‘Word zoals ik’. Dat is nogal een oproep. Paulus smeekt de Galaten om te zijn als hij. Wat bedoelt Paulus? Is hij een influencer avant la lettre? Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst. De preek is te beluisteren via mijn podcast.

Gemeente van de Heer

1         Een opmerkelijke oproep.
Wie is jouw favoriete influencer? Je hebt heel wat te kiezen. Op social media kijk je misschien wel elke dag naar je favoriete YouTuber of op Insta regelmatig naar je lievelingsaccount. In het echte leven bewonder je misschien een vriend(in) of een familielid. Of je hebt veel respect voor een bepaalde docent, voor je chef of je trainer. Ieder van ons heeft wel iemand of meerdere personen tegen wie je opkijkt, iemand die een voorbeeld voor je is.

Paulus kende het woord influencer niet. Ik weet ook niet of hij dat woord voor zichzelf of voor de kerk gebruikt zou hebben. Misschien wel want hij sluit zich in zijn spreken regelmatig aan bij zijn tijd. In Galaten 4 vergelijkt Paulus zich met een moeder die een kind baart (4:19) en van haar kind houdt.[i] Dat is fundamenteler dan beïnvloeden. Hoe dan ook; Paulus zegt:

word zoals ik
(Galaten 4:12).

Paulus wil niet een influencer zijn waarvan je soms foto’s liket of regelmatig filmpjes bekijkt. Paulus wil meer. Paulus wil dat die mensen van de kerken in Galatië worden zoals hij. Dat jij, als je deze brief leest, wordt als hij.

Dat is nogal wat. Zeggen influencers dat vandaag ook: word zoals ik? Natuurlijk laat een influencer iets zien van zichzelf waarin hij/zij goed is, wat mooi of aantrekkelijk is zodat jij dat ook kunt toepassen in je leven. Maar wij zijn vandaag voorzichtig met duidelijk/expliciet zeggen: word als ik. Want voor ons is het belangrijk dat je jezelf kunt zijn. Je geeft jezelf als voorbeeld maar zult ook zeggen dat ieder het op zijn of haar eigen manier kan doen. Anders word je al snel arrogant gevonden – en wie wil dan nog naar je kijken of luisteren?

Arrogant?
Maar bij Paulus geen aarzeling: word als ik. Is Paulus arrogant? Dat kun je hem lastig verwijten. In Galaten 1 spreekt hij bijvoorbeeld over zijn grootste blunder van zijn leven. Hij was een bloedfanatiek vervolger van de gemeente van Jezus.[ii] Achteraf heeft Paulus heel goed ingezien hoe verkeerd dat was. Hij noemt zichzelf daarom een waardeloos mens (1 Korintiërs 15:8, BGT). Waarin Paulus uitblinkt? Jezus is in de wereld gekomen om zondaars te behouden. Onder hen neem ik de eerste plaats in (1 Timoteüs 1:15). Paulus is nummer 1… van alle zondaars. Een mooi voorbeeld dus die Paulus; zo moet het niet.

Waarom zegt Paulus dan toch: word als ik? Paulus zegt er iets bij:

Word zoals ik
want ik ben geworden zoals u.

Bijzonder. Paulus wil zelf niet shinen of erop vooruit gaan als mensen hem volgen en worden als hij. Paulus vraagt dat de kerken in Galatië doen wat hij (al) voor hen gedaan heeft.

2         Jezus zien en volgen.
Achter deze oproep zit een geheim. Het geheim van wie Paulus geworden is door Jezus – toen Jezus hem riep. Die ‘nummer 1 zondaar’ werd de ‘nummer 1 van de apostelen’ (1 Korintiërs 15:10). Zo hard kan het gaan als Jezus roept.

Genade.
Paulus wist vanaf het allereerste begin van zijn roeping heel goed dat het om Gods genade en goedheid in Jezus gaat. Daarvan getuigt hij. Je merkt dat in de heel persoonlijke brief aan de Galaten: Ik leef door het geloof in de zoon van God die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeft overgegeven (Galaten 2:20).[iii]

Word als ik want ik ben geworden als jullie. Hoezo is Paulus geworden zoals de Galaten zijn? Wat Paulus hiermee bedoelt zegt hij in de brief aan de Korintiërs. Paulus is in dienst van Jezus (Galaten 1:1).[iv] Hij wil mensen winnen voor het evangelie. In het Oude Testament ging het zo dat mensen die iets van God wilden weten naar Gods volk en met name Jeruzalem toe moesten. Sinds Pinksteren is dat anders. Paulus trekt erop uit. Naar Joden. Naar Grieken. Romeinen. Mannen en vrouwen, slaven en vrije mensen; allen (Galaten 3:28).[v] Paulus zegt wat hem motiveert en hoe hij werkt, op deze manier:

Vrij als ik ben ten opzichte van iedereen, ben ik de slaaf van iedereen geworden om zoveel mogelijk mensen voor Christus te winnen. Voor de Joden ben ik als een Jood geworden om hen te winnen…. En voor hen die niet onder de wet staan ben ik als iemand geworden die de wet niet heeft, om hen te winnen…. Voor zwakken ben ik zwak geworden om hen te winnen. Ik ben in iedere situatie wel íets geworden, om in elke situatie althans enkelen te winnen
(1 Korintiërs 9:19-22).

