Deze week begint het nieuwe kerkelijke seizoen. Onder het onderwijs aan de jongeren, catechisaties, starten. De eerste avonden gaan over de vraag: wie is God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest? Psalm 145 en Lucas 1 zetten je op het spoor in deze vraag.

Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

1         God leren kennen.
Je juicht als je favoriete club scoort. Je bent blij als je een mooi feest hebt. Je voelt je gelukkig als er fijne mensen om je heen zijn.

In Psalm 145 spreekt iemand die gelukkig is. Ontzettend blij. Iemand die constant juicht. Psalm 145 is een feestelijk loflied. De dichter zegt dat hij God wil roemen. Prijzen. Loven. Elke dag. ‘Hem komt alle lof toe’. ‘Ik wil van uw grootheid getuigen’. En zo gaat het maar door. Een buitengewoon uitbundig feestlied. Psalm 145 doet denken aan de liturgie van de tempel (1 Kronieken 16). Psalm 145 zet de toon voor het slotakkoord van de Psalmen; Psalm 146 – 150. Halleluja – zo beginnen al die liederen (Hallel-Psalmen).[i] Psalm 145 is de uitnodiging om mee te doen in de lofzang op God. ‘Iedere generatie’. Vandaag doen wij mee.

Start catechisatie.
Ik kies voor Psalm 145 om twee redenen. Allereerst omdat het goed is om van tijd tot tijd bij de Psalmen stil te staan.[ii] De Psalmen zijn de belangrijkste liederen in de kerk. Alle gezangen, opwekkingsliederen, liederen van Sela enzovoort zijn op de Psalmen gebaseerd. Ik heb nog een reden om voor Psalm 145 te kiezen. Aanstaande dinsdag beginnen de catechisaties weer (groep 1 na de herfstvakantie). … gaat straks wat vertellen over het jeugdwerk en de opzet van de catechisaties. De eerste avonden gaan over de vraag wie God is. Wie is God de Vader, de Zoon en de Geest? We starten met die vraag.

God is ondoorgrondelijk en eeuwig.
Luister naar Psalm 145. Wie is God? Het feestlied zegt dit van God:

‘Groot is de HEER, Hem komt alle lof toe,
zijn grootheid is niet te doorgronden….
Uw koningschap omspant de eeuwen,
uw heerschappij omvat alle geslachten.’

Hoor je? Het eerste is: God is onvoorstelbaar groot. Hij is koning voor altijd – alle tijden en eeuwen. God is God. God is niet beperkt. Door niets of niemand. Ondoorgrondelijk en eeuwig is God (Jesaja 40). Besef dat. Plaats God in geen enkel hokje. Wie is God? Misschien heb je in de vakantie iets moois gezien. Imposante bergen. Schitterende natuur. Eindeloze verten. Poollicht. En ongetwijfeld heb je recent beelden gezien van de James Webb-telescoop. Haarscherpe foto’s van sterrenstelsels, eindeloos ver weg in ons heelal.

Als je die dingen ziet, bedenk dan: in Gods zoon, Jezus onze Heer, is God Schepper van heel de kosmos (Kolossenzen 2, HC 9).[iii] De Geest maakt heel die schepping nieuw (Psalm 104). Dan ga je met Psalm 145 God loven. Eindeloos groot is God. Ondoorgrondelijk groot. Eeuwig is zijn koningschap.

God maakt zich bekend.
Als God dan zo is, kun je dan met Hem omgaan? Kun je Hem kennen? Wie is God de Vader, de Zoon en de Geest? Luister opnieuw naar Psalm 145:

‘Genadig en liefdevol is de HEER,
Hij blijft geduldig en groot is zijn trouw.
Goed is de HEER voor alles en allen,
Hij ontfermt zich over heel zijn schepping.’

Hoor je? Hier spreekt iemand die die ondoorgrondelijke, eeuwige God kent! Die van Hem houdt. David heeft het niet over ‘een hogere Macht’ of ‘iets – daarboven’. David heeft gemerkt dat die geweldige God genadig is. Liefdevol. Eindeloos trouw. Voor allen. Heel zijn schepping. Voor jou en mij.

