Preek in het kader van het jaarthema relaties. Andere preken uit die serie en voorbeeldliturgie vind je onderaan de preektekst.

1 Relatie in selfie-tijdperk.
Selfie was hét woord van 2013. Op onze gemeentedag deden we wedstrijd wie maakt de leukste? Het is echt heel leuk om te doen. Ik dacht dat ik altijd heel onhandig was met camera’s enzo en toch heb ik, al zeg ik het zelf, al genoeg interessante selfies gemaakt. Wat er vooral zo leuk aan díe selfies is, is dat ík erop sta. Denk jij dat ook altijd bij jouw selfies? Het is geweldig.

Selfies zeggen veel over onze tijd. Hoe wij in het leven staan. Centraal staat: wie ben ik? Wat kan ik? Hoe kan ik mezelf ontplooien? Wat is geluk voor mij? En dan gaan we dit jaar bezig met relatie. In een selfie-tijdperk. Dat is spannend.
Ik – relatie.
Ik – samen.
Wij (selfie van twee of gezin) – gemeente.
(Hoe) gaat dat samen?

Eerst stapje terug. Waarom over relaties? Het is waar dat dat te maken heeft met relatieproblematiek waar we vorig jaar veel mee te maken hebben gekregen. Maar dat is niet de enige aanleiding. Het leeft, hoe kan het anders, in gemeente:

Je wordt bijvoorbeeld verliefd op iemand die niet in de Heer gelooft. Wat zegt de Heer dan? Is het goed om die relatie te blijven houden, ook als je – zo goed als – zeker weet dat de ander niet zal gaan geloven? Ga je dat op jeselfie uitzoeken of heb je hulp van gemeente, kring?
Of je hebt verkering. Al een tijdje. Groeit naar elkaar toe. Prachtige tijd. Op den duur gaat het heel natuurlijk voelen om met elkaar naar bed te willen. Iedereen om je heen doet dat ook, trouwens. In huwelijksformulier staat een zin dat de Schepper een ring van trouw geeft; daarbinnen is het goed en past het om je helemaal aan elkaar te geven. Dat is mooi gezegd. De praktijk is regelmatig anders. En wat doe jij? Zegt de Heer daar wat over in de Bijbel; en wat dan? Op jullieselfie uitvinden?
Een ander is gescheiden. Wat is dan de weg die de Heer wijst?
Een ander heeft moeite met goede beleving van seksualiteit; heeft schuld- of schaamtegevoel. Weer een ander is seksverslaafd of daartegen aan. Zegt de Heer wat in die situaties? Lijken soms twee heel verschillende dingen: seks en geloof.

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Allemaal dingen uit het gewone leven. Hóe vind je dan je weg? Op je/jullie-selfie? Of helpen wij elkaar in de gemeente, misschien het beste in goed voorbeeld/gedrag? Of hebben wij een soort van traditiegevoel van: ‘zo hoort het ongeveer’ (met marges)? Of: laten we vooral christen zijn in déze tijd? Of elkaar vrij laten in elkaars opvatting en levensstijl?

Als kerkenraad hebben we gezegd: we hebben een stijl voor ogen. Stijl. Dat is van van de gemeente. Daarin staat Jezus centraal. Niet een set van regels of normen. Of waarin je het goed doet of faalt. Jezus als richtpunt; in hem zoeken maar wat God zegt. In álle omstandigheden.

Vorig jaar al eens een paar keer stilgestaan bij dit onderwerp. Nu gaan we daar mee verder. Het jaarthema is ook een uitnodiging. Benieuwd wat leeft in gemeente. Het is een onderwerp dat dichtbij komt.

