We lezen verder uit Ezechiël. Delen uit hoofdstuk 36 worden wel beschouwd als de mooiste gedeelten van heel het Oude Testament. De preek dient ook als voorbereiding op de bediening van de heilige doop. Voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1             Een van de mooiste verzen van heel het Oude Testament.
Als … later groot wordt en ooit haar doopkaart ziet, staat daar bij haar doopnamen: Ezechiël 36:25-27. ‘Pappa en mamma; wat is dat?’ vraagt ze dan. Terwijl je de Bijbel opendoet om het stukje op te zoeken kun je gerust zeggen: ‘dit, …, is een van de allermooiste gedeelten van het hele Oude Testament.’ Gods nieuwbouw- of herstelwerk wordt uitvoerig uit de doeken gedaan.[i]

Met het oog op deze heel feestelijke dienst dacht ik na over een geschikte tekst. Misschien een niet al te onbekende tekst. Toen ik me ging inlezen in het gedeelte van Ezechiël waar we waren gebleven, bedacht ik dat ik niet verder hoefde te zoeken. Vorig jaar hebben we de ‘bergtop’ van het Bijbelboek Ezechiël beklommen. Dat wil zeggen: naar moeilijke teksten geluisterd. En nu hebben we fantastisch uitzicht. God geeft in een goede herder geluk en voorspoed (Ezechiël 34).[ii] En wat God hier allemaal belooft is teveel om op te noemen. God gaat:

• Zijn volk schoonwassen met zuiver water (besprengen, Ezechiël 36:25). Dat ziet vooruit naar de heilige doop in Jezus’ naam (Openbaring 7:14, 1 Petrus 1:2).[iii] Een nieuw begin; een begin waar je eindeloos op kunt terugvallen. Een nieuw leven – ook al ben je nog maar net geboren.
• Een nieuw hart en een nieuwe g/Geest geven (Ezechiël 36:26).[iv] Wat God eerst als opdracht had gegeven (Deuteronomium 10:16) geeft Hij nu als belofte.[v] Dit vers ziet vooruit naar Pinksteren, als de Geest mensen bezielt en vernieuwt in Jezus. De geboden van God (Ezechiël 36:27) zijn nu geen lasten (meer); Jezus’ Geest helpt je om goed te leven.[vi]

En – alsof dat allemaal nog niet genoeg is – klinken er twee majestueuze ondertonen in dit gedeelte door:

• ‘Ik zal’ loopt als en refrein door deze verzen heen (vanaf vers 22). Precies zoals God eens aan Abraham (‘Ik zal’ Genesis 15) en Jakob (‘Ik zal’ Genesis 28) beloften deed, zo staat God zelf garant voor een nieuwe (verbonds)belofte.[vii] Er is geen twijfel of de nieuwe toewijding er komt. Het hangt namelijk niet af van ons, mensen. God gaat het doen. Zo klinkt het straks ook bij de heilige doop. Het leven van … komt te staan ‘op naam van’ God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. De Vader geeft leven, de Zoon redt (dat) leven en de Geest maakt (het) nieuw met het oog op de komst van Jezus’ dag. Gemeente: herinner je vandaag dat je gedoopt bent. De een misschien afgelopen jaar.[viii] De ander 80+ jaar geleden. Dat verschil doet er niet toe. Bedenk dat God trouw is en leef in verbondenheid met Jezus. Als je niet gedoopt bent en/maar dat verlangen wel hebt; zeg het, ontvang onderricht, laat je dopen en doe mee in de gemeente.

