Preek in het kader van ons jaarthema ‘relaties’. Dit keer over de trouwrelatie, ofwel het huwelijk. Voorbeeldliturgie en verwijzing naar andere preken uit de jaarserie vind je onderaan.

Gemeente van de gekruisigde Jezus

1         De getrouwde single.
Vandaag weer een dienst in het jaarthema relaties. Over singles. Wel, dat is zo, een wat bijzondere categorie onder de singles:

de getrouwde single.

Flauwe grap? Ik haal ‘m uit de Bijbel. Als God de mens maakt, staat er aan de ene kant: God maakte de mens als man en vrouw (1:26). Maar dan komt er nog een andere kant van het scheppingsverhaal, onze wordingsgeschiedenis.

God maakt alle dingen. Alles is, vanuit Gods sabbat/rust (2:2,3) gereed voor leven, gebruik, groei; richting de volmaaktheid (2:1-6).

Er staat dan: ‘Er waren nog geen mensen die op het land konden werken. Toen maakte God, de Heer, de mens. Hij maakte hem van aarde. Hij blies adem in zijn neus, en toen ging de mens leven’ (2: 6, 7).
Die mens, die Adam, krijgt de opdracht om aan de slag te gaan; op de tuin, de hof van Eden te passen en ervoor te zorgen (2:15).

Zo, mens(en). De geschiedenis kan beginnen! Ontbreekt er nog wat? Nee.

Ja, voor ons gevoel kan het zo natuurlijk helemaal niet; alleen zo’n man en die man zo prominent vooraan, als eerste. Maar waar dat hoort bij de Bijbelse tijd/cultuur is vooral te zeggen dat we scherper moeten lezen: mens.

Dus nog een keer: ontbreekt er wat aan? Nee. Ja, het moet allemaal nog groeien en verder ontwikkelen naar de volmaaktheid van Gods rijk. Maar de mens kan dit doen. De mens kan het werk en de positie die God de mens geeft, aan.

De eerste mens is een single. En zo is het blijkbaar goed. Afgelopen seizoen hebben we bij de jaarthemadiensten steeds Genesis 2 gelezen. Maar dan altijd vanaf vers 18: daarna dacht God, de Heer: Het is niet goed dat de mens alleen is. Ik zal iemand maken die bij hem past. Ja, en dan komen we in de ons zo bekende categorie van de relatie.

Maar eigenlijk moeten we eerst zeggen: het hele seizoen zijn we op het verkeerde been gezet 😄. Sterker nog: wat zijn we eigenlijk aan het doen als we het steeds over relatie, seks, hetero’s of homo’s, getrouwd, gescheiden of single (de ‘echte’; zonder trouw-relatie) hebben? Als ik jullie was zou ik daarover eens een brief aan je kerkenraad sturen. Want een mens, zegt de Bijbel, is gemaakt en geroepen om het werk van God te doen in zijn geschapen wereld. Een mens is gemaakt om geluk te vinden in God. En dat kan. Niet vanuit jezelf maar vanuit Gods sabbat/rust (Genesis 2:2 en 3) kan dat. Door Gods rust kun jij dat. Kan ik dat. En zo komt het goed.

En, o ja – bijna vergeten: toen gaf God de mens een vrouw. En die twee werden ‘helemaal één’ (2:24, BGT).

Hoor je!
Ze werden ‘samen helemaal één’…

Nog steeds één mens!

Niet twee. Op een andere manier (vrouw komt erbij) blijft God bij hetzelfde plan van die ene mens.

Dat is de trouwrelatie tussen man en vrouw. Het staat in het kader van het ene, hele werk van God om zijn schepping tot voltooiing te brengen.

