Drie prachtige en indringende gelijkenissen staan er in Matteüs 25. Hieronder een preek over de gelijkenis van de (on)verstandige meisjes. De dienst is voorbereid door de jongeren van de belijdenisgroep. Thema: er is zoveel afleiding, hoe focus je op het geloof? De jongeren hebben de meeste liederen uitgekozen en participeren in de eredienst. Zie de liturgie onderaan de preektekst

Er is veel diversiteit bij de uitleg van deze gelijkenis. Iets van die diversiteit bespreek ik bij voetnoot i. Je kunt de preektekst beluisteren op mijn podcast.

Gemeente van de Heer

1.         Een asociaal verhaal.
Een paar mensen deden een online, Corona-proof pubquiz. Het was gezellig. Iedereen had vooraf een tasje met versnaperingen gekregen. De sfeer zat er goed in. Totdat op een gegeven moment bij een paar deelnemers de batterij van de tablet ermee ophield. Toen ze op een ander apparaat weer wilden meedoen met het spel zei de beheerder van de groep: ‘helaas, je kunt er niet meer in. Fijne avond verder.’

Dit verhaal, gemeente, is een knipoog naar afgelopen zondagavond. Toen deden we met de belijdenisgroep die voor vandaag de jeugddienst heeft voorbereid een pubquiz. Dat was heel leuk (totdat de verkeerde categorie vragen kwam. Toen zakte ik hopeloos naar beneden af in de stand). Kun je je kunnen voorstellen dat wanneer iemand problemen zou krijgen met de verbinding dat die persoon vervolgens niet meer meedoet? Natuurlijk niet. De lol is juist dat je dit samen doet. Dat je ziet hoe fanatiek de een is. Hoeveel de ander weet van onderwerpen waar jij zowat niks van afweet. Zo ging het zondag jl. ook.

Waar is de Oosterse gastvrijheid?
We hebben net geluisterd naar een verhaal van Jezus. Jezus vertelt over een bruiloft en bruiloftsgasten.[i] Je zou ervan kunnen schrikken en bedenken: is het wel eerlijk dat niet iedereen binnen mag komen? Nu hebben we die vraag bij een van de vorige jeugddiensten behandeld (‘Is God wel eerlijk?’).[ii] Vandaag gaat het over jullie vraag: er is zoveel afleiding; hoe blijf je bezig met geloof?

Ik wil weer terug naar het verhaal van Jezus. Iedereen die dat verhaal toen hoorde begreep waar Jezus het over had. Had Jezus vandaag geleefd dan had hij misschien wel een verhaal verteld over een (online)pubquiz.[iii] In ieder geval iets uit het dagelijks leven. Voor ons zou het al asociaal zijn als je bij het verbreken van de verbinding niet meer mee kunt doen. Nou, in de tijd en cultuur van Jezus gold dat helemaal. Gastvrijheid staat hoog in het vaandel in het Midden-Oosten. Gasten laat je niet buiten staan (Genesis 18:1vv). Laat staan genodigden voor een feest! Toch gebeurt dat in het verhaal van Jezus wel. De mensen moeten geschokt zijn geweest toen Jezus zijn verhaal vertelde. Waarom zegt Jezus dit?

2.       Bruidegom Jezus laat op zich wachten.
Jezus vertelt in dit verhaal, een gelijkenis, allereerst over zichzelf. Jezus is de bruidegom (Matteüs 25:1, 9:15). Jezus zegt: het wachten op de bruidegom duurt lang (vers 5).[iv] De gelijkenis hoort bij een toespraak die Jezus net heeft gehouden over zijn komst (Matteüs 24).[v] Komt Jezus snel? Over tien jaar of morgenmiddag? In de gelijkenis zegt Jezus dat hij op zich laat wachten. Wat voor Jezus ‘snel’ (Openbaring 22:12) is, duurt voor ons ‘lang’. Nu al bijna 2000 jaar. Komt hij nog? Wat merk je van hem?

Kritiek op geloof.
Een van jullie zei dat er op social media soms forse kritiek wordt geuit op geloof of op gelovigen. Zou het dan niet handig zijn als Jezus terugkwam en eens even vertelde hoe het nou zit? Maar Jezus laat op zich wachten (vers 5).

Zoveel afleiding.
Een paar van jullie zeiden dat het lastig is om bezig te zijn met het geloof. Er zijn zoveel andere dingen die moeten of die leuk zijn; studie, werken, social media (ik heb bij de pubquiz gemerkt dat jullie hier aandacht aan besteden).

