We hebben dit weekend gemeentekampeerweekend. De eredienst vindt plaats op de camping en wordt (live) gestreamd zodat gemeenteleden de dienst ook mee kunnen vieren in de Kandelaarkerk of thuis/elders. We zijn een in de Heer (Galaten 3:28).

Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Gods onvoorwaardelijke liefde maakt alles nieuw.
Als het Nederlands elftal speelt staan alle Nederlanders achter Oranje. Dan maakt het even niet uit of je voor Ajax of Feyenoord bent, D66 stemt of CU, directeur bent van een groot bedrijf of een opleiding volgt. We – niet-voetballiefhebbers uitgezonderd – staan als een blok achter ons team.

Heb je gehoord wat Paulus zegt? Hij heeft het ook over eenheid. Maar dan geen menselijke eenheid maar eenheid die God geeft. Eenheid in Jezus.

Paulus zegt iets wat in die tijd heel opmerkelijk moet hebben geklonken. Het maakte toen veel uit of je een vrij mens was of juist een slaaf. Of je een man was of een vrouw (met veel minder rechten). Of je een Jood was (Gods volk) of een Griek (niet-Jood; heiden). Die verschillen waren bepalend voor wie je was en hoe je leven eruit zag. Maar Paulus leert Gods weg in Jezus kennen. Jezus overstijgt alle verschillen en maakt één. Paulus zegt:

Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen –
u bent allen één in Christus Jezus
(Galaten 3:28).

Dit is echt bijzonder. Tot op vandaag kennen veel (ook niet-gelovige) mensen deze tekst. Galaten 3:28 wordt wel eens aangehaald als het gaat om een van de kernwaarden van onze (westerse) cultuur; gelijkwaardigheid. Die waarde hoort bij onze van het christendom doordrenkte cultuur.[i] In Galaten 3:28 hoor je het aantrekkelijke en explosieve karakter van ‘de Weg’; de beweging van Jezus.

Gods nodigt allen uit.
Voor een goed zicht op de tekst is het allereerst zaak om terug te gaan naar toen, het moment dat Paulus de brief schreef. De nep-predikers die Paulus achterna reizen en hem corrigeren vallen terug in het verleden en in traditie. Ze zeggen: ‘wil je echt bij Gods volk horen; leef dan met Gods bijzondere instellingen in de wet. Doe als Abraham. Hij kreeg van God toch de altijddurende instelling van het verbond met het daarbij behorende verbondsteken (besnijdenis, Genesis 17)?’

Maar Paulus laat zich niet van de wijs brengen. Als geen ander kent hij al Gods wetten en regels (Galaten 1:14[ii]). Maar Paulus weet vooral dat God in Jezus een nieuw tijdperk begonnen is; in Jezus’ dood en opstanding (Galaten 1:1&4).[iii] Jezus is het nieuwe richtpunt van en voor alles en iedereen. Dat evangelie klinkt in Galaten 3:28. Ieder die gelooft hoort bij Jezus. Ieder:

Vrouwen en mannen. En daarom valt de besnijdenis af. Vrouwen/meisjes kunnen immers niet besneden worden (tenzij je hen verminkt maar zo is God niet). De doop is nu Gods verbondsteken (Galaten 3:27). Zie je? Voor ieder die gelooft. Sluit geen mensen (vrouwen/meisjes) uit als God in Jezus juist iedereen aan het uitnodigen is.

Slaven en vrije mensen. Slaven konden toen niet in een testament (Galaten 3:15) worden opgenomen; alleen kinderen. Wie gedoopt is in Jezus ís een kind van God (Galaten 3:26) en staat in zijn testament om de Geest  te ontvangen (Galaten 3:14&29). Slaven evengoed. Sluit niemand (slaven) uit als God in Jezus uitnodigt; ‘vrije mensen en slaven’.

Heidenen en Joden. Eeuwenlang had God gezegd dat Israël zijn volk was. Maar nu Jezus, dé nakomeling van Abraham (Galaten 3:16), is gekomen, wordt Gods eeuwenoude belofte voor alle volken en culturen werkelijkheid. Sluit dus geen volken of culturen (Galaten) uit nu Jezus aan het uitnodigen is; ‘in Jezus geen Jood of Griek’, geen Nederlander of Marokkaan.