Je hoort deze zienswijze – ik ga de lijn even met een korte bocht doortrekken – terug als Jezus, onze Heer en verlosser, op aarde komt. Hij zegt: nu ik er ben, is de tijd van trouw-relatie voorbij (Matteüs 22). Volg mij – neem je kruis op je; dan word je gelukkig. De tijd van het koninkrijk is gekomen waarin mensen niet meer trouwen.
God stuurde geen verlosser die – à la Goedele Liekens – relatietherapie gaf, of leerde wat goede seks is, gezinsplanning of hoe je een conflict uitvecht. God gaf een verlosser die iets veel groters doet: die dé relatie, namelijk tussen God en mensen, weer herstelt. Mensen weer ‘helemaal één’ maakt met God. Ja; en dat is goed voor alle menselijke relaties. Maar wel in díe volgorde.

Zo komt het ook – ik trek de lijn nig even verder door – terug in het Nieuwe Testament bij de aanwijzingen voor getrouwde singles:
– vrouw doe in Jezus’ naam dit en dat richting je man (o.a. Efeze 5, 1 Petrus 3);
– man, doe in Jezus’ naam zus en zo richting je vrouw (idem).

Als de vrouw en de man ieder voor zich volgeling van Jezus zijn, worden man en vrouw ‘helemaal één’ (Genesis 2:23). En zijn ze tot zegen voor hun gezin, de gemeente en de samenleving.

Goed, o.k.: je hebt gelijk. Ik zet het even wat sterk neer. Toch is dat niet voor niets. Er is namelijk een gevaar dat de trouwrelatie in onze tijd bedreigt en onder druk zet. Dat is allerlei gedachten die wij in onze tijd over/rondom relaties hebben. Dat is dit – en ik ga het even scherp neerzetten (spreek er vooral in kring over door):

– Natuurlijk ga je een (trouw-)relatie aan (denken ook veel christenen). Je groeit op, volgt school/opleiding, krijgt werk en relatie enzovoort, enzovoort. Natuurlijk.
– Of we hobbelen mee met de tijdgeest die de trouw-relatie lang heeft omgeven of dat nog steeds doet: je relatie is bedoeld om jezelf te verwerkelijken en gelukkig te worden. Wil dat met de een niet, dan met een ander. God wil toch niet dat ik ongelukkig word?
– Kinderen, als je die kunt krijgen, zijn een soort van bonus op een prachtige of goedlopende relatie (om dat laatste gaat het je, eigenlijk).
– Of een échte relatie wil je aangaan als je het hoogtepunt van je werk/carrière wel hebt bereikt en je wat meer in de relax-stand kunt gaan leven.

Al deze ideeën – en, laat dat duidelijk zijn: er zit altijd iets waars in – hebben weinig maar vooral niks met de trouw-relatie te maken zoals God die heeft bedacht. De Schepper laat juist in die dubbele beweging (eerst de mens alleen; dan pas een tegenover) voelen hoe bijzonder de trouw-relatie is. Wat zíjn doel daarmee is, zoals de heilige apostel daar later over spreekt als een mysterie (Efeze 5). Het geheim heet in het Oude Testament vaak de (verbonds)relatie tussen God en zijn volk. In het Nieuwe Testament: de afspiegeling van Gods trouw in de relatie tussen Jezus en de gemeente.

Gemeente: dit geheim moet terug onder christenen, in de kerk.

Waar we aan de ene kant steeds hebben gezegd dat we niet mopperen op de tijd(geest) waarin we leven, is het nu ook tijd om te gaan zeggen: met Gods hulp nu wel een stap verder. We leven in deze tijd. Prima. Niets daarvan is ons vreemd. En mopperen daarop gaan we al helemaal niet doen. En we gaan elkaar ook niet scheef aankijken als we struikelen.
Maar we zeggen nu ook: naar Jezus ermee; getrouwde singles, single-singles, gescheiden broers en zussen in de Heer, hetero’s, homo’s, jongeren, studenten. Naar de Heer! Híj is je leven, je geluk.

Alleen dan kunnen we, met Gods hulp, werken aan goede huwelijken,  relatieproblematiek en echtscheiding eerlijk onder ogen zien en/of, waar dat nodig is, ons daarin verbeteren.

