Een korte preek over Jesaja 49. De dienaar (knecht) van de HEER heeft een wonderlijk profiel. Wie is die dienaar? Extra bijzonder wordt het als je Galaten 1 (en 2) leest. En… houd vooral jezelf er niet buiten. Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1 Wonderlijke profielschets.
Vanmorgen zijn we samengekomen om het heilig avondmaal te vieren. Dat is de kern van deze eredienst. De verkondiging bereidt ons op dat moment voor.

We hebben gelezen uit Jesaja 49. Over de dienaar van de HEER die Gods volk bevrijdt (49:6). Er komt ook licht en geluk voor

alle volken (49:6)! Door deze dienaar geen bevrijding uit het slavenhuis van Egypte maar uit de ellende van ballingschap. Jesaja profeteert er al over vanaf het 40^ste hoofdstuk: Troost, troost, mijn volk.

Een belangrijke vraag is deze: wie is die dienaar (knecht) van God die een nieuwe bevrijding geeft? Is het Israël zelf? Een bepaalde profeet? De Messias wellicht (maar wie is dan die Messias)? Als je alleen het Bijbelboek Jesaja zou hebben, is het geen uitgemaakte zaak.[i] Heeft Jesaja met opzet een haast wat mysterieuze omschrijving gegeven zodat je extra goed oplet?

Luister. De dienaar bevrijdt maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Dat hoor je aan de klacht van de dienaar over het zinloze van zijn werk (49:4). In deze figuur zie je Gods luister/heerlijkheid (49:3) en tegelijk wordt langzaam maar zeker duidelijk dat de dienaar moet lijden omwille van de zonden van het volk (Jesaja 53). Wie is deze dienaar? Daarover wordt veel gediscussieerd.

2 Paulus (Galaten 1) en Jesaja 49.
Ik denk dat wanneer je vraagt aan een christen: ‘over wie gaat Jesaja 49?’ dat je dan maar één antwoord krijgt; ‘het gaat over Jezus’. Lees Handelingen 8. De minister van financiën van Ethiopië (kamerling) leest over de lijdende knecht (Jesaja 53).[ii] Filippus leest met hem mee en vertelt naar aanleiding van Jesaja 53 over de gekruisigde en opgestane Heer. Jezus is licht voor de volken (Jesaja 49:6, Ethiopiër uit Handelingen 8) en Israëls redder (Handelingen 3:26&4:12).

Een bemoediging voor ons allen. Nu kunnen we avondmaal vieren en leven in Jezus’ licht. Nee. Wacht. Vorige week lazen we het bijzondere bekeringsverhaal van Paulus uit Galaten 1.[iii] Leg Paulus’ bekeringsverhaal eens naast Jesaja 49:

Jesaja 49 (en 53) Galaten (en Handelingen)

God riep mij al in de schoot van mijn moeder (vers 1)	God had mij al in de moederschoot uitgekozen (1:15)
Mijn dienaar ben jij (vers 3)	Ik ben Christus’ dienaar (slaaf, 1:10)
In jou toon Ik mijn luister (vers 3)	Zij prezen God om mij (1:24)
Tevergeefs heb ik me afgemat (vers 4)	Zijn mijn inspanningen voor niets geweest? (2:2)[iv]
Licht voor alle volken (heidenen, vers 6)	Christus aan de heidense volken verkondigden (vers 16)
Koningen en vorsten zullen het zien (vers 7)	Jezus’ naam uitdragen aan volken en hun heersers (Handelingen 9:15)[v]
Lijden vanwege de zonden van het volk (Jesaja 53)	Lijden om Jezus’ naam (Handelingen 9:16, Kolossenzen 1:24)

Over wie gaat Jesaja 49? Zou Paulus zeggen: over mij? In onze ogen lijkt hij dat te zeggen; als je weet dat Paulus de Bijbel (Oude Testament) zo goed kent en zijn roeping een-op-een naast Jesaja 49 legt. Maar Paulus had je verbaasd aangekeken als je hem had gevraagd of Jesaja 49 over hem gaat.

In een ander licht.
Sinds Paulus de hemelse Heer is tegengekomen gaat hij ‘de Schriften’ op een andere manier lezen. Jezus is gekruisigd en gestorven. Op deze totaal onverwachte manier komen Gods beloften tot vervulling. Goed nieuws voor Joden en heidenen (Galaten 3:28). Paulus begint niet over zichzelf. Paulus zegt:

Met Christus ben ik gekruisigd: ikzelf leef niet meer, maar Christus leeft in mij
(Galaten 2:20).

Zie je? Christus in mij. Dan ook Jesaja 49 in mij. Vanwege Jezus. Dan ook Jesaja 53 (over het lijden) in mij. Vanwege Jezus. Zie je? Zo gaat Paulus meedoen in Gods koninkrijk, achter de koning die alles nieuw maakt (Galaten 6:15) aan.

