Op Pinksterfeest komt God zelf in zijn mensen wonen. Psalm 48 wordt op een bijzondere manier werkelijkheid. De preek is een vervolg op een serie preken over Psalmen van de Korachieten (Psalm 42-49). Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

1         Geloofstrots.
Vandaag is het Pinksterfeest. God zelf komt naar de aarde om in ons midden te leven. Handelingen 2 vertelt al van het grote geheim van Gods drie-eenheid zoals de kerk dat later heeft beleden. De ene God (Deuteronomium 6:4) laat zich kennen als Vader, Zoon en Geest (Handelingen 2:33). Zo werkt God aan herstel en redding. Tot in je leven.

Psalm 48: fijn om bij God te horen.
Vandaag wil ik vanuit Psalm 48 bij Pinksteren stilstaan. Het lied maakt onderdeel uit van de Psalmen van de Korachieten. Psalm 48 is duidelijk een vervolg op Psalm 46 en 47.[i] Psalm 46 zong al over Gods stad – maar zónder namen (Jeruzalem, Sion) te noemen. Het volle accent komt daarmee op God zelf te liggen; Hij redt en helpt. Zo moet Psalm 48 gelezen worden. Jeruzalem is de stad van ‘onze God’; Sion is ‘zijn heilige berg’ (Psalm 48:2). Wie nog beter leest, ziet dat ook in dit lied de naam van de stad zelf ongenoemd blijft (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Psalm 122). De Sionsberg, de plaats waar God woont, maakt Jeruzalem de moeite waard. Daar is de tempel (Psalm 48:10).

Net als in Psalm 46 wordt beleden dat God zijn stad en zijn mensen van allerlei gevaar redt en zo wereldwijd laat zien dat Hij de machtige God is (Psalm 48:10-12).[ii] Loop er van alle kanten omheen om de pracht en praal te zien (Psalm 48:13 en 14). Wat mooi, deze geloofstrots. Zo fijn is het om bij God te horen.

2         Hoe God kijkt en kiest.
Psalm 48 komt op ons vreemd over. Ik bedoel het volgende. Nu wij vanwege Corona niet naar de kerk kunnen komen, kijken en beleven we gewoon vanuit huis mee. Het is jammer dat het zo is. Zeker. En je mist het samenzijn. Dat hoor ik, gelukkig, steeds. Maar online – thuis, onderweg of vanaf de camping – redden we ons ook wel.

Daar denken de Psalmen heel anders over. Het gebeurt echt in Jeruzalem. Daar woont God. Al vanaf de roeping van Abram was het Gods bedoeling om onder zijn volk te wonen (cf. 1 Koningen 8).[iii] Psalm 2 legt de basis van de lofzang op de Sion.[iv] De Psalmen van de Korachieten bewieroken Gods stad en tempel. Onze Heer, Jezus, staat in die traditie. Jezus heeft gehuild om Jeruzalem (Lucas 19:41 vv). Dáár – en nergens anders – moet zijn executie plaatsvinden (Lucas 13:33b, Deuteronomium 17). En tot op vandaag is de plek waar de tempel eens stond een heilige plek voor Joden.

God doet onverwachte dingen.
Waarom dan toch Psalm 48 bij Pinksteren? Allereerst ontdek je dat door dicht bij Psalm 48 te blijven. Juist zo’n ‘Sions-Psalm’ leert dat het om God gaat. De berg Sion stelt als zodanig niet zoveel voor. Wil je een echte berg zien, ga dan naar de Alpen of de Pyreneeën. Dát zijn nog eens bergen. Sion is zo mooi omdat GOD HEEFT GEZEGD daar te willen wonen.

Het heeft met Gods keuze te maken. God kiest een volk. Niet omdat dat volk indrukwekkend is maar omdat God in en door hen iets indrukwekkends wil laten zien (Deuteronomium 7:7 vv). God kiest Sion. Niet omdat het de hoogste of meest imposante berg is maar omdat God daar wil wonen.

