Preek over Efeze 4:-16 in een dienst waarin ambtsdragers worden bevestigd. Welke gaven geeft de Geest en hoe gaan wij daarmee om? Voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

1         Handle with care.
Soms krijg je een cadeau waarop staat: handle with care. Want stel er zitten wijnglazen in of een kunstwerk. Dan schop je er beter niet tegenaan maar pak je het voorzichtig aan en uit.

Zo gaat het ook met goddelijke cadeaus die we in de kerk krijgen. Denk aan vorige week. We vierden Pinksterfeest. Negen jongeren/jongvolwassenen deden belijdenis van hun geloof.[i] We vierden het heilig avondmaal. Een podium vol jongeren zong ‘Vader maak ons één’ (Breng ons samen van Sela, cf. Efeze 4:3-6). En vandaag krijgen we nieuwe ambtsdragers.

Efeze 4 zegt: al die dingen zijn cadeaus. Ga daar zorgvuldig mee om. Efeze 4 zegt ons allereerst van wie wij cadeaus krijgen. De bron is Hemelvaart (Efeze 4:8-10, Psalm 68). Jezus, onze hemelse priesterkoning[ii], is opgestegen en geeft ons in en door de Geest alle cadeaus. Vervolgens leert Efeze 4 ons ook hoe we goddelijke cadeaus hebben aan en uit te pakken. Want het zijn Jézus’ cadeaus. Ze hebben een door hem bedacht doel: de opbouw van zijn gemeente en de groei naar hem toe (Efeze 4:12 en 15). Voor alle cadeaus in de gemeente geldt daarom handle with care, uit respect voor onze koning. Aan de hand van Efeze 4 kijken we naar deze componenten van de cadeaus, vanmorgen in het bijzonder met het oog op de nieuwe ambtsdragers. Wat zegt de Geest tegen jullie en tegen ons allemaal?

Roeping.
Allereerst zijn wij allen door God geroepen en klinkt de opdracht om in overeenstemming daarmee te leven (4:1). Paulus werkt uit wat hij eerder zei over het geheim van Gods kiezende liefde (Efeze 1:4 en verdere).[iii] In de kerk kun je afgaan op (lange) traditie, gewoonte. Of je vindt jezelf misschien een geweldige gelovige – of in ieder geval beter dan dat andere gemeentelid. Paulus maakt gehakt van zulke gedachtes. God heeft jou, nee, ons geroepen. Kijk op naar Hem. Paulus wil dat we op God gaan lijken: bescheiden zijn over onszelf, en elkaar geduldig verdragen (Efeze 4:2). Hierin schuilt de belangrijkste aantrekkingskracht van de gemeente. De (atmo)sfeer dat het ons allen gaat om een hoger doel dan onszelf. Buitenstaanders, niet-gelovigen, zijn wat dat betreft de proef op de som voor de christelijke gemeente. In Handelingen 2 staat bijvoorbeeld dat de gemeente in aanzien staat. En als mensen vandaag voor het eerst in de kerk komen, geven aan dat ze vaak aan dat het deze sfeer is die ze als bijzonder opvalt; dat het ons allemaal gaat om die Ander. Zo hoort het. Zo wordt Jezus’ naam geprezen.

Eenheid.
Het respect voor de koning betekent vervolgens eenheid (Efeze 4:3-6). Paulus spreekt hier over het belangrijkste Joodse gebod: Hoor Israël de HEER, jullie God, is Een (Deuteronomium 6). Paulus belijdt dat geloof na Jezus’ opstanding uit de dood en na de vuurdoop door de Geest: één Heer (nl. Jezus), één God en Vader en eenheid door de Geest. Dit is het grote geheim van het geloof.[iv] Ook in deze verzen werkt Paulus uit wat hij eerder schreef over de eenheid van joodse gelovigen en gelovigen uit de heidenen; de eenheid van de kerk (Efeze 2:11-22).

