Het evangelie van Matteüs brengt weer iets nieuws ter sprake. Jezus claimt zonden te vergeven. Hierover ontstaat grote consternatie; Jezus zou godslasterlijke, blasfemische dingen zeggen. Wij kunnen ons de ophef misschien maar lastig voorstellen. Toch is wat Jezus zegt en doet van belang. Dat blijkt bijvoorbeeld in deze dienst waarin de heilige doop tweemaal wordt bediend. Hieronder een voorbeeldliturgie. Je kunt de preek beluisteren via mijn podcast. 

Voor het eerst in de eredienst gebruik ik de NBV21 (herziening van de Nieuwe Bijbelvertaling 2004). Zie voetnoot x waar ik deze keuze toelicht. Deze preek vormt een tweeluik met Ook de dood wordt een halt toegeroepen (vervolg Matteüs 9).  

Gemeente van de Heer

1         Jezus’ autoriteit/macht.
Macht of autoriteit is een beladen woord. Denk aan president Loekasjenko van Wit-Rusland. Hij slaat demonstraties met harde hand neer. Laatst dwong hij zelfs een vliegtuig te landen om een journalist op te kunnen pakken. Wit-Rusland wordt een autoritair regime genoemd. En daarmee willen wij in het vrije Westen niets te maken hebben. Maar goed: ook bij ons kan het fout gaan als het om macht of autoriteit gaat (Toeslagenaffaire e.a.).

Ik begin met het woord autoriteit/macht omdat dat een belangrijk woord is in de tekst die we zojuist hebben gelezen. Jezus zegt dat hij autoriteit heeft (vers 6). (Vol)macht. Daarover gaat het vaak in het evangelie van Matteüs:

• Als Jezus de Bergrede heeft uitgesproken zijn de hoorders perplex omdat Jezus met macht/autoriteit spreekt (Matteüs 7:29).[i]
• Jezus geneest vele zieken door hun aan te raken[ii] en stilt met zijn woord de storm op het meer (Matteüs 8).[iii] Zoveel autoriteit heeft Jezus.
• Jezus roept mensen om hem te volgen en zijn discipelen te worden (Matteüs 4:18-22 en 9:9).[iv] Ze gaan. Want… Jezus roept.
• Het evangelie eindigt ermee dat Jezus na zijn dood en opstanding zegt dat hij alle macht in de hemel en op de aarde heeft (Matteüs 28:18).[v]

Autoriteit of macht is bij ons al snel een vies of gevaarlijk woord (zie boven). Het zou jammer zijn als dat ervoor zorgt dat we geen goed zicht hebben op het evangelie van Matteüs 9. Want Jezus is een Autoriteit. Sterker: het evangelie zegt dat Jezus de Autoriteit is, de (al)machtige koning (Matteüs 1:1 en 28:18).

2         Wie is Jezus toch?
Wat is Jezus’ macht/autoriteit? Stel je de situatie voor. Iemand die verlamd is en op genezing hoopt. Zo brengen zijn vrienden de man bij Jezus. Jezus had al zoveel genezingen verricht. Wat doet Jezus? Twee onverwachte dingen:

I Jezus ziet hun geloof (Matteüs 9:2). Net als toen Jezus het geloof van de buitenlandse (heidense) Romeinse legeraanvoerder zag (Matteüs 8:10).[vi] Zie je dat? Jezus kijkt op zijn manier. Jezus kijkt niet eerst naar de ziekte of handicap van deze man. Jezus kijkt niet eerst: ben je lid van de kerk of niet? Ben je getrouwd of niet? Ben je hetero of homo? Jezus ziet je hart. Wie je bent. Waar je mee rondloopt. Wat je verlangt. Jezus ziet dat deze mensen in hem geloven. Daar reageert Jezus op.

II Jezus zegt: ‘Houd moed, mijn kind, uw zonden zijn u vergeven’ (Matteüs 9:2, NBV21). Dit is een korte zin. Maar hier gebeurt heel veel tegelijk. Wij horen dat misschien niet eens (goed). Maar de mensen toen wel. Sommigen, een paar schriftgeleerden, werden kwaad. Ze zeggen dat wat Jezus zegt ‘godslasterlijk’, blasfemisch is. Zij hebben in ieder geval goed geluisterd. Want zonde vergeven kon en kan God alleen. Wie denkt Jezus wel niet dat hij is?

Precies hier blijkt Jezus’ macht. Dat Jezus mensen genas was bijzonder. Vooral vanwege de manier waarop Jezus dat deed; in eigen kracht.[vii] Maar had Jezus het gelaten bij wonderen dan hadden we na zijn dood nooit meer iets gehoord van ene Jezus van Nazaret. Want wonderdoeners zijn er meer.