Kijk zo vooral ook naar jezelf. God kiest jou om Hem te kennen. Dan kun je lang en kort praten over ‘hoe zit het met de uitverkiezing?[v]’ maar dan mis je precies het punt. Gods bedoeling is dat jij God looft en eert, op zo’n manier met Hem leeft dat je Hem daardoor aan anderen bekend maakt (1 Petrus 2).[vi]

Psalm 48 zegt: God is God. Hij is, doet en kiest op zijn manier. En dat is prachtig, zegt Psalm 48. God laat Hij zien dat Hij God is – en niet een mens, als jij en ik.

Jezus is Heer.
Zo kennen wij God in Jezus. Dat God in hem redt, lag en ligt niet gelijk voor de hand. Altijd was er gedoe om hem. Kan er uit Nazaret iets goeds komen? Is hij niet de zoon van Jozef? Eet hij niet met zondaren (Matteüs 9)?[vii] Waarom houdt hij zich niet aan de tradities (Matteüs 15)?[viii] Waarom werkt hij op sabbat (Matteüs 12)?[ix] Wie denkt hij wel niet dat hij is! Wat hebben ze gelachen toen Jezus aan het kruis hing. Wat een afgang voor die praatjesmaker.

En dan wordt het Pasen. Jezus overwint de dood. Hij is … God (Johannes 20:28). En dan wordt het Pinksteren. De Geest van de Vader en de Zoon komt. Hij bekeert mensen. Jezus wordt geëerd als Heer; zijn naam (Psalm 48:11, Handelingen 4:12) is het enige redmiddel.

Psalm 48 en Jezus (twee details).
Twee bijzonderheden in Psalm 48 geven nog beter zicht op Jezus in dit lied.

Allereerst betreft dat ‘Gods oordelen’ (vers 12). Nieuwe(re) vertalingen laten dat woord weg (rechtvaardig, NBV). Wij combineren ‘juichen om Gods oordelen’ niet met elkaar. En zo staat het er wel. Maar kijk zo eens naar Golgota en Pasen. Daar heeft God de zonde en de zondaar geoordeeld (2 Korintiërs 5:21) zodat wij zouden leven.

Als tweede is te denken aan een andere mogelijke vertaling van vers 15. De Naardense vertaling zegt dat God ons ‘geleidt tot óver de dood’. Dat is naast ‘eeuwig’ (NBV) of ‘tot den dood’ (SV) ook mogelijk. Misschien zelfs wel verkieslijk.[x] Het slot van Psalm 48 wordt werkelijkheid in Jezus’ opstanding uit de dood. We leven in hem met God. Nu. Morgen. Voor altijd.

3.          Op Pinksterfeest zet God een nieuwe stap.
Er is nog een reden waarom Psalm 48 past bij Pinksterfeest. Daarvoor moet je goed kijken naar die prille gemeente van Jezus uit Handelingen 2.

Er staat dat de eerste volgelingen graag samenkomen rondom de tempel (Handelingen 2:46). Natuurlijk! Psalm 46, 48, 87, 122 en ga zo maar door. Hoe wonderlijk en ongedacht zijn die liederen vervuld in Jezus. Zijn lichaam is de tempel waarin God het in orde maakt tussen Hem en ons (Matteüs 12:1-8[xi], Johannes 2:19). Verwachtingsvol keek men uit naar Jezus’ komst (Handelingen 2:17, 3:20).

Thuis-godsdienst.
En lees dan nog eens goed in Handelingen 2. Er staat ook dat in Jezus’ gelovenden het brood bij elkaar thuis breken. Je mag hier aan de maaltijd van de Heer (avondmaal) denken. In de tempel? Nee, thuis. Kan dat zomaar? In jouw ‘gewone’ huis (niet-tempel) zoiets heiligs en intiems met God en elkaar vieren? Hoe bijzonder is dit. Thuis-godsdienst. Ja. Net zoals jullie vandaag meekijken vanuit huis. Meezingen misschien. Je gaven online geven. Meebidden.

Kijk naar het werk van de Geest.
In dit vers lees je over het geheim van Pinksteren. De Geest woont in de gemeente. Jullie zijn door de Geest een woonplaats van God – zegt Paulus later (Efeze 2:22). Paulus verwijst in de zin daarvoor naar de bouw van een tempel. Wat zet God een reuze-stap op Pinksteren.

