Vandaag is het Goede Vrijdag. Het is goed gekomen tussen God en ons. Dankzij Jezus.[i]
In de Stille Week zijn we elke avond samengekomen. Geluisterd naar het getuigenis van diakenen, jongeren, een kring en gisteren op Staartlicht om daarna, voor wie dat wilde, naar The Passion te gaan. En morgen is het helemaal stil. Stille Zaterdag.
Goede Vrijdag.
Vandaag is het trending dat christenen denken vanuit Pasen. Vanuit de opstanding van Jezus. Die trend past bij de maatschappij waarin we leven. Want onze samenleving is postchristelijk en postkerkelijk. Pasen zegt dat Jezus zich niet uit het veld laat slaan. Hij staat op uit de dood. In die zin; já: denk en leef vanuit Pasen. God is trouw en houdt ons vast. Hij zal, ook in Nederland, altijd volgelingen hebben. Juist in de samenkomsten van de Stille Week hebben we dat samen ervaren in de diverse bijdragen uit de gemeente.
Toch is het minstens even belangrijk om Pasen niet los te zien van Goede Vrijdag.[ii] Als Jezus zegt dat God de wereld zo lief heeft dat Hij zijn eigen zoon heeft gegeven, spreekt hij over Golgota (Johannes 3:16 en 14).[iii] Jezus is een gehangene. Bij de jaarlijkse opvoering van The Passion wordt wel eens verteld wat de kruisdood inhoudt. Het is een vernederende dood. En een pijnlijke. Langzaam maar zeker verdwijnt je levensadem.
Jezus werkt door.
Juist dan valt het op hoeveel Jezus spreekt. Alle woorden zijn als parels. Wie beter luistert naar Jezus’ woorden, ontdekt daarin continuïteit. Bij de voetwassing waste Jezus zijn leerlingen (Johannes 13).[iv] Hun voeten en hun harten. Zo verbond hij hen aan zichzelf en aan elkaar. Vlak voor zijn sterven doet Jezus dat opnieuw.
Kijk en luister goed naar Jezus. Hij sterft niet in de zin dat hij, helaas, het loodje legt. Vanaf het kruis blijft Jezus doorwerken (cf. Johannes 5:17). Jezus’ stervenswoord brengt mensen samen. Maria en Johannes. Ze zijn geen bloedverwanten. Toch gaan zij vanaf dat moment wel als moeder en zoon door het leven (Johannes 19:27). Bijzonder. Zeker in een tijd en cultuur waarin familieverbanden er meer toen doen dan bij ons. Ze zijn aan elkaar verbonden op een nieuwe manier. Door het woord van de stervende Jezus.
Onze katholieke broers en zussen hebben oog voor de bijzondere plek van Maria. Maria staat symbool voor de kerk. Voor de gelovige houding van de kerk ten opzichte van Jezus. In onze postkerkelijke samenleving is het van belangrijk om naar Maria te kijken. Om ons als het ware te heroriënteren. De kerk is niet ons ding. En gelovigen zijn niet van zichzelf (Romeinen 14:7 en 8).[v] Jézus brengt verbinding tot stand. Hij leert je om samen te leven op een nieuwe manier. Niet allereerst door bloedbanden, gelijke standpunten of gedeelde interesses. Maar samenleven door het wonder van Jezus die zich voor ons geeft. Het wonder van doop en avondmaal.
Jezus belichaamt Gods trouw.
Golgota laat je daarom nóg een stap verder terugdoen. Je krijgt oog voor continuïteit. Niet alleen in het spreken en handelen van Jezus. Maar zelfs voor continuïteit door de loop van heel de geschiedenis heen. Golgota laat Gods onvoorstelbare trouw zien. Denk aan die dag die eeuwen voorafgaat aan Golgota. Ik bedoel Gods reactie op de zonde van de allereerste mensen, Adam en Eva. De Bijbel vertelt hoe het eerste mensenpaar van elkaar vervreemde op het moment dat ze God loslieten (Genesis 3). Ze maakten elkaar verwijten. Ze staan met de rug naar elkaar toe. Maar God zoekt hen op. Zijn belofte verbindt Adam en Eva. Ondersteund door die belofte trekken Adam en Eva samen Gods wereld in.[vi]
De Bijbel vertelt hoe dit verhaal verder gaat. Het evangelie laat zien dat en hoe God trouw is aan zijn eens aan mensen gegeven belofte. Zo kijken we vandaag naar Jezus. Hij belichaamt Gods trouw (2 Korintiërs 1:19).[vii] Hij wast zijn discipelen en brengt hen samen (Johannes 13). Stervend schept Jezus nieuwe verbondenheid tussen zijn moeder en zijn volgeling. Continue werkt Gods zoon door. Golgota is daarvan het ultieme (‘uiterste’ Johannes 13:1) bewijs. Golgota is, tot op het fysieke, Gods adembenemende trouw.
Kijk op naar Jezus. We vieren Goede Vrijdag.
Wie durft zich nog zorgen te maken over de kerk? Wie maakt zich nog zorgen over zichzelf? God laat het werk van zijn handen niet los maar is daar trouw aan tot in eeuwigheid.
[i] Zie Waarom spreken we van Goede Vrijdag? Jezus gekruisigd. Preek Goede Vrijdag 2019.
[ii] Zie een themadienst over de opstanding (Zondag 17 Catechismus).
[iii] Bij Johannes is de kruisdood al verhoging. Zie Jezus tot op het kruis verhoogd (preek Goede Vrijdag 2014).
[iv] Zie Je bent niet alleen. Preek 1 Johannes 1:3.
[v] Je leeft en sterft niet voor jezelf. Preek Romeinen 14.
[vi] Zie Heeft de kerk toekomst? Preek Zondag 21 Catechismus.
[vii] Zie Volharding der heiligen. Inleiding over het laatste hoofdstuk van de Dordtse Leerregels.