Ken jij God zo? Zou je Hem zo willen leren kennen? Daarover gaat het als catechisatie start. Wat bijzonder en groots is het om bezig te zijn met die belangrijke vraag: wie is God? God kennen gaat niet van het ene op het andere moment. Ik hoor soms, bijvoorbeeld, van ouderen in onze gemeente dat zij nog steeds groeien in hun geloof en het leren kennen van de Heer. Of je kunt jaren in de kerk zitten, alle ‘regels’ kennen – maar wie God is…?

God leren kennen: (levenslang) proces.
God leren kennen is een proces. Dat begint hier. Vandaag. Dinsdag. Voor gewone mensen als jij en ik. En God leren kennen houdt niet op als jij sterft of als Jezus terugkomt. Dat gaat verder in de eeuwigheid van de Heer.

Als je goed naar de Psalmen luistert zie je dat God kennen een proces is. De Psalmen beginnen namelijk met een koning; David (Psalm 2).[iv] Wat wilde Gods volk Israël graag een koning. Om erbij te horen. Net zo te zijn als de andere volken om hen heen. Een koning met uitstraling. Macht. Rijkdom. Welvaart. Geluk. En God gaf een koning. Maar het ging niet goed. Ook in Davids eigen leven niet. Ergens in de Psalmen zit een knik. De Psalmen hebben het niet langer over de fantastische koning David of Salomo (Psalm 72). De Psalmen gaan bidden of God zelf wil terugkeren naar zijn volk (Psalm 90).[v] God de HEER is koning – jubelt Psalm 93.[vi] Als God het voor het zeggen heeft, komt het goed. Dat God koning is, is de kern van Psalm 145. Gods eindeloze koningschap (vers 13) is reden tot dit feestlied en wordt daarom tot in detail bezongen. God is koning. Zo komt het goed. Want God is goed, liefdevol, trouw en recht. Het komt goed met Gods volk. En/maar dan ook met alle volken. En met heel de schepping. Met jou en mij.

We zingen Psalm 145:3

2         Het geheim van God.
We lazen niet alleen Psalm 145 maar ook een stukje uit Lucas 1. Misschien dacht je dat ik alvast zin had in Kerst. Beetje vreemd, toch, om nu te lezen van de engel Gabriël die Maria vertelt dat zij de moeder van Gods zoon wordt?

Heb je gehoord wat dit stukje met Psalm 145 te maken heeft? Dit: Psalm 145 erkent en belijdt Gods grootheid en goedheid en zijn eeuwige koningschap. Dat Gods rijk zich over alle tijden en culturen uitstrekt. Maar hoe dan? Want zo geweldig gaat het niet met Gods volk. En daarmee staat Gods naam op het spel en dreigt de prachtige Psalm 145 zijn betekenis te verliezen.

De machtige Koning wordt mens.
Eeuwen nadat Psalm 145 voor het eerst werd gezongen zegt Gabriël dit over het kind dat Maria zal krijgen:

‘Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd…. Tot in eeuwigheid zal Hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen’

Zie je? Jezus is koning. Als Jezus optreedt, spreekt hij steeds over het Koninkrijk der hemelen.[vii] Dat deed de mensen denken aan bijvoorbeeld Psalm 145. Het rijk waarvan God koning is. Waar gebeurt wat God wil. Waar het goed leven is.

De engel zegt tegen Maria – en Jezus laat het in zijn leven zien: die geweldige koning van de Psalmen (en profeten); dat is Jezus. Al die dingen die Psalm 145 zegt van God zegt (vers 8&9, 14-18) is en doet Jezus. Hij is genadig, trouw, goed en recht. Jezus steunt mensen die omvallen, geeft de mensen te eten (broodwonder), handelt rechtvaardig en hoort degenen die hem aanroepen (om genezing). Zie je wat de evangeliën zeggen? Die ondoorgrondelijke, eindeloos machtige en goede koning is mens geworden.

Jezus kennen.
Gemeente, jongeren, jeugdleiders: als je bezig gaat met de vraag ‘wie is God’ – begin dan hier. Luister naar het evangelie. In Jezus zie je God (Johannes 14:9) en leer je God kennen. Zoals Psalm 145 enthousiast is over het koningschap van God en laat merken dat deze machtige koning zich toch (persoonlijk) laat kennen, zo is Paulus onder de indruk van de gekruisigde koning. Hij zegt dat het kennen en bekend maken van Jezus het belangrijkste is dat er is.