Gemeente: als we luisteren naar deze verzen slaat de schrik ons om het hart. Waar is de eenheid van de kerk? De Nederlandse kerk lijkt op een supermarkt waar je bij de jam kunt kiezen in minstens acht verschillende soorten. Iedere kerk en/of meerdere tot zeer veel kerken in onze steden en dorpen heeft een eigen accent, smaak en ligging. De veelkleurigheid is heel goed (cf. Efeze 3:10 e.a.) maar dat zou een uiting van concrete eenheid moeten zijn. De kerk van vandaag is veelal samengesteld zoals wij, seculiere Nederlanders, vandaag ons leven samenstellen: naar eigen inzicht en op basis van individuele keuzes.

Paulus spreekt anders. Hij zegt: span je in voor de door de Geest gegeven eenheid want God – Vader, Zoon en Geest – is Een. Dat is geen advies of regel waaraan je je zo goed mogelijk houdt. God is één. Er is één doop (in Gods naam). Één avondmaalstafel. Veel vaker zegt Paulus dit in zijn brieven. Het reflecteert Jezus’ gebed om eenheid (Johannes 17). Wij zijn zo gewend aan onze situatie van kerkelijke verdeeldheid en ‘diversiteit’ dat we dat normaal vinden. Of de opdracht tot eenheid lijkt ons te ingewikkeld. Maar hoe was het toen dan, in Paulus’ tijd? Toen verdween er een (door God zelf ingestelde!) scheidingsmuur van eeuwen. Wat hebben de apostelen daarmee geworsteld (Handelingen 10, 15, cf. Galaten 2).

Dit punt brengt ons terug naar het vorige. Het maakt ons bescheiden (Efeze 4:2). We realiseren ons zondaren te zijn.[v] En het bepaalt ons bij Gods roeping en de opdracht om de weg te gaan die God ons wijst (Efeze 4:1), te beginnen met zelf-censuur over wat wij als norm(ale situatie) beschouwen. En we zijn dankbaar voor eenheid met andere kerken en eensgezindheid in eigen gemeente.

Iedereen een cadeau.
Tot slot werkt het zo bij de goddelijke cadeaus dat iedereen daarvan krijgt (Efeze 4:7-11). In de gemeente deel je samen in wat de Geest geeft. Iedereen doet mee. Petrus verbindt dit element in zijn Pinkstertoespraak aan de eindtijd (Handelingen 2:17 vv). Daar zit dus niet alleen het aspect bij van gelijkheid en eenheid (zie vorige 2 punten hierboven). Maar ook een appel: alle hens aan dek. Doe mee. Zet je in. Bouw mee aan het Godsrijk.

We krijgen vandaag nieuwe ambtsdragers. Een voor een cadeaus van de Heer. Dank hem. En let ook goed op. Wij kunnen, ook in de kerk, nog wel eens denken in termen van bedrijfsvoering: bestuur/kerkenraad (bovenaan), personeel/gemeente (aangestuurd). Hoger en lager. Chef en personeel. Maar in de kerk is het anders. En dat komt door onze ‘chef’; hij werd chef door ons te dienen op Golgota (Marcus 10:45[vi]). Daarom is het een voorrecht om Jezus te dienen (Psalm 110[vii]). Als de Geest komt geeft Hij zich aan iedere gelovige (Handelingen 2).

Zo laat Efeze 4 zich lezen. Eerst spreekt de Geest erover dat Jezus iedereen een gave geeft (4:7). Dat is de basis. Daarna gaat het over gaven zoals ambtsdragers (herders/leraren, 4:11). Iedereen draagt naar vermogen bij (Efeze 4:17). Ieder op de positie die de Heer hem of haar geeft. Ook op dit punt komt de roeping en de daarbij passende geloofshouding (Efeze 4:1 en 2) terug en gaat het om de eenheid van de gemeente (Efeze 4:3-6).

2         Toegroeien naar Christus
Zussen en broers ouderlingen en broer diaken: fijn dat jullie vanmorgen bevestigd worden. We ontvangen jullie als cadeaus van de Heer. Jullie krijgen straks verschillende opdrachten, horend bij de verschillende ambten. Maar de opdracht om met een zuiver geweten vast te houden aan het mysterie van het geloof is voor ieder gelijk (1 Timoteüs 3:16, bevestigingsformulier). Voor je roeping tot ouderling of diaken geldt: handle with care. Naar Efeze 4 luisterend betekent dat: kijk op naar je Heer (Efeze 4:1 en 2), dien de eenheid van Jezus’ kerk (Efeze 4:3-6) en stimuleer de gaven in de gemeente (Efeze 4:7 vv). Draag zo bij aan de groei en bloei van Jezus’ lichaam.