Dinsdag (catechisatie) en zondag (kerkdienst) zijn een wake-up call. Zou het niet beter zijn als Jezus met macht en majesteit terugkwam? Dan ben je altijd bij de les. Maar Jezus is de bruidegom die op zich laat wachten.

Jezus kent je.
Waarom laat Jezus op zich wachten? Dat zegt Jezus niet er niet bij.[vi] Dat hoeft hij ook niet te zeggen. Hij is Heer. Wij zullen aan hem rekenschap moet geven (Matteüs 25:19).[vii] Niet andersom. Toch is er wel iets. Je kunt zeggen: sinds Hemelvaart vragen gelovigen zich af waar Jezus blijft.[viii] De discipelen – dan apostelen – kijken omhoog. Komt hij eraan? Maar ze worden aan het werk gezet. Getuig van mij, zegt Jezus (Handelingen 1:8). Maar Heer; ik heb een eigen bedrijf (Petrus). Heer, ik woon nog thuis – ik zit nog niet eens op kamers (Johannes). Maar de Heer deelt de opdracht uit (zie 1 Petrus 2).[ix]

Kijk, dat maakt de gelijkenis over de bruiloft en de bruiloftsgasten mooi. De gelijkenis klinkt hard en asociaal. Maar het punt is: Jezus weet wat zijn volgelingen – Petrus, jou en mij – te wachten staat. Dat het lang duurt. Zeker voor ons gevoel. Dat je in slaap kunt sukkelen (vers 5). Dat er zoveel andere leuke dingen en verplichtingen zijn (Matteüs 13).[x]

Vooraf zegt Jezus: val niet in slaap (Matteüs 24:44). Blijf op mij letten.
Net zoals Jezus vooraf zegt dat hij zal lijden, sterven en opstaan uit de dood (o.a. Matteüs 16:21 en 26:2).[xi]

Jezus laat daarmee zien dat hij koning en Heer is. Jezus weet wat komt.[xii] Voor hemzelf (Hebreeën 12:2).[xiii] Jezus overziet het. De jaren en eeuwen. Jezus kent de tijd waarin de christenen vervolgd worden om hun geloof. Hij kent onze westerse cultuur waarin geloven niet vanzelfsprekend is. Jezus weet van onze geloofsvrijheid. Jezus kent jouw leven met alle verplichtingen en leuke dingen. Jezus kent jou (cf. Matteüs 25:12). De Heer roept je om hem te volgen.

3.       Hoe blijf je op Jezus letten?
Nu praktisch. Hoe doe je dat? Hoe blijf je ‘wakker’ (vers 7); op Jezus letten? Ik wil met jullie naar een filmpje van EO BEAM kijken (Denkstof).

Je bent al binnen.
Het mooie aan dit filmpje vind ik de ontspanning. Je bent al gered. Jezus kent je. Hij gaat je voor. Dat zegt Jezus in de gelijkenis van de bruiloft. Alle bruiloftsmeisjes zijn al in het feestvertrek (vers 1). Ze zijn al waar ze wezen moeten! Het gaat pas fout als ze te weinig hebben om naar buiten te gaan om de bruidegom binnen te halen.

Trouwens; is het je opgevallen dat Jezus zegt dat álle meisjes in slaap zijn gevallen (vers 5). Dat ziet vooruit naar Getsemane waar de discipelen in slaap vallen terwijl het lijden voor Jezus de ultieme vorm gaat aannemen (Matteüs 26:36-56).[xiv] Ieder valt in slaap, zegt Jezus. Het is niet zo dat de ene mens beter is dan de andere. Er zijn geen ‘losergelovigen’ of ‘supergelovigen’. Jezus is een geweldige Heer. Dat is het punt. Misschien heb je dat ook gehoord in de gelijkenis. Jezus zit op nog een andere manier verborgen in de gelijkenis. Hij is niet alleen de bruidegom (vers 1). Hij is ook degene die buitengesloten wordt, voor wie de deuren dichtgaan en die niet herkend werd (vers 10 en 12).

Dat gaat over Golgota. Golgota is Gods wake-up call; de bruidegom heeft zijn gemeente eindeloos lief (Efeze 5).

Kies elke dag voor Jezus.
Hoe ben je ‘wakker’? Hoe let je op Jezus? Bedenk allereerst dat Jezus koning en Heer is. En maak dan inderdaad die dagelijkse keuze (filmpje).

