In de volksmond: ‘mag ‘het’ nou wel of niet voor ‘het huwelijk”.

Preek in de serie van het jaarthema relaties. Andere preken e/o artikelen hierover vind je hier. Deze preek gaat over de vraag of/wat de Bijbel zegt over een seksuele relatie. Hoort seks (alleen) in het huwelijk thuis? Andere preken uit deze serie en een voorbeeldliturgie staat hieronder.

Gemeente van de gekruisigde en opgestane Jezus

1         Relatie en/in de gemeente.
Een christen vertelde me dit verhaal. Ze stond samen met haar medestudente in de volle metro. ‘Zeg, jij bent christen: ben je dan nog niet met je vriend naar bed gegaan’ vroeg de medestudente. ‘Inderdaad’, zei ze. ‘Maar wat doe jullie dan wél samen als het om seks gaat?’ vroeg haar medestudente.

Lekker dan.

Daar sta je. In de volle metro. Iedereen met oren op steeltjes. Wat zouden die christenen (stiekem) uitvreten? Dat is interessant natuurlijk. Niet met elkaar naar bed. Waarom niet? Zegt hun boek/god daar misschien wat over? Dat schijnt zo te zijn. Of gaat die christen iets zeggen wat mij misschien wel aan het denken zet – terwijl ik gelijk heel bang ben dat ik dat niet wil horen?

We laten deze twee dames nu verder met rust. Wij stappen uit die metro en gaan ons eigen gesprek aan.

Wat zou jij zeggen als jou gevraagd werd naar seks, jouw seksuele ervaring en gedrag? Zou je op slot schieten? Voel je je vrij om daarover te spreken? Of vind je dat dat, hoe (on)vrij je zelf ook bent, een onderwerp dat niemand anders iets aangaat? Hoe ging het op lichamelijk en seksueel gebied bij jou en bij jullie toen jullie 5, 10, 25 of 50 jaar geleden verkering kregen? En hoe gaat dat nu?

Kijk; een volle metro is niet een heel handige plek om over seks te praten (wel een uitdaging, trouwens, als iemand je er zo voor zet 😀). Maar een op een is dat nog veel spannender. Toch? Dat komt heel dichtbij. En een niet zo gevulde huiskamer is geen garantie dat het gesprek beter is dan in een volle metro. Een goed gesprek over seks is teer en intiem.

Gemeente: hoe staan wij hierin? We gaan het vanmorgen hebben over ‘seks en/in een relatie van trouw’. Dus niet al die dingen die ik hierboven noemde komen aan de orde. De focus ligt hier: wat zegt de Heer als het gaat over de start van een seksuele relatie?

Gemeente, ik realiseer me telkens meer: we hebben heel wat gedaan door een jaarthema ‘relaties’ te kiezen. Dat komt dichtbij. Zeker als het over seksualiteit gaat. Hoe open ben jij over relatie en seksualiteit en hoe open zijn we daar samen in?

Vorige week hadden we een gesprek om deze dienst voor te bereiden. Er waren vijf gemeenteleden. Het viel me op dat de eerste reactie van hen was: wat jammer dat er niet meer mensen zijn. We hadden gehoopt dat er meer levenservaring zou kunnen worden ingebracht, wat je ontdekt in de loop van je relatie van jezelf en van God. Het gesprek was heel mooi en goed. Tegelijk: je hebt elkaar echt nodig, de diversiteit van de gemeente. Ervaring en starters. Getrouwden, niet getrouwden en singles.

Het gesprek over seksualiteit vindt zeker plaats in de gemeente. Ik denk bijvoorbeeld aan de huwelijksgesprekgroep van stellen die gaan trouwen of net getrouwd zijn blijkt. Daar blijkt steeds dat dit een onderwerp is dat wezenlijk is en ook hoe mooi het is om daarin iets te horen van andere stellen. Je hebt allemaal – op verschillende manieren dezelfde vragen, spannende verhalen en prachtige dingen. En natuurlijk; dat is met behoud van wat je als het jouwe beschouwt. Ook in de gemeente van Jezus is er meer dan je pincode die niet bekend hoeft te worden bij anderen.

Hierover open zijn gaat niet vanzelf. Dat vraagt om groei in onderling vertrouwen. Maar laat ik zeggen waarom het volgens mij meer is dan iets in de privé-sfeer. In ons gesprek van vorige week hebben we eerst eens een rondje gemaakt. Wat brengt je hier? Heb je antwoorden of vragen: en welke?