Maar Jezus begint over zondenvergeving. En dat is iets heel anders. Zonde kennen wij van zinnen als ‘zonde dat het vandaag regent’. Zonde betekent dan: jammer. Maar in de Bijbel zegt zonde in de allereerste plaats iets van God en ons; de verhouding tussen beiden. Dat God God is. Dat Hij Uniek is. Heilig (LB 405). Rechtvaardig en barmhartig. En dat wij maar mensen zijn. Dat je zomaar tekort schiet. Dat je sterfelijk bent. Dat je ziek kunt worden (verlamde man).[viii] Zonde zorgt ervoor dat wij, mensen, niet zomaar in Gods nabijheid kunnen zijn of komen (Romeinen 3:23). Maar God heeft daar wat aan gedaan. Hij heeft ervoor gezorgd dat er manieren kwamen om zonden weg te doen. Te vergeven (Matteüs 9:2). Denk aan allerlei rituelen zoals offers in het Oude Testament (tempel). God vergeeft (Psalm 103). Zo kun je bij God zijn. Kijk; van die rituelen en geschriften over zondevergeving weten die schriftgeleerden alles. Echt alles. En dan horen zij deze Jezus zeggen: ‘je zonden zijn je vergeven.’ Zomaar! Niet als priester namens God, in een heilige tempel. Of na een bijzonder ritueel. Maar vanwege… geloof in hem. Probeer je deze situatie voor te stellen door de ogen van de gelovigen van toen:

• Jezus die al rituelen aan de kant schuift en zichzelf in het midden zet.
• Jezus die iets zegt en doet wat toebehoort aan God alleen.

Jezus vergeeft zonde. Hier blijkt Jezus’ autoriteit (vers 6). Goddelijke autoriteit. Dit leidt tot conflict (vers 3). Precies dit gezagsvolle optreden leidt uiteindelijk tot Jezus’ dood (Matteüs 26:63-66)[ix]; zijn dood en opstanding die er nou juist voor zorgen dat Jezus niet in de vergetelheid terecht is geraakt (‘wonderdoener’) maar tot op vandaag wordt beleden als redder en Heer!

Opvallend is dat Jezus tegen de verlamde zegt: ‘(mijn) kind, je zonden zijn je vergeven.’[x] Dat doet denken aan God die als een Vader van zijn kinderen houdt en daarom vergeeft (Psalm 103). Uit liefde. Het moet de mensen hebben geduizeld toen ze Jezus deze korte zin hoorden zeggen. En vooral dat ze zien dat Jezus daadwerkelijk deze (verlamde) man geneest. Als hij die autoriteit heeft –  en dat valt niet te ontkennen want de man staat op – heeft hij dan inderdaad autoriteit om… zonden te vergeven? Wie is hij toch (Matteüs 8:27)?

De schriftgeleerden hebben forse kritiek (vers 3). En Jezus doorziet dat (vers 4). Hij kent ook hun hart. Bij het grote publiek valt het kwartje nog niet: ‘Ze loven God om de macht die hij aan mensen verleent’ (vers 9). Maar het gaat er niet om dat ‘mensen’ macht krijgen. Jezus noemt zichzelf Mensenzoon (de zoon van de mens, vers 6); hij, de goddelijke Autoriteit, staat aan onze kant.[xi] Hij geneest. Hij vergeeft (zonde: Matteüs 1:21 en 26:28).[xii] Jezus is het helemaal. Laten de mensen hem (ge)loven aan aanbidden (Matteüs 1:23)![xiii]

3         Doop tot vergeving van zonden.
Vandaag vindt tweemaal de bediening van de heilige doop plaats. De doop tot vergeving van zonden (Nicea, Handelingen 2:38).[xiv] …………………………………………

……………………………………………………………………………………………  (privé).

Dank de Heer dat hij jullie (opnieuw) gezegend heeft. Dat jullie daarvan getuigen. Gelukkig begon Jezus over vergeving van zonden. En heeft hij dat woord waargemaakt op Golgota. Hij maakt heel het leven nieuw. Jullie delen daarin. Samen met jullie kinderen. Je bent welkom bij God. Bij de heilige God. Zoals Jezus toen sprak ‘kind, je zonden zijn je vergeven’ zo spreekt de Heer straks bij de doop. De Drie-Ene God spreekt. Voor … is het vandaag de belangrijkste dag van hun leven.

Dank de Heer dat jullie, broers en zussen van de gemeente en gasten, straks live getuigen kunnen zijn van de bediening van de heilige doop. Dat het vorige keren (veelal) digitaal kon was prachtig. Dank God voor (de inzet van) die gaven. Maar erbij zijn en op jullie beurt ‘ja’ kunnen zeggen is geweldig. Het smaakt naar meer. De belofte is dan ook niet voor een moment. Of een dag. Maar voor een leven lang. Een lang leven. Want leven met de machtige koning die onze zonden vergeeft en ons leven geneest.

