In de Kandelaarkerk vindt het gemeenteproject Beloved plaats. Beloved is voor heel de gemeente, jong en oud, en gaat over relaties en relatievorming. Zes weken lang trekken we intensief met elkaar op. Het project krijgt een plek in de erediensten, in kringen en groeigroepen en kent diverse werkvormen (theater, ontmoeting met sprekers, start met tal van workshops). Helaas is e.e.a. in het programma gewijzigd in verband met de nieuwe Corona-maatregelen. 

Vandaag starten we met week 3. Het gaat het over onze levens en de concrete invulling van relaties en over seksualiteit. Recent preekte een collega van me over 1 Tessalonicenzen 4:3 (God wil dat je heilig leeft en je onthoudt van ontucht). Omdat in die preek veel aan de orde is gekomen over goede omgang met seksualiteit kan en zal ik voor een andere insteek kiezen.

Je kunt de preek beluisteren op mijn podcast. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst.

Gemeente van de Heer

1         Start van gesprek.
We starten met week drie van Beloved. Het gaat over de invulling van ons relationele leven, onze verantwoordelijkheden en keuzes ten aanzien van elkaar, in het leven met de Heer. En wat gaat het dan over veel. Wat is de plek van singles in de gemeente? Hoe ga je een relatie aan en hoe laat je je daarin leiden door de Geest? Hoe denken wij over samenwonen of trouwen? Het gaat ook over seksualiteit.

Je merkt aan deze week goed dat we met Beloved het gesprek met elkaar starten. Want met ieder van de onderwerpen die ik net noemde kun je gerust meerdere weken aan de slag. Wie weet zeggen we naar aanleiding van ons gemeenteproject dat we graag verder willen met bepaalde onderwerpen.

In de preek van vandaag kan niet alles (uitgebreid) aan bod komen. Wat wel ter sprake komt is van belang voor ieder gemeentelid. Of je nou jongere bent of veertig jaar getrouwd. Of je alleenstaande bent of trouwplannen hebt.

2         Volg de Schepper die in Jezus mens is geworden.
We starten namelijk bij Genesis 2, bij onze Schepper – in eeuwigheid geprezen. Bij de schepping van de mens als man en vrouw. Waarom is het zo belangrijk hier te starten? Omdat De Schepper ons gemaakt heeft en alles bij Hem begint? Ja. Maar ook om een andere reden. Christenen denken wel eens: de schepping, Genesis 1&2; phoe, dat is lang geleden…. Wat heeft wat er toen gebeurd is met mijn leven te maken? Ik maak toch mijn keuzes als christen in de 21^ste eeuw?

Dat is ook zo. Maar luister. De Bijbel zegt: de Schepper is een eeuwige God (Jesaja 40:28).[i] Hij is een God van liefde en trouw die het werk van zijn handen niet loslaat (votum). Dat gaat over jou en mij. Hij is de Schepper van jouw leven (Psalm 139, Opw. 518). In dat begin van Genesis 2, de schepping van de mens als man en vrouw en van hun relatie, zie je Gods plan met jouw en jullie leven.

Wat God eens deed en vandaag nog steeds doet is van belang voor de keuzes die je maakt. Dat zegt heel de Bijbel en daarover gaat deze preek.

Wat Jezus zegt.
Kijk om te beginnen naar onze Heer, Jezus. Als de Heer naar aanleiding van een vraag over echtscheiding spreekt over de betekenis van het huwelijk dan sluit hij niet aan bij de gewoonte van zijn tijd/geloofsgenoten (men dacht toen: in bepaalde gevallen kan echtscheiding wel).[ii] Jezus spreekt anders. Jezus begint bij de eerste bladzijde van de Bijbel, bij de Schepper. Jezus zegt: ‘twee mensen zullen één zijn’ (Matteüs 19, Genesis 2). Jezus – één met de Vader – leert je te kijken naar de goddelijke bedoeling met liefde, trouw en relaties. Jezus stelt je onder zijn gezag. In Jezus zie je de eeuwige God die trouw is aan zijn plan met zijn schepping. Volg Jezus bij je keuzes die je maakt als het gaat over relaties.

Geestelijk: ziel en lichaam (seksualiteit).
Of denk aan het stukje dat we net lazen uit 1 Korintiërs 6. Paulus is kritisch op bepaald seksueel gedrag in de gemeente van Korinte. Vaak zeggen mensen dat christenen op seksueel gebied niks mogen of iets tegen seks hebben. Maar dat is niet zo. Denk alleen al aan het feit dat liefdeslied Hooglied in de Bijbel staat en man en vrouw en hun liefde tot in detail portretteert.[iii] Ergens anders geeft Pauls gelovigen die zeggen dat je niet mag trouwen een veeg uit de pan – alsof trouwen en seksualiteit minderwaardig zouden zijn. Alles wat God geschapen heeft is goed – als je God ervoor bidt en dankt, zegt Paulus (1 Timoteüs 4:1-4).