Dit was de eerste oogst. Het is geen Arabisch; het is mijn handschrift. Dit zijn een voor een onderwerpen die verder gaan dan je privé-opvattingen. Het staat in het grotere verband van de relatie tussen Christus en de gemeente. In het verband van kerk zijn in deze maatschappij. Hoe volg je Jezus? Hoe volg je de Heer als het gaat om zulke spannende en intieme dingen als lichamelijkheid en seksualiteit? Kortom: ook ‘seks en/in een realtie van trouw’ raakt de gemeente.

2         De Bijbel en onze cultuur.
Waar begin je nu als het gaat om de vraag naar de start van een seksuele relatie? We starten bij Genesis. Dat hebben we elke keer gedaan als het over het thema relaties gaat. God bedacht om mensen te maken. Niet als ongeslachtelijke man/vrouw-mensen. God schept de mens als man en als vrouw. God is trouw aan mannen en vrouwen en aan het geschenk van de seksualiteit dat Hij bedacht. En net zo goed starten bij onze cultuur. Die twee moeten samenkomen. Anders wordt dit hooguit een interessant verhaal, maar zal het ons niet raken. Waarom is het belangrijk bij Genesis en bij onze cultuur te beginnen?

Laat ik een voorbeeld geven.

Ik snuffelde wat rond op internet bij het voorbereiden van deze dienst. Kwam uit op een christelijke site. Daar stond dat we zorgvuldig moesten omgaan met ons lichaam en met seksualiteit want ons lichaam was het wel het omhulsel dat God ons gaf. En vervolgens stonden er allemaal bijbelse teksten voor tips inzake relaties. Interessante en goede tips. De site zag er goed uit. Maar ik merkte dat ik nijdig begon te worden toen ik aan het lezen was. ‘Omhulsel’; je lichaam!? Hoe kún je dat nou als christen te zeggen! En ik dacht tegelijk: zegt deze site niet precies wat wij snel denken, zeggen of beleven? Je lichaam als een omhulsel, seksualiteit als ding:

• Wat een lekker ding.
• Ik heb seks gehad (met x of y).
• Hoevaak heb jij het gedaan?
• Het maakt niet uit of er een piemeltje aan hangt of
  niet (als het gaat om de vraag of het belangrijk is
  dat een man of een vrouw een taak verricht).

Het. Ding. Je doet iets. Een piemeltje.

Ja, als je lichaam een instrument is, een omhulsel, dan zeg en doe je zo. Onze cultuur zit daar vol van. En daar staan wij niet buiten. Kijk; als iemand je zou vragen: ‘zie je je lichaam als een omhulsel’, dan denk je misschien heel diep na en geef je een mooi antwoord (‘het is tempel van de Geest’ ofzo). Maar of je dat ook zo kunt beleven? Dat is best moeilijk, denk ik. En dan moet het nog een trede dieper. We moeten nog beter naar onze tijd kijken. Het is niet alleen dat we op seksueel gebied snel spreken over een ding of iets doen. ‘Wat een lekker ding’, ‘er hangt een piemeltje aan’; zo starten wij, zo zit onze tijd in elkaar. Daar doen wij net zo goed aan mee.

Maar het gaat dieper. Onze ik-gerichte tijd maakt het moeilijk om onszelf echt in relatie tot iemand anders te zien. Te ervaren dat iemand anders met wie je een relatie aangaat wezenlijk bepaalt wie je bent. Je hoort dat bijvoorbeeld als het niet meer goed gaat in een relatie. Iemand zegt dan: wat voegt die ander nog aan mijn leven toe? Toevoegen aan mijn leven.

Gemeente: moet je zo eens Genesis lezen. Met onze blik van relaties en seksualiteitsbeleving. Adam, kijk eens wat een interessant omhulsel daar op je afkomt….

Toen Adam Eva zag zei hij: eindelijk een die gelijk is aan mij. Een ‘tegenover’ (Naardense Bijbel). Een echt jij tegenover een echt ik. Er staat dan gelijk daar achteraan: ‘een man maakt zich los van zijn vader en moeder een hecht zich aan zijn vrouw, met wie hij een lichaam wordt’ (Nieuwe Bijbelvertaling, NBV). De Bijbel in Gewone Taal (BGT) zegt heel mooi: …‘en ze worden samen helemaal één’…. Wat is dat ontzettend mooi.

‘Ze worden samen helemaal één’. Wordt hier bedoeld geestelijk (zelfde doel) een of lichamelijk een (seks)? Dat is nu precies het geheim dat de Schepper maakt als hij man en vrouw schept. Dat is een en hetzelfde. Ze worden ‘helemaal’ een (BGT). Holistisch. Ze gaan als een leven: werken, vrijen, kinderen krijgen, plannen maken, Gods schepping telkens meer op orde brengen. Alles.

