In een eredienst waarin de heilige doop wordt bediend, staan we stil bij Galaten 3:27. Dopen is bekleed worden met Christus. Wat bedoelt Paulus daarmee?

Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Inclusief evangelie.
Drie weken geleden – tijdens het kampeerweekend – luisterden we naar Galaten 3:28. Daar staat dat er geen Joden of Grieken, slaven of vrije mensen, mannen of vrouwen zijn; we zijn één in Christus.[i] In Jezus doen verschillen er niet (langer) toe. Na afloop van de dienst kwam er een gemeentelid naar me toe. Ze zei: ‘vandaag gaat het in onze maatschappij veel over inclusiviteit; dat je elkaar niet uitsluit maar dat ieder welkom is en mee mag doen. Maar Paulus begint daar eigenlijk al over.’ Ik vond dat een mooie opmerking. Het goede nieuws van Jezus maakt alles nieuw. Niet op een manier die jij en ik voor elkaar boksen. Het is een cadeau, een herschikking van God.

Doop.
Vandaag luisteren we naar Galaten 3:27. Die tekst is uitgekozen met het oog op de bediening van de heilige doop aan …. Je hoort in vers 27 gelijk weer hoe God ieder aanspreekt. ‘Allen’. ‘Ieder’:

U allen[ii] die door de doop één met Christus bent geworden,
hebt u met Christus omkleed.
(Galaten 3:27).

Het is blijkbaar belangrijk om dit te benadrukken. De predikers die Paulus achterna reisden en het evangelie dat hij bracht wilden corrigeren, bleven een (oudtestamentisch) onderscheid maken.[iii] Bij de heilige God horen – dat ging niet zomaar. Je moet eerst…. En dan komen de voorwaarden. Maar Paulus is gegrepen door Jezus. Sinds zijn bekering op de weg naar Damascus bepaalt Gods onvoorwaardelijke liefde en zelfovergave in Jezus Paulus’ denken en spreken.[iv] Moet je je eerst laten besnijden om er echt/helemaal bij te horen? Ja, dat zeiden die nep-predikers. Maar dan vallen vrouwen en meisjes buiten de boot. Maar Gods liefde en recht is voor allen; ‘allen die door de doop één met Christus zijn geworden…’ (Galaten 3:27). Allen. Vrouwen en mannen. Meisjes en jongens. Joden en Grieken. God is iets nieuws begonnen. Dat verrassend nieuwe en bevrijdende evangelie klinkt in iedere zin van de Galatenbrief.

‘Christus-besnijdenis’.
Als je Galaten 3:27&28 leest, begrijp je dat Paulus in een andere brief de doop ‘Christus-besnijdenis’ noemt (Kolossenzen 2:11&12). Dat is een knipoog naar het verbondsteken van eerst (besnijdenis). Maar vooral een onderstreping dat God niet is blijven staan bij dat teken. In Jezus maakt God alles nieuw. Allen zijn welkom. Wat fijn dat jullie hier vanmorgen zijn. Straks stappen jullie als gezin naar voren. Jullie vernieuwen je trouwbeloften. En God spreekt niet alleen jullie maar ook … aan in de bediening van de heilige doop. Ik hoop dat het voor jullie, jullie familie en vrienden, voor heel de gemeente een gezegende dienst is.

2         Jezus leren kennen.
Net als bij de preek van Galaten 3:28 wil ik hier kort stilstaan bij wat Paulus zegt over de wet.

Gods wet is goed.
Paulus plaats wet en geloof/evangelie tegenover elkaar. Dat doet hij steeds in de Galatenbrief.[v] Toch is het te simpel om te zeggen dat de wet verkeerd is. Het gaat fout zodra je denkt over Gods wet als over ‘wetjes’/‘regeltjes’ waaraan je moet voldoen om Gods goedkeuring te verdienen. De wet is niet verkeerd; integendeel (zie Romeinen 7). De wet heeft bijvoorbeeld een positieve functie. Ik zag eens een bord op een voetbalveld in Dubbeldam waarin werd gezegd dat je geen grote mond moet opentrekken naar elkaar; ‘in Dordrecht doen wij normaal’ stond erbij. Een norm. Een wet. Wat goed. Het zet een rem op verkeerde gedrag. Als Gods wet zegt dat je niet mag vloeken, leer je daarmee respectvol te spreken. Dat zal invloed hebben op heel je taalgebruik – hopelijk ook als je online bent; dat je je beheerst als je het niet met een ander eens bent. Alleen maar goed dus. Of denk aan het gebod om niet te stelen. Christenen leggen dat zo uit dat je gekregen talenten goed benut en met wat jij aan geld en goed van God hebt gekregen ook aan anderen denkt (Catechismus vraag & antwoord 111). Dat komt de maatschappij ten goede. Wat mooi.

