 24. Zie Matteüs 19![iii]).

Exact dit speelt in Hosea’s tijd. Het boek begint ermee dat God vier keer (!) het woord overspel gebruikt voor zijn volk.[iv] Zijn volk is door-en-door onrein, smerig voor God geworden omdat het zijn hart, leven en lichaam aan anderen gaf. Dus volgens zijn eigen wetten en regels had God moeten zeggen: over en uit. Scheiden. Wegwezen. Ik kan en wil je nooit meer zien. My first and worst love.

En, inderdaad; wat is God kwaad. Gekwetst tot in zijn ziel. Hij pakt die ontrouw aan. Hosea 2 laat daar geen misverstand over bestaan (vers 11-15). Maar God is niet kwaad uit/om kwaadheid maar omdat Hij herstel zoekt.

Nieuw.
God maakt iets nieuws. ‘Op die dag’[v] staat er een gelukkig stel (vers 18). God en zijn volk kunnen het prima met elkaar vinden. Leven in harmonie. Er is hoop, zelfs de meest verkeerde situatie draait God om (Achordal, Hosea 2:17 zie Jozua 7[vi]). Heel de schepping deelt in dat geluk (Hosea 2:23-25).

Wat is dit mooi en teer. Dit hoofdstuk legt de basis voor wat je bij de grote profeten hoort over Gods herstelwerkzaamheden (Jeremia 31, Ezechiël 36[vii]). God geeft zijn Geest. Een nieuwe mentaliteit. Je krijgt er zin in om God te dienen. Het is fijn om lid te zijn van Jezus’ gemeente. Je wilt uitkomen voor je geloof. Uiteraard ben je uitnodigend kerk. Vanzelfsprekend let je op elkaar en elkaars belang. Natuurlijk wil je je inzetten voor mensen om je heen. Dat zoekt God. Dat wil God. Hosea profeteert het. Tegen alle wetten en regels en tegen alle verwachtingen in. Want zo IS GOD. Hosea zegt het.

Als het stroef loopt in je leven met de Heer, als je vastloopt, als het hapert in de kerk, ga dan terug naar Hosea 2. De Geest nodigt uit. Kom en vier avondmaal. Belijd je tekort. Word een nieuw mens met een nieuwe mentaliteit. Leef van Gods genade en wees zo tot een zegen voor de mensen om je heen.

3 Het aantrekkelijke evangelie.
Wat is het geheim van Hosea 2? Waarom overtreedt God zijn eigen regels (zie hierboven)? Het staat er niet. Niet expliciet. Het gaat in deze profetieën net zoals in de tijd dat Gods zoon op aarde was. Jezus gaat anders om met tradities en geboden – anders dan dat men gewend was (bijvoorbeeld Matteüs 15:1-20).[viii] En het gaat er nooit om dat alles anders moet/zal maar om de erkenning dat hij God(s zoon) is en dat alle Godswoorden op hem betrekking hebben.

Zo gaat het ook in Hosea 2. God doet iets dat belangrijker is dan zijn eigen wetten en regels. Beter gezegd: iets dat de essentie van die geboden is. Als God graag wil dat zijn vrouw/volk Hem kent (Hosea 2:10) dan is het nodig dat God zich nogmaals bekend maakt. Dat doet God. Het meest spectaculaire vers van het harde en opvallende Hosea 2 is het vers waarin God zegt op welke manier Hij zijn liefde toont en zijn volk opnieuw ‘trouwt’:

In recht en gerechtigheid,
in liefde en ontferming.

Mijn vrouw zul je zijn want Ik beloof je trouw
en jij zult de HEER toegewijd zijn
(Hosea 2:21 en 22).

Hier geeft God zich bloot. Laat Hij zien hoe aantrekkelijk Hij is. Alles, álles wat er aan ontbreekt bij zijn vrouw/volk is God en geeft Hij. Zo komt het goed. Het is klassiek om te zeggen dat het hier gaat om Gods eigenschappen; dat God recht(vaardig) is, liefdevol en vol ontferming. Het zijn bijna niet te vertalen woorden die het hart vormen van de Wet en de profeten en die overal terugkomen in het Nieuwe Testament.

Zegen.
Vandaag ontvangen we deze cadeaus. Beter: we ontvangen God zelf – mensgeworden, gestorven en opgestaan.

Leef met Jezus, gemeente.
Zie wat er van jouw kant aan ontbreekt en bid de Geest om vernieuwing.
Leef zo tot zegen voor de mensen om je heen.

===================================

[i] Zie preek Geperverteerde seks en een gelukkig huwelijk. Preek Ezechiël 16.
[ii] Zie preek Wat is het belangrijkste in je leven? Preek Matteüs 4:2-4.
[iii] Zie preek over de echtscheidingsbrief, preek Matteüs 19 (preek uit 2015).
[iv] Zie (eerste inleidende) preek Hosea 1.
[v] De dag van de HEER, zie inleidende preek (vorige voetnoot).
[vi] Zie preek Jozua 7. Mogelijk dat Hosea zinspeelt op dit ingrijpende gebeuren.
[vii] Zie preek Ezechiël 36.
[viii] Zie preek Helpt handen wassen tegen het gevaarlijkste virus? Preek Matteüs 15:1-20.

Voorbeeldliturgie

Open armen (Schrijvers voor gerechtigheid)

Welkom

Votum en groet Sela
Vul dit huis met uw glorie, Opwekking 815

Gods leefregels
PvN 130 uit de diepten

Gebed

Kinderen naar voren (Paulus’ zendingsreis, Handelingen 17:16-34)
Vertel het aan de mensen, Hemelhoog 691
Kring (groepen 1 tm 4)

Hosea 2:4-25 Klaag jullie moeder aan… (voorlezer)
Stilte (kort moment van inkeer)
O, Heer, de nacht komt over ons, opwekking 382

Aan uw tafel (Sela): voorbereiding viering heilig avondmaal
Na lied halen diakenen kleed van tafel en nodigen ouderlingen uit.

Tafel 1
Overdenking Hosea 2:10 (Schriftdelen aan tafel worden gelezen door voorganger)
Viering heilig avondmaal
Psalm 42/Opwekking 281 Als een hert

Tafel 2
Overdenking Hosea 2:8, 16-19
Viering heilig avondmaal
DNP Psalm 16:1 en 3 (afgoden niet noemen, God is je geluk: Hosea 2)

KINDEREN KOMEN TERUG UIT KRING (om viering te zien)

Tafel 3
Overdenking Hosea 2:21 en 22
Viering heilig avondmaal
Toon mijn liefde, opwekking 705

Dankgebed en voorbede

Collecte

Heer, uw licht en uw liefde schijnen Opwekking 334

Zegen
Amen (hardop uitspreken)

Verdere ontmoeting

==++ einde +++===