Preek in de serie over de brief 1 Petrus, voorjaar 2015 Delfshaven.

Gemeente van de gekruisigde Jezus

Bij echt goede voetbalwedstrijden heb je soms van die fases dat je denkt: nú gebeurt het. Het wordt zo intensief. Het wordt een echte (wed)strijd. Je voelt aan alles aan: wie nú scoort, die wint.

1 Petrus 4 is zo’n gedeelte. Het is eerder gegaan over de hoop door de opstanding van Jezus (hfst.1). Over allerlei verbanden waardoor je als christen klem kunt komen te zitten: de kerk/gemeenten ten opzichte van de overheid (hfst.2), slaven ten opzichte van hun heer (hfst.2), vrouwen ten opzichte van hun man (hfst.3). En altijd weer is het devies van Petrus: doe het goede (psalm 34)! Dat is Gods wil. Zo wint Jezus. Want Jezus zelf ging de weg waarin hij klem werd gezet maar als kampioen uit het graf verrees (3:18).

In hoofdstuk 4 komen de lijnen samen. En worden ze eindeloos verdiept: zó ziet het goede, christelijk leven eruit. Dít (hoofdstuk) is de christelijke spiritualiteit waardoor je in druk kunt blijven leven. Het is dan ook een heel intens(ief) hoofdstuk. Ik haal er met name twee dingen uit:

1 Het slechte exit; het goede werkt.

Gewapend Allereerst krijgt de christen een wapen aangereikt. Dat is bijzonder. Want christenen zijn in de eerdere hoofdstukken juist neergezet als onderdrukten, machtelozen (bijvoorbeeld de slaaf ten opzichte van zijn heer). Maar Petrus zegt: wapen je (4:1, NBV). Je bent niet weerloos of machteloos. Wapen je met de gedachte dat als dat (lijden) jouw situatie is, dat je met de zonde hebt afgerekend. Petrus leert de christenen naar Christus te kijken: voor eens en voor goed bracht hij alle zonde in het graf (3:18). Een christen is nooit een lijdzaam, fatalistisch mens. Wapen jezelf, ook als je lijdt of klem komt. Jezus overwon. Zijn lijdensweg werd de route naar triomf.

In vers 13 zegt Petrus dit nog sterker. Hoe meer je deel hebt aan Jezus’ lijden (er is gradatie; sommigen lijden meer dan anderen), des te meer moet je blij zijn – en des te harder zul je staan te roepen/juichen als Jezus’ heerlijkheid wordt onthuld. Dit is de omgekeerde wereld.
Ja, precies; dit is de ongeordende samenleving van Jezus waarin zijn regels gelden. Een christen, zou je kunnen zeggen, is een soort Feyenoord-fan. Iedereen weet: het wordt nooit wat met die club. Maar als, áls ze dan eens winnen… dan is de euforie ongelooflijk groot (Eufacup, 2002). Zoiets.

Een christen moet zich wapenen met dit geloof: Jezus hééft al gewonnen. We zijn al kampioen. Dat is de hoop die er door heel deze brief heenloopt.

Jezus vernieuwt. Als je daarom het goede doet, moet je ook niets meer te maken willen hebben met het slechte. In vers 3 wordt een bekend (cf. Galaten 5) nieuwtestamentisch zondenlijstje opgenoemd: afschuwelijke afgoden vereren (1ste twee geboden blijven voorop staan!), verleiden tot verboden seks, teveel drinken, wilde feesten met veel drank (aldus BGT).
Het zijn een voor een zaken waardoor je ziel en je gedachten ‘beneveld’ raken en je de enige echte God en Heer Jezus Christus niet (meer) ziet. En Petrus zegt zoiets als: je hebt hieraan al meer dan genoeg tijd verknoeid. Ga leven. Begin te bidden. Leef het goede leven in Jezus.

Gemeente; dit is een mooi woord van de heilige apostel. Het gaat over de test van ons geloof. essentieel. Een voorbeeld in dit verband. We hadden deze week de tweede ontmoetingsavond met moslims in een tweeluik. (Vorige week over ‘religie en geweld’ en deze week hebben we de film ReligionConnects bekeken en besproken). Ook deze keer werd vroegen moslims ons naar de betekenis van genade – waar Petrus het hier over heeft. De vraag was: als God je dan vergeeft, in Jezus zelf de zonden draagt: dan kun je dus gewoon steeds doen wat je wilt? Of; je laat je op het laatste moment dopen en dan komt alles goed? Oprechte verbazing; hoe zit dit?