3 Hij leeft in ons.
Gemeente wat is dit mooi. Al Gods beloften worden werkelijkheid. Wat mooi om zo het heilig avondmaal te vieren.

Nee. Wacht. Sla jezelf niet over. Gaat Jesaja 49 ook over jou en mij? Dat God jou uitkiest en een plan heeft met je leven? Dat jij Jezus bekend maakt? Dat mensen goede dingen zeggen over onze Heer vanwege wat wij doen? Dat je deel hebt aan Jezus’ lijden? Het evangelie zegt: ja. Al die dingen gaan over Jezus en zijn ook waar in en voor het leven van al degenen die bij hem horen.

Eenwording.
Dat is avondmaal vieren. Een worden met de Heer (Galaten 2:20, zie formulier 3 viering avondmaal). Ben jij dus een heilig boontje? Zijn wij zonder zonde? Het avondmaal leert je om er anders naar te kijken. Radicaal anders. Je bent van de Heer. In alles. Je leeft in zijn dienst (Galaten 1:10/Jesaja 49).

Gemeente, vier zo mee. Neem, eet en drink. Gedenk en geloof. Weet je genodigd om dit feest met de Heer en elkaar te vieren. Leef in zijn dienst.

=============================

Zie Geroepen tot Christus’ vrijheid. Introductie prekenserie Galaten.

[i] Zie een excurs 6 over Gods knecht in Studiebijbel Oude Testament (Jesaja). Zie 6.-Knecht-des-Heren.pdf (mjpaul.nl).
[ii] Zie preek over de kamerling uit Ethiopië, Handelingen 8.
[iii] Zie Geen heilige zonder verleden en geen zondaar zonder toekomst. Preek tweede deel Galaten 1.
[iv] Paulus brengt dit punt vaker aan de orde. Hij is echt een pionier, hij doet voorop en volop mee in het baanbrekende, vernieuwende werk van God. De vraag naar resultaat hoort daar bij.
[v] Dit is een sterk argument voor de zgn. Zuidhypothese van de Galatenbrief (zie voor de discussie over de Noord- en Zuidhypothese onderaan de eerste preek over Galaten 1). Paulus reist niet in het wilde weg – hoewel de Geest hem af en toe verhindert of stuurt en er onderweg onvoorziene omstandigheden zijn. Hij wil het evangelie van Gods zoon brengen in het rijk waarin er een ander heer ‘Gods zoon’ is (keizer). Paulus kiest voor (middel)grote steden en wil vanaf daar het evangelie verspreiden (bv Efeze zie preek begin Handelingen 19). Zie hoofdstuk 5 in biografie van Paulus van Tom Wright (2018) over het reizen van Paulus. En zie het hoofdstuk over Galatië/missie van Tom Holland (Dominion) over het evangelie over de ‘Via Sebaste’: alleen al door over die weg te reizen bracht je eer aan ‘Gods Zoon’ (keizer), zegt Holland. Wright (commentaar 2021) wijst erop dat archeologisch onderzoek aantoont dat er in die tijd in het meer noordelijk gelegen gebied (zgn. Noordhypothese) nog geen goede wegen waren (Wright 2021, Introduction pg.21 en voetnoot 25).

Voorbeeldliturgie

Welkom

Votum en groet:
Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid
Gemeente: en niet laat varen het werk van zijn handen

Groet (predikant)
Amen (gemeente)

LB Psalm 65: 1 en 2 De stilte zingt U toe

Gods verbondswoorden (Deuteronomium 5)
Opw. 687 Heer, leer mij uw weg https://www.sela.nl/liederen/6/heer-wijs-mij-uw-weg.html

Gebed

Kindermoment
Opw. Kids 153 Heer maak mij uw wegen (Psalm 25)

Lezen Jesaja 49:1-7 Eilanden, hoor mij aan…
Verkondiging: Wie is de dienaar/knecht van de HEER?

Opw. 411 Geprezen zij de Heer https://www.songtexte.com/songtext/stichting-opwekking/411-geprezen-zij-de-heer-4bf21b66.html

Viering heilig avondmaal (formulier 3, met korte geloofsbelijdenis). Tijdens gaande viering:

• Jezus U bent het licht (Jesaja 49) in diverse talen. OTH 161, Hemelhoog 416, Evang. Liedbundel 173 en zie Jezus U bent het licht – Lied en tekst – Nederland Zingt (eo.nl)
• GK Psalm 103: 3, 4 , 5 en 9 Hij is een God van liefde en genade

Dankgebed en voorbede
Collecte

GK Psalm 146: 3 en 4 Zalig hij die in dit leven
Zegen
Amen (gezongen)

— einde —