Gemeente, wat een fantastisch, baanbrekend evangelie klinkt er in Galaten 3! Je ziet Gods nieuwe maatschappij ontstaan. Een nieuwe schepping (Galaten 6:15). De basis daarvan is niet tot welke groep of categorie jij hoort. De basis is niet aan welke prestatie jij wel of niet voldoet (wet). Gods onvoorwaardelijk liefde en zelfovergave in Jezus creëert deze nieuwe maatschappij.[iv] Voor onmogelijk gehouden profetische vergezichten (Jesaja/Ezechiël) breken open. Eer God; de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

2         Galaten 3:28: essentieel voor toen en nu.
Ik sta kort stil bij drie dingen naar aanleiding van Galaten 3:28.

I   Meedoen met de vaart van het evangelie.
Galaten 3:28 is een uitnodiging en aansporing, gemeente, om missionair en wervend christen en gemeente te zijn. Die nep-predikers hielden Gods genade bij een groep (Joden). En ze kwamen met voorwaarden. Wat een afknapper. Want op Golgota heeft God in Jezus de ban gebroken. Volle kracht vooruit.

Kijk mee met die vaart van het evangelie. Houd het niet voor jezelf en beperk het niet tot jouw kring/leven. Denk en doe niet alsof God de ‘God van kerkmensen/christenen’ is. In Jezus is een nieuwe tijd begonnen waarin God iedereen roept. Wees ermee bezig hoe we zo gemeente van Jezus zijn dat het evangelie helder en aantrekkelijk aan anderen bekend kan worden gemaakt – mensen die misschien nog nooit in de kerk(dienst) zijn geweest of het evangelie niet kennen. Die nep-predikers trappen op de rem. Maar Paulus wijst aan wat God doet: het plenst genade. Het stormt vergeving en vernieuwing. Onblusbaar Pinkstervuur brandt. Zeg dat voort. Breng het verder. Tot de dag van Jezus.

II   De wet brengt je naar Jezus.
Een moeilijkheid bij deze tekst is het stukje over de plek van de wet (Galaten 3:15vv, cf. 3:1vv). Hier is veel over te zeggen. Ik houd het vandaag kort.[v] Waar het om gaat is datgene wat al eerder aan bod kwam in Galaten. Dat Paulus (het naleven van) de wet tegenover het geloof (in Jezus) plaatst.[vi]

Je moet begrijpen dat wat Paulus hier van de wet zegt, gelovige Joden tegen de borst stuit(te). Sommige wetten, zoals de Sabbat, werden door Joodse gelovigen namelijk gezien als even oud/belangrijk of zelfs ouder/belangrijker dan de schepping; die horen bij je identiteit.[vii] Maar Paulus zegt dat Gods belofte aan Abraham en aan alle volken vooraf gaat aan de wet (Galaten 3:8, 9&17).[viii] Gods belofte is het fundament. Niet de wet. De wet is er later als tijdelijke instelling bijgekomen. Als een soort oppas (nanny/pedagoog, Galaten 3:24). Let op: de wet is niet verkeerd/zondig (Romeinen 7). De (tijdelijke) wet leert je in te zien dat God rechtvaardig is en dat jij – of je nou Jood of Nederlander bent (cf. Romeinen 3:23) – een zondig mens bent zodat je naar je verlosser, Jezus, gaat verlangen (Galaten 3:22). Jezus verlost van de vloek van de wet (Galaten 3:13).[ix] Zo maakt God zijn belofte waar (Galaten 3:29).

In ultrakort tijdsbestek spreekt Paulus hier van Gods barmhartigheid en recht. Die twee kun je niet uit elkaar halen want God is Een (cf. Galaten 3:20). Gods recht en barmhartigheid leren je Jezus kennen. Bij hem moet je zijn. Je kunt Jezus niet half aannemen. Je kunt je niet een beetje door hem laten verlossen. Je kunt niet voor een deel in Jezus geloven. Kies met heel je hart voor Jezus. En voor hem alleen. Tot zover voor vandaag over dit deel van Galaten 3.

Een gemeente.
Galaten 3:28 is essentieel. Voor toen en nu. Voor de kerken van Galatië en die van Dordrecht. De eenheid van de gemeente. Eenheid in Jezus.

Waarom is dat belangrijk? Nou, soms hoor of merk je dat de gemeente in stukjes wordt opgedeeld. Dat jongeren bijvoorbeeld zeggen: ‘ik ga geen Psalmen zingen want dat is voor de ouderen.’ (Als we een Psalm zingen, denk dan aan een dichter die veel Psalmen schreef; David. David was even oud als jullie, jongeren, toen hij begon met Psalmen maken. Psalmen zingen kan dus prima voor jongeren). Werkt het zo in onze gemeente: je hebt ouderen ‘aan de ene kant’ en jongeren ‘aan de andere kant’? De ene ‘partij’ doet zus en de andere ‘partij’ doet zo? Ik hoop het toch niet, gemeente. Je hoort in de gemeente toch bij elkaar? Dat zegt Galaten 3:28. Je bent één in Jezus. Als Paulus deze brief vandaag aan ons had geschreven was hij misschien helemaal niet begonnen over ‘Joden en Grieken’ maar had hij misschien gezegd: ‘in Jezus geen ouderen en jongeren; jullie zijn allemaal één in Jezus.’

