Vandaag worden er nieuwe ambtsdragers bevestigd. Met het oog op een bijdrage (gebed) van de diakenen staan we stil bij een paar verzen uit Jakobus’ brief. Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Geen voortrekkerij of discriminatie.
Op deze feestelijke zondag ontvangen we nieuwe ouderlingen en een nieuwe diaken. Vorig jaar hebben we in een eredienst stilgestaan bij het werk van de diakenen.[i] In deze dienst willen de diakenen (mede) voorgaan in het gebed om zo te laten zien op welke manier de diaconie functioneert. In de verkondiging bereiden we ons voor op het gebed. We luisteren naar Jakobus. Jakobus zegt dat je in de gemeente van Jezus niet mag discrimineren/voortrekken. Iemand die arm is, mag je niet negeren omdat je, blijkbaar, onder de indruk bent van een rijk persoon. Uiterlijk voert niet de boventoon. God kiest mensen uit en brengt zo zijn gemeente samen (Jakobus 2:5).

Hoe ben je gemeente?
Als je dit stukje leest moet je bedenken dat de gemeente van Jezus nog niet zo lang bestaat. Het Pinksterevangelie start in Jeruzalem en gaat de wereld over. Alles is nieuw. Jezus is Heer; dat is duidelijk (Jakobus 2:1). Maar vervolgens; hoe ga je met elkaar om? In de maatschappij van toen deden verschillen ertoe. We hebben daar vorige week bij stil gestaan toen we luisterden naar Galaten 3:28.[ii] Het deed ertoe; was je man of vrouw, slaaf of vrij, Jood of Griek. Rijk of arm. Die verschillen speelden voor de gemeente van Jezus blijkbaar ook. Hé, wie komt daar binnenstappen? Is zij niet die miljonair van die luxe villa, net buiten het dorp? Wat zou het mooi zijn als zij ook lid wordt van de gemeente. Geef haar de mooiste plaats. Laat de ouderling van dienst haar speciaal welkom heten. Als zij lid wordt van de gemeente…. Ze kan een goed woordje voor ons doen bij de burgemeester. Ze kan meebetalen aan de verbouw van onze kerk. En ach, zie die sloeber daar binnenkomen. Nou, vooruit – hij mag meedoen. Als hij eerste de rommel in de hal van de kerk opruimt, kan hij daarna ergens een plek in de kerk krijgen. Ja – zo kun je denken en doen. Maar Jakobus zet er een streep doorheen. Als je dit doet meet je met twee maten (Jakobus 2:4).

Houding.
Is de houding die Jakobus aan de orde stelt herkenbaar? Maak jij onderscheid tussen mensen; dat je de een met meer respect behandelt dan de ander? Dat je neerkijkt op iemand die twijfelt en opkijkt tegen iemand die een sterk geloof heeft? Dat je normaal nooit begint over iemands liefdesleven maar dat je die neiging wel hebt bij iemand die homoseksueel is? Dat je na de eredienst zeker geen praatje aanknoopt met dat bepaalde gemeentelid?

Jakobus pakt een onderwerp bij de kop dat van belang is voor de kerk van alle tijden. Christen zijn begint met de juiste houding. Dat je op een goede manier in het leven staat. De diakenen willen straks graag voorgaan in het gebed. Jullie willen bidden zoals jullie dat bij jullie vergaderingen ook doen. Je bidt voor de gemeente, de stad en voor de wereld. Die drie. Als je bidt, vraag je of de Geest je wil leiden. Of Hij wil laten zien wat goed is. Wat eerlijk is, voor iedereen. Wat je uit jezelf misschien – met de beste bedoelingen – niet goed of eerlijk doet. En je begint in de gemeente en/maar wilt niemand overslaan.

2         Jezus volgen in wat je doet.
Hoe voorkom je dat je discrimineert of onderscheid maakt tussen mensen? Mooi aan onze maatschappij is dat er veel gebeurt om de gelijkwaardigheid te benadrukken. Maar Jakobus tapt uit een ander vaatje. Hij begint niet met actieplannen. Als je goed luistert naar Jakobus tellen er voor hem twee dingen.