• Het motief. God doet dit niet omwille van zijn volk maar om zijn (eigen) naam (vers 22). Dat klinkt, in eerste instantie, niet direct mooi. Misschien zouden wij het fijner vinden om te horen – zoals trouwens vaak genoeg in de Bijbel staat – hoeveel God om ons geeft. Maar in Ezechiël maakt God zich op een bijzondere manier kenbaar. God verschijnt in majesteit (heerlijkheid van de HEER, hoofdstuk 1).[ix] Zo oordeelt God zijn volk ook.[x] En zo vernieuwt God ook, zegt Ezechiël 36. Het is allemaal tot eer van zijn naam. Juist in dit hoofdstuk vol beloften hoor je vaak het voor Ezechiël zo typerende refrein dat je zult weten dat God de HEER is. Ezechiël bevrijdt ons van onze angst/dilemma’s waarin wij verstrikt kunnen raken. Wij kunnen het gevoel hebben dat Gods geboden ons beknotten en ons onvrij maken. Maar leven tot Gods eer is een manier van leven die goed voor je is; voor dit en het toekomstige leven.[xi] Gemeente, hoe mooi en hoe teer is dit. Het gaat om Gods reputatie. Om Hemzelf. In ons, zijn volk, wil God geëerd worden (Ezechiël 36:22 en 23).[xii] En als dat niet lukt, doet God dat – in de lijn van zijn eeuwenoude belofte aan Abraham – zelf, in Jezus. En zo geeft Hij het (op)nieuw aan ons. Stel je dat moment voor, gemeente, dat Jezus terugkomt. Dat alle mensen en alle culturen zullen buigen voor die koning (Filippenzen 2). Die gekruisigde koning. Die bespotte koning. Ieder zal erkennen dat er uitgerekend in hem redding en geluk is. De doop zegt: begin alvast zo te leven. Tot eer van Jezus. Zodat Gods naam om ons geen reputatieschade krijgt maar juist geprezen wordt. Doe het goede. Heb elkaar lief. Zet je in voor je omgeving. Wees hartelijk en gastvrij.

Gemeente; bewaar dit majestueuze evangelie als een schat in je hart. Leef met Jezus in wie al deze prachtige woorden vervuld worden (Kolossenzen 2:3).

2             Stap voor stap komt God tot zijn doel.
Vandaag ontvangen jullie, …, deze woorden. Op deze bijzondere dag.…………………………..…………………………………………… Zo is het feest voor jullie………………………..En zo is het feest voor heel de gemeente (persoonlijke toepassing).

Kijk om je heen en je ziet dat Gods belofte uit Ezechiël echt is. Is de Bijbel een oud boek? Is het Oude Testament achterhaald? Integendeel. In ons leven wordt het, al een beetje, werkelijkheid. Een nieuw hart en een nieuwe G/geest. Ja, inderdaad. In de gelovigen, in de gemeente bloeit Gods eeuwenoude belofte open. Zo wordt Jezus’ naam geprezen. Dat maakt deze dienst tot een groot feest. We zijn blij met Jezus. En in Jezus met elkaar. En met alles wat we krijgen.

En laten we dan nog wat zien, gemeente. Dit gezin is niet het enige dat Gods bijzondere zegen ontving. …………………. (persoonlijke toepassing). Als we er, met de Bijbel, vanuit gaan dat God niet (de) individu(ele gezinnen alleen) aanziet maar dat het (in hen) gaat om de gemeente, mogen we het dan zo zien dat God naar ons allemaal, de hele gemeente, omziet en ons zijn genade bewijst? Zodat we in alles gezegend mogen worden, niet gehinderd worden door tegenslag – en dat om ons Gods naam geprezen mag worden.

Terug naar Ezechiël 36. Ik wil er nog twee dingen uithalen. Met het oog op de doop en ons christelijk leven.

Geen operatie maar transplantatie.
Allereerst is dat hoe rigoureus God aan het werk gaat. God geeft een nieuw hart en een nieuwe G/geest. Alle werkzaamheden tot nu toe zijn blijkbaar lapmiddelen geweest.[xiii] God stelt geen operatie voor maar een transplantatie. Nieuw. De Geest moet het gaan doen. Zo bereidt Ezechiël 36 het meest bekende hoofdstuk uit Ezechiël voor, hoofdstuk 37. Daarin gaat het over ons dode leven in onszelf. Alleen door Gods kracht komt er nieuw leven (Efeze 2). Opstanding uit de dood; een onmogelijke mogelijkheid (cf. Marcus 10:27). Met Ezechiël 36 is dan ook vooral vooruit te kijken.