Een van jullie zei: als er tijdens sport eens flink gevloekt wordt, zeg ik dat ze gerust mijn naam wel mogen gebruiken (in plaats van Gods naam). Super. Jij laat merken dat je bij Jezus hoort. Jezus zal dan tegen jou niet zeggen dat hij jou niet kent (vers 12). Integendeel; je bent welkom op zijn feest (Matteüs 25:21 en 23).[xv]
Een ander zei: op Insta volg ik een account met Bijbelteksten. Prachtig. Zo blijf je verbonden met Gods woorden.
Weer een ander zei: laatst begon ik te bidden en ik kon niet meer ophouden. Wat bijzonder. Dat is de Heilige Geest in jou.

Ja, leven met Jezus gaat met ups en downs. Dat zal zo blijven. Al kan het door Gods genade wel zo zijn dat de basis er is. Waar het om gaat is de groei. Dan zie je waarom Jezus op zich laat wachten (vers 5). Groei gaat niet van de ene op de andere dag. Gods koninkrijk is als een boom (Psalm 1). Het is als groeiend graan dat op een dag wordt geoogst (Matteüs 13).[xvi]

Wat anderen bij jou zien.
Wat me opviel bij de voorbereiding van deze dienst is wat jullie jeugdleiders zeiden. Zij kennen jullie goed. Ze trekken al een paar jaar met jullie op. Zij zeiden dat ze zien dat jullie veel bewuster bezig zijn met je geloof. Een ander ziet dat vaak beter dan dat je dat zelf ziet. Maar goed; jullie zeggen dat zelf ook. Dat ‘bewust bezig zijn met geloof’ is het werk van de Heilige Geest. Volg zijn spoor.

Ik rond de preek af. Ik begon met een pubquiz. De lol is dat je dat samen doet. Zo is het ook met Jezus’ feest. Jezus wil jullie erbij. Hij wil jou erbij. Daarom vertelt hij deze gelijkenis als wake-up call. Kijk naar Jezus en volg hem.

---

Zie Trouw, wijsheid en macht van de Drie-ene God. Inleiding prekenserie Matteüs (2019-2021).

[i] Meer dan een ‘gewone’ Bijbeltekst laat een gelijkenis veel ruimte voor diverse uitleg. Dat is zo bij de gelijkenis van de talenten, zie voetnoot iv van de preek daarover. Dat is bij de gelijkenis over de bruiloft niet anders.
‘De gheestelike brulocht’ (geestelijke bruiloft) van de Middeleeuwse mysticus Jan van Ruusbroec heeft Matteüs 25:5 als uitgangspunt: ‘siet, de brudegom comt; gaet ute hem te ontmoete’.
Augustinus’ (lange) preek over deze gelijkenissen staat uitvoerig stil bij de betekenis van de olie (in de lampen). Dat zijn volgens Augustinus de goede werken, in een goed geweten (sermo 93 in Van aangezicht tot aangezicht. Ambo klassiek). Zo’n uitleg hoort bij die tijd (en bij Augustinus: ‘heb lief en doe wat je wilt’). In onze tijd wordt er eerder gewaarschuwd voor zo’n soort uitleg (van olie, bijvoorbeeld). Zowel Van Bruggen (CNT) en Wright (Matthew for everyone) doen dat.
Wright (a.w.) betrekt de gelijkenis niet (allereerst) op de jongste dag. Wright denkt in de lijn van Matteüs 9. In Jezus is de nieuwe tijd gekomen; hij is de bruidegom van en voor Gods volk. Zo vervult Jezus ook de wijsheid (Matteüs 25:2) van het Oude Testament. Hierover is veel te zeggen. Allereerst: zoals Augustinus’ (en Ruusbroecs) tijd hun dilemma’s hadden, zo hebben wij de onze. Een belangrijk dilemma voor vandaag is de verhouding tijd – eeuwigheid (in onze seculiere tijd). In dat dilemma neemt Wright positie in. Het mooie daarvan is dat het directe appel op Jezus’ (eerste) hoorders heel scherp wordt. Zij moeten kiezen voor ‘bruidegom’ Jezus; hún bruidegom. Zo vervult Jezus de wijsheidsliteratuur. Zie bijvoorbeeld een preek over wijsheidspsalm 49. Het wijsheidsaspect hoort volgens mij helemaal bij het evangelie van Matteüs. In Matteüs 15 is Jezus een wijsheidsleraar. Zie de preek Helpt handen wassen tegen een gevaarlijk virus (Matteüs 15)? En in Matteüs 13, de gelijkenis van de zaaier en de akker, legt Jezus verborgen geheimen bloot. Zie de preek Het geduld van de komende rechter.
Wat ik mis bij Wright is dat hij er niet op ingaat dat op deze manier het zicht op Jezus’ wederkomst (Matteüs 24) ontbreekt. Zie de preek over de talenten (Matteüs 25:14vv, zie voetnoot iv van die preek). Onze tijd heeft dat zicht echt nodig. Denk niet alleen aan de hoorders van toen maar ook aan die van nu. Zie de preek Richt je op Gods dag. Oudjaarspreek over 2 Petrus 3 (het hiernumaals dat domineert). Matteüs 25 geeft aanleiding om te kijken naar de tijd die komt. Van Bruggen (CNT) wijst erop dat vers 1 heeft staan dat het hemelrijk zal worden. Er valt, net als bij de gelijkenis van de talenten (zie link hierboven bij o.a. deze voetnoot) veel voor te zeggen dat de nadruk van de gelijkenis ligt op de (weder)komst van ‘de bruidegom’ of ‘de heer’ (Matteüs 25:14vv).
[ii] Zie Is God eerlijk? Jeugddienst over het begin van 1 Petrus 2.
[iii] Ik overdrijf. De vergelijking met een bruiloft is bij uitstek bijbels. In het Oude Testament al vergelijkt God de relatie tussen Hem en zijn volk met een getrouwde man en vrouw. Zie verder Efeze 5.
[iv] Begrijpelijk vertaald door de Bijbel in Gewone Taal. Maar het punt is dat ‘de bruidegom op zich liet wachten’ (NBV), ‘vertoefde’ (SV). Kijk naar de Heer!
[v] Zie voor het verband tussen Matteüs 24 en 25 de preek Gods hebzucht. De gelijkenis van de talenten.
[vi] Gelovigen zijn over deze vraag gaan nadenken omdat ze, aanvankelijk, een snelle wederkomst verwachtten. Zie oudjaarspreek over 2 Petrus 3.
[vii] Zie preek over de talenten uit Matteüs 25.
[viii] Zie Wat vieren we bij Hemelvaart? Preek Hemelvaart 2014.
[ix] Jezus geeft een bijzondere positie en opdracht. Preek begin 1 Petrus 2.
[x] Zie Het geduld van de komende rechter. Preek Matteüs 13.
[xi] Zie Is Jezus een influencer? Preek Matteüs 16:13vv. Op biddag wil ik preken over het begin van Matteüs 26.
[xii] Conflicteert dit met de uitspraak van Jezus dat hij juist dingen niet weet (Matteüs 24:36)? Zie mijn preek over deze tekst (maar dan uit het evangelie van Markus).
[xiii] Zie Wees een christen-jihadist. Preek Hebreeën 12:1 en 2.
[xiv] Zie Hij geeft het zijn beminden in de slaap (Getsemane maar dan bij Markus). Binnenkort hoop ik te preken over dit gedeelte uit Matteüs.
[xv] Zie preek over talenten uit Matteüs 25.
[xvi] Zie Het geduld van de komende rechter. Preek Matteüs 13.