2 God is Schepper.
Als we als christelijke gemeente bezig zijn met dit soort vragen, beginnen we letterlijk op de eerste pagina’s van Bijbel. God is Schepper. Schepper van de mens. Mannelijk en vrouwelijk. Bedenker van seksualiteit. Bedenker van het huwelijk. Alles wat er later in de Bijbel wordt gezegd over relaties, single-zijn en seksualiteit (en dat is heel wat) heeft dit als grond; de Schepper zelf. Overal in de bijbel merk je dat God trouw is. Hij laat het werk van zijn handen niet los. Hij is ook de Schepper van jou. Van jouselfie.

Nu hebben we volgens mij een ontzettend probleem met het begin van Genesis. En dan bedoel ik niet allereerst debat schepping – evolutie (themadienst over geweest, daarover gaat het nu niet). Dit bedoel ik: het staat zover bij ons vandaan. Het is zό mooi. Zo paradijselijk. Dat willen wij steeds nabootsen (speel- snoep- vakantieparadijs) maar we falen; want in zwemparadijs glij je alsnog uit of kun je verdrinken.

Vb dat paradijs veraf staat. Ik hoorde een keer iemand zeggen: ik snap wel hoe die zondeval er is gekomen. Moet je je voorstellen. Je loopt daar met z’n tweeën in die prachtige tuin. Alles is goed, o.k. Allebei ben je naakt. En Eva is zo mooi – want direct uit Gods hand gemaakt – dat ze miss beauty 2014 op haar klompen zou verslaan. En dan komt zό’n vrouw naar je toe en zegt: hier, eet toch ook een stukje van deze appel. Tja… :)! Zoiets kan natuurlijk alleen een man verzinnen.

Punt is dit: wij hebben onze gedachten daarover. Maar kunnen het ons vooral niet voorstellen of romantiseren Genesis 2 (want ook daar dreiging; van zonde en van de dood). Het is té goed. Zo – dat ervaren we vaak wel – is het voor ons niet. Relaties stuk of niet altijd makkelijk. Vastlopen in je seksuele identiteit of oriëntatie. De ware, je tegenover, niet vinden. In die zin staat het veraf.

Waarom is het toch belangrijk om hier te beginnen? Dat heeft tóch met dat heel goede en aantrekkelijke van Genesis te maken. Laat ik twee vb geven:

1/ Een stel vertelde me eens dat ze een keer deze vraag kregen: wat heeft God volgens jullie voor ogen met jullie relatie, wat wil Hij? En dat stel zei, achteraf: daar hadden we het eigenlijk nog nooit over gehad. Beiden ook niet zelf over nagedacht. ‘Wat wil Gόd…? Wij vinden elkaar gewoon léuk…! En over paar jaar zien we verder….’

En laten we eerlijk zijn: zo start een relatie ook. Je hebt op heel wat anders te letten als je begint, (ik tenminste wel) dan op God. Wow! – zeg of denk je als de vonk overslaat.
Aan de andere kant: als je het daar vervolgens niet/nooit over hebt als je naar elkaar toegroeit, dan mis je de grond van Genesis. De basis die God geeft.
En – omgekeer – als je die basis wel hebt, en er overkomt je iets, ingrijpends, wat heb je dan ontzettend veel aan elkaar en aan de belofte van trouw die je elkaar gaf. Dat is grond onder je voeten.

2/ Een man die tegen het seksverslaafde aan was, vond dat eigenlijk niet zo fraai van zichzelf (diep in z’n hart). Ik gebruik vb van een man maar onder vrouwen speelt dit net zo goed, en is er vaak meer gevoel van schaamte. De man voelde zich tekort/schuldig t.o.v. zijn vrouw en kinderen. Maar met z’n geloof was alles o.k. Vond hij.

Maar toen hij zich eens meer ging verdiepen in de bijbel, ontdekte hij dat God heel concreet spreekt over een goede omgang met je lichaam en seksualiteit. Kol.3 zegt bijvoorbeeld dat God ons nieuw leven geeft in Jezus’ opstanding (3:1). En dat wordt allereerst concreet gemaakt in de opdracht dat seksuele zonden moeten afsterven, doodgaan (3:5). In het graf van Jezus ermee. Dat was echt nieuw voor die man. Een ontdekking. En net zo goed ontdekte hij dat zijn eigen schuldgevoel daarover niet het belangrijkste was. Dat God zelfs daarvan bevrijdt.