Dat is het eerste (punt): we hebben het nodig een stap terug te zetten. Te kijken naar de Schepperhand van God en het verlossingsperspectief van Jezus.

2         Evenwichtkunst.
Dan gaan we luisteren naar 1 Petrus 3. Je begrijpt wel: dat stuk koos ik uit met het oog op de ladiesnight van a.s. vrijdag 😁. Over haardracht, kleding enzo….

Nee, serieus: we waren in de veertigdagentijd uit deze brief aan het lezen en daarom koos ik dit een keer, in plaats van (regelmatig) Efeze 5.

Kun je je voorstellen, mannen en vrouwen, dat dit bericht voor onze broers en zussen toen als bevrijdend evangelie werd voorgehouden en klonk? Ik denk dat wij zomaar snel struikelen over of nogal afstand voelen tot het een en ander.

Toch is het evangelie. En dat zie je door eerst, net als bij het vorige punt, een stap terug te doen. Niet gelijk je te verslikken in de tekst(omgeving). Het eerste dat opvalt is…: de vrouwen krijgen nogal wat aanwijzingen, haast tot in detail; de mannen een zinnetje – en dan punt. Waarom?

Blijkbaar moeten de vrouwen allereerst worden aangesproken. Dat heeft een heel duidelijke reden. Handelingen vertelt het ons al een paar keer: vrouwen komen tot geloof. Vooral vrouwen.

(waarom vooral vrouwen? Voelen vrouwen eerder de essentie aan van het leven en de redding/redder daarvan? Of voelen vrouwen aan dat er voor hen wat te halen valt omdat het evangelie niet discrimineert (Galaten 3:28) – en Jezus zo ook met vrouwen omging? Het zal wel ergens in het midden liggen.)

En dan kom je thuis en dan hangt je man een ander geloof aan. En hij – zo was die tijd – heeft het voor het zeggen. Ook als het om religie gaat. Wat dan? Wat moet die vrouw dan die de Heer in haar hart heeft gesloten, zondag naar de kerk wil maar thuis een ander geluid hoort en daarin mee zal moeten doen? En: wat doet die man als die erachter komt dat je in Jezus gelooft? Dan heeft hij een ‘opstandige’ vrouw. Een die zich losmaakt van de heersende tradities, wetten en familiegewoonten. Dat kan hij niet zomaar ‘tolereren’. Een buitengewoon precaire situatie voor die vrouwen.

Dan zegt de heilige Petrus: schik jezelf. Gehoorzaam. Wij zeggen dan gelijk: aha, man-vrouwverhouding. Ja; dat is óns, westers, dilemma van gelijkheid boven alles. We hebben bij Petrus (zie preken elders) steeds ontdekt: in alle situaties staat/kan staan het evangelie onder druk. Zo ook bij de vrouw die tot geloof komt. Petrus zegt: blijf waar je bent, blijf trouw in de verhouding waar je leeft, gehoorzaam je man, verander de omstandigheden niet. Doe het goede. Dat is wat God wil, in de relatie met je man.

De aanwijzingen van Petrus hebben maar een doel: de man voor de levenskampioen, Jezus, winnen (3:1). Zonder woorden (op z’n 010s). Door het goede te doen (we hebben steeds in Petrus gezien: dat is de rode draad; doe het goede). Dan gaat die man kijken – duurt meestal even bij mannen – en bedenkt ‘ie:

‘wat is er toch met mijn vrouw? Ze is de laatste tijd vriendelijker, minder rap-in-de-bek als ik eens iets doe wat niet goed is. Laatst gaf ze me een heel wijs advies in een lastige situatie. Het lijkt wel alsof ze meer van me houdt. Ik zal eens een tafeltje bij de plaatselijke shoarma-tent (mannen moeten kunnen blijven leren) reserveren en haar eens vragen wat haar bezielt.’

En reken maar de heilige Geest (en de duivel!) alle belang heeft bij dat gesprek. Maar dat begint bij de goede, ‘geschikte’/‘gehoorzame’ houding van de vrouw.