Zo is het ook te lezen in het geheel van de Bijbel. Hooglied staat in de Bijbel: een verhaal waar menig erothiekblad van vandaag veel van kan leren. Net zo goed zegt de Bijbel dat het in het huwelijk gaat om de weerspiegeling tussen Christus en de gemeente (Efeze 5). Paulus zegt onomwonden: eer God met je lichaam (1 Kor.6:20). Opvallend vaak beginnen de nieuwtestamentische leefregels met aanwijzingen op lichamelijk gebied (Kol.3:5). Een christen is een holist. God is de Schepper van je lichaam en je ziel. In de geestelijke relatie wijst Jezus de weg. En seksualiteit is een bijzondere liefdesvlam die de Geest aan je geeft. Het is een geheel. Holistisch.

Gemeente: hoor je hoe bijzonder dit klinkt in onze tijd? Best makkelijk stappen we van de ene op de andere partner over. De Bijbel zegt: je wordt samen ‘helemaal een’ (Genesis). Voel je het verschil?

Bij echtscheidingen wordt wel eens gezegd of gedacht: ‘wat voegt die ander nog aan mijn leven toe’? God zegt: ik voeg jou en jou samen. Je weerspiegelt samen de trouw tussen Christus en de gemeente (Ef.5). Zie je de frictie?

Voor ons voelt het natuurlijk om na een tijd van verkering met elkaar naar bed te gaan. Dat wil bij ons niet gelijk zeggen dat je je ook voor je leven met die ander verbindt. Ook na (langere) seksueel contact gaan relaties stuk. De Bijbel schetst een beeld van één geheel. Holistisch.

Gemeente: hierom starten we bij Genesis en bij onze cultuur. We veroordelen onze tijd niet. Ben je raar. Wij horen bij onze tijd. Maken daar voluit deel van uit. Het roept wel vragen op: (hoe) volgen wij Jezus hierin? Worden wij teveel bepaald door onze tijd – en zijn we ons dat bewust? Vormen we een ook tegencultuur; een die zich laat leiden door dat prachtige, holistische beeld van de Bijbel – of doen we alsof we ‘de Bijbel’ volgen en houden we er onze ogen voor dicht dat de cultuur net zo hard in ons zit? Kennen en eren wij in seks en relatievorming de goede Schepper; die je leven één, holistisch maakt?

3         Het christelijk leven, de kerk (in het bijzonder GKv).
Een  tweede stap die nodig is voordat we man/vrouw en paard noemen is om eerlijk te kijken naar onze kerk. Het gemeenteleven. Het christelijk leven. We kunnen natuurlijk prachtige dingen over de Bijbel zeggen. Of een cultuurverhaal houden en dan weer allemaal vrolijk de kerk uitstappen. Maar dat schiet niet op. Leven, cultuur en christelijk geloof moeten samenkomen.

In ons gesprek van vorige week kwam deze vraag op tafel: waarom heeft God niet gezegd ‘seks mag (niet) als’ – en dan komen de ‘voorwaarden’. Begrijpelijk dat je dat zegt. Zeker als je al wat langer een relatie hebt, voelt het natuurlijk om ook met elkaar naar bed gaan. En al helemaal omdat de normale gang van zaken in onze cultuur is dat met elkaar vrijt zodra je dat wilt of daaraan behoefte hebt. Waarom zou je het dan niet doen?

Uit onderzoek onder leden van christelijke studentenverenigingen, las ik, zou blijken dat 40% seksueel verkeer heeft gehad voordat ze daadwerkelijk gaan trouwen. En ondertussen blijft de kerk zeggen dat de Schepper een ring van trouw wil om de intieme liefde. Gemeente; hoe zit dit? Moet de kerk nu die zinnen schrappen? Of moet onze levensstijl veranderen?

Gemeente: het is allereerst zaak om eerlijk te zijn. Open. Voor God en voor elkaar. Als we verder willen komen is dat wezenlijk. Wat lééft er nou?

Iemand mailde me dit ter voorbereiding: ‘wat mij altijd is opgevallen bij dit onderwerp is dat de norm, geen seks voor het huwelijk, voor iedereen bekend is. Toch heb ik nooit meegemaakt dat dit uitgebreid besproken is…waarom niet. Aan de achterliggende ideeën worden wel eens gerefereerd maar nooit samenhangend besproken… Daar is, in ieder geval bij mijn opvoeding, vereniging, kerkelijke opvoeding etc. nooit echt bij stil gestaan. Meer als vanzelfsprekende aanname.’

Auw!!