Verlangen naar de verlosser.
Toch zegt Paulus dat de wet tijdelijk is. De wet is een soort pedagoog, een oppas totdat Jezus komt (Galaten 3:24). Nu is de tijd van de volwassenheid gekomen (Galaten 4:4). En Paulus benadrukt dat die wet er pas na Gods belofte is gekomen (Galaten 3:15-18); het gaat om die belofte (en niet om de wet). Waarom dan de wet? Dat is de vraag die Paulus aan de orde stelt in Galaten 3:19a – uitgedaagd door die nep-predikers die met de wet (besnijdenis e.a.) op de proppen komen. De wet laat Gods recht(vaardigheid) zien. Want zomaar vloek je wel. Of zeg je iets tegen een ander dat diegene erg kwetst. Of ga je verkeerd om met geld en goed, ben je vooral bezig met wat de Bijbel noemt ‘het verzamelen van aardse schatten’. Gods wet confronteert je met jezelf:

De wet is later toegevoegd om onze overtredingen aan het licht te brengen…
De Schrift heeft alles in de macht van de zonde gelegd, zodat de belofte kon worden gegeven op grond van het geloof in Jezus Christus….
(Galaten 3:19 & 22).

Zie je? Hoe goed die wet ook is; die hoort bij de onvolmaaktheid. ‘De dienst/bediening van de dood’ (2 Korintiërs 3:7). Een leven waarin je gaat verlangen naar verlossing. Naar de verlosser. Dat verlangen ontstaat meestal niet van de ene op de andere dag. Gods volk begon naar die verlosser te verlangen in de ballingschap.[vi] Toen konden ze geen kant meer op.

Leven met Jezus.
Hoe gaat dat in jouw leven? Laat ik een voorbeeld geven. Van iemand die niet met het geloof was opgegroeid hoorde ik eens dat hij verlangde naar een goed en volmaakt leven. Hoe leef je dat leven? Hoe bereik je dat? Misschien door zelfhulpboeken? Door esoterische wijsheid? In beide kun je veel goeds meekrijgen. Totdat die man op een dag een kerkdienst beluisterde. Hij werd getroffen door wat hij hoorde in de wet. Dat is een mooi leven – dacht hij. Wat hem vooral trof was dat die wet werd gelezen vanuit het geloof in Jezus. Jezus die verlost van het onvolmaakte. Die je door zijn Geest helpt om het goede te doen en je niet laat vallen als jij faalt. Dat geeft ontspanning en vertrouwen. De man besloot naar de kerk te komen en heeft uiteindelijk ook belijdenis gedaan.

Ik vond het bijzonder om dat verhaal te horen. Deze man heeft – zonder dat te weten – ervaren wat Paulus schrijft in Galaten 3. Jezus verlost van alles wat onvolmaakt is; de vloek van de wet (Galaten 3:13).[vii] Je bent geen slaaf van God of een ander om aan allerlei verwachtingspatronen te voldoen; je bent Gods kind (Galaten 3:26). De doop wast je schoon van je tekorten (Galaten 3:27). Dat Jezus een soort kledingstuk wordt genoemd (‘bekleed met Christus’) is niet uiterlijk bedoeld alsof geloof een ‘buitenkant-ding’ is. De doop is sterven met Jezus en met hem opstaan in een nieuw leven (Galaten 2:19&20). Een proces dat een leven lang duurt. Dat doet Gods Geest (Galaten 3:14). Dit evangelie is voor allen. Het leven van die man bewijst dat. Misschien ben je hier vanmorgen en geloof je niet in God – of weet je dat niet zeker. Weet dat God je kent. God wil je dat je Hem leert kennen. Hij heeft jou het leven gegeven. Elke dag draagt Hij jou. Wat is er mooier dan leven met die overtuiging? Weet je uitgenodigd.