Voorbeeldliturgie

Welkom (ouderling van dienst)
introductie thema van de dienst en een vraag voor de gemeente (via app/chatt te beantwoorden)

Opwekking 640 https://dagelijksebroodkruimels.nl/opwekking-640/ (= votum)
Groet
Sela breng ons samen https://www.sela.nl/liederen/104/breng-ons-samen.html (introlied en geloofsbelijdenis)

Samenvatting van Gods geboden
Heer wijs mij uw weg https://www.sela.nl/liederen/6/heer-wijs-mij-uw-weg.html

Gebed

Kindermoment
Jezus is de goede Herder OTH 531

Inleiding op het thema door een belijdeniscatechisant
Lezing Matteüs 25:1-13 Bijbel Gewone Taal door een belijdeniscatechisant

Aanbidding, twee liederen:
No longer slaves https://dagelijksebroodkruimels.nl/opwekking-794/, Nederlands voor degenen die het Engels niet goed kunnen volgen: https://daz19uf2q56ul.cloudfront.net/No-Longer-Slaves-_Dutch-Translation.pdf
Uw liefde laat nooit los https://www.songtexte.com/songtext/stichting-opwekking/714-uw-liefde-laat-nooit-los-2bbe8832.html

Verkondiging Duizend dingen. Één Heer.

Aanbidding, twee liederen (laatste lied is inleiding op het gebed):
Opwekking 123 groot is uw trouw https://dagelijksebroodkruimels.nl/opwekking-123/
Opwekking 616 houd me dicht bij u https://www.songteksten.nl/songteksten/67206/opwekking/opwekking-616-houd-mij-dicht-bij-u.htm

Reacties uit gemeente (app en chatt)

Dankgebed en voorbede
Collecte

Opwekking 727 (PvN 16) ik val niet uit zijn hand https://cip.nl/81423-opwekking-727-ik-val-niet-uit-zijn-hand-video-songtekst

Zegen

—————–