========

Zie Trouw, wijsheid en macht van de Drie-ene God. Inleiding prekenserie Matteüs (2019-2021).

[i] Zie preek over het slot van de Bergede.
[ii] Zie preek over de genezingen van begin hoofdstuk 8 (en de preek over het volgen van Jezus in 8:18-22).
[iii] Zie preek Matteüs 8:23vv. PS: ik kom er nu niet meer aan toe deze preek te houden. Wie weet tzt. Zie de preek over de storm op het meer uit Matteüs 14. Het gaat erom dat men zich,  bij zoveel wonderen, expliciet afvraagt wie Jezus is (vers 23). Direct daarna volgt de uitdrijving van de demonen. 
[iv] Zie preek slotdeel Matteüs 4 en preek Matteüs 9:9.
[v] Ik hoop over ongeveer een maand over die tekst te preken.
[vi] Zie preek bij voetnoot ii. Opvallend: een buitenstaander (centurtio); zieken; tollenaars; prostitués: zij erkennen en geloven allereerst.
[vii] Zie preek voetnoot ii en zie preek over een indrukwekkende genezing in Matteüs 12:20 en verdere.
[viii] Sommige uitleggers mensen dat de verlamde heeft gezondigd (Wright). Anderen wijzen erop dat dit niet het geval hoeft te zijn (Van Bruggen). Gelovigen zagen ziekzijn als een oordeel van God. Zie preek Psalm 88. Zie ook Johannes 9 waarin Jezus het voor die tijd bekende verband tussen ziekte en zonde onder kritiek zet.
[ix] Zie preek hierover n.a.v. de paralleltekst uit Marcus: De aangifte van Jezus van N.
[x] De NBV (2004) laat het woord ‘kind’ (ten onrechte) weg. In de toelichting op de NBV21 is deze tekst een van de voorbeelden van de revisie, zie https://nbv21.nl/ en zie specifiek voor dit vers: https://bijbel.nbv21.nl/NBV21/MAT.9/Matte%C3%BCs-9/. De SV heeft staan ‘Zoon!’
[xi] Zie preek over Matteüs 8:18-22; de eerste keer dat het woord ‘Mensenzoon’ voorkomt in Matteüs (zie voetnoot vii van die preek).
[xii] Zie Kerstpreek Matteüs 1:21 en preek over Pesachviering Matteüs 26.
[xiii] ‘God met ons’ zegt de engel bij Jezus’ geboorte. Zie slot van preek over Matteüs 1. Dezelfde spanning die hier optreedt kom je tegen in hoofdstuk 15 waarin mensen na grootse wonderen ‘Israëls God’ loven. Zie preek Hoe Israëls God geprezen wordt.
[xiv] Zie Discussie over eerste doopvraag is teken van secularisatie. Blogpost 2019.

Voorbeeldliturgie

Welkom (ouderling van dienst)

Votum Mijn hulp is van U, Heer https://www.songteksten.nl/songteksten/70896/opwekking/opwekking-640.htm
Groet

LB 405: 1 en 2 Heilig, heilig
Gods geboden (delen uit Leviticus 19. God is de heilige HEER)
LB 405: 3 en 4 Heilig, Heilig

Gebed

Kindermoment
Kinderlied Sela – Wonderlijk https://www.sela.nl/liederen/139/wonderlijk.html

Lezen Matteüs 9:1-8 NBV21

Verkondiging
Ik geloof in God de Vader (belijdenis) https://www.songteksten.nl/songteksten/87984/opwekking/ik-geloof-in-god-de-vader.htm

Bediening van de heilige doop aan ……

• Korte uitleg doop, Matteüs 28:16-20. (Het dooplied van Sela zegt verder wat de doop is, Romeinen 6).
• (formulier)vragen aan doopouders.
• Bediening heilige doop aan ….
• Lied Sela – Doop https://www.sela.nl/liederen/76/doop.html.
• Bediening heilige doop aan ….
• Lied Sela – Zegen voor de kinderen https://www.sela.nl/liederen/169/zegen-voor-de-kinderen.html.
• Opwekking en vraag aan de gemeente bij deze doopsbedieningen.

India-mission: collecte Hemelvaartsdag
Dankgebed en voorbede

Collecte

Opwekking 710 – Gebed om zegen
Zegen

(Amen door gemeente)

Elbert Smelt en Kinga Bán – Leef met volle teugen (bij het uitlopen van de kerk) https://www.gloryofgospel.nl/kinga-ban-11/