Kijk; al die ontdekkingen beginnen bij Genesis. God maakt jou. Jij – zoals je bent. God heeft een doel met je lichaam en je seksualiteit. En God laat jou niet los. Wat er van jouw kant ook verkeerd kan gaan. Wat kan er een ontzettende kloof zitten tussen dat ‘weten’ en dat beseffen en daaraan toegeven. En wat is het belangrijk om dan niet te beginnen bij jouselfie, of die nu goed met seks kan omgaan of niet, maar bij jouw Maker. Hij is trouw en laat niet los.

Zo lezen we Genesis.

Daar leefde de eerste single (Adam) – en de Schepper wijst de weg.
De zondeval is ook eerste huwelijkscrisis in geschiedenis – en de Schepper maakt het goed tussen hen!
De Schepper laat de kracht van seksualiteit voelen – en laat tegelijk zien dat het om meer dan plezier/genot gaat.

Daarom aanbidden wij met heel ons leven, lichaam en ziel, onze Schepper.

3 Youp van het Hek en Genesis 1 & 2.
Zo komen we naar de kern van het begin van Genesis. Er ligt een geheim in die tekst. Het mooie is dat iedereen, of je nu gelooft of niet, iets van dit geheim meekrijgt.

Ik kwam op die gedacht toen ik laatst een column van Youp van hek Hek las (NRC Handelsblad 13 en 14 sept. 2014). Hij nam op een heel aardige manier de manier waarop wij in Nederland omgaan met trouwen op de korrel. Hij zei: wij gaan vooraf al praten of we in gemeenschap van goederen trouwen. Wat neem je wel en wat neem je niet mee als je met elkaar begint? Wat een gezeur, zegt Youp. Je trouwt of je trouwt niet. alles erop en eraan. Lief en leed. En ook je ‘rommel’.

Ik dacht gelijk aan Genesis 2. Alles erop en eraan. Moet je eens verder lezen. Als de zonde in de wereld komt gaat dát precies mis. ‘Die vrouw die U mij gaf, die…’.

Nee, Adam; je trouwt mét alle rommel erbij. Nu geen hond meer bijbel leest, leren we dat vandaag van Youp. De rommel van Eva, Adam. En ook de rommel van Adam, Eva. Hij had het tij nog kunnen keren. Ze moeten leren om samen door een deur te gaan. Samen hetzelfde bed te delen. God geeft hen weer aan elkaar. Zo trouw is God. Ten diepste bevrijdt God hen beiden van hunselfie. De Schepper bewijst zich hier al als verlosser. Niet voor niets ligt hier de kern/moederbelofte. Ík bevrijd – zegt God. Door een nakomeling van Eva (3:15). Hij nam ook onze ‘rommel’ op zich. Tot in het graf. Zo trouw is God.

En op nog een manier helpt Youp ons om Genesis te begrijpen. Hij veegt in die column ook de vloer aan met de Dag van de Echtscheiding. Hij geeft een koddige voorstelling van zaken waarin mensen op kosten worden gejaagd voorschitterende veraf-bruiloften. En na een jaar is dat huwelijk dan weer over. Niet alleen slecht voor je portemonnee. Nee. In de column gaat het dieper. Het eindigt met een pleidooi voor de Dag van de Waarheid. Waar is het je om te doen!? Waarom vooraf je reserve inbrengen en niet door dik-en-dun!? Waarom een prachtfeest als je elkaar ook niet trouw wilt/kunt blijven? Kom op met de Dag van de Waarheid!