Herkenbaar? Natuurlijk; stereotypen neerzetten helpt niet. Maar laten we, voor de een misschien met een veel te korte bocht (of onherkenbaar) maar voor de ander wel realistisch, dit punt openleggen.

Je hebt een norm. En dan punt. Tja. Hoe christelijk is dat? In het Oude Testament zegt God regelmatig ‘als je dit doet dan dat’. Gods wetten zijn dan helderder dan Glashelder van verzekeringsmaatschappij Interpolis. Toch maakt God al in het Oude Testament heel vaak duidelijk waar het Hem om gaat. Hij is altijd God die uit is op je hart. En in het Nieuwe Testament wordt dat nog vele, vele malen sterker. Word een nieuw mens in Jezus! Helemaal, holistisch: denk nieuw, voel nieuw, ruik nieuw, adem opnieuw en kijk met nieuwe ogen om je heen. God gáf en gééft de Geest van de verhoogde Jezus! En dan pas daarna volgen de concrete levensterreinen. Maar dan ook altijd als wegen waar de Geest je de weg wijst.

Gemeente, hier lopen dus twee dingen door elkaar heen.

1/ Aan de ene kant een sterke norm. Bij het boek Vrijgemaakt? dat recent uitkwam komt dit ook ter sprake. Dertigers schrijven over de verbondenheid van seks en schuld(gevoel) in de GKv (dit verband geldt voor meerdere orthodoxe kerken; het is blijkbaar een tijdgeest-ding. Maar als het in de GKv samengaat met de ware-kerk-gedachte schiet het niet echt op).

2/ Een geestelijk idee dat God vooral met ‘normen’ zou werken.

Tja. Het is niet vreemd dat je het hiermee in onze cultuur niet redt. Deze middelen zijn domweg niet sterk genoeg om een goed antwoord te geven aan een cultuur die niet zo veel opheeft met een holistisch beeld van relatie, seks en trouw; ‘helemaal een worden’.

Maar hierbij blijft het niet als je naar de kerk, het christelijk leven kijkt. Er is meer dan dit verhaal van veel 30ers.

3/ Heel wat twintigers zeggen: zeg nou eens waar het op staat! Wát zegt de Heer? Vorige week hadden gesprek ter voorbereiding op deze dienst. En ik, keurig predikant-theoloog als ik ben, zei: het moet dus eigenlijk niet eerst over seks gaan maar over…(relatie, trouw-relatie). Je weet wel; je moet als dominee de diepte zoeken J. Maar ik kon mijn zin niet afmaken want de dames (want ja: het was 4 tegen 2. Bravo voor ons vind ik, maar mannen; waar waren jullie!?) riepen in koor: nee, nee, we willen dat het híerover gaat!

Dank je wel, mijn zussen in de Heer. Want je gaat toch niet geloven dat als God je zoiets moois en speciaals geeft als seksualiteit en intimiteit dat God vervolgens zou zwijgen over de vraag hoe daarmee goed en gezond om te gaan? Dat ga je toch niet geloven. Komt díe God jou bekend voor? Zou zijn Geest niet het evenwicht willen geven tussen een heel gezond en mooi lichamelijk verlangen en het net zo gezonde verlangen om daar in zijn licht mee om te gaan?

En zo’n zelfde openheid en nieuwsgierigheid hebben jongeren vanzelfsprekend. Het viel me op een tijdje geleden, ik was toen op een themadag over seksualiteit op een middelbare school in Rdam-Oost hoeveel openheid er in een kleine groep was om te praten over seksualiteit. En ook nieuwsgierigheid: wat zegt de Bijbel nu? Wat een prachtig cadeau dat je een seksueel mens bent. Een jongen. Een meisjes. En net zo goed: zijn er grenzen aan en waar liggen die dan? Heel concreet. Ik werd steeds bevraagd: hoe leef(de) je zelf? Wat mooi. Dank de Heer.

Kortom, gemeente: we zullen eerlijk moeten zien waar de mooie dingen liggen, waar de pijn zit. Waar we vastlopen en waar nieuwe wegen zijn. We kunnen niet blijven stilstaan bij ons verleden. Al kunnen we dat niet uitgummen, natuurlijk. En zullen we soms moeten dealen met de gevolgen daarvan. Op onze beurt zullen wij ook weer dingen krom of te kort door de bocht doen.

De vraag is: hoe willen we Jezus volgen? Vinden we dat het goed is zoals het gaat? Of zitten we op een punt dat we zeggen: het is misschien tijd voor een nieuwe toewijding, een nieuwe kennismaking met de ‘holistische’ God? Je voelt aan: die kant ga ik op in deze preek. Ik wil in het laatste punt daar meer op in gaan.