Dus, ladies: de spannende vraag voor jullie is: kan je man aan jou zien wie/wat jou bezielt? En misschien net zo goed wat algemener voor álle zussen in onze gemeente. Waarin schuilt je/jullie aantrekkingskracht? Die vraag moet jij, vrouw, niet allereerst beantwoorden, maar je man. Of algemener: de mannen in de gemeente. Waar ligt de power van onze zussen in het geloof? Petrus legt de lat best hoog. Maar het is de vraag naar Jezus. Naar evangelie in je leven.

Voor de man is het ook zo. Petrus doet een appel op de mannen omdat zij in het voordeel zijn. Daar zit een fysieke component (kracht) in, maar denk ook aan die tijd waarin de mannen gezag hadden over hun vrouw – gelijkheid van onze cultuur was toen niet aan de orde. Er staat: leef verstanding met haar. Daar zit het woord ‘kennen’ (kennis) in. Een woord dat de Bijbel ook gebruikt voor de seksuele omgang tussen man en vrouw. Dat betekent: dat je haar echt en helemaal kent. Door en door. In alles. Je niet laat afschrikken maar steeds weer wilt investeren om te ontdekken wat haar werkelijk bezighoudt.

Wat Petrus zegt tegen de mannen gaat ook heel ver. Denk jij dat je in het voordeel bent, man? Dat jij de sterkste bent? Als jij je vrouw niet goed behandelt, zal God jou laten voelen wie er werkelijk macht en kracht heeft. Hij zal niet meer naar jouw gebed luisteren (3:7). Hoor je? Er is maar een Heer, mannen. Dat ben jij niet. Dat is Jezus. Heb in/om hem je vrouw lief en zorg dat zij tot haar recht komt en bloeit. Ook hier gaat het erom dat Jezus wint.

Andersom moet het in die tijd dus ook hebben gevoeld. Dat niet-in-Jezus-gelovige-vrouwen zich achter hun oren gingen krabben. Dat ze dachten:

‘Hé; mijn man is veel attenter de laatste tijd. En als we ruzie hebben, slaat hij me niet meer. En vroeger had hij seks zo’n beetje iedereen met wie hij maar naar bed kon, maar nu kijkt hij anders naar mij en is mij trouw. Wat is er aan de hand? Kan ik hem echt vertrouwen? Laat ik eens een ticket bestellen bij de huishoudbeurs (ook vrouwen moeten kunnen blijven leren) om eens een goede avond met elkaar te hebben.’

Dus mannen: ben je betrouwbaar? Leer jij/wil je leren om naar je vrouw te kijken zoals zij is? Wat algemener: waarin ligt nu de kracht van de mannen in deze gemeente? Die vraag, net als hierboven, moet niet allereerst door de man(nen) beantwoord worden. Jouw vrouw heeft het dan voor het zeggen. Onze zussen in geloof zijn dan aan het woord. En opnieuw: het gaat erom dat het evangelie van de Heer Jezus leeft in de man(nen). Complimentjes zijn leuk, natuurlijk, en kritiek (een beetje) welkom: maar het gaat om ‘de zaak’. Leeft die bij mij, ons?

Kortom: het is een zaak van evenwicht tussen man en vrouw. De trouwrelatie is een soort evenwichtskunst. De Bijbel zegt: door de zonde is het touw hier en daar buitengewoon dun geworden. Het vereist echt erg veel kunst; geloof in de eindeloos trouwe en fantastische single-Heer Jezus.

Ik wil afsluiten met een voorbeeld. En dat is een heel heftig voorbeeld. Maar daar komt wel alles in samen. Jullie…………………zijn nog niet zo lang geleden getrouwd. Je hebt beloofd: ik blijf jou trouw tot de dood ons scheidt of Jezus terugkomt. En nu………………………………………………………………….(privé).
Je zegt nu: eigenlijk weet je niet eens wat je op je trouwdag uitspreekt/belooft. Maar jullie doen het wel; je komt je belofte na! Zie je Gods genade? Die straalt ervan af! En juist in jullie (situatie) wordt haarscherp duidelijk wat de trouwrelatie is. Je proeft Gods eindeloze trouw. Zo ver gaat dat dus. Jullie zijn een voorbeeld voor alle stellen die gaan trouwen.