Schitterend. Want dit is het begin van Genesis. En dan moeten we echt heel goed lezen. Wij denken gelijk: het gaat hier over mannetje – vrouwtje. Huis, boompje, beestje, paradijsje. Gebroken relatie. Enzovoort.

Maar luister beter! Vóórdat er een man of vrouw is, zegt God wat zijn plan is met de mens:

Laten we mensen maken. Die ons evenbeeld zijn. Die op ons lijken (Gen.1:26).

Dát is het doel van de mens. Dat is de meest basale relatie. Dat gaat vóóraf aan manzijn , vrouwzijn. En zo komt het goed in alle mensenlevens. Dit is goed nieuws dat niemand uitsluit en allen uitnodigt. Deze bedoeling van God en zijn trouw daaraan loopt door heel de Bijel heen:

het is goed om single te zijn – zegt Paulus in het NT. Ja; want hij lijkt op Jezus. Dat is al te zien in Genesis 1.
Wie trouwt doet goed want het huwelijk spiegelt de relatie Christus en gemeente (Ef.5). Wat is dat mooi. Dat is Genesis 1:26 en hfst. 2.
Wie op relationeel gebied gekwetst of gebroken wordt, hoort de Heer: kom naar mij, ik geef je rust. Mijn last is licht.
En in Christus is geen sprake van hetero-, homo- of pedoseksueel.

Zo trouw is de Schepper! In hem kun je ontdekken hoe mooi het is dat je seksualiteit kreeg. Zijn regels maken dat ook tot een goede, veilige omgeving.

Inderdaad: laat de dag van de waarheid dan maar komen! Wij verwachten die. Vieren daarvan straks iets bij avondmaal.

---

Deze preek staat in het kader van het jaarthema relaties. Iedere maand kwam in een preek een onderwerp aan de orde. Op deze manier:

• Wat is het geheim van jouw leven (7 september 2014). Start van het jaarthema.
• Youp van het Hek en Genesis 1 & 2. Relaties in een selfie-tijdperk (3 oktober 2014).
• Hoe gaan christenen een relatie aan (9 november 2014). Over het trouwklimaat in NL en wat dat voor christenen betekent en over de vraag naar een relatie met iemand die niet gelooft;
• Seks en/in een relatie van trouw (14 december 2014). Over de intieme seksuele relatie;
• Seksualiteit als kado van God (18 januari 2015);
• God hecht zich aan ons. Seksualiteit als ingewikkeld kado (15 februari 2015);
• De getrouwde single. Over de trouwrelatie, het huwelijk (17 april 2015);
• Iemand die bij je past. Homoseksualiteit in/en de kerk (22 maart 2015);
• Terug naar de Heer die ons helemaal één maakt (17 mei 2015);
• Wie is je tegenover? Single in de kerk (19 juni 2015).

Lopende het jaar zijn er gespreksgroepen voor stellen die gaan trouwen en voor stellen die al wat langer (7+ jaar) getrouwd zijn.

Een achtergrondartikel bij dit jaarthema is Relatievorming anno nu. Pleidooi voor een christelijke, holistische visie (november 2014). Andere preken e/o artikel zijn te vinden op mijn blog, onder de categorie relatie.

Voorbeeldliturgie

Welkom
Votum
Groet
GK 132: 1a, 2v, 3m, 4v, 5m en 6a Dank U voor deze nieuwe morgen
10 woorden
PvN 130 uit de diepten
gebed
kids en mini’s, “Heer, onze Heer, hoe machtig is uw naam op heel de aarde”.
lezen: Genesis 1:26 – 2:25
verkondiging God is Schepper van jouselfie
1 relatie in selfie-tijdperk.
2 God is Schepper.
2 Youp van het Hek en Genesis 1 & 2
Psalm 8 uit levensliederen
Afkondigingen kerkenraad
Dankgebed en voorbede
collecte
Viering heilig avondmaal, form.3 gaande viering
“Schmucke dich, o liebe Seele”.
Ps.148: 1 en 4
zegen