4         Seks en een relatie van trouw.
Erst man/vrouw en paard. Anders word ik straks opgewacht. Hoort seks alleen thuis in het huwelijk? Allereerst is het goed om te zeggen dat je onze cultuur en de Bijbelse cultuur met elkaar kunt vergelijken. En dat als je dat toch (te makkelijk) doet je allemaal vreemde constructies/gedachten krijgt.

Misschien heb je iets gehoord als: kijk, Adam en Eva zijn een soort van getrouwd voor/door God, laten hun ouders (?) los. En pas als ze samen die eenheid zijn gaan ze (waarschijnlijk: ‘mogen’ ze) met elkaar naar bed. Dus je moet eerst trouwen en dan…. En dan krijg je die aparte discussies over de ambtenaar van de burgerlijke stand (in het paradijs). Of het wordt touwtrekken bij de vraag of je nu getrouwd bent als je met elkaar naar bed bent gegaan of dat je eerst publiek trouwt en dan pas met elkaar het bed deelt. Eindeloze discussies en vooral onzinnige discussies; tenminste: als je verder wilt komen. Paulus zou zeggen, denk ik: blijf weg bij dit soort gesprekken (1 Tim.1:6).

Of misschien hoorde je dat je teksten uit het Oude of Nieuwe Testament erover zouden gaan dat seks voor het huwelijk verkeerd is. Soms zelfs in combinatie met harde woorden als ‘schande’ of overspel of dat soort van woorden.

Die teksten staan in de Bijbel. Tegelijk besef je heel goed: onze tijd is echt anders dan die tijd. En relatievorming gaat bij ons ook echt anders. Bepaalde teksten (familie-schande bij seks voor het huwelijk) klinken nu nog in de cultuur van het MO maar niet bij ons. En niemand die daar een punt van maakt. Zo een op een kun je die niet doorzetten naar onze tijd.

Nee. Zo gaan we er niet komen. Het zou heel mooi zijn als we dit soort gesprekken ook niet meer met elkaar aangaan. Andersom geldt het dan natuurlijk ook. Iemand zei eens: in de Bijbel trouwde men tenminste vroeg. En had dus vroeg seks. De gedachte zou dan zijn: je kunt prima vroeg seks hebben volgens de Bijbel. Ja, lekker. Stel je voor dat je 16 bent; je wordt uitgehuwelijkt aan iemand die je niet kent. Je bent zijn bezit. Hij wil kinderen van en bij jou. Veel plezier. En vergeet vooral niet te genieten van de seks 😜.

Nee. Zo schiet het niet op. We kijken naar de hele, holistische God. Wat zien we dan? Het is maar een schets, natuurlijk.

De Schepper brengt Adam en Eva samen om ‘helemaal een te zijn’ (Genesis).

Het blootblad van de kerk, Hooglied, zingt precies op die manier: jij bent zo mooi. Jij bent het voor mij! Jij! Zo word ik gelukkig. Van wie jij helemaal bent. Van wie we samen zijn.

Het boek van en over de kerk, Efeze, ligt in deze lijn. Het is allereerst het boek van de kerk. Jezus neemt zijn bruid. Helemaal. Door zich helemaal te geven (Golgota). En Jezus is het helemaal voor de kerk. Eindeloze trouw, liefdevolle en zelfbewuste navolging. Om volmaakt stralend te worden.

Zό wordt gesproken van de relatie tussen man en vrouw. Heb je vrouw lief, man. Zorg voor haar alsof zij jouw lichaam is. Dat is niet maar een losse opmerking van Paulus. Het is een flashback naar de schepping. Daar staat immers dat Eva uit Adams lichaam komt. Hou dan van je eígen lichaam! Wees het trouw en koester het.

Tegelijk is Efeze veel existentiëler, veel omvattender dan Genesis. In het licht van Jezus wordt pas duidelijk hόe ver liefde en trouw gaan. Vrouw; geef jezelf aan je man. Vrouwen die vaak veel sterker en bijdehandter zijn dan mannen; geef jezelf. Ook dat lijkt een flashback naar Genesis. Die vrouw gaat in haar uppie met die slang in conclaaf. Dat red ik wel, dacht ze. Nee, vrouwen. Nee mannen: Christus redt. Volg beiden Christus. Bloei op. Leef in zijn licht.

Interessant dingen over relatie enzo, zeg je misschien, maar nou is het nog helemaal (bijna niet) over seks gegaan. Precies. Niet alleen de trouw-relatie tussen man en vrouw en maar net zo goed seksualiteit worden door Jezus gerelativeerd (Mat.19/22). In de opstanding ben je niet getrouwd. Heb je geen seks. Ben je als de engelen. Paulus hoeft daar helemaal niet wat over te zeggen in de brief aan Efeze. Het is geen apart ‘ding’.