De mensen in Galatië waren degenen ‘die de wet niet hadden’. Voor hen is Paulus zo geworden. Hij legde hen geen lasten op (waarvan gebleken is dat Gods eigen volk die uiteindelijk ook niet dragen kon, Handelingen 15:10[vi]). Bij die Galaten werd Paulus net als zij; ‘zonder wet’. Je hoort het in zijn brief als Paulus spreekt met het inclusieve ‘wij’; de nieuwe gemeente in Jezus van Joden en Grieken.[vii] Het gaat om het liefdesgebod dat Jezus geeft en de vrucht van de Geest (Galaten 5). Paulus vierde met deze mensen ‘zonder wet’ de maaltijd van de Heer en hij werd kwaad toen Petrus die tafel verliet omwille van conservatieve gelovigen uit Jeruzalem (Galaten 2:1-14).[viii]

Het geheim.
Zie je? Zo is Paulus geworden als die Galaten. Om het evangelie en de voortgang daarvan. Om Jezus’ wil. Jezus die precies zo is en doet: zijn gelijkheid aan God hield hij niet vast maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf… tot in de dood aan het kruis (Filippenzen 2). Jezus is ons in alles gelijk geworden, uitgezonderd de zonde – om ons helemaal te bevrijden. Dat geheim klinkt in Galaten 4:12. Ergens anders zegt Paulus dat heel duidelijk:

Volg mij na zoals ik Christus navolg
(1 Korintiërs 11:1).

Dat is het punt. De Galaten dreigen te ontsporen door die influencers, die neppredikers met hun juicekanaal over Paulus.[ix] Paulus zet de Galaten neer op het goede spoor. Achter hem aan. En hij laat zien waarom. Zo volg je Jezus.

3         Een voorbeeld zijn voor iemand anders.
Gemeente, wat betekent dit stukje? Zou jij tegen een ander zeggen: word als ik? Volg mij na? Of word je dan onzeker of zenuwachtig. Wie ben ik…? Zie je dat het Paulus daar niet om gaat? Hij is door Jezus op het spoor gezet. En hij gaat ook op dat spoor. Dat verdient navolging. Iedere christen kan – als je dat doet zoals in Galaten 4:12 – zeggen: word als ik, volg mij na. Als christen heb je niks om je voor te schamen. Je hebt juist veel te zeggen en te laten zien.

Voorbede en voorbeeld.
Galaten 4:12 komt regelmatig ter sprake in onze erediensten. Als er wordt gedoopt bijvoorbeeld. Na de plechtige belofte van de dopeling of van de doopouders leggen jullie een belofte af. Deze opdracht klinkt: weet je geroepen om deze dopeling/doopouders te ondersteunen in je voorbede en je voorbeeld. Als jij ‘ja’ zegt en zo wilt leven is dat een concrete invulling van Galaten 4:12. Je bent een voorbeeld voor het nieuwe gemeentelid.

Wat mooi hoe jullie hier invulling aan geven, gemeente. Als je oppast in de crèche bijvoorbeeld. Je zorgt voor de kleinsten van de gemeente. Als je meedoet aan de kinderkring zodat de jongens en meisjes tijdens de eredienst op hun niveau bezigzijn met het evangelie. Jeugdleiders die elke week met de jongeren en jongvolwassenen optrekken. Een spontaan gesprek dat je met iemand in de gemeente hebt. Een vriendelijke opmerking. Een bemoediging op welke manier dan ook maar. Het trouwe gebed van met name de ouderen in onze gemeente. In al die dingen laat je zien waar het jou om gaat. Je deelt uit van wat je zelf gekregen hebt. Je brengt de ander bij Jezus. En dat houdt natuurlijk niet op bij de kerk alsof Jezus’ werk daartoe beperkt zou zijn. Alle zorg en liefde die je geeft, iedere navolgenswaardige daad maakt je tot zegen. Leef zo tot zegen voor ieder die God op je pad plaats, gemeente.

Getuigen van het evangelie.
Ik denk ook nog aan iets anders. Paulus doet net als Jezus dat hij de ander gelijk wordt. En hij roept op om te worden als hij. Wat betekent dit voor jou en mij?

