‘Wees niet bang. De gekruísigde leeft.’ Paaspreek Matteus 28:1-10.

‘Wees niet bang’. Dat is het eerste bericht op Pasen. Tot tweemaal toe; uit de mond van een engel en van Jezus zelf! Vanwaar dit bericht? We luisteren naar het evangelie van Pasen. Een voorbeeldliturgie staat onderaan de preektekst. Je kunt de preek ook beluisteren via mijn podcast.

Gemeente van de levende Gekruisigde

1 Jezus heeft volgelingen in alle volken/culturen.
Het graf is leeg. Jezus leeft! Vandaag klinkt dit goede nieuws in alle talen. Overal ter wereld komen gelovigen samen om Pasen te vieren.

Die allereerste Paasdag.
Hoe bijzonder is dat als je je verplaatst in Jezus’ volgelingen. Probeer je die allereerste Paasdag eens voor te stellen door hun ogen en oren. Het werd steeds spannender rondom Jezus in de tijd voor zijn dood.[i] Hoe gaat het aflopen met Jezus? En met henzelf, zijn volgelingen? In Getsemane sterft Jezus al bijna van angst.[ii] En dan gebeurt het ondenkbare: na Jezus’ arrestatie sterft hij de vernederende slavendood aan het kruis.[iii] Alle hoop is de bodem ingeslagen. De vrouwen gaan naar het graf. Niet omdat ze op een wonder hopen. Ze willen Jezus’ lichaam verzorgen (Marcus 16:1).

Graftuin in Jeruzalem. Probeer je voor te stellen hoe die allereerste Paasdag was (foto unsplash.com).

Jezus Overwinnaar.
Dat is de situatie op die allereerste Paasdag. En vandaag overal ter wereld feest, geloof, hoop en jubel! Jezus’ woord dat alle volken tot zijn discipelen moeten worden gemaakt (Matteus 28:19), is werkelijkheid geworden (Kolossenzen 1:6). Ongedacht en onmogelijk voor wie erbij was op Golgota: ‘is dit gruwelijke tafereel Uw plan?’ (Damascus)?[iv] Ja. Op Golgota heeft Jezus de dood verslagen. Door zelf het dodenrijk binnen te gaan en ‘de sterke’ te binden (Matteus 12:29).[v] Dat Jezus Overwinnaar is op Golgota werd al een beetje zichtbaar toen op die Goede Vrijdag de gestorven heiligen opstonden en de (heidense) centurio beleed dat Jezus werkelijk Gods zoon was.[vi] Maar nu is het helemaal duidelijk. Jezus ontmoet zijn volgelingen. De Heer is waarlijk opgestaan!

2 Leven zonder angst.
Hoe ongedacht en schokkend Pasen is blijkt uit het evangelie. Het eerste wat de engel tegen de vrouwen zegt als zij bij het graf zijn is: ‘wees niet bang.’ Vervolgens zegt Jezus hetzelfde tegen de vrouwen. ‘Wees niet bang’ is het eerste woord dat zij van de Paasvorst horen. Er is een evangelie dat zelfs durft te eindigen met de blinde schrik van Jezus’ volgelingen (Marcus 16:8).[vii]

Je zou misschien verwachten dat de engel en Jezus iets zouden zeggen als: ‘wees blij.’ Of: ‘de/mijn opstanding is toch voorzegd?’ Maar, nogmaals: verplaats je in die eerste volgelingen. Lichamelijke opstanding was in de Grieks-Romeinse cultuur ongewenst en gelovigen verwachten wel de opstanding, maar dan op de laatste dag.[viii]

De gekruisigde leeft.
Er is wat anders aan de hand. De schrik van Pasen gaat verder dan dat opstanding niet paste (in een wereldbeeld). De schrik van Pasen gaat ook verder dan de schrik die jij en ik zouden hebben als een gestorven geliefde ineens levend zou blijken te zijn. Het gaat ergens anders om. De engel zegt dat. De engel zegt: ‘wees niet bang, ik weet dat jullie Jezus, de gekruisigde, zoeken.’ Jezus, de gekruisigde. Dat is het punt. Op Pasen gaat het weer over Goede Vrijdag. Het kruis is een martelwerktuig. Het laat zien dat de Romeinen de baas zijn (Romeinen zelf mochten niet gekruisigd worden). Dat zij met brute kracht kunnen doen wat zij willen. Dat mensen niet moeten denken dat zij ook maar iets voorstellen. Voor Joden kwam daarbij dat een gehangene vervloekt was (Deuteronomium 21:23). Dat Jezus deze dood was gestorven, betekende in alle opzichten einde oefening. Voor Jezus. Voor zijn leerlingen. Je wilt en kunt niet voor de dag komen met een gekruisigde. Alles is voorbij.

