Ook zo’n hekel aan regeltjes? Jezus lijkt de regels (van de Joods sabbat) aan z’n laars te lappen. Jezus noemt zich ‘Heer en meester’ van de rustdag. Wat bedoelt Jezus en wat betekent dit voor ons? De preek is kort. Het accent ligt op het gebed, als intro op de Week van het gebed. Voorbeeldliturgie onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Ongehoord.
Vorige week was de jeugddienst over de vraag of God eerlijk is.[i] We lazen toen een stukje uit een van Petrus brieven. Petrus zegt: jij bent de tempel, jij bent het offer voor God. Petrus gebruikt de taal van de Bijbel (Oude Testament). Gods mensen waren gewend aan de tempel, aan priesters en offers. Maar sinds Jezus is het anders. Het gaat om het geloof in hem. Leef met Jezus.

Vandaag lezen we verder uit Matteüs.[ii] En dan begrijp je gelijk hoe Petrus er in zijn brief aan komt om te zeggen dat jij de tempel en het offer bent:

• Jezus zegt namelijk van zichzelf dat hij belangrijker is dan de tempel (Matteüs 12:6).
• Jezus vergelijkt zich met en stelt zich boven koning David (Matteüs 12:3 vv).
• Jezus noemt zich ‘Heer en meester van de sabbat’ (Matteüs 12:8).

Petrus was erbij toen Jezus dat zei. Ik denk, eerlijk gezegd, dat hij weinig of niks begreep van wat Jezus toen zei. Net als de andere volgelingen van Jezus en Jezus’ tegenstanders die dit hoorden, trouwens. Je moet je voorstellen: de tempel was een van de belangrijkste symbolen/plaatsen van Gods volk.[iii] De Sabbat (rustdag) was hun identiteit.[iv] David was de belangrijkste koning ever. Dat was toen zo voor gelovige Joden. Dat is vandaag niet anders. Ga maar eens naar Jeruzalem, naar de Klaagmuur. Dan begrijp je Matteüs 12.

En Jezus zegt: ik ben meer. Meer dan de tempel. Ik ben belangrijker. Belangrijker dan David. En een rustdag? Kom naar mij, zegt Jezus; dan krijg je rust (Matteüs 11:28-30). Ongehoord.

Als Jezus is opgestaan uit de dood valt het kwartje voor zijn volgelingen. Dan zien ze in dat Jezus – om het met Matteüs te zeggen – de vervulling is van alles wat God heeft gezegd en beloofd.

Daarom kan Petrus zeggen: jij bent de tempel, jij bent het offer. Omdat hij erbij was toen Jezus daarover begon. Als jij met Jezus leeft, God dankt voor wie Hij is en wat Hij je geeft, dan doe jij ook mee. Dan sta jij in die lijn van gelovigen die bij God horen. Dan maak je deel uit van de groep mensen die God redt.

 2         Evenwicht.
Wat betekent dit stukje voor ons, nieuwtestamentische gelovigen? Ik denk dat het ons onder andere leert om evenwichtig om te gaan met wat er op ons afkomt in onze tijd, in de maatschappij en in de kerk. We zeggen wel eens dat er zoveel verandert. En dat is ook zo. Over veel dingen hebben we gesprek. Over de plek van (gaven van) vrouwen in de kerk, over LHBTI, over relatievorming, over (waarde van) lid zijn van de kerk, de zondag, liturgie – en ga maar door.

Ik denk dat Matteüs 12 ons ervoor bewaart in twee uitersten te vervallen. Deze uitersten:

1/ Vandaag zeggen christenen wel eens: het maakt niet uit hoe je precies leeft als je maar van Jezus houdt. Jezus had ook een hekel aan regeltjes; het ging hem om de mens (zie Matteüs 12). Er zit iets in als je het zo zegt. Het gaat om je hart. Maar scherp is het niet wat je zegt. Jezus relativeert niet. Het zijn Gods goede geboden. Lees Matteüs 12:9; naar de gewoonte van die tijd ging Jezus naar hun (!) synagogen. Lekker gezellig. God loven met mensen die moordplannen op je beramen (Matteüs 12:14). Waarom doet Jezus dat? Omdat hij onder de wet is geboren; mens onder de mensen (Galaten 4).[v] Geen uitzondering voor hem ten gunste van zichzelf. Gedenk dat sabbatdag dat Gij die heiligt. Dat doet Jezus. Sterker: hij vervult Gods rustdag. Dat is iets heel anders dan ‘regeltjes’ relativeren. Over Gods geboden denken/spreken als over ‘regeltjes’ laat zien dat je teveel beïnvloed bent door onze (westerse) cultuur. Die cultuur wil vrij zijn en niks van geboden en regels weten. Een gelovige dankt God met de Psalmen voor al zijn goede aanwijzingen (Psalm 19/119) en ziet Jezus als Heer daarvan.