Paulus zegt er elders wel wat van, maar dan ook best marginaal. Maar wel altijd in de lijn van die ene trouw-relatie tussen man en vrouw. Bijvoorbeeld dat een man zijn vrouw zijn lichaam niet moet onthouden en andersom. En heel expliciet en consistent is de Bijbel dat seks verkeerd is als die ander niet jόuw tegenover is (vreemdgaan). Dat je niet moet verlangen naar verboden seks (BGT). Denk bijvoorbeeld aan prostitutiebezoek of, voor onze tijd, internetseks. En Hooglied zegt dat je niet zomaar aan de liefde moet beginnen. Juist haar hittevlammen vragen om een bestendige liefdesrelatie.

Kunnen wij daar wat mee in onze oversekste maatschappij? Seks is voor ons haast een recht. Laatst las ik van het vele ‘seksuele leed’ dat mensen zouden hebben – als ze geen seks hadden. Gemeente: hoe leven wij hierin in onze cultuur? Dit is natuurlijk echt een ding. We leven in onze cultuur. Mopperen daar niet op. Hoe is dit voor ons? Speelt dit mee in de gedachte dat je in een relatie (sowieso) seks kunt hebben? Hoe vinden wij een goed, christelijk evenwicht?

Onze tijd laat goed voelen hoe anders het evangelie is. En dat we op dit punt ook goed moeten blijven nadenken. Waar we eerder een heel duidelijke norm hadden (geen seks voor het huwelijk) is de praktijk nu, ik chargeer, zo’n beetje andersom. Die norm verdwijnt in rap tempo en wat komt er voor in de plaats? Volgens mij ongeveer iets als ‘als je zover bent/als het goed voelt, dan is het o.k.’

En van dat goede gevoel wil ik afblijven. Oprechte christenen maken op dit punt verschillende keuzes. Ook in onze gemeente wordt er verschillend over gedacht over de vraag wanneer je een seksuele relatie aangaat. En het is echt belangrijk, gemeente, dat die keuzes zonder veroordeling o.i.d. op tafel komen. Dat we daarover, om het zo te zeggen, open en bloot kunnen spreken. Alleen dan kunnen we goed verder en kan duidelijk worden wat de Heer hierin aan ons geeft en van ons vraagt. En net zo goed moeten we dan niet doen alsof de gemeente een democratie is: ik mag toch zeggen/doen wat ik wil? Dat botst op wat de Bijbel zegt om steeds te zoeken naar de wil van de Heer en ook, dat geldt dan voor ieder, elkaar daarin lief te hebben.

Terug naar de kernvraag van deze dienst. Als de bijbelse cultuur anders is dan de onze: is er dan niks te zeggen over de  start van een seksuele relatie? Ligt dat helemaal in het midden? Start eens bij een holistische geloofsovertuiging; de eenheid van relatie, trouw en seks. Volgens mij leert de ervaring dat we die holistische overtuiging allemaal wel kennen.

Een voorbeeld. Ik las op een chat-site dat een meisje zei: ‘ik ben naar bed gegaan met x maar ik heb er toch niet zo’n goed gevoel over; wat nu als ik zwanger ben’? Ja. Goed punt. In een holistisch geloof hoort seks en kinderen kunnen krijgen bij elkaar. Ja; ik weet dat er voorbehoedsmiddelen bestaan. En nee; ik zeg niet dat je een stel gelijk open moet staan voor het krijgen van kinderen. Welkom bij de huwelijksgespreksgroep waar het o.a. over dit soort dingen gaat. Maar ga ook hier terug naar een holistisch geloof.

Zegt de Bijbel iets over het startpunt van een seksuele relatie? Nog een voorbeeld.

De vraag die wij hebben is: wanneer mag je nu wel/niet seks hebben? De Bijbel leert je anders kijken: kan die jongen/ man ook de vader van mijn kind zijn? Net zo goed: wil je hém trouw zijn? Kun jij en wil jij leven met hem delen?

De vraag die wij stellen is: ben ik nu lang genoeg met dat meisje opgetrokken om (eindelijk) met haar naar bed te kunnen. Dat is een logische en mooie vraag. Tegelijk leert de Bijbel en de praktijk je dat er mee nodig is: is zij de vrouw met wie je ruzie kunt maken en het daarna weer goed kunt maken? Groei je met haar samen om ‘helemaal een’ (Gen/Ef) te zijn? Is zíj dat? Hoe holistisch is jullie relatie: wie ben je samen voor God? Wat is je plek in de gemeente en in de kerk?

