Vraag van vanochtend is: hoe lees je moeilijke, soms bang makende Bijbelteksten?
Inleiding.
A/ Begin bij jezelf. Wie ben je? Hoe ben je opgegroeid (wel/niet gelovig)? Hoe ben je in aanraking gekomen met de Bijbel? Welk Godsbeeld heb je meegekregen?
B/ Onze maatschappij is postchristelijk, postkerkelijk en multireligieus. Gelovigen merken dat: twijfel[i], marginalisatie, (on)zin van geloof, weerstand t/m nieuwsgierigheid.[ii] Het speelveld ligt open. Voorbeelden:
- Leven alsof God bestaat (Huizinga-lezing 2017, Bodar). Unapologetic (2012, Spufford), God bewijzen (Paas/Peels, 2013).
- ‘We weten allemaal als je je er een beetje in verdiept, dat al die boeken (Tenach, Bijbel en Koran, jmh) verschrikkelijk zijn en altijd oproepen tot geweld’ (Jeroen Pauw, 2016). Even later wordt een gelovige in DWDD expliciet gevraagd om een getuigenis.[iii]
We kunnen beginnen bij zaken die we lastig vinden (komende oordeel e.a.). Beter is het om andersom te doen; stug Bijbellezen. Alle issues komen dan vanzelf op tafel, in het bevrijdende licht van het evangelie.
I De ban. Gods oordeel over volken in Kanaän.[iv]
Deuteronomium 7. Het gaat om het uitvoeren van de in die tijd bekende ban, na eeuwen van geduld (Genesis 15:16). Bij hedendaags religieus gemotiveerd geweld zijn zulke teksten onverteerbaar. Of gaat het verder; vinden we dat God niet mag oordelen? Gebruik hulp bij het lezen van zulk soort teksten (De God die ik niet begrijp, 2010. Christopher J.H. Wright).
II De ballingschap. Gods volk is geen haar beter.
God kiest zijn volk uit en/maar het gaat om Gods plan met hen. Denk aan de ban (!) in Jozua 7.[v] Al in Deuteronomium gaat het over ballingschap vanwege ongehoorzaamheid. Het apocalyptische Bijbelboek Ezechiël confronteert ons met Gods heiligheid (Ezechiël 1-4).[vi] Oordeel en eindeloze vergezichten gaan hand in hand (m.n. Ezechiël 37 en 40-48). God geeft hoop in de voor onmogelijk gehouden opstanding uit de dood. We bekijken hoofdstuk 20.[vii]
III Christus is het helemaal (Romeinen 10:4).
Vanwege lastige teksten laten christenen het Oude Testament liever dicht. Of spreken van ‘de God van het Oude Testament.’[viii] Maar (de kernthema’s van) het Oude Testament is (zijn) onmisbaar voor het verstaan van het Nieuwe Testament (Romeinen 2&3, cf. hoofdstuk 6 van Eenvoudig christelijk van N.T. Wright). De vroege kerk heeft beleden dat in Jezus de Schepper gekend wordt. Met joden en moslims zeggen christenen dat God één is (Nicea).
‘Wees niet bang; ik ben het’ (Marcus 6:45-52).
Het evangelie leert dat Golgota de ‘bliksemafleider’[ix] (A.A. van Ruler) is. Jezus redt van het komende oordeel (1 Tessalonicenzen 1:10). Onze tijd is een uitdagende en brengt ons terug naar de evangeliën. Marcus is het vroegste evangelie. Centraal staat de vraag: wie is Jezus?[x] Het mogelijke slotvers gaat over angst (16:8).[xi] Het dwingt je terug te bladeren en voor jezelf de kernvraag te beantwoorden. Vanwaar onze angst en/of onzekerheid? We hebben Gods zoon (1:1) aan boord (6:51). Laten christenen zich in Jezus’ naam dienend opstellen; ieder in de gekregen positie en roeping (1 Petrus 2).[xii] Denk niet klein van Jezus en stop het geloof in hem niet in hokjes. In Jezus wordt héél de schepping nieuw (Marcus 16:15).[xiii] Inderdaad; fear less; hope more!
Dordrecht/Voorthuizen 6 april 2019
[i] Over twijfel en verveling in de kerk, zie: Afbraak onder protestanten. Waartoe? Over twijfel zie Tussen twijfel en geloof (studentendienst) en Doubt. Is Jezus (het) echt? (jeugddienst).
[ii] Zie De drie belangrijkste struikelblokken om tot geloof te komen verkend.
[iii] Zie Christen-populisme helpt niet. Spelregels voor geloofwaardig optreden (inzake Pauw). Inzake geloofsgetuigenis in DWDD zie Is het raar om in God te geloven?
[iv] Zie Laat het oordeel aan God. Over religie en geweld (in de religieuze dialoog tussen christenen en moslims).
[v] Zie Alleen God blijk echt (zichzelf) te zijn. Preek Jozua 7.
[vi] Zie KNOWN. Korte inleiding en overzicht van een serie preken over Ezechiël. Zie de twee preken over het roepingsvisioen en de preek Profetie next level.
[vii] Zie God houdt ons een spiegel voor. Preek Ezechiël 20.
[viii] Zie Spreken over Gods oordeel begint bij de gekruisigde Jezus.
[ix] Zie voor die uitspraak bij noot iv.
[x] Zie Dat ene, grote mysterie. Inleiding op een serie Marcuspreken.
[xi] Het komt vreemd over dat het evangelie zo zou kunnen eindigen. Zie De schrik van je leven. Paaspreek 2018. In noot i van die preek een overzicht en standpuntbepaling inzake het slot van Marcus.
[xii] Zie God geeft je een bijzondere positie en roeping. Preek 1 Petrus 2.
[xiii] Zie Hoe alles verandert en hetzelfde blijft. Preek Marcus 16:9-20.