In het aanbieden van kerkasiel besluit de kerk zich te laten leiden door barmhartigheid en recht. Kerkasiel heeft tegelijk een andere functie: het klaagt de overheid aan vanwege een tekort aan die eigenschappen.[i] Een dergelijke aanklacht uiten hoort bij kerk-zijn. Bijbelteksten over het ontzag voor de overheid (o.a. Romeinen 13) doen daar niet aan af. Wat ik heb gehoord van het gezin dat kerkasiel krijgt, wijst maar een kant op; ze hebben recht om hier te zijn. Toen ik in de GKv Katwijk voorging – in de tijd dat dat gezin daar kerkasiel kreeg – heb ik gebeden dat de overheid fatsoenlijk zou omgaan met hen die naar ons land komen en dat mensen hier ruimte mogen ontvangen om een leven op te bouwen. Lastig punt is en blijft wel dat het in eerste instantie aan de overheid is hierin te beslissen. Voor wat betreft het onderliggende probleem – de omgang met het kinderpardon (zie noot v) – ; ik heb de petitie #Eigeland van Tim Hofman getekend.

Wie is de sterkste?
Ook al hoort toepassen van en aanklagen inzake barmhartigheid en recht bij de kerk; toch blijft het opletten. Zeker in een tijd waarin het CBS haar blijvende relevantieverlies laat zien [ii] en er veel gebeurt in de verhouding tussen kerk en staat.[iii] Een duidelijk voorbeeld van dat laatste is de recente botsing tussen kardinaal Eijk en VVD-fractievoorzitter Dijkhoff. Eijk kleineerde Dijkhoff tijdens een interview. Dijkhoff reageerde daarop door zijn afscheidsbrief van de kerk op zijn eigen politieke site te plaatsen.[iv] Wie profileert zich het beste en wie is de sterkste anno 2018?[v] Het lijkt wel een partijtje armpje drukken. Dreigt dat signaal ook niet uit te gaan van een estafettedienst? Zo’n dienst lijkt op filibusteren; een machtsmiddel uit de Amerikaanse politiek om de boel lam te leggen. De kerk is inderdaad zo politiek als wat.[vi] Tegelijk zal in haar werkwijze duidelijk moeten zijn dat Gods koninkrijk niet van hier. De kracht die de kerk heeft (ontvangen) is niet te vergelijken met die van de wereld. Nu de kerk marginaliseert is het des te belangrijker dat zij haar eigenheid bewaakt.

Dordrecht 17 november 2018

=======

Zie Kerkasiel in een moskee (Nederlands Dagblad) en Column kerkasiel, Kerkzijn in postkerkelijk Nederland (OnderWeg) en Nederlandse kerk is teveel bezig met aardse macht (Nederlands Dagblad, 2019).

[i] Dit gebeurt op veel manieren. Vanwege het bestaan van de verzorgingsstaat waren heel wat kerken lange tijd nogal in zichzelf gekeerd; bezig met het ‘zieleheil’. Een ernstige tekort gezien van het evangelie (zie een preek over het slot van Marcus 16). Verder vormen protestantse kerken in Nederland een lappendeken en spreken ze niet uit een mond (een van de redenen waarom het initiatief om in mei 2019 tot een Verbond van Kerken te komen zo wezenlijk is). Voorbeelden van spreken vanuit de kerk als protest ten aanzien van de overheid: mijn collega Wim van der Schee en ik schreven een brief naar aanleiding van (de gang van zaken na) de dood van asielzoeker Dolmatov, zie ook mijn brief in NRC Handelsblad even later hierover.
[ii] ‘Blijvend’: het gaat immers om een ‘koude douche’ die de kerk eens in de zoveel tijd krijgt. Zie De kerk is tegenwoordig een nutsbedrijf (NRC Handelsblad 2014), Wie gelooft er nog in de kerk? (Nederlands Dagblad 2012) en Heeft de kerk nog toekomst (preek Zondag 21 Catechismus). Zie verder op mijn blog onder de categorie kerk.
[iii] Hanteert de overheid de scheiding tussen kerk en staat nog? Zie bijvoorbeeld De missiedrang van de staat (Nederlands Dagblad 2015); geschreven naar aanleiding van mensenrechtenambassadeurs die toenmalig minister Bussemaker uitzond om in contact met gelovigen de Koran en de Bijbel uit te leggen.
[iv] Deze werkwijze van Dijkhoff komt niet uit de lucht vallen. Zie Om de salafisten een salafist te zijn (OnderWeg, zomer 2018).
[v] De gedachte dat het erom kan gaan wie de sterkste is had ik al toen ik de column las van Hans Goslinga (Trouw, 4 november: Kerkasiel ondergraaft het vertrouwen in de democratische rechtsstaat). Goslinga citeert daarin Joop den Uyl (1970): ‘Wie de wet verzet al naar het uitkomt, baant de weg voor het recht van de sterkste’. Overigens wijst Goslinga er aan het eind van zijn column op dat de overheid zelf het kerkasiel over zich afroept vanwege een buitengewoon krenterig toepassen van het kinderpardon uit 2012.
[vi] Jezus is immers koning, zo claimt het Nieuwe Testament. Daarin komt het Oude Testament tot bloei. Denk bijvoorbeeld aan (konings)Psalm 2. Zie een preek daarover: The return of the king.