Nee, er is iets anders aan de hand in Korinte. Paulus’ kritiek betreft de gedachte van die christenen – en de daden die daaruit voortkomen. Zij dachten dat de relatie met God geestelijk is en dat je dus gerust om kunt gaan met je lichaam en met seksualiteit zoals jij het wilt. Je lichaam is van jezelf, toch? En van je lichaam blijft uiteindelijk niets over, toch? Dat dacht men in die gemeente (en wat vind jij daar trouwens van….)?

En dan is het alsof Paulus de eerste bladzijden van de Bijbel opendoet. De geestelijke relatie met God is net zo goed dat God jou een lichaam geeft. God schept jou mannelijk of vrouwelijk en maakt je een seksueel wezen (Genesis 1&2).[iv] Sterker. Paulus zegt: de Schepper, die eeuwige God, heeft ons opgezocht. Hij is in Jezus een mens geworden en stierf op Golgota. Hij kwam uit het graf met een opstandingslichaam.[v] Zo trouw en goed is de Heer! Zo ben je gekocht en betaald. Je bent van hem, de Opgestane. Je bent net als Henoch[vi] bestemd om voor altijd met de Heer te leven. Zijn Geest woont in jou (1 Korintiërs 6:19). Is het jouw lichaam en zijn het jouwe keuzes die je maakt over seksualiteit (Korinte)? Paulus zegt: jij bent, helemaal, van de Heer: ‘het lichaam is er voor de Heer en de Heer is er voor het lichaam’ (1 Korintiërs 6:13).

Daarom klinkt de opdracht om God te eren met je lichaam en zorgvuldig om te gaan met het cadeau van seksualiteit (1 Korintiërs 6:20). Gemeente, volg Jezus in de goede omgang met je lichaam en met seksualiteit.

Getrouwden en seksuele omgang.
En dan gaat het gelijk verder over huwelijk en seksualiteit (1 Korintiërs 7:1vv.). (Het is begrijpelijk en handig dat er hoofdstukindelingen in onze Bijbels staan. Maar het is goed om soms stug door te lezen en zo het verband te zien tussen diverse hoofdstukken. Wat over het huwelijk wordt gezegd is, in basis, niet anders als wat gezegd wordt als het gaat om goede omgang met seksualiteit.)

Het gaat aan het begin van hoofdstuk 7 over de relatie man en vrouw en over met elkaar naar bed gaan. In Nederland worden statistieken bijgehouden hoe vaak mensen ‘het’ met elkaar doen. Paulus spreekt ook over seksuele omgang. Maar dan op een andere manier. Paulus turft niet. Paulus begint niet over lijstjes. Paulus zegt iets belangrijkers. Iets wezenlijkers. De vrouw krijgt te horen dat zij van haar man is. En de man – het ‘heertje’ in die tijd[vii] – hoort dat hij van zijn vrouw is. Het gaat erom dat je als man en vrouw samen bedenkt wat goed is als het gaat om de seksuele omgang met elkaar. Paulus herinnert je aan de Schepper die man en vrouw één maakt (Genesis 2). Hij herinnert je aan de Schepper die in Jezus de dood overwon. Volg hem in de relatie die je aangaat.

Je bent van de A/ander.
Hoor je hoe mooi Paulus spreekt in deze hoofdstukken? Wat geldt voor het huwelijk (je bent van elkaar, 1 Korintiërs 7) geldt net zo voor de zorgvuldige omgang met seksualiteit (je bent van de Heer, 1 Korintiërs 6). En dat is voor je lichaam en je ziel.[viii] Voor wie jij helemaal bent. Als geschapen en verlost mens; man, vrouw, seksueel wezen. Gemeente, dien in alles de levende Heer.

Wie single/alleenstaand is.
En dan denk je dat alles wel zo’n beetje aan bod is gekomen. Maar nee. Er komt nog een kort zinnetje. Een opvallend zinnetje. Paulus zegt dat hij zou willen dat ieder was zoals hij; ongetrouwd (1 Korintiërs 7:7). Het gaat ineens ook over degene die niet getrouwd is, die alleenstaand is.