Ik weet wel: deze situatie wensen wij niemand toe. Maar tegelijk: in zoveel kleine en grote conflicten, langs-elkaar-heen-leven, je eigen-plan-voorop-zetten komt de vraag terug waar jullie zo pijnlijk scherp worden voorgezet: ben je trouw? Blijf je elkaar vasthouden? Ben je betrouwbaar? Wie/wat bezielt je en maakt je aantrekkelijk?

En dan, gemeente, zijn we echt weer terug bij het begin van de preek: dit is een vraag voor ieder mens. Wie ben je? We zijn single; maar God is onze Schepper en in Jezus onze verlosser – dus staat niemand er alleen voor. De een heeft een trouwrelatie, de ander niet. En we hebben elkaar, het lichaam van de Heer.

We zijn dus een mooi eind op weg.
Dankzij de Heer.

—–

Zie hier voor een andere preek over het huwelijk, n.a.v. Efeze 5.

Deze preek staat in het kader van het jaarthema relaties. Iedere maand kwam in een preek een onderwerp aan de orde. Op deze manier:

• Wat is het geheim van jouw leven (7 september 2014). Start van het jaarthema.
• Youp van het Hek en Genesis 1 & 2. Relaties in een selfie-tijdperk (3 oktober 2014).
• Hoe gaan christenen een relatie aan (9 november 2014). Over het trouwklimaat in NL en wat dat voor christenen betekent en over de vraag naar een relatie met iemand die niet gelooft;
• Seks en/in een relatie van trouw (14 december 2014). Over de intieme seksuele relatie;
• Seksualiteit als kado van God (18 januari 2015);
• God hecht zich aan ons. Seksualiteit als ingewikkeld kado (15 februari 2015);
• De getrouwde single. Over de trouwrelatie, het huwelijk (17 april 2015);
• Iemand die bij je past. Homoseksualiteit in/en de kerk (22 maart 2015);
• Terug naar de Heer die ons helemaal één maakt. Over echtscheiding (17 mei 2015);
• Wie is je tegenover? Single in de kerk (19 juni 2015).

Lopende het jaar zijn er gespreksgroepen voor stellen die gaan trouwen en voor stellen die al wat langer (7+ jaar) getrouwd zijn.

Een achtergrondartikel bij dit jaarthema is Relatievorming anno nu. Pleidooi voor een christelijke, holistische visie (november 2014). Andere preken e/o artikel zijn te vinden op mijn blog, onder de categorie relatie.

voorbeeldliturgie

Voor de dienst speelt True Colors: Sela – Breng ons samen

Votum en vredegroet
Zingen: Sela – Breng ons samen
Schuldbelijdenis: GK 156: 1, 2 en 3
(stil) gebed
Zingen: Taizé – Blijf met uw genade bij ons
Genadeverkondiging
Gebed om opening van het woord
Kinderen naar de kidclub
Zingen: E&R 349 – U die mij geschapen hebt
Schriftlezing: Genesis 2:1-7 en 15-25 en 1 Petrus 3: 1-7 (BGT).
Verkondiging het geheim van de trouwrelatie
1 de getrouwde single
2 evenwichtskunst
True Colors speelt: Huub Oosterhuis – Ken je mij?
Zingen: Opwekking 343 – More love, more power
Nieuw leven: Kolossenzen 3
Ps.146: 3 en 4
Afkondigingen kerkenraad,
Dankgebed en voorbeden:
vooraf gegaan door E&R 436 Onze Vader
Collecte: True Colors speelt Sons of Korah 147b: The Lord’s Delight
Zingen: GK 141: 1, 2 en 3 – Dankt, dankt nu allen God
Zegen
Verdere ontmoeting