Korte nieuwjaarsoverdenking over Psalm 91. Ook te beluisteren via mijn podcast.

Gemeente van de Heer

Toen ik op de basisschool zat stapte – zo herinner ik me – een van mijn klasgenoten eens op een groepje pestkoppen af. Hij wilde ze een lesje leren en stroopte zijn mouwen op. Even later kwam hij huilend terug. Met een blauw oog. De pestkoppen waren sterker dan gedacht. Hij had zichzelf enigszins overschat.

Als je Psalm 91 leest zou je kunnen denken dat het lied te optimistisch is. Als God je toevlucht is, kan je niets overkomen. Gods vleugels beschermen je. En die bescherming gaat ver. Ellende, ziekte, onheil, vijanden, demonische machten; niets kan je de baas. Is dit realistisch? Hebben we in 2022 niet geleerd dat oorlog en ellende de boel flink kunnen verzieken?

Kern.
Omdat we regelmatig naar de Psalmen luisteren, weten we dat die liederen de werkelijkheid nooit uit het oog verliezen. Ze gaan over heel het leven. Over onze zonden en wonden. Over verdriet en vreugde. Blijdschap en teleurstelling. Psalm 91 valt niet uit de toon. Beter kun je het zo zeggen: de Psalmen 73-89 gaan over de geloofscrisis van Israël.[i] Er was geen uitzicht meer vanwege de ballingschap. Geen hoop meer omdat het koningshuis van David eraan was gegaan. Na de Psalm van middelaar Mozes (Psalm 90) komt er een nieuw geluid. God gaat wonderen doen. Juist in de ballingschapstijd spreken profeten daarvan (Jeremia 31, Ezechiël 36[ii]). Zo getuigt Psalm 91. De tempel of de stad Jeruzalem geven geen beschutting (zoals gelovigen wel gingen denken); Gód is onze schuilplaats (cf. Psalm 46[iii]). Psalm 91 legt de kern bloot.

Vertrouwen.
Gemeente, aan het begin van dit nieuwe jaar kijken we op naar God. Hebben we in de afgelopen jaren Psalm 91 niet ervaren? Als je om je heen ziet hoe Corona en andere moeiten erin hebben gehakt – in de maatschappij en in de kerken – dan hebben we in onze gemeente veel gekregen om dankbaar voor te zijn. In zorg voor en toewijding door jong en oud. In omzien naar elkaar. In opkomst en het gemeente-breed blijvend meedoen in het gemeentezijn, naar ‘binnen’ en ‘buiten’.

Psalm 91 leert je onder iedere omstandigheid te vertrouwen op God. Het gaat niet om een zorgeloos of overmoedig leven. Dat zie je als onze Heer in de beproeving in de woestijn met dit lied te maken krijgt. De duivel probeert hem te verleiden van de tempel naar beneden te springen; Psalm 91 zegt toch dat je je voet niet aan een steen zult stoten?[iv] (De duivel is wel sluw maar niet verstandig. Want een vers verder in Psalm 91 gaat het over het vertrappen van de slang) Maar Jezus houdt koers. Het gaat niet om lef of het vertoon van kunstjes. Psalm 91 gaat over redding (Psalm 91:16). Dat God in dagen van nood bij je is (Psalm 91:15). Paulus zegt iets dat lijkt op dit lied als hij schrijft dat hij alles aankan door hem die hem de kracht geeft (Filippenzen 4:13[v]).

Goed voornemen.
Heb jij goede voornemens voor dit jaar? Neem je voor om met je redder te leven en doe op die manier mee met Psalm 91. Met Psalm 91 prijzen we ons gelukkig onze Heer en redder te kennen. Gezegend 2023!

[i] Zie preek Psalm 77 (oudjaar 2022) en preek Psalm 90.
[ii] Zie preek Ezechiël 36.
[iii] Zie preek Psalm 46 (in de serie crisis-Psalmen van de Korachieten).
[iv] Zie preek Spectaculair nieuws; de tweede verzoeking in de woestijn (Matteüs 4).
[v] Zie Het geheim van de zelfredzame afhankelijkheidsmens. Dankdag met Filippenzen 4.

Voorbeeldliturgie

Votum (gezongen, zoals gebruikelijk) en
groet

GK Psalm 95:1 en 3 Komt, laat ons juichen

Samenvatting van Gods geboden
Gebed

De magiërs uit het Oosten aanbidden de Koning (zandtekening) https://youtu.be/HAdQDzGKMnE (4:17 minuten, ‘kindermoment’)
GK 35 (de wijzen): 1,6 en 7

Lezen Psalm 91 Wie in de beschutting van de Allerhoogste…
DNP Psalm 107:1a, 3 (3a:vrouwen, 3b: allen) 4 (4a:mannen, 4b:allen) 7a vrouwen en 7b mannen en 12a

Overdenking
DNP Psalm 91: 3 en 4 God is voor jou een toevluchtsoord

Dankgebed en voorbede

Collecte

GK 141: 1 en 3 Dankt, dankt nu allen God

Zegen
Amen (gezongen)

Nieuwjaarwensen