2/ Een ander uiterste is er ook. Soms praat je in de kerk gerust een paar uur met elkaar over ‘alle veranderingen’. Na afloop bedenk je: het is niet over Jezus gegaan. Hoe lukt ons dat? Hoe kunnen we onze ‘Heer en meester’ (Matteüs 12:8) zo makkelijk buiten onze kerkelijke discussies houden? Het is niet raar om het over veranderingen te hebben. Het zal wel moeten. Let er wel op hoe je dat doet. Jezus laat zien dat het om hem gaat; hij is de vervulling van Gods beloften (Matteüs 12). Het evangelie leert ons om ook dan Jezus centraal te zetten. Doe dat dan ook, gemeente. Anders zijn we net als onze maatschappij die God niet kent. Die discussieert zich een ongeluk over Zwarte Piet[vi], vuurwerk(verbod), immigratie en noem maar op. Ieder heeft zijn/haar eigen belang in dat gesprek. Het gaat hard tegen hard. In de kerk hebben we het belang van (het volgen van) Jezus. En in Jezus hebben we elkaars belang voor ogen. Houd hem en de ander in de gaten als je denkt en spreekt.

Gemeente: het evangelie leert ons om Jezus te volgen. In hem, met nieuwe ogen, naar onszelf en elkaar te kijken. En zo in Gods wereld te staan.

3         Dienaar.
De gelovigen van toen hebben ongetwijfeld met hun oren staan klapperen toen ze Jezus hoorden spreken. Hij past niet in hun kaders. Ze proberen hem klem te zetten in hun val maar het lukt niet (Matteüs 12:9 vv). Dan maar kwaadschiks (Matteüs 12:14).

En let dan goed op wat er gebeurt. Jezus wijkt uit (Matteüs 12:15). Hij wijkt uit! Hij is meer dan David; hij is Heer en meester (Matteüs 12:8). Laat dat dan zien – zouden wij zeggen. DOE iets. Grijp in. Pak die gasten aan. Wat ook maar. Laat zien wie de baas is.

Maar Jezus wijkt uit. Is Jezus zwak? Een watje? Nee. Na Jezus’ opstanding heeft Matteüs het, net als de andere volgelingen, begrepen. Matteüs zegt in Bijbelse taal (Jesaja) dat Jezus een heel andere orde komt brengen dan de orde die wij allemaal goed kennen; de grootste mond, de meeste kennis, het grootste gelijk, het machtigst of de meest vernietigende raket. Zo is Jezus niet. Hij is niet als jij en ik. Jezus brengt Gods recht waarvan de profeten hebben gesproken (Matteüs 12:20c). En dat doet hij als een nederige dienaar. Dat gaat over Golgota. Gods oordeel over zonde. Hoe sterk ben je als je dat kunt dragen. Hoe barmhartig ben je dan als je dat wilt doen voor de ander. Dat is goed nieuws. Voor iedereen (Matteüs 12:21). Jezus is dat goede nieuws. Volg hem, gemeente. Word als hij. Zo wordt Gods naam geprezen.

Zie Trouw, wijsheid en macht van de Drie-ene God. Inleiding prekenserie Matteüs (2019-2021).

Zie Jezus laat de betekenis van de schepping zien (jeugddienst over de zondag). En Vrijheid is niet te koop. Hagepreek 2018 bij Herdenking en Viering Eerste Vrije Statenvergadering te Dordrecht 1572.

[i] Zie Is God eerlijk? Jeugddienst over 1 Petrus 2:1-10.
[ii] We waren gebleven bij hoofdstuk 11:28-30; Jezus uitnodiging om zijn rust en zachtmoedigheid te leren kennen. Zie Welke rust Jezus geeft. Voor Kerst gingen we terug naar hoofdstuk 1 en 2. Zie Eindeloze trouw in de mensgeworden koning (Matteus 1), De ster van Bethlehem (Matteus 2) en Bekeer je want het koninkrijk der hemelen komt eraan (Matteus 3 en 4).
[iii] Zie Ezechiel; het conflict tussen God en zijn volk gaat niet in de laatste plaats om de tempel. ‘Wij hebben de tempel’ zo dacht Gods volk. Dat was hun identiteit en veiligheid. Maar God wil een Hem toegewijd leven (Psalm 50). Zie Hoe God bij mensen woont. Preek Ezechiël 11.
[iv] Zie Jezus laat de echte betekenis van de schepping zien. Jeugddienst over Gods rustdag naar aanleiding van Matteus 12:1-8. En zie Vrijheid is niet te koop. Hagepreek 2018 bij herdenking en viering Eerste Vrije Statenvergadering 19 juli 1572.
[v] Zie Kerstpreek over Lucas 2 en Galaten 4.
[vi] Zie Zwarte Piet in Dordrecht. Brief in AD de Dordtenaar 2019.

Voorbeeldliturgie
Welkom
Votum
Groet
Psalm 125: 1 en 2 https://www.denieuwepsalmberijming.nl/berijmingen/psalm-125
10 verbondswoorden
Psalm 51: 4 https://www.denieuwepsalmberijming.nl/berijmingen/psalm-51
Gebed
Kinderen naar voren (Matteüs 4:12-22 Jezus roept zijn eerste discipelen)
Kinderlied Is je deur nog op slot (opwekking kids 4)
Kinderen naar kring
Matteüs 12:1-20
Verkondiging Hoe Jezus Heer en meester is
1 ongehoord
2 evenwicht
3 dienaar
Mijn Jezus mijn redder (opwekking 461)
Dankgebed en voorbede, beginnen met (nieuwsbrief)
GK 37:1
Gebed I
GK 37:3
Gebed II
GK 37:5
Gebed III
GK 37:8
Kinderen komen terug en
Collecte
LB 416:1a, 2v, 3m en 4a
zegen