Nou kun je die vraag op zich beantwoorden (cf. HC 24). Maar: wáár komt die vraag vandaan? Waarom komt die gedachte bij je op? Als je echt van God houdt dan kan je leven toch geen rekensom zijn of zelfgericht? Of wel?
Opvallend is dat Petrus precies het tegenovergestelde zegt. De doop (3:21) is een gebed richting God zodat je een zuiver, goed en toegewijd leeft.
En hier doet Petrus er nog eens een schepje bovenop: met een slecht leven heb je helemaal niets meer te maken (4:1-4). Dat ligt in het graf. Iedere (seconde) zonde is verknoeide tijd.
Gemeente; dit moet buitengewoon scherp hebben aangevoeld voor die eerste lezers. Want juist het breken met de dingen die Petrus hier noemt, betekende voor de christenen van toen: met vreemde ogen worden aangekeken, buitengesloten, gepest of gediscrimineerd worden. Je ‘doet niet meer mee’. Je bent vreemd.

Met andere woorden: de keuze om christen te worden was te zíen, werd tastbaar. Ik dacht daarom bij die vraag van die moslim ook: kan die moslim aan christen zíen, merken dat wat verkeerd is, stopt in je leven? Dat een christen synoniem is aan: toegewijd aan Jezus en daarin een goed mens. Helaas waren zíjn christelijke vrienden op zo’n manier christen dat deze moslim niet kon ontdekken dat zij echt van Jezus hielden. Terwijl dat leven en die liefde natuurlijk een veel beter antwoord is dan het opnoemen van een tekst uit de Bijbel. Wij zijn zelf levende brieven van Jezus (2 Kor.3). Daarom zegt Petrus steeds: doe het goede. Kortom: als we moslims of welke andere gelovigen of niet-gelovigen dan ook maar voor Jezus willen winnen is dit de weg: volg het goede spoor van Jezus.

Ik denk dan aan die vrouw die hier laatst een dienst bezocht (bruiloft). Ze kwam hier vanwege haar collega die zij kende als een goed(e) mens, collega. Ze vond het mooi om hier te zijn. Ik dacht toen: kijk; zij kent Jezus niet maar associeert christelijk met ‘goed en mooi’. En dat begint bij de goede houding van haar collega. Zo wint Jezus.

De gemeente centraal. Een laatste opmerking in dit verband betreft de locatie van het goede leven. In de gemeente, de ongeordende samenleving van Jezus begint het (vers 8-11): het allerbelangrijkste is dat je van elkaar houdt. Elkaar ontvangen (gastvrij). Je gaven inzetten. Expliciet zegt Petrus wat en hoe. Gemeente: wat een kleffe boel, nietwaar? Een op zichzelf gericht clubje. En dat terwijl het, zeker toen, om maar een heel klein groepje ging. Er is een wereld te winnen!

Het valt me op dat wij hier nog wel eens moeite mee kunnen hebben. Zo van: waarom doen we zoveel naar binnen en minder naar buiten? Op de huwelijksgespreksgroep bespreken we bijvoorbeeld het huwelijksformulier. Daar staat in dat je als getrouwden tot een zegen bent voor de gemeente allereerst, dan ook voor ieder die God op je weg plaats. Die tekst komt uit de brief van Galaten, ook al weer van zo’n kleffe apostel, Paulus.

Hoe zit dit nu? Allereerst: bij Petrus is het geen onderscheid (en nergens in de Bijbel is dat zo) – net zoals het bij ons in de praktijk geen onderscheid is. Je bent góed, wie je bent, waar je bent. In/om de Heer.
Toch beginnen de aanwijzingen altíjd bij de gemeente. Dít is de maatschappij die God begonnen is om te laten zien dat alleen Hij het verschil maakt. Hier ontvang je het evangelie, en de heilige tekens van Gods verbondenheid (sacrament) met ons. Als je elkaar echt liefhebt, elkaar echt dient en vergeeft, dan geeft de Geest daaraan/in zoveel energie dat je overvloeit, overhoudt en uitdeelt. Dat is hoe God werkt.
Kijk naar Jezus. Zijn weg werd zo smal dat hij irrelevant leek voor echt íeder mens. Wíe heeft er nou wat aan een naakte, lijdende, afgeranselde mens? Bespottelijk. Maar juist in hem heeft al Gods recht en liefde zich geconcentreerd. Golgota bloeit open, tot geluk en redding van álle mensen. Precies zo werkt het in een totaal op Jezus’ geconcentreerde gemeente.