Heer van leven.
Als er straks wordt gedoopt, komt een groot deel van Galaten 3 terug. Denk aan het gezamenlijk belijden van ons geloof. Dat we God kennen in het mysterie van zijn Drie-eenheid; Vader, Zoon en Heilige Geest. Van dat geheim is Galaten 3 vol. Galaten 3 komt ook terug  in de doopvragen over zonde en verlossing.[viii] Zie het dan goed. De Bijbel bedoelt met zonde zoveel meer dan ‘iets fout doen’. ‘Iets fout doen’ dat hoort bij de wet, het wettisch leven. Het afvinken of je alles volgens de (kerkelijke) regels doet. In de Bijbel betekent zonde de macht van de dood, de macht van een vervelende, verkeerde gewoonte in je en de onwil om met God te leven.[ix] De Bijbel ‘denkt’[x] in termen van machten en krachten die groter zijn dan jij en ik. Krachten die het die het goede leven dat God maakt verzuren en onder druk zetten. Ik denk dat ieder van ons – gelovig of ongelovig opgevoed – wel eens zo’n kracht heeft meegemaakt of ervaren. Iets waar je niet tegen bestand bent. Een gebeurtenis die je overrompelt. Stilzet. Aan jullie, doopouders, hoef ik het niet uit te leggen waar dat over gaat….…………………………………………………………………….

…………………………………………………………… (privé).

In die situatie klinkt vandaag het evangelie. Bij de doop klinkt de stem van hem die de dood heeft overwonnen (Galaten 1:1[xi]). Je erkent dat bij hem het leven is. ‘God van leven’ wilden jullie vandaag graag zingen met en in de gemeente. Dank voor dit bemoedigende getuigenis. In dat spoor verder.

Belofte.
Ik rond de preek af. Christus is ons ‘kleed’, ons leven. Dat symboliseert de doop. Gods nieuwe werkelijkheid is begonnen. Voor allen die geloven. Voor ieder die zich geroepen voelt. Doe mee. Vier dit feest vandaag. Jullie beloven straks ook iets, gemeente. Laat je ‘ja’ vergezeld gaan van daden. Weet je geroepen om de Heer te dienen in je leven van iedere dag. Hij is de Heer van leven. Jou, mijn en ons leven. Zijn naam zij geprezen.

————————————————–

[i] Zie preek Galaten 3:28.
[ii] In het Grieks begint de zin met het woord ‘allen’ (pantes).
[iii] Voor de situatie van Galaten: zie eerste, inleidende preek Galaten 1:1-10.
[iv] Zie preek Handelingen 9.
[v] Zie preek Galaten 2:19&20.
[vi] Zie inleiding op prekenserie Ezechiël.
[vii] Zie preek Goede Vrijdag Galaten 3:13.
[viii] Zie blogpost over discussie over de eerste doopvraag.
[ix] Zie onder punt 2 van de Kerstpreek Jezus verlost van zonde (Matteüs 1:21).
[x] Voor het haast persoonlijke karakter van de Schrift; zie preek Galaten 3:6-14 (‘de Schrift voorzag’).
[xi] Zie Paaspreek Galaten 1:1&4.

Voorbeeldliturgie

Welkom (ovd)

Votum en groet. Als volgt:

Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid
Gemeente: en niet laat varen het werk van zijn handen

Groet (predikant)
Amen (uitspreken door allen)

DNP Psalm 147: 1, 2 en 5 Psalm 147 (denieuwepsalmberijming.nl)

Gods geboden
Groot is uw trouw, o God GK 160

Gebed

Kinderen naar voren (geen kinderkring, wel kindermoment)
Meer dan een wonder https://youtu.be/BfxL56TNsvQ (tekst: zie Sela)

Overzicht prekenserie Galaten (ppt)
Lezen Galaten 3:15-29  Broeders en zusters, zoals algemeen bekend….
Verkondiging van het evangelie Door de doop één met Christus.
God van leven https://youtu.be/jlA-xrachI0 (tekst: zie Sela)

Bediening heilige doop aan. Lezen formulier 3 Doopformulier_3.pdf (gkv.nl)
Geloofsbelijdenis

Liedboek (1973) 87: 1 en 2 ‘Wij willen God de ere geven’
Doopvragen aan doopouders en hun antwoord
Gebed
Bediening heilige doop
Liedboek (1973) 87:5 (staande)
Belofte door de gemeente (staande)
Overhandigen doopkaart
Dankgebed en voorbede

Collect

Toekomst vol van hoop, Een toekomst vol van hoop – Sela | Tekst & Gratis bladmuziek – Sela

Zegen
Amen (hardop uitspreken)