Wij zijn vandaag vooral bezig met het nu.[xiv] En daar is op zich niks mis mee. Zeker niet: leef, werk, ga naar school, studeer, sport – enzovoort. Maar het gaat mis als dit leven het enige is dat telt. Want dan moet het allemaal nu gebeuren: een fijn leven, een geweldige loopbaan, een droomhuwelijk, idem relaties en kerkelijk leven – enzovoort. Wat een druk komt er dan op je leven te staan. Als je ervan uitgaat dat het beste van God nog komt, leef je van wat God je (nu al) geeft. Je leert, al valt dat niet altijd mee, te ontspannen. Slow down. Je wilt letten op Gods belang. En op dat van een ander. Op wat (uiteindelijk) goed is voor jezelf.

God de eer.
Het tweede heeft hiermee te maken. Is het je opgevallen dat God de (vroegere) zonden en wonden van zijn volk niet verzwijgt (Ezechiël 36:22, 23, 32)?[xv] Dat lijkt wrang omdat dit zo’n beloftevol hoofdstuk is. Alsof God ‘oude koeien uit de sloot haalt’. Maar zo is God niet. Het gaat erom dat je erkent – juist met je nieuwe hart – dat je zondaar bent en blijft tot Jezus’ komst.[xvi] We bidden in het Onze Vader om vergeving van schuld. We erkennen dat wijzelf en onze kinderen zondig zijn voor God (doop).[xvii] Je blaast niet te hoog van de toren als een ander misschien een fout maakt. Maar vooral: je wilt eerlijk zijn over jezelf; je zonden, wonden en tekorten. Niet om jezelf de grond in te trappen maar om God de eer te geven (zie hierboven). Om verwonderd op te merken dat God leeft en werkt in dode mensen (Ezechiël 37, Romeinen 4:17 en hoofdstuk 6). Om in je worsteling met twijfel, zonde of levensvragen op te kijken en Gods Geest te verwachten. En om met heel de kerk te bidden om de dag van Jezus.

Op naar Jezus’ feest!
Ik rond af. Gemeente: wat een perspectief krijgen we in Ezechiël 36. Misschien begrijpen we nu pas goed waarnaar we vorig seizoen hebben geluisterd. Toen leek het vooral oordeel. Maar voor wie goed luisterde was er altijd perspectief. Nu is het andersom. God ziet onze zonden en wonden. Maar ook die dingen komen, langzaam maar zeker, te staan in het licht van zijn verlossend werk.

Zie je wat er gebeurt? God gaat het winnen. Dat perspectief wordt steeds duidelijker. God gaat de eer krijgen. Dát wil God bereiken. Stap voor stap komt Hij bij zijn doel. En hoe mooi, gemeente, dat Gods werk leeft in de gemeente. Jezus’ naam zij geprezen. Op naar zijn dag.

Zie KNOWN. Introductie op serie preken Ezechiël.

De ‘stenen harten’ (Ezechiël 36:26) komen terug in Jezus’ spreken over ‘harde harten’ (Matteüs 19:8). Zie de blog Harde harten. Matteüs 19:8 in de Bijbel in Gewone Taal.