Bijzonder. In een tijd waarin het, om verschillende redenen, heel belangrijk was dat je getrouwd was valt het op dat Paulus zo positief spreekt over degene die niet getrouwd is. Hoe kan dat? Mis je dan niet iemand die bij je past, een tegenover (Genesis 2:18, Naardense Vertaling)? Wellicht. Dat zal toen niet anders zijn geweest dan vandaag. In Nederland zijn er telkens meer singles. Veel van hen zeggen (eens) een partner te willen.[ix]

Met Jezus begint Gods nieuwe tijd.
Verderop in 1 Korintiërs 7 zie je waarom Paulus positief is over alleenstaanden (vers 29vv). Paulus zegt dat er niet veel tijd meer is en dat je niet teveel waarde moet toekennen aan de dingen van deze wereld (huwelijk, bezit etc.). De wereld zoals wij die kennen gaat ten onder. Paulus zegt daarmee wat het Nieuwe Testament zegt: met Jezus is Gods nieuwe en definitieve tijd gekomen. Jezus zelf spreekt over een tijd waarin mensen niet meer trouwen (Marcus 12).[x] De tegenover die God de mens geeft (Genesis 2) dat is Hij zelf, in Jezus. Het gaat om het geloof in en het leven met hem. Dat is bepalend. Paulus kan het huwelijk dat toen zo belangrijk was en dat vandaag wel eens als een (levens)ideaal wordt gezien gerust relativeren. Wie in de Heer is, is compleet. Volg Jezus en vind je bestemming.

Heel de gemeente: je bent van Jezus.
Kijk zo naar het geheel van 1 Korintiërs 6 en 7, gemeente. Wat een indrukwekkend stukje. Voor de single geldt hetzelfde als voor de getrouwde. En wat voor de getrouwde geldt dat geldt voor de goede omgang met seksualiteit (1 Korintiërs 6). Het refrein voor iedere gelovige is gelijk: je bent niet van jezelf. Je bent van de A/ander. Met lichaam en ziel. Je bent een bevrijde gemeente. Paulus leert iedere gelovige op te kijken naar Hem die ons maakt, die in Jezus laat zien ons eeuwig trouw te zijn en lief te hebben. Volg hem bij iedere keuze.

3         Gesprek van hart tot hart met open Bijbel.
Gemeente, wat is het nodig om elkaar te spreken over al deze dingen. Van hart tot hart en vooral in het licht van wat het evangelie zegt over ons leven.

Het vraagt, denk ik, best het een en ander om elkaar over deze dingen te spreken. Want het komt dichtbij. Het is nogal persoonlijk. Maar we hebben eerder laten zien dat we dat kunnen. Ik denk bijvoorbeeld aan ons gesprek over man/vrouw en ambt en aan de gemeentevergadering over de zondag(sinvulling) in Corona-tijd (oktober jl.).

Trouwen, samenwonen.
Spreek van hart tot hart, gemeente. Let goed op in dat gesprek. Het kan zomaar – onbedoeld – verkeerd gaan. Laat ik daarvan een voorbeeld geven, een voorbeeld dat gaat over een van de onderwerpen van gesprek deze week; samenwonen. Een tijdje geleden las ik van een christen die vertelde dat ze eerst ging samenwonen en daarna (pas) ging trouwen (column in EO Beam).[xi] Ze vertelde welke reacties dat opleverde in de gemeente toen ze ging samenwonen. Reacties als: ‘er is iets mis gegaan met jouw opvoeding’, of: ‘jouw relatie met God maakt jou blijkbaar niks uit’. Ze zegt: ‘ik word geraakt door de hardheid van een groep waar ik zo veel meer van had verwacht’.

Bevrijdend evangelie.
Toe maar. Hier gaat iets niet goed. Maar toch. Het meest pijnlijke vond ik, eerlijk gezegd, niet eens deze opmerkingen uit de gemeente. Het meest pijnlijke in de column vond ik dat deze zus in het geloof zei dat ze geen gezeur had gehad als ze alles volgens ‘de regeltjes’ had gedaan (nl. de regel om eerst te trouwen en dan samen te wonen). ‘De regeltjes’…. Dat woord deed mij echt zeer. En maakte me, eerlijk gezegd, ook wel nijdig. Hoe kun je het nou over ‘regeltjes’ hebben als het gaat over zulke belangrijke dingen als relatievorming en samenleven voor de Heer? (Ik heb het er hier niet over of dit woord iets zegt over die bepaalde gemeente of over de schrijver van de column of over beide).

‘Regeltjes’. Zo maak je er een spelletje van. Alsof Gods wetten en leefregels ‘regeltjes’ zouden zijn.[xii] Waar spreekt de Bijbel ooit op deze manier over Gods goede geboden en bevrijdende evangelie? Jezus doet dat niet. Paulus doet dat niet. Integendeel. Zij zitten op de golflengte van Genesis 1 en 2; een grote lofzang op de Schepper en zijn fantastische werk. Op die manier hebben we te spreken, gemeente.

Laat het in de kerk niet over ‘regeltjes’ gaan; onze norm en onze (ongeschreven) regels. Ook niet jouw en mijn keuzes (‘ik zie het zo. punt’) alsof die zo heilig zijn zodat niemand daar iets over kan zeggen of vragen. Luister naar het evangelie van 1 Korintiërs. Wie je ook bent: je bent van de A/ander. Met lichaam en ziel. Je bent een bevrijde gemeente. Volg zo de Heer.