Het mooie is dat onderzoeken uitwijzen dat relaties die zo zijn, holistisch, in het algemeen een goed en sterk beeld vertonen. Zo ‘werkt’ het. Blijkbaar. De Schepper is trouw. Tot op vandaag is daar iets van te tasten en te zien.

Misschien zeg je: eigenlijk/bijna/stiekem begin je nu over trouw(en). Ja. En daar ligt best een lastig punt. Dat is zo. Want trouwen is in onze samenleving helemaal niet datgene wat God daarmee bedoelt in Genesis, Efeze enz. Daar heb je gewoon gelijk in. En in die zin is het te begrijpen is dat stellen zeggen: we gaan eerst samenwonen of we gaan een seksuele relatie aan zonder dat daar een publieke uiting aan wordt gegeven.

Maar ook dan zullen we goed moeten blijven kijken. We kunnen dan meegaan met de samenleving of juist zeggen: als de overheid niet meer aanbiedt waar een christelijke trouw-relatie voor staat, dan doen we dat zelf.

Vaak zeggen stellen: wíj beloofden elkaar al trouw en gaan daarom al met elkaar naar bed. Dank de Heer dat je elkaar trouw wilt zijn. En als ik het nu zo vraag: willen jullie die belofte ook voor God en de gemeente uitspreken: deze vrouw/man; die wil ik met Gods hulp trouw zijn, nooit verlaten, enz. (je kent de tekst ongetwijfeld). Wil je dat? Het is zo: we kunnen als kerk niet zomaar een huwelijk sluiten. Het mag (nog?) niet van de Wet. Ik kom voor de rechter als ik dat zou doen. Maar het gaat mij om het onderliggende punt. Of zeg je: ‘in principe wel maar’…. Wat wil je dan écht?

Er zijn genoeg voorbeeld van zulke situaties die toch zijn geëindigd in uit elkaar gaan. Dat is ingrijpend. Niet alleen voor jezelf. Maar ook als je een andere relatie aangaat.

En ligt hier ook niet een geloofspunt? Weet je dat je het samen  zult moeten hebben van Gods genade en trouw? Dat God jullie wil samenvoegen, een maken? Tien of twintig jaar relatie zal je geen 100% garantie en zekherheid geven. En als je zegt: in principe hebben we elkaar trouw belooft, maar je weet niet hoe het verder gaat – dan heb je gelijk. Je voelt dat je nog niet ‘helemaal een’ (Gen.2) bent. Dan is het ook verstanding en volgens mij ook in de lijn van de Bijbel om seksueel niet helemaal één te zijn. Juist omdat je niet weet hoe het verder gaat.

5         Ruim baan voor het christelijke, holistische geloof.
Gemeente: we hebben het vanmorgen over een intiem en persoonlijk onderwerp. Waar staan we? Wat willen wij? Waarheen wijst de Geest de weg? Volgens mij – je moet zeggen als je het anders ziet – zitten we op een punt dat we het wel zat zijn om alleen maar verlegenheid uit te stralen of de hakken in het zand te zetten. De andere kant op te kijken en het aan ieder voor zich over te laten. We merken heel goed: daarvoor is relatievorming en seksualiteit te belangrijk voor. We merken dat als het op dat gebied mis gaat dat heel pijnlijk is en grote gevolgen heeft/kan hebben. Gevolgen die  verder gaan dan jouw en mijn privé. Dat raakt ons als gemeente. Je kunt volgens mij niet zeggen dat het alleen gaat over de vraag wanneer je een seksuele relatie start. We moeten verder kijken: wat is een trouw-relatie? Wat staat ons voor ogen als christenen als we het daarover hebben?

Als we verder willen komen dan zie ik op z’n minst deze drie dingen:

De kerk heeft een holistisch geloof nodig. Daarmee bedoel ik dit. Natuurlijk is het onderwerp van vanmorgen spannend en bijzonder. Tegelijk: als we verder willen komen in relaties en seks zullen we dat juist niet als een apart onderwerp moeten behandelen. En volgens mij doen we dat zomaar. Als de kerk(enraad) bijvoorbeeld extra let op seksueel leven; als ze dan ineens wél gaat spreken over censuur, afhouding van avondmaal of schuldbelijdenis dan richt de kerk zich veel te eenzijdig op seksualiteit. Dan doet ze, weliswaar omgekeerd, even hard mee in een oversekste cultuur. Dat is niet goed. De kerk moet christelijk holistisch spreken en handelen. En seks niet apart behandelen. Het is het hele leven.