[i] ‘The most systematic and detailed summary of Yahweh’s restorative agenda in Ezechiel, if not in all the prophetical books’ (Block. Citaat gevonden in Hummels commentaar).
[ii] Zie Hoe God te midden van zijn volk herder is. Preek Ezechiël 34.
[iii] Zie Op een lijn met Christus. Preek over de eerste verzen van 1 Petrus 1. Het water wast schoon van de afgodendienst, zie Het gunstige vestigingsklimaat van het afgodenbedrijf. Preek Ezechiël 8.
[iv] Is dit de Heilige Geest of de geest van mensen (die nieuw wordt)? Over de vraag welke g/Geest het is zie de preek Profetie next level. Ezechiël 3 en 4, met name voetnoot iv van die preek.
[v] Beide aspecten komen terug in Ezechiël. In Ezechiël 11 belooft God een nieuwe G/geest te geven en in hoofdstuk 18 klinkt de bijbehorende opdracht om het hart en de geest te vernieuwen. Zie preek Hoe God bij mensen woont (hoofdstuk 11) en Er is (g)een Planet B (hoofdstuk 18). Inhoudelijk doet Ezechiël 36:25 en verdere sterk denken aan wat Ezechiël oudere tijdgenoot Jeremia zegt in hoofdstuk 31.
[vi] Zie Welke rust Jezus geeft. Preek Matteüs 10:28-30 (kom tot Mij allen die vermoeid en belast zijt).
[vii] Zie de (wat gedateerde) hand-out over sacramenten; vingerwijzing naar Gods belofte in Jezus. Ezechiël 36:24 verwijst duidelijk naar een nieuwe Exodus. Dit Exodus-thema kwam eerder aan bod. Zie de preek Hoe God ons een spiegel voorhoudt. Preek Ezechiël 20. Dat het hier gaat om een verbondsbelofte: zie preek over Ezechiël 34 waarin het vredeverbond wordt genoemd.
[viii] Zie Geloof in God want Hij beloont wie Hem zoekt. Preek Hebreeën 11:6.
[ix] Zie Hoe indrukwekkend is God. Inleidende preek 1 over Ezechiël 1.
[x] Zie een preek over hoofdstuk 20:25 en 26, de moeilijkste verzen van Ezechiël. Maar juist dat GOD het is die oordeelt, geeft hoop.
[xi] Zie Gods bevrijdende keuze. Preek over Gods verkiezing (Dordtse Leerregels).
[xii] In Gods her-vertelling van de geschiedenis van Israël valt dit motief op. Zie hoofdstuk 15 Bloei op in Gods koninkrijk. (Verderop ook in de even harde en beloftevolle hoofdstukken 16 en 20).
[xiii] Zie hiervoor vooral Hoe God ons een spiegel voorhoudt. Preek Ezechiël 20.
[xiv] Zie Nieuw leven is begonnen. Themadienst over de opstanding van Jezus en ons leven met hem in het nu en de toekomst. Zie ook Richt je op Gods dag. Oudejaarspreek 2 Petrus 3.
[xv] Zie ook een preek over hoofdstuk 16, een hoofdstuk waarin, na beloften van vergeving en herstel, wordt gesproken over schaamte over vroegere zonden.
[xvi] Zie De volharding der heiligen. Inleiding over het slothoofdstuk van de Dordtse Leerregels. Denk ook aan Psalm 51 waarin het gebed om een schoon/nieuw hart (Ezechiëls 36) klinkt. Zie God is de goede rechter (vooral het laatste stuk van de preek).
[xvii] Zie Discussie over doopvragen is teken van secularisatie.

Voorbeeldliturgie
Votum en groet van Sela
Opwekking 676 familie
Leven met Jezus. Nieuwtestamentische verbondswoorden
Create in me a clean heart (naar Ps.51/Ezechiël 36:26)
Gebed
Kinderen naar voren, kindermoment (Aron)
Mag ik jou tot Zegen zijn / Sela
Kinderen naar kring
Lezen Ezechiël 36:22-38
Verkondiging vh evangelie
Ik zal er zijn/ Sela
Kinderen komen terug uit kring
Bediening heilige doop aan ……
Bijbels onderwijs over de doop
Een toekomst vol van hoop/ Sela
Gebed
Jou leven staat aan het begin GKB 124: 1 en 3 en verzen 4 en 5 na de bediening van de heilige doop
Dankgebed en voorbede
Collecte. Tijdens collecte: wonderlijk van sela.
Opwekking 518 Heer U doorgrondt en kent mij (= ps.139)
Zegen