Pasen brengt terug naar Golgota. Definitief duidelijk wordt dat het toen Goede Vrijdag was. Alles komt in een ander licht te staan (foto unsplash.com).

En dan een open graf. Een engel. Bericht van opstanding. Leven. De schokgolf is onvoorstelbaar. De vrouwen kregen die te verwerken. En tot op vandaag gaat die door de wereld. De gekruisigde leeft! Dat is net zo’n onmogelijk zin als de zin die Paulus later opschrijft: de Heer der heerlijkheid is gekruisigd (1 Korintiërs 2:8). Dit is allemaal niet te bevatten. Maar het wordt ons aangezegd. Een keer (engel). Nog een keer (Jezus). Op een manier dat het nog een heel klein beetje te doen is: ‘wees niet bang’. Want inderdaad: als de gekruisigde leeft, dan is alles anders. Dan is dat afgrijselijke Golgota Goede Vrijdag. Dan is de vloek gedragen. Er is betaald voor overtredingen. Zonden zijn uitgewist. De avondmaalstafel gaat open. De dood verzwolgen. Leven wenkt. Eindeloze vergezichten breken open. Je zou er hoogte- en vertevrees van krijgen.

3 Eindeloze trouw en genade.
Alsof het allemaal nog niet genoeg is, pakt Jezus uit met nog meer cadeaus. De Heer zegt: ‘ga mijn broeders vertellen dat ze mij in Galilea zullen zien.’

Jezus’ zussen en broers.
Pardon? Wie? Mijn broeders!? Bedoelt u, Heer, diegenen die

zaten te bekvechten over wie de belangrijkste was terwijl u aan het zeggen was dat u zou gaan lijden en sterven;[ix]
die mopperden over Maria’s ‘verkwistende’ zalving terwijl zij juist bezig was met uw dood (Matteus 26:1-16);[x]
bij hoog en laag beweerden u niet in de steek te laten terwijl ze, toen puntje bij paaltje kwam, er vandoor gingen (Matteus 26:31 en 56);[xi]
… ook die belangrijkste discipel die u zou verdedigen met zijn leven maar … u uiteindelijk heeft verloochend (Matteus 26:33&35 en 27:74&75)[xii];

bedoelt u hen als u zegt: ‘mijn broeders’? Ja. Die bedoelt Jezus. Jezus bedoelt jou. U. Mij. Met al je tekorten. Je twijfel. Je kleingeloof. Je inzet en liefde. Jou helemaal. Vergis je niet. Jezus zal Petrus apart nemen en met hem van hart tot hart spreken (Johannes 21, 1 Korintiërs 15:5). En Jezus verwijt zijn volgelingen hardheid van hart en ongeloof (Marcus 16:14).[xiii]

Jezus’ trouw.
Maar wat Jezus voornamelijk doet is dit: doorgaan. Hij is goed en trouw. Hij gaat door met waar hij mee bezig was.

Jezus had gezegd: ‘mijn broers en zussen, mijn vader en mijn moeder; dat zijn zij die de wil van mijn Vader in de hemel doen’ (Matteus 12:46-50).[xiv] En de wil van de Vader is geloven in de zoon, Jezus (Johannes 6:29, cf. 5:19-47).[xv] Op Pasen leren wij, Jezus discipelen, dat zelfs dat geloof een cadeau is. Jezus geeft het. En beveelt jou ertoe.

Wees niet bang. Geloof in de levende gekruisigde. Jezus leeft.

Gezegend Pasen!

Zie Trouw, wijsheid en macht van de Drie-ene God. Inleiding prekenserie Matteüs (2019-2021).

[i] Zie voetnoot v in de preek over Jezus’ zalving door Maria.
[ii] Zie preek Jezus in Getsemane.
[iii] Zie preek Goede Vrijdag.
[iv] Zie preek Goede Vrijdag.
[v] Zie Jezus blijkt de allersterkte te zijn. Preek Matteüs 12:22vv
[vi] Zie preek Goede Vrijdag Ezechiël 37 en Matteüs 27.
[vii] Zie De schrik van je leven. Paaspreek ‘eerste’ slot Marcus.
[viii] Zie Hij leeft. Themapreek opstanding. Zie ook No more tears in heaven. Themadienst over Marcus 12.
[ix] Zie preek Hoe dichtbij mag het evangelie komen?
[x] Zie preek Maria zalft Jezus (biddag).
[xi] Zie bij punt 3 van de preek over de Pesachviering en zie preek Jezus in Getsemane.
[xii] Zie De aangifte van Jezus van N.
[xiii] Zie Hoe alles verandert en hetzelfde blijft. Preek ‘tweede’ slot Marcus.
[xiv] Zie De kring van discipelen. Preek slot Matteüs 12.
[xv] Zie Eeuwigheidszondag met Johannes 5 en Wie getuigt er in de zaak van Jezus?