Andersom hoor je het trouwens ook wel eens in onze gemeente. Dat ouderen bijvoorbeeld zeggen: ‘komt er wel wat van de kerk terecht met hoe het nu gaat met die nieuwe generatie? Zou de kerk over vijftien jaar nog wel bestaan?’ (Bedenk allereerst dat de kerk van de Heer is. Hij houdt zijn kerk in leven, GK 119). Werkt het zo in onze gemeente: je hebt enerzijds een ‘groep’ die de Heer jarenlang heeft gediend en je hebt anderzijds een ‘groep’ waarvan het nog maar afwachten is of die er wat van terecht zal brengen? Is het zo voor ons? Galaten 3:28 zegt dat je één bent in de Heer. We zijn allemaal gedoopt (Galaten 3:27) en daardoor één lichaam geworden (1 Korintiërs 12:13). Iedere doopdienst staan we hierbij stil in de opdracht aan de gemeente. Galaten 3:28 betekent: ‘in Jezus geen oude en nieuwe generatie.’ Natuurlijk, ieder heeft zo z’n voorkeuren, ideeën, stokpaardjes en allergieën (dat kan ook dwars door generaties heen lopen). Maar zie en ken elkaar in Jezus en leer van elkaar.

Elkaar dienen.
Ik vond het prachtig dat de muziekmakers van vandaag onder andere dit lied hadden opgegeven: ‘Ik wil jou van harte dienen, ik wil als Christus voor je zijn’ (Opwekking 378). Dat is the Spirit. Laten we het elkaar straks toezingen. Ook vanaf de camping naar de Kandelaarkerk en omgekeerd. Omdat je één bent in Jezus heb je elkaar lief; dien, respecteer en corrigeer je elkaar. Dan staan we opgelijnd in de orde van Galaten 3. Mag zo de Heer worden geprezen.

===============================

Zie Geroepen tot Christus’ vrijheid. Introductie prekenserie Galaten.

[i] Zie Christus en cultuur. Artikel OnderWeg (2015).
[ii] Zie preek Galaten 1:11-24.
[iii] Zie Pasen als Zeitenwende. Preek Galaten 1:1 en 4.
[iv] Dat God zichzelf geeft (en niet; een boek of een wet) zie Pinksterpreek over Galaten 3:6-14.
[v] Begin juli hoop ik te preken over Galaten 3:27. Wellicht dan nog wat meer hierover.
[vi] Zie bijvoorbeeld preek Galaten 2:19&20.
[vii] Zie preek over Jezus en de Sabbat. En zie Hagepreek over de zondag in onze samenleving.
[viii] Zie ook de preek bij voetnoot iv over Galaten 3:6-14.
[ix] Zie preek Goede Vrijdag Galaten 3:13.

Liturgie

Liturgie zondag 12 juni (dienst op camping, stream in Kandelaarkerk)

Familie, opwekking 767 (voorafgaand aan eredienst)

Welkom en afkondigingen (ovd)

Votum en groet Sela
Samen in de naam van Jezus GK 167

Gods geboden
Ik was hongerig (OTH 12 // YFC 87)

Wij zullen opstaan (OPW Kids 51 // OTH 460) (kinderlied)

Lezen Galaten 3:15-29 Broeders en zusters, zoals algemeen bekend
DNP 87 alle verzen Psalm 87 (denieuwepsalmberijming.nl)

Verkondiging van het evangelie

Heer U bent mijn leven (GK 161 // OTH 150), geloofsbelijdenis

Dankgebed en voorbede

Collecte

Ik wil jou van harte dienen (opwekking 378) ik wil jou van harte dienen – Lied en tekst – Nederland Zingt (eo.nl)

Zegen
Amen

Sing-out (verder zingen na de dienst)

Breng dank (aan de eeuwige) (OPW 331 // OTH 250 // YFC 42(b))
In de morgen Sela www.sela.nl
Heer, ik prijs uw grote naam (OPW 430 // OTH 268)
Songs of Praises (Youth for Christ159)