Psalm 145 jubelt dat God eindeloos groot is. ‘Groot’ zal hij zijn – zegt Gabriël over Jezus (Lucas 1:32). Zo groot is God dat Hij, Schepper van alle dingen, mens werd om voor ons gekruisigd te worden en op te staan. Zo ziet God naar zijn schepping om en verlost Hij van zonde en dood.[viii]

God en jezelf kennen.
Wie is God – Vader, Zoon en Geest? Psalm 145 zegt het ons. Het evangelie leert hoe ontzagwekkend die koning in ons midden terecht is gekomen.

En jij dan; ik en wij? Wat betekent het om God te (leren) kennen? Weet je: als je daarmee bezig gaat, leer je jezelf kennen. In onze maatschappij gaat het veel over wie je bent. Wat je wilt. Dat gebeurt in de kerk ook. Maar dan op een bijzondere manier. Je leert jezelf kennen door de ogen van die hoge HEER die mens als jij is geworden. Die van je houdt. Die je beter kent dan wie ook. Die een plan met je leven heeft. Die zich aan alle generaties laat kennen.

Als je God leert kennen dan ga je, stapje voor stapje, op Hem lijken. Die prachtige dingen die Psalm 145 van God zegt en die je ziet in Jezus; die wil God aan jou geven. Liefde. Vrede. Blijdschap. Eerlijkheid. Genade. Dat die prachtige dingen jou steeds meer vormen. De Bijbel noemt ze: vrucht van de Geest (Galaten 5). Zo woont God in je. Leeft Hij in jou. Maakt Hij jouw tot zijn beeld (E&R 161). Zo groot is God. Hij – die eeuwige Koning die mens is geworden – leeft in jou en mij. Zo deelt God zijn geheim – wie Hij is; Vader, Zoon en Geest – met ons. Leef met deze God. Laten we straks bidden om een gezegend seizoen in zijn naam.

---

[i] Zie preek Psalm 115 over wat een Hallel-Psalm is.
[ii] Zie Guided tour door het Koninkrijk. Preek Psalm 1 over het belang van de Psalmen (begin van prekenserie Psalmen).
[iii] Zie preek zondag 9 Heidelbergse Catechismus en Kolossenzen 2.
[iv] Zie The return of the king. Preek Psalm 2.
[v] Zie preek Psalm 90 (na de ballingschapsliederen 73-89).
[vi] Zie preek Psalm 93.
[vii] Zie Bekeer je want het Koninkrijk der hemelen is nabij. Waar Matteüs, Marcus en Lucas spreken van het Koninkrijk (der hemelen) spreekt Johannes van het eeuwige leven.
[viii] In de geloofsbelijdenis van Nicea hoor je een stukje van Psalm 145 en Lucas 1 terug. De belijdenis zegt als slot dit over Jezus en zijn koningschap: ‘En zijn rijk zal geen einde hebben’.

Voorbeeldliturgie

Welkom en afkondigingen kerkenraad

Votum en groet

Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid
Gemeente: en niet laat varen het werk van zijn handen

Groet (predikant)
Amen (allen)

PvN 84 Wat houd ik van uw huis

Gods leefregels
O, God die mij hebt vrijgekocht E&R I nr. 161 O God, Die mij hebt vrijgekocht – Kerkliedwiki

Gebed

Kindermoment
Lees je Bijbel bid elke dag OTH 539
Kinderen gaan naar de kring

Lezen Psalm 145         U, mijn God en koning, wil ik roemen…
Lezen Lucas 1:26-33   In de zesde maand zond God…
DNP Psalm 145:1 en 2 Psalm 145 (denieuwepsalmberijming.nl)

Verkondiging deel 1
DNP Psalm 145:3 Psalm 145 (denieuwepsalmberijming.nl)
Verkondiging deel 2
DNP Psalm 145:4 en 5 Psalm 145 (denieuwepsalmberijming.nl)

Geloofsbelijdenis Nicea (staande, hardop gezamenlijk uitspreken)

Presentatie: jeugdwerk en catechisatie 2022 – 2023

Dankgebed en voorbede

Collecte

LB 412: 1 en 3 Wij loven U, o God, belijden U als Heer

Zegen
Amen (GK 182^e)

Verdere ontmoeting