Vandaag kennen steeds minder mensen de Heer. Is het voor ons een roeping om te worden zoals zij? Ja. Zoals Paulus voor de Joden een Jood was en voor degenen zonder wet als iemand die de wet niet heeft zo ligt er vandaag voor ons een roeping om te worden als degenen die niet geloven. Is het dan de bedoeling dat je je geloof overboord gooit? Nee. Net zoals Paulus de Heer en zijn geloof in hem niet overboord gooit maar wel kijkt naar waar die ander staat, hoe die leeft, denkt en spreekt.

Laat ik een voorbeeld geven. Stel dat je vol bent van geloof in de Heer. Je bent ermee groot geworden. Hoe bijzonder het evangelie ook is; het is toch ook wel vanzelfsprekend voor je dat je gelooft (en naar de kerk gaat). Stel je voor dat je dan een vraag krijgt van iemand die daar heel anders inzit. Iemand die het geloof nooit heeft meegekregen. Een vaag beeld heeft van wat geloof inhoudt, misschien ook met best wat vooroordelen. Die persoon vraagt je: waarom zou ik eigenlijk in God geloven? Hoezo zou ik naar de kerk komen? Wat heb ik daaraan? Heb je dan een antwoord? En laat je in dat antwoord ook merken dat je die vraag snapt – niet gek of verkeerd vindt?

Het mooie van Paulus is dat hij – strikt als Farizeeër opgegroeid en gegrepen door Jezus – naast die Galaten gaat staan. Niet eerst een barrière opwerpt of een eis stelt waaraan ze moeten voldoen. Hij laat Jezus zien. En getuigt van hem. Ik denk dat het daar vandaag ook mee begint. Bij een getuigenis (zoals jullie die ook met een bepaalde regelmaat geven voor in de kerk). Dat je vertelt hoe het voor jou is. Wat jou ertoe bracht/brengt om te geloven. Dat Jezus meer dan de moeite waard is. En vaak is het getuigen zonder woorden. Je handen uit de mouwen steken. Het goede doen. Dat is je ‘openingszet’ om het zo te zeggen. En bid dan de Geest om een goed vervolg. Leef ook op deze manier tot een zegen voor ieder die God op je pad plaatst, gemeente.

Ik rond de preek af. De preek ging over influencers. Over een moeder die van haar kinderen houdt. In dat alles zie je Jezus die mens is geworden als jij en ik. Wat is Jezus bijzonder. Leef zo met hem dat jij op jouw beurt kunt zeggen: word zoals ik. Natuurlijk, dat zal soms met een bibber in je stem zijn. Maar heb veel vertrouwen in je Heer. En help elkaar in de gemeente om de Heer te volgen en van hem te getuigen.

---

Zie preek Matteüs 16:13-28 Is Jezus een influencer?

[i] Zie preek Galaten 4:12-20.
[ii] Zie preek Galaten 1:11-24.
[iii] Zie preek Galaten 2:19&20.
[iv] Zie preek begin Galatenbrief over de vraag waarom Paulus zijn apostelschap van Jezus (gekregen) sterk benadrukt.
[v] Zie preek Galaten 3:28.
[vi] Zie preek Galaten 2:1-14 (dat stukje gaat volgens mij – vanuit Paulus’ perspectief – over het zgn. apostelconvent uit Handelingen 15.
[vii] Zie bijvoorbeeld aan het begin van Galaten 4, preek Bevrijd van alle machten. En zie in hoofdstuk 3 ‘wij allen die gedoopt zijn’ (er is geen onderscheid) zie preek Galaten 3:28.
[viii] Zie preek Galaten 2:1-14.
[ix] Voor de situatie van de Galaten(brief) zie preek Galaten 1:1-10.

Voorbeeldliturgie (orgel/vleugel)

Afkondiging overlijden gemeentelid ….
GK Psalm 23:1 en 3 De HERE wil mijn trouwe herder wezen
Gebed
In memoriam
Mededeling over afscheid en begrafenis

Welkom en afkondigingen kerkenraad

Votum en groet (gezongen, zoals gebruikelijk uit GK)
DNP Psalm 65: 1 en 2 Vanuit de stilte

De tien verbondswoorden
GK 155: 1a, 2v, 3m 4&5a God enkel licht

Gebed

Kindermoment (geboorte Mozes)
Klein, klein kindje OTH 367
Kinderen naar kring

Lezen    1 Korintiërs 9:19-23 Vrij als ik ben…
Galaten 4:12-20 Broeders en zusters, ik smeek u…

Verkondiging van het evangelie
LB 838: 1 en 4 O grote God die liefde zijt

Dankgebed en voorbede afgesloten door
Onze Vader

Collecte

LB 416:1a, 2v, 3m en 4a Ga met God

Zegen
Amen (GK gezongen, zoals gebruikelijk)

Verdere ontmoeting

— einde —