Gemeente: zorgvuldigheid is ook op z’n plaats bij het ontvangen van ambtsdragers. Dat geldt vandaag zoals dat altijd geldt en toch is het vandaag ook anders. Voor het eerst worden er in onze gemeente namelijk ook zussen in de Heer bevestigd in het ambt. Fijn dat jullie gaven zijn opgemerkt en dat jullie er vanmorgen zijn en straks een plechtige belofte willen uitspreken voor God en zijn gemeente.

Dat ook zussen in de Heer als ambtsdrager bevestigd worden, is een nieuwe stap voor onze gemeente. We hebben hierover in de afgelopen tijd veel met elkaar gesproken, luisterend naar de Heer en naar elkaar. We hebben het besluit genomen dat ook zussen van de gemeente kunnen dienen in de ambten. Vandaag gaat het niet over dat besluit maar over de bevestiging van deze zussen en deze broers als ambtsdragers. We leggen de nieuwe stap die we vandaag als gemeente zetten in gebed aan de Heer voor; de blijdschap die er is, de dank, de verwondering maar ook de moeite die sommige gemeenteleden ervaren. Ook hierin zijn we gemeente; één lichaam (Efeze 4:4a) – we dragen elkaar aan de Heer op. We vragen de Heer of hij ons wil leiden bij gedachten en gevoelens die we hebben. We bidden of we in heel ons gemeente-zijn tot eer van hem mogen leven. We danken de Heer voor alle gaven in de gemeente. We danken de Heer voor alle ambtsdragers die we krijgen. En we worden allemaal teruggeroepen naar Efeze 4: verwonder je over God die jou en ons roept (4:1 en 2), span je in voor de door de Geest gegeven eenheid (4:3) en dien de Heer met de gaven die hij jou en ons allen geeft (4:7 en 16b).

Als we zo gemeente zijn, ieder met de gave waarmee en in de positie waarin we geroepen worden, zullen we toegroeien naar onze Heer Jezus Christus (Efeze 4:15). Hem kennen, liefhebben en dienen: dat is ons doel.

We zijn op weg, gemeente. We krijgen veel. Dank de Heer en zet je in voor de opbouw van zijn gemeente en zijn wereld.

——————–

[i] Zie Geloof in Jezus en belijd zijn naam. Preek Handelingen 2:38.
[ii] Zie Hulde aan onze priesterkoning. Preek over Psalm 110 bij Hemelvaart.
[iii] Zie Gods bevrijdende keuze. Preek over de Efeze 1/Dordtse Leerregels.
[iv] Zie God, de enige God, is in Jezus onze naaste geworden. Preek Marcus 12:28-37. En zie Is er toekomst voor de kerk. Preek Zondag 21 Catechismus.
[v] Zie Volharding der heiligen. Inleiding over hoofdstuk 5 van de Dordtse Leerregels.
[vi] Zie Hoe dichtbij mag het evangelie komen? Preek Marcus 10:45.
[vii] Zie de preek bij voetnoot ii. Al in het Oude Testament gaat het erom dat je God graag dient (‘gewillig’ zegt Psalm 110). Juist in dat bijzondere en in delen spijkerharde lied valt het woord ‘gewillig’ op.

Voorbeeldliturgie
Welkom
Votum
Groet
Psalm 98: 1 en 4 Zingt nu een nieuw lied voor de HERE
GK 176b Wij kiezen voor de vrijheid (beurtzang)
Gebed
Kinderen naar voren (opnieuw geboren worden, Johannes 3:1-21)
Kinderlied
Kinderen naar kring
Lezing Efeze 4:1-16
Verkondiging Toegroeien naar Jezus. Gaven in de gemeente en in ambten
LB 687: 1 en 3 Wij leven van de wind
Kinderen komen terug uit kring
Bevestiging ouderlingen en diaken (formulier)
LB 363 (Psalm 134) Dat ’s Heren zegen op u daal’
Present, korte presentatie
Gebed
Onze Vader (gezamenlijk gebed)
Collecte
GK 70: 1 tm 3 Gij dienaar van Hem die alles regert
Zegen