Gemeente: waarom zouden wíj moeite hebben met de centrale plek van de gemeente? Wij hebben dit juist toch ervaren in de afgelopen tijd? Waar komt onze groei vandaan? Toch nergens anders vandaan dan dat we in de gemeente en voor God hebben laten zien wie we zijn, hoe het is; ook als dat ingrijpend is, als het verkeerd ging? Zo heeft de Heer toch laten voelen aan ons allemaal dat hij alleen het is? Als we verder willen; dan ook in dat spoor. Dan moet, zoals iemand het prachtig op de FB van onze gemeente zei, iedereen uit de kast komen. Je hebben en houden aan hem voorleggen en het in alles van hem verwachten. Daaraan verbindt de Heer zijn zegen. Zo werkt hij. Niet anders.

2 De rechter maakt een eind aan deze wereld!
Kort nog een ander punt. Dit hoofdstuk is vooral zo heftig omdat Petrus zegt: het einde komt (7). De rechter die ieder en alles oordeelt, staat voor de deur (5). Dat maakt dat er écht geen tijd is voor lanterfanten en dat het goede geleefd moet worden.

Meer bijzonder wordt het als je nog beter gaat luisteren. Petrus zegt: het oordeel ís al begonnen! Het oordeel van Jezus begint…in de gemeente (17). Hier. Bij ons. Hier begint Jezus terug te komen, in óns midden.

We moeten deze tekst dus niet allereerst lezen in de historie: vroege christenen verwachtten een spoedige wederkomst. Maar als een diepe geloofsuiting: de echtheid van ons geloof wordt op de proef gesteld. Denk aan Ananias en Safira; zij stonden onder het oordeel van de Heer (Handelingen 5). Jezus en zijn oordeel beginnen als het ware in de gemeente vaste grond onder voeten te krijgen, alsof hij hier al terugkomt. In twijfel, vragen, uithoudingsvermogen, echtheid, meeleven, inzet van je gaven, of je ja ja is, bij tegenslag, het goede blijven doen. Zo oordeelt Jezus ons. Hier en nu. In de gemeente. Zo kijken vraagt veel geloof. Duw hem niet weg maar ontvang juist langs deze weg eeuwig leven.

Preek in serie over 1 Petrus

• Op een lijn met Christus (1 Petrus 1)
• Verhuur jezelf als slaaf (1 Petrus 2); o.a. over de verhouding tot de overheid.
• Volk om een vreemd verhaal (1 Petrus 2:24). Goede Vrijdag in de 1 Petrus-brief.
• Opgewekt door de Geest (1 Petrus 3:18). Pasen.
• De paradox van Hemelvaart (1 Petrus 3:22 en 5:8). Hemelvaart.
• Leef het goede leven in Jezus (1 Petrus 4).
• Jezus volgen in lijden en leiden (1 Petrus 5).
• Richt je op Gods dag (2 Petrus 3). Oudjaarsdag.
• …. wat in de loop van de tijd op m’n blog staat n.a.v. de Petrus-brieven.

voorbeeldliturgie

Welkom
Votum
Groet
Ps.100: 1a, 2v, 3m en 4a
GK 176b (10 woorden)
gebed
Kids en mini’s. Zingen: Stil mijn ziel wees stil, vers 1 en refrein
1 Petrus 4 (graag NBV; niet BGT)
Ps.34: 5 (doe goede) en 8
Verkondiging Leef het goede leven in Jezus
1 Het slechte exit; het goede werkt.
– gewapend leven;
– Jezus vernieuwt;
– de gemeente centraal
2 De rechter maakt een eind aan deze wereld.
LB 106: 1 t/m 4
Afkondigingen kerkenraad
Gemeentegebed: LB 95:1 vooraf en vers 3 na het ‘amen’
Collecte
GK 70: 1 t/m 3
Zegen
Verdere ontmoeting