Geloof.
Allereerst is dat het geloof. Het geloof in Jezus Christus, ‘onze glorierijke Heer’ (Jakobus 2:1). Dit is bijzonder gezegd. De HEER van glorie. Dat is de uitstraling van wie God is in zijn majesteit; zijn heerlijkheid. Denk aan het roepingsvisioen van Ezechiël waarin de profeet God op majestueuze wijze ziet verschijnen.[iii] Jezus is de Heer van glorie – zegt Jakobus. Bij Jakobus hoor je niet van de dood en opstanding van Jezus als het beslissende moment van Gods optreden zoals je dat bij Paulus hoort.[iv] Maar het is ook bij hem helder wie Jezus is. Denk ook aan de opvallende manier waarop Jakobus over christenen spreekt. Over christenen is ‘de voortreffelijke naam is uitgesproken’ (Jakobus 2:7, cf. Deuteronomium 28:10). Met ‘de naam’ wordt in het Oude Testament ‘de HEER’/Jahwe bedoeld (Psalm 118:10 e.a.). God is zo heilig – zijn naam spreek je niet zomaar uit; ‘de naam’. Jakobus spreekt zo over Jezus en wie in hem gelooft (cf. Handelingen 4:12).

Daar komt wat bij. Jakobus is de halfbroer van Jezus, ook wel ‘de broer van de Heer’ genoemd (Galaten 1:19).[v] Je merkt dat Jakobus en Jezus (half)broers zijn; o.a. aan hun spreekstijl. Even scherp en recht. Jakobus zou kunnen zeggen: wat ertoe doet is het geloof in mijn grote (half)broer. Stel je voor! Maar Jakobus is consequent. Hij heeft het erover dat je de persoon niet mag aanzien en dat je niet mag voortrekken. Dat past hij om te beginnen toe op zichzelf. Hij begint niet over het gezin van zijn afkomst.[vi] Het gaat niet om ‘zijn broer’ maar om ‘onze Heer’. De Heer van glorie. Hij die onze aanbidding waard is en door wie allen die geloven Gods kinderen zijn.

Koninklijke wet.
Naast het geloof richt Jakobus zich op Gods wet van vrijheid en liefde. Gods wet. En verderop begint Jakobus over daden (Jakobus 2:14vv). Jakobus zegt: ‘als geloof zich niet daadwerkelijk bewijst, is het dood’ (Jakobus 2:17).

Het begint voor een christen bij een goede houding maar daar blijft het niet bij. Jakobus spreekt scherp. Hij spreekt net als zijn (half)broer Jezus. Aan het eind van de Bergrede zegt Jezus dat je moet handelen naar zijn woorden (anders ben je een dwaas die een huis op het zand bouwt, Matteüs 7:24-29).[vii] Deze aansporingen passen bij de plek van de diakenen in de gemeente. Laat zien dat je om anderen geeft. Maak Gods liefde concreet en tastbaar; in (diaconale) daden. Daarin gaan de diakenen voor.

Vanmorgen wel even attentie voor het volgende. Nu we een paar maanden naar Galaten luisteren, vallen de woorden van Jakobus over Gods wet en over daden van geloof extra op. In Galaten gaat het ook over de wet maar dan op een heel andere manier dan in de brief van Jakobus. Paulus plaatst de wet tegenover het geloof.[viii] Heel anders dan Jakobus. Hoe zit dat? Hierover is heel veel gezegd en te zeggen. Ik houd het vanmorgen kort. Paulus is Jezus’ apostel voor de heidenen en Jakobus is apostel en leider van de (conservatiever wordende) gemeente te Jeruzalem.[ix] Er zijn zeker verschillen vanwege wie deze twee (Jakobus en Paulus) zijn en welke plek/functie zij hebben in Gods koninkrijk. Poets die verschillen niet weg. Gods dienaren zijn verschillend. Ze schrijven verschillende brieven. En kerken zijn geen eenheidsworst. Ga ook hierin niet op uiterlijkheden af (Jakobus 2:1).

