De Nederlandstalige NashvilleVerklaring kwam uit. En dat is niet onopgemerkt gebleven. De NashvilleVerklaring wil Bijbels licht op seksualiteit werpen. Ik citeer: ‘ons zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk moet bepaald worden door Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing… Wij ontkennen dat het in overeenstemming met deze heilige bedoelingen is wanneer mensen zichzelf bewust willen zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit.’

Brandstapel
Woedende reacties volgen: ‘geradicaliseerde Nederlandse christenen scharen zich massaal achter discriminatie en homohaat’, aldus Hart van Nederland. Ondertekenaars worden met haatimans vergeleken. Waar homo’s vroeger wel eens op de brandstapel eindigden zo worden ondertekenaars van de NashvilleVerklaring vandaag aan de publieke schandpaal genageld.

Veel christenen en christelijke (kerk)leiders nemen gelukkig afstand van de Verklaring (ofwel: Hart van Nederland overdrijft lekker). Sommigen omdat ze het oneens zijn met de inhoud van de Verklaring. Anderen omdat ze de Verklaring als reactie op bepaalde ontwikkelingen waarderen of, minstens, plaatsen kunnen maar hun medemens niet tegemoet willen treden op de afwijzende en stellige manier waarop de NashvilleVerklaring dat doet. In dit verband spreekt het boekdelen dat in de VS en UK bekende christenen en celibatair levende homo’s als Wesley Hill en David Bennett zich tegen de NashvilleVerklaring hebben uitgesproken. In Nederland heeft Herman van Wijngaarden dat gedaan.[i]

Nieuwe gnostiek
De NashvilleVerklaring deugt niet en schiet op veel punten tekort. Je kunt je niet simpelweg op basis van enkele bekende Bijbelteksten keren tegen ontwikkelingen die zich in onze samenleving voordoen. En heb je oog voor de schade die je zo toebrengt aan homo’s, lesbiennes en transgenders? Een vraag die opkomt bij het lezen van de NashvilleVerklaring is of het zekerheid is wat de schrijvers drijft of juist angst voor het onzekere. Kortom; genoeg ruimte om te groeien in fijngevoeligheid en het zien waar het op aan komt (Filippenzen 1:9 en 10).

Maar de oproep tot groei kan alleen inclusief gedaan worden; als een oproep aan alle christenen. Ik bedoel hiermee het volgende: het is makkelijk scoren tegen de NashvilleVerklaring. En je daarbij te beroepen op (Bijbelse) liefde of een (Bijbels) welkom aan allen. Maar red je het daarmee?

De bekende en populaire theoloog N.T. Wright heeft vorig jaar op niet mis te verstane manier gewaarschuwd voor de opkomst van een nieuwe gnostiek. [gnostiek betekent kennis; kennis over hoe de wereld in elkaar steekt. Wright spreekt van nieuwe gnostiek omdat de vroege kerk zich tegen gnostieke leer heeft uitgesproken]  Wright zegt dat kinderen onzeker worden gemaakt over hun gender en waarschuwt voor de hoge prijs die daarvoor wordt betaald.[ii] Waarom hoor je hier niemand over bij de felle reacties op de NashvilleVerklaring? Op Twitter las ik bij een enkele ‘stemverklaring’ dat ondertekenen van de NashvilleVerklaring een manier is om tegendruk te bieden aan de pressie op ‘conservatieve’ gelovigen om hun standpunten inzake liefde te veranderen. Hoe verleidelijk de korte bocht (‘welkom’, ‘ieder is Gods kind’) ook is; daarmee ben je er niet. Laten de felle reacties van christenen op de NashvilleVerklaring ook zien dat christenen zich betrapt voelen op een nogal eenzijdige manier van geloven?

Geloofsgeheim
Tot slot nog een belangrijker punt. De NashvilleVerklaring komt uit de hoek waarin ook fel wordt geprotesteerd tegen de vrouwelijke ambtsdrager. En wie goed kijkt naar deze bron ziet dat er serieuze stront aan de knikker zit. Men beroept zich op een Godsbeeld waarin God de Zoon in eeuwigheid onderworpen is aan God de Vader (het zogenaamde ESS).[iii] [En daarom is de verhouding tussen mannen en vrouwen er een waarin de man leiding neemt en de vrouw volgt; zo gaat het volgens deze christenen ook met God de Vader en God de Zoon] Dit is ketterij. De kerk heeft na eeuwenlange strijd leren zeggen dat Jezus ‘God uit God’ is (Nicea). En de kerk belijdt: ‘in deze Drie-eenheid is geen sprake van … meer of minder, maar alle drie Personen zijn aan elkaar gelijk in eeuwigheid en in hoedanigheid’ (geloofsbelijdenis Athanasius).

De vraag die mij bezighoudt is deze: waarom valt iedereen over de NashvilleVerklaring in de zin dat er sprake is van discriminatie van mensen maar heeft niemand het over de manier waarop God van zijn eer en goede naam wordt beroofd? Dit roept nogal wat vragen op over het christendom van onze tijd.

Is God in ons midden?
In november schreef ik een blogpost over homoseksualiteit. Noem het gerust een boekje. Ik heb die ruimte genomen om zo te kunnen laten zien hoezeer alle kerken, van Rooms-katholiek tot aan Reformatorisch, worstelen met (homo)seksualiteit. En in welke culturele setting de discussie gevoerd wordt. Homoseksualiteit, gender; het is echt een splijtzwam onder christenen. Maar als christenen makkelijk vervallen in stereotypen en God zelfs, blijkbaar, als een vanzelfsprekendheid beschouwen dan is er wat anders aan de hand. Dan dringt de Bijbelse vraag zich op of God wel in ons midden is. Over die vraag moet het eerst gaan. De rest volgt. Als vanzelf. En komt ook op die manier in orde.

Dordrecht 6 januari 2019

Zie mijn diverse reacties (brieven, blogteksten, preek en artikel) naar aanleiding van de NashvilleVerklaring.

[i] Zie op Twitter bij resp. Ad de Boer en bij Herman van Wijngaarden zelf.
[ii] Zie hier voor de brief van Wright. Ik heb die brief verwerkt in mijn preek over de zogenaamde zwijgtekst 1 Timoteüs 2 (positie vrouw in kerk) en verder komt een soortgelijk punt terug in een preek over Jezus die de kinderen zegent (ruimte voor het klassieke gezin) en in mijn blog/boekje over homoseksualiteit (november 2018).
[iii] Zie mijn artikel Scheepje onder Jezus hoede. Dat gaat over veranderingen in de Godsleer. Zie noot iv in dit artikel voor het punt van ESS. NB op 15 januari zag ik dat het bij noot iv genoemde artikel (in Scheepje zonder Jezus’ hoede) een update kreeg naar aanleiding van de NashvilleVerklaring.