Zoals Psalm 48 zingt dat God zijn stad beschermt tegen alle gevaren zo is die eerste, kwetsbare gemeente van Jezus bewaard. Bij externe gevaren (vervolging en haat, o.a. Handelingen 3 en 4) en intern gevaar (ruzie en bedrog, o.a. Handelingen 5 en 6).

Zoals Psalm 48 aanmoedigt om goed te kijken naar Jeruzalem en de Sion, kijk zo vandaag naar de gemeente van Jezus. We hebben net van … gehoord over onze zusterkerken in India. Wat een getuigenis geven zij. Maar evengoed dragen wij ons steentje bij door in crisistijd er voor anderen te zijn, te bidden, te geven of wat dan ook maar. Jullie jongeren, als je volhoudt in deze tijd en de moed niet opgeeft. Als je graag belijdenis wilt doen. En ga zo maar door.

Gemeente, vier Pinksteren. Weet je een tempel van God. Leef zo. Weet je verbonden met het wereldwijde werk van de Geest. En zie uit naar Jezus’ komst.

———————————————
Zie Bidden met de Psalm 42/3 – 49 van de Korachieten. Een overzicht en Hoe God bij mensen woont. Preek Ezechiël 11.

[i] Zie Crisisbestendig leven (Psalm 46) en Applaus voor Jezus (Psalm 47).
[ii] Zie verder bij de uitleg van Psalm 46 (vorige voetnoot).
[iii] Het grootste drama in het Oude Testament is dan ook Ezechiël 10 en 11; God vertrekt uit de tempel en Jeruzalem. Zie onderaan KNOWN. Inleiding op preken over Ezechiël voor preken over die hoofdstukken.
[iv] Zie The return of the king. Preek Psalm 2.
[v] Zie Gods bevrijdende keuze. Preek Dordtse Leerregels.
[vi] Zie God geeft je een bijzondere positie. Preek 1 Petrus 2.
[vii] Zie Waarom Jezus komt om zieken te genezen. Preek Matteüs 9.
[viii] Zie Helpt handen wassen tegen het gevaarlijkste virus? Preek 2^de deel Matteüs 15.
[ix] Zie Hoe Jezus Heer en meester is. Preek eerste deel Matteüs 12.
[x] Als tegenargument wordt wel eens gezegd dat het Oude Testament weinig weet heeft van redding/leven na de dood. Dat is inderdaad waar. Toch zie je wel enige uitzonderingen. Interessant in het verband van Psalm 48 is dat Psalm 49 (net als Psalm 16 en 73) zegt dat God zal vrijkopen uit de macht van het dodenrijk (vers 16). Verder is te denken aan het indrukwekkende Jesaja waarin staat dat God op de Sion (Psalm 48) de dood teniet zal doen.
[xi] Zie Hoe Jezus Heer en meester is.

Voorbeeldliturgie
Votum en groet Sela (korte versie)
GK 102a:2 en 4 Loof de Geest die van de Vader

Vrucht van de Geest, leven met Jezus (Galaten 5)
GK 157 alle verzen Vader vol van vrees

Kindermoment en
Kinderlied

Gebed

Christus’ wereldwijde kerk (presentatie over leven van de kerken in India)

GK 104:1 en 2
Lezen Handelingen 2:1-4 (korte samenvatting Petrus’ toespraak) en Handelingen 2:36-47
GK 104:3, 4 en 8
Lezen Psalm 48
Psalm 48: 1 en 3 DNP https://www.denieuwepsalmberijming.nl/berijmingen/psalm-48

Verkondiging Kijk goed naar de Geest en zijn werk.
Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart opw. 343 https://dagelijksebroodkruimels.nl/opwekking-343/

Eer aan en belijdenis van de Drie-enig God:
GK 109:1
Artikel 11 Nederlandse Geloofsbelijdenis over de godheid van de Geest (voorganger)
GK 109:4

Collecte

Dankgebed en voorbede
Onze Vader (Elly en Rikkert)

LvdK 304:3 De Heilge Geest die haar de toekomst spelt

zegen