Het tweede om verder te komen, is onze houding als christen. Je kunt zeggen dat de norm (geen seks voor het huwelijk) onzin is of niet klopt. Maar wat is je alternatief? Dat jíj het bepaalt? Of dat jij niet kunt zien dat het verkeerd is? Of dat zoveel christelijke jongeren het doen? Dat is toch geen leven ‘in de Heer’? Wat schieten we ermee op als ieder stel voor zich het wiel uitvindt? Waar de kerk aan de ene kant seks niet apart moet nemen, moeten individuele christenen zelf dat ook niet doen. Seks zien als iets wat puur privé is.

In de derde plaats moeten we het plaatje nog groter maken. Nog veel holistischer denken. Je kunt zeggen: tjonge, wat is dit een ingewikkeld onderwerp. En spannend: mag het nou wel of niet? Maar kijk nou eens om je heen. Relatievorming en seksualiteit gaat ons niet alleen aan. Als wij geloven dat relatie en seksualiteit verwijst naar het geheim van God; wat hebben we dan veel te betekenen voor onze maatschappij.

Want wat gaat er op dit punt onvoorstelbaar veel verkeerd. Juist het mooiste is zo vaak kapot. Wat een eenzaamheid, pijn, verlegenheid en verkeerd gebruik van Gods goede schepping als het gaat om relaties en seksualiteit. De wereld schreeuwt om goede voorbeelden. Om een aantrekkelijk alternatief. God geeft ons een plek in deze samenleving. De samenleving heeft behoefte aan betrouwbare mensen. Mensen die door dik en dun voor elkaar gaan. Die laten zien wat vergeving betekent en trouw. Ieder huwelijksformulier zegt dat – en spreekt daarin de Bijbel na: God geeft je een plek in de samenleving. Ook hierin is het zo belangrijk dat we op een holistische manier geloven, kijken en leven.

Kijk zo eens. Is de gemeente een plek waar je van zegt: daar is ieder welkom. God is goed voor stellen die een relatie aangaan. God laat ook niet los als jij wel uit elkaar gaat. God is goed voor iemand die misschien te snel seksueel verkeer had. Je bent welkom in de gemeente; geen mitsen of maren.

Jezus wijst de weg als je op seksueel gebied niet (direct) krijgt wat je wilt. En vooral: wat is Gods plan met relaties en seksualiteit mooi. Zo wil ik dat doen. Zo willen wij leven. Dit is een manier van leven die goed, gezond en aantrekkelijk is. Door de genade van onze ‘holistische’ God die het leven de moeite waard maakt. Die kant moet het op, gemeente.

---

 

Deze preek staat in het kader van het jaarthema relaties. Iedere maand kwam in een preek een onderwerp aan de orde. Op deze manier:

• Wat is het geheim van jouw leven (7 september 2014). Start van het jaarthema.
• Youp van het Hek en Genesis 1 & 2. Relaties in een selfie-tijdperk (3 oktober 2014).
• Hoe gaan christenen een relatie aan (9 november 2014). Over het trouwklimaat in NL en wat dat voor christenen betekent en over de vraag naar een relatie met iemand die niet gelooft;
• Seks en/in een relatie van trouw (14 december 2014). Over de intieme seksuele relatie;
• Seksualiteit als kado van God (18 januari 2015);
• God hecht zich aan ons. Seksualiteit als ingewikkeld kado (15 februari 2015);
• De getrouwde single. Over de trouwrelatie, het huwelijk (17 april 2015);
• Iemand die bij je past. Homoseksualiteit in/en de kerk (22 maart 2015);
• Terug naar de Heer die ons helemaal één maakt. Over echtscheiding  (17 mei 2015);
• Wie is je tegenover? Single in de kerk (19 juni 2015).

Lopende het jaar zijn er gespreksgroepen voor stellen die gaan trouwen en voor stellen die al wat langer (7+ jaar) getrouwd zijn.

Een achtergrondartikel bij dit jaarthema is Relatievorming anno nu. Pleidooi voor een christelijke, holistische visie (november 2014). Andere preken e/o artikel zijn te vinden op mijn blog, onder de categorie relatie.
voorbeeldliturgie

Advent 3
Tekst en licht
LB 126:1

Welkom (ovd)
Votum
Groet
Ps.99: 1, 3 en 4
Nieuw leven in Jezus  Romeinen 12
LB 477: 1 en 2
Gebed
Kids en mini’s. Opw.281: als een hert
Lezing: Genesis 2:18-25
Verkondiging Seks en/in een relatie van trouw
GK 160: 1 en 2
Dankgebed en gemeentegebed
Begonnen met GK 174:2 en geindigd met 174:3
Collecte
GK 141:3
Zegen