Heel het leven.
Gemeente; ontmoet elkaar van hart tot hart. We zijn van de Heer. Zo zijn we van elkaar en zijn we er voor elkaar. Spreek ook in de breedte van het evangelie. Daarin komt niet een ‘categorie’ aan bod. Heel het leven en ieder mens wordt aangesproken. Getrouwden. Alleenstaanden. Gezinnen. Jongeren. Ouderen. Kinderen. En mooie en moeilijke dingen. Zonden en allerlei goeds.

Wat is het evangelie compleet.
Wat is de Schepper in Jezus goed en trouw.
Volg hem, gemeente.
En heb zo elkaar lief.

---

Zie Korte inleiding prekenserie Beloved (december 2021). En zie Verliefd. En als hij/zij niet gelooft? Jeugddienst over aangaan van relatie.

Voetnoten
[i] Bij lijden en moeite begint God te spreken over wie Hij in zijn onmetelijke grootheid is, zie preek 2 over God en lijden.
[ii] Zie een preek over Matteüs 19 (gemaakt en gehouden in Rdam Delfshaven, 2015).
[iii] Zie preek over Hooglied (Rdam Delfshaven).
[iv] Vandaag de dag dit zo zeggen kan te simpel overkomen. In de week over LHBTI van het project Beloved hierover meer. Voor nu verwijs ik naar een mooi interview met Martin den Heijer, werkzaam bij de genderpoli van het VUmc en lid van de CGK, zie https://www.nd.nl/nieuws/nederland/1068280/martin-den-heijer-de-vraag-aan-orthodoxe-christenen-is-heb-je-o (Nederlands Dagblad)
[v] Zie Hij  is opgestaan en Opstanding in heerlijkheid, twee hand-outs bij leerdiensten over Jezus’ opstanding (Catechismus 17).
[vi] Zie preek 1 gemeenteproject Beloved.
[vii] Zie preek Efeze 5.
[viii] De Statenvertaling volgt de tekst die niet alleen heeft staan dat je God met je lichaam dient maar ook met je ziel.
[ix] Zie preek Single in de kerk (Rdam Delfshaven) en Single in de kerk (Dordrecht).
[x] Zie Heilige en veilige kerk (preek Marcus 12 bij uitkomen Nashville Verklaring) en zie No more tears in heaven. Jeugddienst over leven na dit leven.
[xi] Zie: https://beam.eo.nl/artikel/ik-ben-getrouwd-zijn-jullie-nu-niet-meer-boos. Lees dan ook het (korte) artikel van iemand die ervoor heeft gekozen eerst te trouwen en dan te gaan samenwonen: https://beam.eo.nl/artikel/column-ik-zou-zo-weer-trouwen.
[xii] Zie preek over de zondag, jeugddienst Matteüs 12 en een preek over diezelfde tekst in de serie Matteüs.

Liturgie

Welkom

Votum en groet als volgt
Voorganger: Onze hulp is in de naam van de Heer
Gemeente: Die hemel en aarde gemaakt heeft
Voorganger: Die trouw houdt tot in eeuwigheid
Gemeente: en niet laat varen het werk van Zijn handen

Groet (predikant)
Amen (gemeente)

Wat houd ik van uw huis. PvN 84 https://www.sela.nl/liederen/56/psalm-84.html
GK 176b Wij kiezen voor de vrijheid (verbondswoorden)

Gebed

‘Verrassing’ (kinderen maakten iets voor de ouderen)

Kindermoment
Kinderlied: opwekking kids 136 God heeft jou gemaakt (van top tot teen)
Kinderen naar kring

Afronding week 2: reacties uit gemeente
Laat ons samen één zijn https://www.sela.nl/liederen/138/laat-ons-samen-een-zijn.html
Gebed (dankgebed en om opening van het woord)

Lezing 1 Genesis 2:18-25 De HEER God zei
Opwekking 518 (Psalm 139) Heer U bent altijd bij mij
Lezing 2 1 Korintiërs 6:12-7:7 U zegt: ‘Alles is mij toegestaan’

Verkondiging van het evangelie Seksualiteit. Trouwen. Single-zijn. Samenwonen. Wat zegt het evangelie hierover?

LB 868: 1, 3 en 5 Lof zij de Heer

Geloofsbelijdenis:
GK 123: 1 (k geloof in God de Vader)
Artikelen over Gods Zoon (uitgesproken door voorganger)
GK 123:5 (k geloof in God de Heilige Geest)

Dankgebed en voorbede afgesloten door
Onze Vader (melodie Elly en Rikkert)

Collecte (kinderen komen terug uit kring)

GK Psalm 146: 1 en 4 Ik wil zingen (over Gods trouw die ons blijft omringen)

Zegen
Amen