Luister vervolgens wel goed. En maak veerschillen (Jakobus – Galaten) niet overdreven groot (zoals wel eens gebeurt of gebeurd is). Jakobus spreekt niet – zoals wij wel eens doen – over Gods wet als over ‘regeltjes’ waaraan je moet voldoen. Jakobus heeft het over het ‘koninklijke gebod’ (Jakobus 2:8). Het gaat immers over Gods koninkrijk (Jakobus 2:5) dat in Jezus is gekomen.[x] En dat ‘koninklijke gebod’ betreft de liefde tot de naaste (Jakobus 2:8). Zo spreekt Jezus (Matteüs 22:37-40). Dat is Jezus’ houding ten opzichte van de mensen om hem heen; ten opzichte van Farizeeën tot aan tollenaars (die er niet bij hoorden). Tot op het kruis van Golgota is dat Jezus’ houding. Daar bad hij om vergeving voor wie hem kruisigden en gaf hij de misdadiger die naast hem hing amnestie. Zo leven is de wet van de koning. Jakobus heeft het dan ook over de wet die vrijheid brengt (Jakobus 2:12).[xi] Luister zo naar dit stukje. Laten ‘werken’, ‘daden’, ‘goede werken’, ‘actieplannen’ geen vieze woorden zijn in de kerk. Geloof is niet vaag en hangt niet ergens in de lucht. God is in Jezus immers Heer van de wereld. Als je het maar goed ziet en beleeft. Het is nooit een voorwaarde. Volg de Heer in alles. Dat is het punt. Volg hem in geloof, doen en laten.

Geroepen.
Ik rond de preek af. We krijgen nieuwe ouderlingen en een nieuwe diaken. We bidden straks voor de gemeente, de stad en de wereld. Weet je geroepen om Gods goede nieuws bekend te maken. Doe dat op de plek die God je geeft. Bedenk vandaag bij jezelf welke talenten en mogelijkheden God jou geeft om daarin mee te doen. Laat zo Jezus’ naam (Jakobus 2:7) geprezen worden.

[i] Zie preek in een eredienst waarin we vorig jaar stilstonden bij het werk van de diakenen. Vanmorgen staan we in de verkondiging niet expliciet stil bij de taak van ouderlingen zoals dat eerder vaak wel gebeurde.
[ii] Zie Een in Jezus. Preek Galaten 3:28.
[iii] Zie preek roepingsvisioen Ezechiël.
[iv] Zie preken over Galaten (vanaf 2022) op mijn blog.
[v] Ik ga er dan vanuit dat deze Jakobus de schrijver is van deze brief. Ik nu geen gelegenheid om hier dieper op in te gaan.
[vi] Denk ook aan Petrus als hij – eerste/voornaamste discipelen – zich mede-oudste noemt. Zie preek 1 Petrus 5:1vv.
[vii] Zie preek slot Bergrede.
[viii] Zie bijvoorbeeld preek Galaten 2:19 & 20. Voor de plek van de wet (hier relevant omdat Jakobus wijst op overtreding); zie preek Galaten 3:28 (bij punt 2).
[ix] Conservatiever: zie preek Galaten 2:1-10.
[x] Zie preek Bekeer u want het koninkrijk der hemelen is nabij.
[xi] Vrijheid is het kernbegrip in de brief aan de Galaten. Zie preek Galaten 2:1-10 (zie 2:4). En zie de oproep in Galaten 5:1&13.

Voorbeeldliturgie

Welkom

Votum en groet dmv lied Sela https://www.sela.nl/liederen/1/votum-en-groet.html
DNP Psalm 146: 1, 4 en 6 Psalm 146 (denieuwepsalmberijming.nl)

Gods geboden
LB 912 Neem mijn leven: 1, 2, 4 en 6

Gebed

Kinderen naar voren
Ik wandel in het licht met Jezus, Opwekking 214

Lezen Jakobus 2:1-13 Broeders en zusters, het geloof in Jezus Christus
Verkondiging

Ik geloof in God de Vader, opwekking 347

Bevestiging ambtsdragers; ouderlingen en een diaken

GK 22:1 Uw woord omvat mijn leven. Vers 1 vóór en vers 4 na het jawoord, zegen en toespreken van de gemeente (vers 4 staande)

Dankgebed en voorbede. Als volgt:

• Predikant (specifieke gebedspunten uit gemeente), afgesloten met “dit bidden en danken wij U in Jezus’ naam”
• GK 38:1 en gebed diaconie. Dit gebed is in afwisseling met GK 38 Zoek eerst het koninkrijk van God.

Collecte en kinderen komen terug uit kring

Opwekking 520 Wees mijn verlangen Opwekking 520 | Wees mijn verlangen | met tekst | Jijdaar.nl – YouTube

Zegen
Amen (uitspreken)

Verdere ontmoeting